Ο Αμεδαίος Ε' ο Μέγας (Amédée V de Savoie, 5 Σεπτεμβρίου1249 - 16 Οκτωβρίου1323) ήταν δούκας της Σαβοΐας (1285-1323). Ήταν δευτερότοκος υιός του Θωμά Β' κόμη του Πεδεμοντίου και της Βεατρίκης Φιέσκι.
Ήταν νουνεχής και επιτυχημένος ηγέτης· όρισε το Σαμπερύ ως έδρα του.
Βιογραφία
Διαδέχθηκε τον άτεκνο θείο του Φίλιππο Α΄ κόμη της Σαβοΐας το 1285, μια και ο μεγαλύτερος αδελφός του Θωμάς Γ' είχε αποβιώσει πριν τρία έτη. Τον τελευταίο είχε διαδεχθεί στο Πεδεμόντιο ο υιός του Φίλιππος Α΄ ο οποίος εδικαιούτο την κομητεία της Σαβοΐας, αλλά ήταν 7ετής και δεν πρόβαλε την αξίωσή του. Ο Αμεδαίος Ε΄ παραχώρησε στον ανιψιό του το Τορίνο και το Πινερόλο, εξασφαλίζοντας έτσι τη θέση του ως κόμη της Σαβοΐας· για όμοιο λόγο πρόσφερε το Βωντ στο νεότερο αδελφό του Λουδοβίκο.
Με το γάμο του με τη Σίβυλλα κόμισσα του Μουζεΰ και του Μπρέσε, πρόσθεσε τις Βουργουνδικές αυτές κτήσεις της στις δικές του· αργότερα είδε τα εδάφη του να αυξάνονται περισσότερο: αν και η Γενεύη ανήκε κληρονομικά στον Αμεδαίο Β΄ κόμη της περιοχής, ο Αμεδαίος Ε', μετά από συνεννοήσεις με τον επίσκοπο της Γενεύης που ήταν σε διένεξη με τον Αμεδαίο Β΄, ανακηρύχθηκε προστάτης της πόλης. Το 1287, μετά από πολιορκία 14 εβδομάδων, κατέλαβε το κάστρο Ιλ επί του Ροδανού (Rhône) ποταμού· το 1295 εξαγόρασε το φρούριο του Σαμπερύ από τον ιδιοκτήτη του Ούγο της Ροσέτ. Έφερε το ζωγράφο Τζιόρτζιο της Ακουίλα, μαθητή του Τζιότο της Φλωρεντίας, στην Αυλή του ο οποίος του έφτιαξε έργα ζωγραφικής, ξυλόγλυπτα και νωπογραφίες. Εργάστηκε εκεί ως το 1348 που απεβίωσε.
Ο θυρεός του κόμη της Σαβοΐας
Νίκησε τον κόμη της Γενεύης και τον κόμη του Βιενουά και με τη Συνθήκη του Ανεμάσε αποδέχθηκαν το να είναι υποτελείς του. Το 1301 διευθέτησε τη διαφορά του με την επισκοπή του Σιόν. Έπειτα από μια διένεξη με το δούκα της Αυστρίας, συμμάχησε με τους Γάλλους που του παραχώρησαν το Μωλεβριέ της Νορμανδίας. Αλλά όταν αυτοί ανακατέλαβαν τη Λυών, ο Αμεδαίος Ε' αντιλήφθηκε τις επεκτατικές τους βλέψεις στα εδάφη των Άλπεων. Τότε συμμάχησε με τον Ερρίκο Ζ' Λουξεμβούργου βασιλιά της Γερμανίας, ο οποίος ήταν σύζυγος της Μαργαρίτας, αδελφής της συζύγου του Μαρίας. Ο Ερρίκος Ζ' τον όρισε αντιπρόσωπό του (vicar) στη Λομβαρδία και του έδωσε τον ψιλό τίτλο του κυρίου της Αόστης. Το 1315 ο Αμεδαίος Ε' βοήθησε τους Ιωαννίτες ιππότες της Ρόδου στην άμυνά τους έναντι των Οθωμανών.
Οικογένεια
Από τον πρώτο του γάμο το 1272 με τη Σιβύλλα του Μπωζέ, κόρη του Γκυ Α΄ Νταμάς ντε Μπωζέ, βαρόνο του Κουζάν, είχε τέκνα:
Μπόννη, παντρεύτηκε πρώτα τον Ιωάννη Α΄ δελφίνο του Βιενουά και έπειτα τον Ούγο των Ιβρέα, κύριο του Μονμπωζόν (γιο του Ούγου κόμη της Βουργουνδίας).
