Ο Αλέξανδρος Ιανναίος ήταν ο δεύτερος κατά σειρά Ασμοναίος βασιλιάς (103-76 π.Χ.).
Η ανάρρηση στην εξουσία
Τον Αριστόβουλο διαδέχθηκε στην εξουσία ένας από τους αδελφούς του ο Αλέξανδρος Ιανναίος, Tον Αλέξανδρο Ιανναίο είχε αποφυλακίσει η Αλεξάνδρα Σαλώμη, σύζυγος του αδελφού του και μελλοντική δική του σύζυγος. Ο Αλέξανδρος Ιανναίος εκτός από αρχιερέας, ανακηρύχθηκε επίσης βασιλιάς.[2][3]
Επιθετική δραστηριότητα του Αλέξανδρου Ιανναίου
Το 103 π.Χ. ο Αλέξανδρος Ιανναίος επιτέθηκε στην Πτολεμαΐδα.[4][5] Οι κάτοικοι της πόλης ζήτησαν την βοήθεια του συμβασιλέα της Αιγύπτου και κατόχου της ΚύπρουΠτολεμαίου Λαθύρου ο οποίος έσπευσε από την νήσο για να τους βοηθήσει με 30.000 άνδρες.[6][7] Όταν όμως οι κάτοικοι άλλαξαν γνώμη τότε ο Λάθυρος αντί να βοηθήσει τους κατοίκους της Γάζας και τον δυνάστη Ζώιλο κύριο της πόλης Δώρας και της πόλης του Στράτωνος Πύργου, που πιέζονταν επίσης από τον Ιουδαίο βασιλιά, συμμάχησε με τον Αλέξανδρο Ιανναίο, εξουδετέρωσε τον Ζώιλο και κατέλαβε προς όφελος των Ιουδαίων την Γάζα.[8][9]
Εμπλοκή του Αλέξανδρου Ιανναίου στις διαμάχες των Πτολεμαίων
Η συμμαχία αυτή δεν κράτησε πολύ. Όταν ο Λάθυρος έμαθε ότι ο Αλέξανδρος Ιανναίος διαπραγματεύονταν μυστικά με την μισητή του μητέρα Κλεοπάτρα Γ' (στην Αίγυπτο ακόμη μια δυναστική κρίση βρίσκονταν σε εξέλιξη) διέλυσε την συμμαχία μαζί του,[10] του επιτέθηκε και τον συνέτριψε στις όχθες του Ιορδάνη ποταμού σε μια τοποθεσία που λέγονταν Ασωφών.[11] Οι Ιουδαίοι έχασαν από 3.000 έως 5.000 άντρες.[12]
Κατόπιν κατέλαβε για λογαριασμό του την Πτολεμαΐδα, την Γάζα και ένα μεγάλο μέρος της Ιουδαίας.[13][14]
Αμέσως οι αντίπαλοι του συνασπίστηκαν εναντίον του. Η Κλεοπάτρα Γ' συμφιλιώθηκε με τον γιο της συμβασιλέα της Αιγύπτου Πτολεμαίο Αλέξανδρο και τον έστειλε με στόλο στην Φοινίκη. Η ίδια με πεζικές δυνάμεις υπό τους Ιουδαίους στρατηγούς Χελκία και Ανανία εισέβαλε στην Κοίλη Συρία.[15] Στον συνασπισμό συμμετείχαν ο Γρυπός και ο Αλέξανδρος Ιανναίος. Ο Λάθυρος επιχείρησε να εισβάλει στην Αίγυπτο ηττήθηκε όμως στο Πηλούσιο και υποχώρησε στην Γάζα.[16] Το επόμενο έτος (άνοιξη 102 π.Χ.) αποσύρθηκε στην Κύπρο.[17][18]
Η Κλεοπάτρα Γ' κατέλαβε την Πτολεμαΐδα.[9] Έπειτα σκέφτηκε να καταλάβει την Κοίλη Συρία και να στραφεί εναντίον του Αλέξανδρου Ιανναίου. Ο Ανανίας όμως την μετέπεισε [19] και αυτή αποσύρθηκε το ίδιο έτος στην Αίγυπτο.[9][20]
Νέες επιχειρήσεις του Αλέξανδρου Ιανναίου
Έτσι ο Αλέξανδρος Ιανναίος μην έχοντας αντιπάλους επιτέθηκε στα Γάδαρα και στο οχυρό του Αμαθούντα που κατείχε ένας δυνάστης που ονομάζονταν Θεόδωρος με επιτυχία. Ενώ αποχωρούσε όμως ο Θεόδωρος του επιτέθηκε αιφνιδιαστικά και του επέφερε βαριά ήττα.[21] Συνήλθε όμως γρήγορα και επιτέθηκε ξανά καταλαμβάνοντας την Ραφία και την Ανθηδόνα και πολιορκώντας την Γάζα (102 π.Χ.).[22]
Ο επικεφαλής της άμυνας της πόλης στρατηγός Απολλόδοτος πραγματοποίησε νυκτερινή επίθεση στο στρατόπεδο των Ιουδαίων με 2.000 μισθοφόρους και 10.000 πολίτες. Οι Ιουδαίοι υποχώρησαν καθώς πίστεψαν ότι αντιμετωπίζουν τον Λάθυρο που είχε επιστρέψει στην περιοχή. Όταν όμως ξημέρωσε κατάλαβαν το λάθος τους αντεπιτέθηκαν και σκότωσαν 1.000 από τους αντιπάλους τους.[23] Οι πολίτες της Γάζας όμως δεν πτοήθηκαν. Ο βασιλιάς των Ναβαταίων Αράβων τους υποσχέθηκε ότι θα σπεύσει να τους βοηθήσει.[24] Πριν συμβεί όμως αυτό ο Λυσίμαχος αδελφός του Απολλόδοτου τον δολοφόνησε και παρέδωσε στον Αλέξανδρο Ιανναίο την πόλη. Ο ίδιος αποχώρησε μαζί με τους μισθοφόρους.[25]
Στην αρχή στην πόλη επικράτησε ηρεμία. Κατόπιν όμως ξέσπασαν μάχες. Η πόλη καταστράφηκε. Από τους κατοίκους άλλοι σκοτώθηκαν πολεμώντας, άλλοι αυτοκτόνησαν αφού σκότωσαν πρώτα τα παιδιά τους, άλλοι κάηκαν μαζί με τα σπίτια τους στα όποια έβαλαν φωτιά,[26] ενώ οι 500 βουλευτές της πόλης σκοτώθηκαν μέσα στο ιερό του Απόλλωνα όπου συνεδρίαζαν. Η πολιορκία κράτησε ένα χρόνο. Κατόπιν ο Αλέξανδρος Ιανναίος επέστρεψε στην Ιερουσαλήμ(101 π.Χ.).[27]
Αποδοκιμασία από το πλήθος
Νόμισμα του Αλέξανδρου Ιανναίου. Εμπρόσθια όψη : Σελευκιδική άγκυρα και ελληνική επιγραφή: ΒΑΣΙΛΕΩΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ. Οπίσθια όψη : οκτάκτινος τροχός ή άστρο. Εβραϊκή επιγραφή ανάμεσα στις ακτίνες : "Γιεχονάταν ο Βασιλεύς".
Ύστερα από αυτές τις επιτυχίες του ο Αλέξανδρος Ιανναίος αντιμετώπισε την πρώτη εσωτερική κρίση καθώς προβάλλονταν απροκάλυπτα ενώπιον του πλήθους ως ελληνιστικός μονάρχης. Σε κάποια θρησκευτική γιορτή (της Σκηνοπηγίας ) ενώ πήγαινε να εκτελέσει τα καθήκοντα του στον Ναό το πλήθος σε ένδειξη αποδοκιμασίας του πέταξε κίτρα (τα οποία σχετίζονταν με την γιορτή).[28][29]
Συντριβή στασιαστικού κινήματος. Επιχειρήσεις πέρα από τον Ιορδάνη
Ο Αλέξανδρος Ιανναίος αντέδρασε βίαια. Προσλαμβάνοντας μισθοφόρους από την Κιλικία και την Πισιδία κατάπνιξε στο αίμα την στασιαστική κίνηση σκοτώνοντας 6.000 από τους εξεγερμένους.[30][31]
Κατόπιν επιτέθηκε στις πέραν του Ιορδάνη περιοχές υπέταξε τους Γαλαάδιτες και τους Μωαβίτες και γύρισε στο φρούριο του Αμαθούντα. Το φρούριο αυτό το αχρήστευσε και το εγκατέλειψε. Ο αντίπαλος του Θεόδωρος που έφτασε στην περιοχή ύστερα από αυτόν το κατάστρεψε ολοσχερώς.[32][33]
Ύστερα ο Αλέξανδρος Ιανναίος επιτέθηκε εναντίον Οβέδα βασιλιά των Ναβαταίων Αράβων. Στην Γαυλανίτιδα όμως έπεσε σε ενέδρα του Άραβα ηγεμόνα και ο στρατός του διαλύθηκε.[34][35]
Εμφύλιος πόλεμος
Η συντριβή αυτή έγινε η αιτία να ξεσπάσει νέα εμφύλια αντιπαράθεση στην Ιουδαία μεταξύ νεωτεριστών και παραδοσιακών (94 π.Χ.).[36] Στην μια πλευρά βρίσκονταν η δυναστεία των Ασμοναίων και οι σύμμαχοι της Σαδδουκαίοι και στην άλλη πλευρά βρίσκονταν οι Φαρισαίοι που αποδεικνύονταν πιστοί συνεχιστές της παράδοσης των Ασιδαίων. Η αντιπαράθεση εξελίχθηκε σε πολυετή εμφύλιο πόλεμο με περίπου 50.000 θύματα. Οι Φαρισαίοι ζήτησαν την βοήθεια του Σελευκίδη Δημητρίου ΙΙΙ (88 π.Χ.).[37][38]
Σελευκιδική παρέμβαση. Η μάχη στα Σίκιμα
Ο Δημήτριος ΙΙΙ που ήθελε να ταπεινώσει τον Αλέξανδρο Ιανναίο εισέβαλε στην Σαμάρεια και ενώθηκε με αρκετές χιλιάδες Φαρισαίους συγκεντρώνοντας 40.000 πεζούς και 3.000 ιππείς. Ο Αλέξανδρος Ιανναίος με 1.000 ιππείς, 6.000 έως 8.000 μισθοφόρους πεζούς και με 10.000 έως 20.000 Ιουδαίους πεζούς πιστούς σε αυτόν έσπευσε να τον αντιμετωπίσει.[39] Ο Δημήτριος συνέτριψε τον στρατό του Αλέξανδρου Ιανναίου στα Σίκιμα.[40][41] Οι Φαρισαίοι (6.000 περίπου) όμως αντιλαμβανόμενοι έγκαιρα τις επεκτατικές προθέσεις του Δημητρίου ΙΙΙ εγκατέλειψαν το στρατό του και συμμάχησαν με τον Αλέξανδρο Ιανναίο.[42] Ο Δημήτριος ΙΙΙ που αντιμετώπιζε δυναστικές εμπλοκές αποσύρθηκε.[43][44]
Σταύρωση των Φαρισαίων
Ο Αλέξανδρος Ιανναίος εκδικήθηκε άγρια τους Φαρισαίους. Τους επιτέθηκε και αφού εξόντωσε αρκετούς πολιόρκησε τους υπόλοιπους στην πόλη Βεμασελή όπου κατέφυγαν. Ο Αλέξανδρος Ιανναίος κατέλαβε την πόλη και συνέλαβε αρκετούς αιχμαλώτους.[45] Κατόπιν γύρισε στην Ιερουσαλήμ και σταύρωσε 800 από αυτούς. Την ομαδική σταύρωση παρακολούθησε ο Ασμόναιος βασιλιάς από ένα πύργο ενώ ταυτόχρονα έπινε και διασκέδαζε με τις παλλακίδες του. Πριν την σταύρωση θανάτωσε μπροστά στους μελλοθάνατους τις γυναίκες τους και τα παιδιά τους. Έτσι έληξε η εμφύλια αντιπαράθεση.[46][47][48][49]
Συγκρούσεις με Σελευκίδες και Ναβαταίους
Λίγα χρόνια αργότερα ο Αλέξανδρος Ιανναίος θορυβημένος από την είδηση της επικείμενης εκστρατείας του Σελευκίδη Αντίοχου ΧΙΙ Διόνυσου εναντίον των Ναβαταίων Αράβων οχύρωσε τα περάσματα ανάμεσα στην Ιόππη και την Αντιπατρίδα. Ο Αντίοχος Διόνυσος κατάφερε να διασπάσει τις οχυρώσεις και συνέχισε την εκστρατεία του εναντίον των Αράβων χωρίς να ασχοληθεί με τον Αλέξανδρο Ιανναίο.[50] Τελικά ο Άραβας βασιλιάς Αρέτας ΙΙΙ παγίδευσε τον Σελευκίδη βασιλιά και τον στρατό του στην έρημο. Ο στρατός του Αντίοχου Διόνυσου εξοντώθηκε σε μάχη και ο ίδιος σκοτώθηκε πολεμώντας (85/4 π.Χ.).[51][52]
Ύστερα από τον θάνατο του Αντίοχου Διόνυσου οι κάτοικοι της Δαμασκού (πόλης που ανήκε στον νεκρό βασιλιά) οι οποίοι δεν συμπαθούσαν τον δυνάστη της γειτονικής Χαλκίδας του Λιβάνου Πτολεμαίο προσέφεραν στον Αρέτα ΙΙΙ την πόλη τους. Ο Άραβας ηγέτης αφού κατέλαβε την πόλη επιτέθηκε εναντίον του Αλέξανδρου Ιανναίου τον οποίο νίκησε σε μάχη. Τελικά αποχώρησε από τα εδάφη του Ασμοναίου βασιλιά ύστερα από συνθήκη ειρήνης που έγινε μεταξύ των δυο ηγεμόνων.[53][54]
Νέα εκστρατεία του Αλέξανδρου Ιανναίου. Το τέλος του
Ο Αλέξανδρος Ιανναίος ξεκίνησε μια νέα επεκτατική εκστρατεία (80/79 π.Χ.). Κατέλαβε την Πέλλα και πολιόρκησε την Γεράσα που ανήκε στον παλαιό του αντίπαλο Θεόδωρο. Αφού την κατέλαβε συνέχισε την εκστρατεία του καταλαμβάνοντας την Γαυλάνη την Σελεύκεια και την Γάμαλα. Κατόπιν ο Αλέξανδρος Ιανναίος γύρισε στην πρωτεύουσα του (77/6 π.Χ.).[55][56] Λίγο καιρό αργότερα αρρώστησε και πέθανε κατά την διάρκεια της πολιορκίας ενός φρουρίου που βρίσκονταν πέρα από τον Ιορδάνη και ονομάζονταν Ράγαβα ( 76 π.Χ.).[57][58]
Ο Αλέξανδρος Ιανναίος και η εσσαϊκή γραμματεία
Το όνομα του Αλέξανδρου Ιανναίου έχει άμεση σχέση με ένα ιδιόμορφο κείμενο της εσσαϊκής γραμματείας της περιοχής του Κουμράν.[59] Το κείμενο αυτό ονομάζεται Υπόμνημα στον Ναούμ (Πεσέρ Ναούμ) (4Q169) και η ιδιομορφία του βρίσκεται στο γεγονός ότι αναφέρει ονόματα ιστορικών προσώπων όπως Δημήτριος και Αντίοχος. Αυτά τα ιστορικά πρόσωπα έχει υποστηριχτεί με βάση το κείμενο ότι είναι ο Δημήτριος ΙΙΙ και ο Αντίοχος Επιφανής.[60][61] Στο ίδιο κείμενο υπάρχει μια αρνητική φυσιογνωμία, εχθρός των Εσσαίων, ο Οργίλος Λέων.[62] Η φυσιογνωμία αυτή ταυτίζεται με μια άλλη παρόμοια φυσιογνωμία, τον Ασεβή Ιερέα, που αναφέρεται σε άλλα εσσαϊκά κείμενα όπως το Υπόμνημα στον Αββακούμ (1QpH) [63] ή το Υπόμνημα στον Ψαλμο 36 (Μασ.37)(4Q171).[64][65] Η κρατούσα άποψη υποστήριζε ότι με βάση το κείμενο του Υπομνήματος του Ναούμ ο Οργίλος Λέων ήταν ο Αλέξανδρος Ιανναίος.[66][67] Αυτό προφανώς σήμαινε ότι η κοινότητα των Εσσαίων είχε αντι-ασμοναϊκό προσανατολισμό.[68]
Η κατάσταση μεταβλήθηκε όταν ήρθε στην επιφάνεια ένα ποίημα που αρχικά είχε μεταφραστεί λάθος και παρερμηνευτεί, με υμνητικό περιεχόμενο, γι΄ αυτό και ονομάστηκε Παιάνας,[69] για τον βασιλιά Ιωνάθαν (4Q448).[70] Ο βασιλιάς Ιωνάθαν υποστηρίχτηκε ότι είναι ο Αλέξανδρος Ιανναίος καθώς ο Ιωνάθαν ο οποίος διαδέχτηκε τον Ιούδα τον Μακκαβαίο ήταν αρχιερέας και δεν κατείχε ποτέ κανένα βασιλικό αξίωμα, ούτε έμεινε γνωστός σαν βασιλιάς.[71] Το γεγονός αυτό αλλάζει τελείως τον προσανατολισμό της κοινότητας των Εσσαίων μεταβαλλόντας την σε φίλο-ασμοναϊκή.[72] Το πρόσωπο που θα μπορούσε να βρίσκεται πίσω από την μορφή του Οργίλου Λέοντα, υποστηρίζεται ότι είναι κάποιος από τους γιους του Αλέξανδρου Ιανναίου, ενδεχομένως ο Υρκανός που βρέθηκε υπό την επιρροή των εχθρών των Εσσαίων.[73]
Η μεταβολή αυτή των απόψεων μας υπενθυμίζει το πόσο δύσκολο είναι να συλληφθεί η πραγματική σημασία του υλικού της εσσαϊκής γραμματείας.[74]
Βασιλεύς Αλέξανδρος Ιανναίος κ΄η σύζυγός του βασίλισσα Αλεξάνδρα
Την αιματοβαμένη σταθερότητα που επικράτησε στο βασίλειο των Ασμοναίων κατά την βασιλεία του Αλέξανδρου Ιανναίου περιγράφει ο Κ.Π. Καβάφης στο ποίημα του Αλέξανδρος Ιανναίος και Αλεξάνδρα[75]:
↑Ιστορία του Ελληνικού Έθνους. Τόμος Ε΄ Ελληνιστικοί Χρόνοι. Δυναστικές κρίσεις στο βασίλειο των Πτολεμαίων και επεμβάσεις τους στο βασίλειο των Σελευκιδών. Απώλεια της Κυρηναϊκής. (115-88 π.Χ.).σελ.189
↑ 9,09,19,2Ιστορία του Ελληνικού Έθνους. Τόμος Ε΄ Ελληνιστικοί Χρόνοι. Δυναστικές κρίσεις στο βασίλειο των Πτολεμαίων και επεμβάσεις τους στο βασίλειο των Σελευκιδών. Απώλεια της Κυρηναϊκής. (115-88 π.Χ.).σελ.189
↑Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, Τόμος Ε΄ , Ελληνιστικοί Χρόνοι, Δυναστικές κρίσεις στο βασίλειο των Πτολεμαίων και επεμβάσεις τους στο βασίλειο των Σελευκιδών, Απώλεια της Κυρηναϊκής, (115-88 π.Χ.),σελ. 189
↑Ιστορία του Ελληνικού ΈθνουςΜ. Τόμος Ε΄, Ελληνιστικοί Χρόνοι, Δυναστικές κρίσεις στο βασίλειο των Πτολεμαίων και επεμβάσεις τους στο βασίλειο των Σελευκιδών, Απώλεια της Κυρηναϊκής, (115-88 π.Χ.), σελ. 189
↑Ιώσηπος Ιστορία του Ιουδαϊκού πολέμου προς Ρωμαίους. Βιβλίο Α.ΙV.6.[96]σελ.65-67
↑Βερέττας Μάριος Τα χειρόγραφα της Νεκρής θάλασσας.8.Το ιστορικό πλαίσιο των Χειρογράφων. σελ.194
↑Γρατσέας Γ.-Αγουρίδης Σ. ΤΑ ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΑ ΤΗΣ ΝΕΚΡΗΣ ΘΑΛΑΣΣΗΣ. Τα εσσαϊκά κείμενα του Κουμράν σε νεοελληνική απόδοση. ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ΄. Ο ΔΙΔΑΣΚΑΛΟΣ ΤΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ ΚΑΙ Ο ΑΣΕΒΗΣ ΙΕΡΕΑΣ 5. Υποθέσεις και πάλι. σελ.55
↑Ιώσηπος Ιστορία του Ιουδαϊκού πολέμου προς Ρωμαίους. Βιβλίο Α.ΙV.7.[97]- [98]σελ.67
↑Γρατσέας Γ.-Αγουρίδης Σ. ΤΑ ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΑ ΤΗΣ ΝΕΚΡΗΣ ΘΑΛΑΣΣΗΣ. Τα εσσαϊκά κείμενα του Κουμράν σε νεοελληνική απόδοση. ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β΄. ΤΟ ΕΣΣΑΙΚΟ ΚΟΙΝΟΒΙΟ 1. Ο οικισμός του Κουμράν. σελ.27-34
↑Robert Eisenman & Michael Wise Αποκαλύπτοντας τα 50 χειρόγραφα-κλειδιά της Νεκρής θάλασσας.Κεφ.8. Μαντική, Μαγεία και Διάφορα.50. Παιάνας για τον βασιλιά Ιωνάθαν (Αλέξανδρος Ιανναίος-4Q448). σελ. 303
↑Γρατσέας Γ.-Αγουρίδης Σ. ΤΑ ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΑ ΤΗΣ ΝΕΚΡΗΣ ΘΑΛΑΣΣΗΣ. Τα εσσαϊκά κείμενα του Κουμράν σε νεοελληνική απόδοση. ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ζ΄. ΥΠΟΜΝΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΕΡΜΗΝΕΙΕΣ 1. Υπομνήματα β Υπόμνημα στον Ναούμ σελ.188
↑Hersel Shanks Η περιπέτεια των χειρογράφων της Νεκρής θάλασσας. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2.Το ιστορικό πλαίσιο των Χειρογράφων του ΦΡΑΝΚ ΜΟΥΡ ΚΡΟΣ.σελ. 93
↑Γρατσέας Γ.-Αγουρίδης Σ. ΤΑ ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΑ ΤΗΣ ΝΕΚΡΗΣ ΘΑΛΑΣΣΗΣ. Τα εσσαϊκά κείμενα του Κουμράν σε νεοελληνική απόδοση. ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ζ΄. ΥΠΟΜΝΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΕΡΜΗΝΕΙΕΣ 1. Υπομνήματα α Υπόμνημα στον Αββακούμ. σελ.177
↑Γρατσέας Γ.-Αγουρίδης Σ ΤΑ ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΑ ΤΗΣ ΝΕΚΡΗΣ ΘΑΛΑΣΣΗΣ. Τα εσσαϊκά κείμενα του Κουμράν σε νεοελληνική απόδοση. ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ζ΄. ΥΠΟΜΝΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΕΡΜΗΝΕΙΕΣ 1. Υπομνήματα στ Υπόμνημα στον Ψαλμό 36(Μασ.37) σελ.198
↑Γρατσέας Γ.-Αγουρίδης Σ. ΤΑ ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΑ ΤΗΣ ΝΕΚΡΗΣ ΘΑΛΑΣΣΗΣ. Τα εσσαϊκά κείμενα του Κουμράν σε νεοελληνική απόδοση. ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ΄. Ο ΔΙΔΑΣΚΑΛΟΣ ΤΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ ΚΑΙ Ο ΑΣΕΒΗΣ ΙΕΡΕΑΣ 4. Ο Ασεβής Ιερέας. σελ.52
↑Γρατσέας Γ.-Αγουρίδης Σ. ΤΑ ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΑ ΤΗΣ ΝΕΚΡΗΣ ΘΑΛΑΣΣΗΣ. Τα εσσαϊκά κείμενα του Κουμράν σε νεοελληνική απόδοση. ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ζ΄. ΥΠΟΜΝΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΕΡΜΗΝΕΙΕΣ 1. Υπομνήματα β Υπόμνημα στον Ναούμ σελ.188
↑Βερέττας Μάριος Τα χειρόγραφα της Νεκρής θάλασσας.8.Το ιστορικό πλαίσιο των Χειρογράφων. σελ.194
↑Robert Eisenman & Michael Wise Αποκαλύπτοντας τα 50 χειρόγραφα-κλειδιά της Νεκρής θάλασσας.Κεφ.8. Μαντική, Μαγεία και Διάφορα.50. Παιάνας για τον βασιλιά Ιωνάθαν (Αλέξανδρος Ιανναίος-4Q448). σελ. 303
↑Robert Eisenman & Michael Wise Αποκαλύπτοντας τα 50 χειρόγραφα-κλειδιά της Νεκρής θάλασσας.Κεφ.8. Μαντική, Μαγεία και Διάφορα.50. Παιάνας για τον βασιλιά Ιωνάθαν (Αλέξανδρος Ιανναίος-4Q448). σελ. 304
↑Robert Eisenman & Michael Wise Αποκαλύπτοντας τα 50 χειρόγραφα-κλειδιά της Νεκρής θάλασσας.Κεφ.8. Μαντική, Μαγεία και Διάφορα.50. Παιάνας για τον βασιλιά Ιωνάθαν (Αλέξανδρος Ιανναίος-4Q448). σελ. 300-301
↑Robert Eisenman & Michael Wise Αποκαλύπτοντας τα 50 χειρόγραφα-κλειδιά της Νεκρής θάλασσας.Κεφ.8. Μαντική, Μαγεία και Διάφορα.50. Παιάνας για τον βασιλιά Ιωνάθαν (Αλέξανδρος Ιανναίος-4Q448). σελ. 301
↑Robert Eisenman & Michael Wise Αποκαλύπτοντας τα 50 χειρόγραφα-κλειδιά της Νεκρής θάλασσας.Κεφ.8. Μαντική, Μαγεία και Διάφορα.50. Παιάνας για τον βασιλιά Ιωνάθαν (Αλέξανδρος Ιανναίος-4Q448). σελ. 303
↑Robert Eisenman & Michael Wise Αποκαλύπτοντας τα 50 χειρόγραφα-κλειδιά της Νεκρής θάλασσας.Κεφ.8. Μαντική, Μαγεία και Διάφορα.50. Παιάνας για τον βασιλιά Ιωνάθαν (Αλέξανδρος Ιανναίος-4Q448). σελ. 303-304
↑Robert Eisenman & Michael Wise Αποκαλύπτοντας τα 50 χειρόγραφα-κλειδιά της Νεκρής θάλασσας.Κεφ.8. Μαντική, Μαγεία και Διάφορα.50. Παιάνας για τον βασιλιά Ιωνάθαν (Αλέξανδρος Ιανναίος-4Q448). σελ. 303
↑Κωνσταντίνος Π. Καβάφης – Ποιήματα.1919-1933.[1929]Αλέξανδρος Ιανναίος και Αλεξάνδρα
Πηγές
Ιστορία του Ελληνικού Έθνους. Τόμος Ε.΄ Ελληνιστικοί Χρόνοι. Εκδοτική Αθηνών. 1979
Βερέττας Μάριος. Τα χειρόγραφα της Νεκρής θάλασσας. ΩΡΟΡΑ 1988
Ιώσηπος Ιστορία του Ιουδαϊκού πολέμου προς Ρωμαίους. Αρχαία Ελληνική Γραμματεία «Οι ΄Ελληνες». Κάκτος 1997
Γρατσέας Γ.-Αγουρίδης Σ. ΤΑ ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΑ ΤΗΣ ΝΕΚΡΗΣ ΘΑΛΑΣΣΗΣ. Τα εσσαϊκά κείμενα του Κουμράν σε νεοελληνική απόδοση. ΑΡΤΟΣ ΖΩΗΣ.2003
Robert Eisenman & Michael Wise Αποκαλύπτωντας τα 50 χειρόγραφα-κλειδιά της Νεκρής θάλασσας. Έσοπτρον 1997
Hersel Shanks Η περιπέτεια των χειρογράφων της Νεκρής θάλασσας. Ενάλιος 1997
Opera by César Cui Composer César Cui The Saracen (Сарацин in Cyrillic, Saracin in transliteration), is an opera by César Cui composed during 1896–1898. The libretto was written by Vladimir Vasilievich Stasov and the composer, based on a play by Alexandre Dumas (père) entitled Charles VII chez ses grands vassaux. The opera was premiered on 2 November 1899 (Old Style), in Saint Petersburg at the Mariinsky Theatre, with Eduard Nápravník as conductor. It was staged also in 1902 by...
Hans Breukhoven dan Lex Harding merayakan Dutch Top 40 pada tahun 2005 Dutch Top 40 (Belanda: Nederlandse Top 40code: nl is deprecated ) adalah grafik musik mingguan, yang diulai sebagai Veronica Top 40, karena stasiun radio Radio Veronica adalah yang pertama mengenalkannya. Rekor di Dutch Top 40 Most successful single-artists Artist weeks points Madonna 470 12550 Rolling Stones 448 11649 The Beatles 312 9220 Golden Earring 365 9093 Michael Jackson 336 8563 BZN 373 8249 The Cats 335 8077 Bee ...
Laut LincolnPeta Laut LincolnLaut LincolnKoordinat83°N 58°W / 83°N 58°W / 83; -58Koordinat: 83°N 58°W / 83°N 58°W / 83; -58Jenis perairanLautTerletak di negaraCanada and GreenlandArea permukaan64.000 km2 (25.000 sq mi)Kedalaman rata-rata257 m (843 ft)Volume air16.000 km3 ([convert: unit tak dikenal])BekuPractically all year roundReferensi[1] Laut Lincoln adalah bagian dari Samudra Arktik, membentang ...
Haim Drukman Fraksi diwakili dalam Knesset Informasi pribadiLahir(1932-11-15)15 November 1932Kuty, PolandiaMeninggal25 Desember 2022(2022-12-25) (umur 90)Jerusalem, IsraelSunting kotak info • L • B Haim Meir Drukman (Ibrani: חיים דרוקמן), lahir 15 November 1932– 25 December 2022) adalah seorang rabi Ortodoks dan mantan politikus Israel. Ia menjabat sebagai Rosh Yeshiva dari Yeshivat Or Etzion, dan kepala Pusat Bnei Akiva Yeshivot. Pranala luar Wikimedia Comm...
Artikel ini bukan mengenai Bendungan. Bendung yang sering disalah artikan oleh orang awam sebagai bendungan Sebuah bendung di sungai Humber dekat Raymore Park, Toronto, Ontario Bendung di Bogor, Jawa Barat Bendung atau Tebat[1] adalah pembatas yang dibangun melintasi sungai yang dibangun untuk mengubah karakteristik aliran sungai. Dalam banyak kasus, bendung merupakan sebuah kontruksi yang jauh lebih kecil dari bendungan yang menyebabkan air menggenang membentuk kolam tetapi mampu mel...
1959 single by Teddy Scholten 'n BeetjeEurovision Song Contest 1959 entryCountryNetherlandsArtist(s)Teddy ScholtenLanguageDutchComposer(s)Dick Schallies[1]Lyricist(s)Willy van HemertConductorDolf van der LindenFinals performanceFinal result1stFinal points21Entry chronology◄ Heel de wereld (1958)Wat een geluk (1960) ► 'n Beetje (Dutch pronunciation: [əm ˈbeːcə]; A little bit),[2] spelled in full as Een beetje, is a song written in Dutch by Willy van Hemert, ...
House elections for the 3rd U.S. Congress 1792–93 United States House of Representatives elections ← 1790 & 1791 August 27, 1792 – September 6, 1793 1794 & 1795 → All 105 seats in the United States House of Representatives53 seats needed for a majority Majority party Minority party Leader Frederick Muhlenberg[1] Theodore Sedgwick Party Anti-Administration Pro-Administration Leader's seat Pennsylvania at-large Massachusetts ...
Emotional state that is associated with mild to severe levels of discomfort For other uses, see Embarrassment (disambiguation). This article has multiple issues. Please help improve it or discuss these issues on the talk page. (Learn how and when to remove these template messages) This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Embarrassment&#...
Commercial airport serving Cagayan de Oro, Misamis Oriental, Philippines Laguindingan AirportTugpahanan sa LaguindinganPaliparan ng LaguindinganLanding a LaguindinganFaçade of Laguindingan AirportIATA: CGYICAO: RPMYSummaryAirport typePublicOwner/OperatorCivil Aviation Authority of the PhilippinesServesNorthern Mindanao (except Misamis Occidental)LocationLaguindingan, Misamis Oriental, PhilippinesOpenedJune 15, 2013; 10 years ago (2013-06-15)Elevation AMSL58 m / 19...
Canadian philosopher Valéry GirouxGiroux in 2018Born (1974-03-24) 24 March 1974 (age 50)Quebec, Canada[1]EducationUniversité de Montréal (LL.B., 1997; LL.M., 2003, Ph.D., 2012)[2]Occupation(s)Philosopher, lawyer, activistWebsitewww.valerygiroux.com Valéry Giroux (born 24 March 1974) is a Canadian philosopher, lawyer and animal rights activist from Quebec. She is an adjunct professor at the Université de Montréal Faculty of Law, associate director for the Centre de r...
ХристианствоБиблия Ветхий Завет Новый Завет Евангелие Десять заповедей Нагорная проповедь Апокрифы Бог, Троица Бог Отец Иисус Христос Святой Дух История христианства Апостолы Хронология христианства Раннее христианство Гностическое христианство Вселенские соборы Н...
Austrian footballer Adrian Grbić Grbić with Floridsdorfer AC in 2016Personal informationDate of birth (1996-08-04) 4 August 1996 (age 27)Place of birth Vienna, AustriaHeight 1.88 m (6 ft 2 in)Position(s) ForwardTeam informationCurrent team LuzernNumber 9Youth career2002–2004 SC Wiener Viktoria2004–2012 Rapid Wien2012–2015 VfB StuttgartSenior career*Years Team Apps (Gls)2015–2016 VfB Stuttgart II 15 (0)2016–2017 Floridsdorfer AC 27 (5)2017–2019 SCR Altach 42 (...
Ludwig IVPotret Ludwig IV (di atas plakat gaya gotik akhir yang terbuat dari marmer merah tahun 1468 oleh Hans Haldner), makam di Frauenkirche MünchenRaja Romawihingga 1330 dengan Friedrich yang TampanBerkuasa20 Oktober 1314 – 11 Oktober 1347Penobatan25 November 1314 (Aachen)PendahuluHeinrich VIIPenerusKarl IVRaja ItaliaBerkuasa31 Mei 1327 – 11 Oktober 1347Penobatan31 Mei 1327 (Milan)PendahuluHeinrich VIIPenerusKarl IVKaisar Romawi SuciBerkuasa1328 – 11 Oktober 1347Penobatan17 Januari ...
American politician from Colorado Alex ValdezValdez in 2020Member of the Colorado House of Representativesfrom the 5th districtIncumbentAssumed office January 4, 2019Preceded byCrisanta Duran Personal detailsBorn (1981-06-03) June 3, 1981 (age 42)Political partyDemocratic Alex Valdez is an American politician who is the member of the Colorado House of Representatives from the 5th district in the City and County of Denver. Background Valdez grew up in Aurora, Colorado and ...
Earthquakes (6.0+ Mw) between 1900 and 2017 Earthquakes are caused by movements within the Earth's crust and uppermost mantle. They range from weak events detectable only by seismometers, to sudden and violent events lasting many minutes which have caused some of the greatest disasters in human history. Below, earthquakes are listed by period, region or country, year, magnitude, cost, fatalities and number of scientific studies. Lists by time period By century Before 1901 1901–2000 2001–...
La Opinión Nacional Nadie tiene razón contra el PerúTipo DiarioFormato Gran formatoPaís Perú PerúSede LimaFundación 1 de diciembre de 1873Fundador(a) Andrés Avelino Aramburú Sarrio, Reynaldo Chacaltana y Manuel María RivasFin de publicación 1913Idioma EspañolDirector(a) Andrés Avelino Aramburú Sarrio[editar datos en Wikidata] La Opinión Nacional fue un diario peruano, fundado en Lima en 1873 por Andrés Avelino Aramburú Sarrio y que se mantuvo en circulación hasta 1...
لمعانٍ أخرى، طالع الخربة (توضيح). قرية الخربة - قرية - تقسيم إداري البلد اليمن المحافظة محافظة صنعاء المديرية مديرية بني مطر العزلة عزلة ديان السكان التعداد السكاني 2004 السكان 380 • الذكور 213 • الإناث 167 • عدد الأسر 47 • عدد المساكن 34 معلوما�...
Cicinho Informasi pribadiNama lengkap Cícero João de CézareTanggal lahir 24 Juni 1980 (umur 44)Tempat lahir Pradópolis, BrasilTinggi 1,72 m (5 ft 7+1⁄2 in)Posisi bermain Bek kananInformasi klubKlub saat ini Sport RecifeNomor 12Karier senior*Tahun Tim Tampil (Gol)1999–2000 Botafogo (SP) 2 (0)2001–2003 Atlético Mineiro 59 (4)2001 → Botafogo (pinjaman) 9 (2)2004–2005 São Paulo 70 (12)2006–2007 Real Madrid 26 (2)2007–2012 Roma 63 (3)2010 → São Paulo...
City in Minnesota, United States City in Minnesota, United StatesAlexandria, MinnesotaCityAlexandria Post Office (historic) LogoNicknames: Alex, AlecMotto: The Runestone City[1]Location of the city of Alexandriawithin Douglas County, MinnesotaCoordinates: 45°52′39″N 95°22′36″W / 45.87750°N 95.37667°W / 45.87750; -95.37667CountryUnited StatesStateMinnesotaCountyDouglasColonized1858Founded1859IncorporatedFebruary 20, 1877Government •...
