Η ανάπτυξη μιας ταινίας X-Men ξεκίνησε το 1989 με τον Τζέιμς Κάμερον και την Carolco Pictures. Τα κινηματογραφικά δικαιώματα πήγαν στην 20th Century Fox το 1994. Σενάρια και προσχέδια γράφτηκαν από τους Άντριου Κέβιν Γουόκερ, Τζον Λόγκαν, Τζος Γουέντον και Μάικλ Σαμπόν. Ο Σίνγκερ ανέλαβε τη σκηνοθεσία το 1996 και ακολούθησαν περαιτέρω σεναριακές αλλαγές από τους Εντ Σόλομον, Τομ ΝτεΣάντο, Κρίστοφερ Μακουάρι, Ντέιβιντ Χέιτερ και τον ίδιο τον Σίνγκερ. Η ημερομηνία έναρξης της παραγωγής συνεχώς αναβαλλόταν, ενώ η Fox αποφάσισε να αλλάξει την ημερομηνία κυκλοφορίας της ταινίας από το Δεκέμβριο στον Ιούλιο του 2000. Τα γυρίσματα πραγματοποιήθηκαν κυρίως στο Τορόντο και ξεκίνησαν στις 22 Σεπτεμβρίου 1999 και ολοκληρώθηκαν στις 3 Μαρτίου 2000.
Το X-Men κυκλοφόρησε στις 14 Ιουλίου 2000. Έλαβε θετικά σχόλια από τους κριτικούς[16] και έγινε εισπρακτική επιτυχία αποφέροντας 296,3 εκατομμύρια δολάρια παγκοσμίως.[17] Η επιτυχία της ταινίας οδήγησε στη δημιουργία μιας σειράς ταινιών, η οποία κατά κύριο λόγο ήταν επιτυχημένη.
Πλοκή
Το 1944 στην υπό γερμανικής κατοχής Πολωνία, ένα 13χρονο αγόρι αποχωρίζεται τους γονείς του την ώρα που αυτοί εισέρχονται σε στρατόπεδο συγκέντρωσης. Όταν προσπαθεί να μπει μέσα αφού οι πύλες έχουν κλείσει, τέσσερις φρουροί το σταματάνε. Οι πύλες ξαφνικά αρχίζουν να κάμπτονται σαν να ελκύονται από ένα μαγνητικό πεδίο. Ένας άλλος φρουρός τότε ρίχνει αναίσθητο το αγόρι.
Στο σήμερα, ένα κορίτσι η Μαρί διαβάζει με το αγόρι της στο σπίτι της στο Μερίντιαν του Μισισίπι. Αγκαλιάζονται και φιλιούνται και ξαφνικά αυτός αρχίζει να πνίγεται και φτάνει μέχρι το θάνατο. Η Μαρί αρχίζει να ουρλιάζει και οι γονείς της καταφτάνουν στο δωμάτιο. Τρομοκρατημένη, αποφασίζει να το σκάσει.
Στο Κογκρέσο των Ηνωμένων Πολιτειών, ο Γερουσιαστής Ρόμπερτ Κέλι προσπαθεί να εφαρμόσει το "Νομοσχέδιο Περιορισμού των Μεταλλαγμένων", το οποίο θα αναγκάζει τους μεταλλαγμένους να αποκαλύπτουν τις ταυτότητές τους καθώς και τις ικανότητές τους. Ο Magneto βάζει σε εφαρμογή το σχέδιο του να εξασφαλίσει ίσους όρους στο παιχνίδι μεταξύ ανθρώπων και μεταλλαγμένων. Εν τω μεταξύ, η Μαρί που τώρα έχει πάρει το όνομα Rogue, γνωρίζει τον Λόγκαν, γνωστός επίσης ως Wolverine, σε ένα μπαρ στον Καναδά. Η μετάλλαξη της Rogue την κάνουν να αποκτά προσωρινά τη δύναμη όποιου μεταλλαγμένου ακουμπά, ενώ ο Wolverine έχει υπεράνθρωπες ικανότητες αυτοθεραπείας, αυξημένες αισθήσεις και μεταλλικές λεπίδες που βγαίνουν από τα χέρια του. Ξαφνικά και οι δύο δέχονται επίθεση από τον Sabretooth, έναν μεταλλαγμένο και συνεργάτη του Magneto. Ο Cyclops και η Storm καταφτάνουν και σώζουν τους Wolverine και Rogue και τους πηγαίνουν στην Έπαυλη-Χ, μια μονάδα την οποία διευθύνει ο Καθηγητής Τσαρλς Εξέβιερ. Στη μονάδα αυτή, ο Εξέβιερ ηγείται μιας ομάδας μεταλλαγμένων που επιδιώκουν να ζήσουν ειρηνικά με την ανθρώπινη φυλή, εκπαιδεύοντάς τους να χρησιμοποιούν υπεύθυνα τις δυνάμεις τους και να σταματήσουν τον Magneto από το ξεκινήσει πόλεμο με την ανθρωπότητα.
Έχοντας απαχθεί από τη Mystique και τον Toad, ο Γερουσιαστής Κέλι πηγαίνει στον Magneto, ο οποίος δοκιμάζει πάνω του μια μηχανή η οποία προκαλεί μετάλλαξη. Ο Κέλι καταφέρνει να δραπετεύσει χάρη στις ικανότητες που απέκτησε. Μετά από ένα ατύχημα που αναγκάζει τη Rogue να χρησιμοποιήσει τις δυνάμεις της στο Wolverine, πείθεται από τη Mystique (μεταμφιεσμένη ως το συμμαθητή της Μπόμπι Ντρέικ) ότι ο Εξέβιερ είναι θυμωμένος μαζί της και θα πρέπει να φύγει από τη σχολή. Ο Εξέβιερ χρησιμοποιεί το Σερίμπρο για να εντοπίσει τη Rogue στο σταθμό των τραίνων. Η Mystique διεισδύει στο Σερίμπρο και το σαμποτάρει. Στο σταθμό, ο Wolverine πείθει τη Rogue να μείνει με τον Εξέβιερ αλλά μια μάχη ξεκινά όταν οι Magneto, Sabretooth και Toad καταφτάνουν για να πάρουν τη Rogue. Φτάνοντας στη σχολή του Εξέβιερ, ο Κέλι διαλύεται σε μια λακούβα από νερό όταν η μετάλλαξή του γίνεται ασταθής.
Οι X-Men μαθαίνουν ότι ο Magneto αποδυναμώθηκε σοβαρά όταν τέσταρε τη μηχανή στον Κέλι και ο Wolverine συνειδητοποιεί ότι σκοπεύει να χρησιμοποιήσει την ικανότητα της Rogue για να μεταφέρει τις δυνάμεις του σε αυτή, ώστε να χρησιμοποιήσει αυτή τη μηχανή παίρνοντας τη θέση του, οδηγώντας την πιθανόν στο θάνατο. Ο Εξέβιερ προσπαθεί να χρησιμοποιήσει το Σερίμπρο να εντοπίσει τη Rogue αλλά πέφτει σε κόμμα εξαιτίας του σαμποτάζ της Mystique. Η Τζιν Γκρέι επισκευάζει το Σερίμπρο και το χρησιμοποιεί για να βρει τη μηχανή του Magneto, η οποία βρίσκεται στο Νησί της Ελευθερίας. Ο Magneto σκοπεύει να χρησιμοποιήσει τη μηχανή στους παγκόσμιους ηγέτες, οι οποίοι πραγματοποιούν μια συνάντηση κορυφής κοντά στο νησί. Μόλις οι X-Men πηγαίνουν στο Άγαλμα της Ελευθερίας, νικούν τον Toad και τη Mystique. Οι Magneto και Sabretooth συνεχίζουν με το σχέδιό τους. Ο Magneto μεταφέρει τις δυνάμεις του στη Rogue, η οποία αναγκάζεται να τις χρησιμοποιήσει για να βάλει μπροστά τη μηχανή.
Ο Wolverine και ο Cyclops με τη βοήθεια της Τζιν Γκρέι, ανατινάζουν τον Sabretooth από το άγαλμα. Με την τηλεκινητική δύναμη της Γκρέι να σταθεροποιεί τον Wolverine, η Storm τον στέλνει στην κορυφή του αγάλματος όπου βρίσκεται η μηχανή του Magneto. Ο Wolverine προσπαθεί να σταματήσει τη μηχανή και να σώσει τη Rogue αλλά ο Magneto τον σταματά. Ο Wolverine καταφέρνει να καταστρέψει τη μηχανή με τη βοήθεια του Κύκλωπα και τραυματίζει τον Magneto. Τοποθετώντας το χέρι του στο πρόσωπο της Rogue, η οποία αργοπεθαίνει, ο Wolverine μεταφέρει τη δύναμη της αυτοθεραπείας του σε αυτήν. Ο Εξέβιερ συνέρχεται από το κόμμα.
Σε μια προσπάθειά του να βοηθήσει να μάθει για το παρελθόν του, ο Εξέβιερ στέλνει τον Wolverine σε μια στρατιωτική βάση δίπλα στη λίμνη Αλκάλι. Ο Εξέβιερ συναντιέται με τον Magneto στο πλαστικό κελί του και παίζουν σκάκι. Ο Magneto προειδοποιεί το φίλο του ότι θα συνεχίσει να μάχεται και ο Εξέβιερ του απαντά ότι αυτός και οι X-Men του θα είναι πάντα εκεί για να τον σταματάνε.
Κατά τη διάρκεια του 1989 και του 1990, οι Σταν Λι και Κρις Κλέρμοντ βρίσκονταν σε συζητήσεις με τον Τζέιμς Κάμερον και την Carolco Pictures για μια κινηματογραφική μεταφορά των X-Men. Η συμφωνία δεν έκλεισε όταν ο Κάμερον ξεκίνησε να δουλεύει στο κινηματογραφικό πρότζεκτ του Spider-Man, η Carolco χρεοκόπησε και τα κινηματογραφικά δικαιώματα επέστρεψαν στη Marvel Studios.[18] Το Δεκέμβριο του 1992, η Marvel συζήτησε την πώληση των δικαιωμάτων στην Columbia Pictures, χωρίς όμως αποτέλεσμα.[19] Εν τω μεταξύ, ο Αβί Αράντ ήταν παραγωγός της σειράς κινουμένων σχεδίων των X-Men στο κανάλι της 20th Century Fox, Fox Kids. Η 20th Century Fox εντυπωσιάστηκε με την επιτυχία της σειράς και η παραγωγός Λόρεν Σούλερ Ντόνερ αγόρασε τα κινηματογραφικά δικαιώματα το 1994.[18][20]
Ο Άντριου Κέβιν Γουόκερ προσελήφθη να γράψει το σενάριο στις αρχές του 1994.[21] Το προσχέδιο του Γουόκερ ήθελε τον Καθηγητή Εξέβιερ να στρατολογεί τον Wolverine στην ομάδα των X-Men, η οποία αποτελούταν από τους Κύκλωπα, Τζιν Γκρέι, Iceman, Κτήνος και Angel. Η Αδελφότητα των Μεταλλαγμένων με τους Magneto, Sabretooth, Toad και Μπλομπ, προσπαθούν να κατακτήσουν τη Νέα Υόρκη. Η πλοκή εστίαζε στην αντιπαλότητα μεταξύ των Wolverine και Κύκλωπα καθώς και την αμφισβήτηση του Κύκλωπα από τον ίδιο για το αν είναι ικανός ηγέτης. Μέρος της ιστορίας ήθελε ο Έρικ Λένσερ να γίνεται Magneto εξαιτίας της καταστροφής του Τσερνόμπιλ. Το σενάριο περιλάμβανε επίσης το Ελικόπτερο-Χ και το Δωμάτιο Κινδύνου. Ο Γουόκερ παρέδωσε το δεύτερο προσχέδιο τον Ιούνιο του 1994.[22]
Περισσότερα σενάρια γράφτηκαν από τους Τζον Λόγκαν, Τζέιμς Σέιμους και Τζος Γουέντον. Ένα από αυτά τα σενάρια κράτησε την ιδέα του Magneto να προκαλεί μετάλλαξη στο Μανχάταν, ενώ ένα άλλο βασιζόταν σε ένα ειδύλλιο ανάμεσα στο Wolverine και τη Storm.[20] Το σενάριο του Γουέντον χρησιμοποιούσε σε μεγάλο βαθμό το Δωμάτιο Κινδύνου και ολοκληρωνόταν με την Τζιν Γκρέι ντυμένη ως Φοίνικα.[23] Το σενάριο του Γουέντον απορρίφθηκε εξαιτίας του γρήγορου-έξυπνου και γεμάτου αναφορές στη λαϊκή κουλτούρα τόνου του[24] και το τελικό σενάριο που χρησιμοποιήθηκε περιείχε μόνο δύο διαλόγους από το σενάριο του Γουέντον.[25][26] Το 1996, η Fox προσέγγισε τον Μάικλ Σαμπόν να γράψει το σενάριο. Το εξασέλιδο προσχέδιο του Σαμπόν βασιζόταν σε μεγάλο βαθμό στην ανάπτυξη των χαρακτήρων του Wolverine και της Τζούμπιλι. Συμπεριλάμβανε επίσης τους χαρακτήρες των Καθηγητή Χ, Κύκλωπα, Τζιν Γκρει, Nightcrawler, Κτήνους, Iceman και Storm. Σύμφωνα με το σχέδιο του Σαμπόν, οι κακοί δεν θα εισάγονταν παρά μόνο στη δεύτερη ταινία.[27]
Ο Ρόμπερτ Ροντρίγκεζ προσεγγίστηκε να σκηνοθετήσει, αλλά αρνήθηκε.[28] Ο Μπράιαν Σίνγκερ ενδιαφερόταν να κάνει μια ταινία επιστημονικής φαντασίας μετά την κυκλοφορία της ταινίας Συνήθεις ύποπτοι. Η Fox προσέγγισε τον Σίνγκερ για την ταινία Άλιεν: Η Αναγέννηση, αλλά ο παραγωγός Τομ ΝτεΣάντο αισθανόταν ότι το X-Men θα ήταν μια καλύτερη ευκαιρία καθώς είχε εντυπωσιαστεί με το πως ο Σίνγκερ σκηνοθέτησε ένα σύνολο ηθοποιών στην ταινία Συνήθεις ύποπτοι.[18] Ο Σίνγκερ απέρριψε την πρόταση, θεωρώντας ότι τα κόμικ ήταν "κουτή" λογοτεχνία. Μέχρι τον Ιούλιο του 1996, ο Σίνγκερ απέρριψε την πρόταση άλλες δύο φορές[20] και τελικά συμφώνησε αφού διάβασε τα κόμικ και είδε τη σειρά κινουμένων σχεδίων.[18] Τα θέματα της προκατάληψης των κόμικ ήταν αυτό που τράβηξε το ενδιαφέρον του Σίνγκερ.[29]
Μέχρι το Δεκέμβριο του 1996, ο Σίνγκερ είχε επισήμως αναλάβει τη σκηνοθεσία ενώ ο Εντ Σόλομον είχε προσληφθεί να γράψει το σενάριο τον Απρίλιο του 1997. Η Fox ανακοίνωσε ότι η ταινία θα κυκλοφορήσει τα Χριστούγεννα του 1998.[30][31] Στα τέλη του 1997, ο προϋπολογισμός είχε υπολογιστεί στα 60.000.000 δολάρια.[32] Στα τέλη του 1998, οι Σίνγκερ και ΝτεΣάντο στείλανε ένα προσχέδιο στη Fox, το οποίο οι ίδιοι θεωρούσαν τέλειο επειδή έπαιρνε στα σοβαρά τα θέματα και τη σύγκριση μεταξύ των Εξέβιερ και Magneto και των Μάρτιν Λούθερ Κινγκ και Μάλκολμ Χ.[29] Έκαναν τη Rogue ένα σημαντικό χαρακτήρα επειδή ο Σίνγκερ αισθανόταν ότι η μετάλλαξή της, η οποία την καθιστά αδύνατη να ακουμπήσει κάποιον, ήταν η πιο συμβολική της αποξένωσης. Η πλοκή του Magneto να μεταλλάξει τους παγκόσμιους ηγέτες για να αποδεχτούν τους μεταλλαγμένους θυμίζει το πως η μετατροπή του Κωνσταντίνου Α' στο χριστιανισμό έδωσε τέλος στη δίωξη των πρώτων Χριστιανών στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία. Ο ισχυρισμός του Γερουσιαστή Ρόμπερτ Κέλι ότι έχει στην κατοχή του μια λίστα με μεταλλαγμένους που ζουν στις Ηνωμένες Πολιτείες θυμίζει τον παρόμοιο ισχυρισμό του Τζόζεφ Μακάρθι σχετικά με τους κομμουνιστές.[29]
Η Fox απέρριψε το προσχέδιο καθώς θεωρούσε ότι θα ανέβαζε τον προϋπολογισμό κατά 5 εκατομμύρια δολάρια. Οι χαρακτήρες Κτήνος, Ναϊτκρόλερ και Pyro καθώς και το Δωμάτιο Κινδύνου έπρεπε να διαγραφούν πριν το στούντιο δώσει το πράσινο φως στο πρότζεκτ.[20][33] Η Fox ισχυρίστηκε ότι έτσι θα ενισχυθεί η ιστορία και ο Σίνγκερ συμφώνησε ότι αφαιρώντας το Δωμάτιο Κινδύνου, μπόρεσε να εστιάσει σε άλλες σκηνές που προτιμούσε καλύτερα. Στοιχεία του Κτήνους, ειδικά οι ιατρικές του γνώσεις, ενσωματώθηκαν στο χαρακτήρα της Τζιν Γκρέι.[29] Οι Σίνγκερ και ΝτεΣάντο έφεραν τον Κρίστοφερ Μακουάρι και μαζί ξαναέγραψαν το σενάριο.[34][35] Ο Ντέιβιντ Χέιτερ ταυτόχρονα ξαναέγραφε μόνος του το σενάριο, λαμβάνοντας την πίστωση του σεναριογράφου της ταινίας από το Σωματείο Σεναριογράφων της Αμερικής, ενώ οι Σίνγκερ και ΝτεΣάντο την πίστωση της συμμετοχής τους στο στόρι του σεναρίου.[20] Το Σωματείο προσέφερε πίστωση σεναριογράφου και στον Μακουάρι, αλλά εθελοντικά ο ίδιος αφαίρεσε το όνομά του από τους τίτλους όταν η τελική εκδοχή ήταν πιο πιστή στο σενάριο του Χέιτερ.[36]
Κάστινγκ
Ο Ράσελ Κρόου ήταν η πρώτη επιλογή του Σίνγκερ για το ρόλο του Wolverine. Αφού ο Κρόου τον απέρριψε όταν δεν μπορούσαν να συμφωνήσουν στην αμοιβή του[29], αρκετοί ηθοποιοί προτάθηκαν για το ρόλο πριν ο Σίνγκερ τον δώσει στον Ντάγκρεϊ Σκοτ. Μέρος του συμβολαίου του Σκοτ συμπεριλάμβανε και μία συνέχεια, αλλά ο Σκοτ αποχώρησε από το πρότζεκτ λόγω των υποχρεώσεών του στην ταινία Επικίνδυνη Αποστολή 2 στις αρχές Οκτωβρίου του 1999.[37][38][39] Ο Χιου Τζάκμαν, που τότε ήταν σχεδόν άγνωστος, πήρε το ρόλο τρεις εβδομάδες πριν ξεκινήσουν τα γυρίσματα.[40] Ο Κιάνου Ριβς εξέφρασε επίσης ενδιαφέρον για το ρόλο.[41]
Ο ρόλος του Κύκλωπα αρχικά δόθηκε στον Τζιμ Καβίζελ, αλλά αποχώρησε εξαιτίας των υποχρεώσεών του στην ταινία Φονική Συχνότητα.[42] Ο Τζέιμς Μάρσντεν δεν ήταν εξοικειωμένος με το χαρακτήρα, αλλά γρήγορα τον συνήθισε αφού διάβασε αρκετά κόμικ.[43] Ο Έρικ Μάμπιους εξέφρασε ενδιαφέρον για το ρόλο. Η Άντζελα Μπάσετ προσεγγίστηκε για το ρόλο της Storm το 1997[32] καθώς και η Τζάνετ Τζάκσον.[44] Η Άννα Πάκουιν αποχώρησε από την ταινία Tart (2001) για να παίξει στο X-Men.[45] Ο Τέρενς Σταμπ θεωρήθηκε αρχικά πιθανός για το ρόλο του Magneto[46] πριν ο Σίνγκερ τον δώσει στον Ίαν ΜακΚέλεν, με τον οποίο είχαν συνεργαστεί στην ταινία Μαθήματα Φόβου το 1998.
Box office
Με προϋπολογισμό 75.000.000 δολάρια[17], το X-Men έκανε άνοιγμα τριημέρου στην 1η θέση με 54,4 εκατομμύρια δολάρια.[17] Οι συνολικές εισπράξεις στο αμερικανικό box office έφτασαν τα 157,2 εκατομμύρια δολάρια και στον υπόλοιπο κόσμο συγκέντρωσε 139 εκατομμύρια δολάρια.[17] Παγκοσμίως απέφερε 296,3 εκατομμύρια δολάρια.[17] Ήταν η 8η μεγαλύτερη εισπρακτική επιτυχία στις Ηνωμένες Πολιτείες[47] και η 9η παγκοσμίως για το 2000.[48] Ανάμεσα στις υπόλοιπες ταινίες της σειράς καταλαμβάνει την 8η θέση στο αμερικανικό box office και την 11η παγκοσμίως.[49]
Συνέχειες
Το Μάιο του 2003 κυκλοφόρησε η πρώτη συνέχεια X-Men 2. Στην καρέκλα του σκηνοθέτη επέστρεψε ο Μπράιαν Σίνγκερ και το σενάριο έγραψαν οι Μάικλ Ντόγκερτι, Νταν Χάρις και Ντέιβιντ Χέιτερ. Όλοι οι ηθοποιοί της πρώτης ταινίας υποδύθηκαν ξανά τους ρόλους τους ενώ στο καστ προστέθηκαν οι Μπράιαν Κοξ, Κέλι Χου και Άλαν Κάμινγκ. Το X-Men 2 αποδείχθηκε ακόμα μεγαλύτερη καλλιτεχνική επιτυχία από την πρώτη λαμβάνοντας εξαιρετικές κριτικές[50] ενώ και εισπρακτικά κινήθηκε πιο εντυπωσιακά, αποφέροντας συνολικά 407,7 εκατομμύρια δολάρια παγκοσμίως.[51] Για τη δεύτερη συνέχεια X-Men: Η Τελική Αναμέτρηση, ο Σίνγκερ σκόπευε να τη γυρίσει ταυτόχρονα με την τέταρτη ταινία, αλλά ο σκηνοθέτης τελικά αποχώρησε από το πρότζεκτ το 2004 για να σκηνοθετήσει την ταινία Superman: Η Επιστροφή.[52][53] Ο Σίνγκερ είχε ολοκληρώσει το ένα τρίτο του σεναρίου, το οποίο εστίαζε στη Φίνιξ[54] και εισήγαγε το χαρακτήρα της Έμμα Φροστ, ένα ρόλο που προοριζόταν για τη Σιγκούρνι Γουίβερ καθώς και το χαρακτήρα του Gambit, τον οποίο ο Σίνγκερ προόριζε για τον Κιάνου Ριβς.[55] Το σενάριο τελικά έγραψαν οι Σάιμον Κίνμπεργκ και Ζακ Πεν και τη σκηνοθεσία ανέλαβε ο Μπρετ Ράτνερ.[56] Η ταινία κυκλοφόρησε το Μάιο του 2006. Παρά τις μικτές κριτικές που έλαβε[57] έγινε η 3η μεγαλύτερη εισπρακτική επιτυχία της σειράς στο αμερικανικό box office και η 6η στο παγκόσμιο[49], αποφέροντας συνολικά 459,3 εκατομμύρια δολάρια.[58]
↑ 18,018,118,218,3Stan Lee, Chris Claremont, Bryan Singer, Lauren Shuler Donner, Tom DeSanto, Avi Arad (2000). The Secret Origin of The X-Men. 20th Century Fox.CS1 maint: Πολλαπλές ονομασίες: authors list (link)
↑Tasha Robinson (5 Σεπτεμβρίου 2001). «Interview - Joss Whedon». The A.V. Club. The Onion. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Φεβρουαρίου 2009. Ανακτήθηκε στις 31 Ιανουαρίου 2013.
