Πλαστικά μπουκάλια με αιθανόλη και ακετόνη επισημασμένα με το πρότυπο NFPA 704
Το NFPA 704 είναι ένα από τα πρότυπα που τηρούνται από την Εθνική Ένωση Πυροπροστασίας (National Fire Protection Association, NFPA) και αναφέρεται στις ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΤΩΝ ΚΙΝΔΥΝΩΝ ΥΛΙΚΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΕΚΤΑΚΤΗΣ ΑΝΑΓΚΗΣ[1].
Η NFPA είναι ένας διεθνής μη κερδοσκοπικός οργανισμός που ιδρύθηκε το 1896, εδρεύει στις Η.Π.Α και έχει ως αποστολή να μειώσει τις συνέπειες και την επιβάρυνση από πυρκαγιά ή άλλους κινδύνους, βελτιώνοντας την ποιότητα ζωής και παρέχοντας κωδικούς, πρότυπα και τυποποιήσεις και ενισχύοντας την έρευνα, την κατάρτιση και την εκπαίδευση. Σήμερα η NFPA έχει πάνω από 70.000 μέλη που ανήκουν σε σχεδόν 100 έθνη[2]. Η NFPA διαθέτει πολλούς κώδικες όπως ο NFPA 1 για πυρκαγιά, ο NFPA 2 για τεχνολογίες υδρογόνου κ.ά. και πρότυπα όπως το NFPA 481 για την παραγωγή, μεταποίηση, διακίνηση και αποθήκευσης του τιτανίου, το NFPA 407 για την εξυπηρέτηση αεροσκαφών με καύσιμα κ.ά.[3]
Το πρότυπο NFPA 704 οπτικοποιείται από το σχήμα διαμαντιού, στο οποίο εντοπίζονται οι κινδύνοι ενός υλικού και ο βαθμός σοβαρότητάς τους σχετικά με την υγεία, την αναφλεξιμότητα καθώς και με την αστάθεια και δραστικότητα των κινδύνων. Η σοβαρότητα του κινδύνου υποδεικνύεται από μια αριθμητική βαθμολογία που κυμαίνεται από 0 που υποδεικνύει τον ελάχιστο κίνδυνο, έως 4 που επισημαίνει σοβαρό κίνδυνο. Στο κάτω μέρος τοποθετείται το σύμβολο "OX" ή "W" για οξειδωτικούς παράγοντες (π.χ. το καθαρό οξυγόνο) ή για υλικά που αντιδρούν απρόβλεπτα ή επικίνδυνα με το νερό (π.χ. θειικό οξύ)[4]. Το "διαμάντι" χρησιμοποιείται από το προσωπικό έκτακτης ανάγκης για να εντοπίσει και να καθορίσει γρήγορα και εύκολα τους κινδύνους που ενέχουν διάφορα επικίνδυνα, εύφλεκτα, οξειδωτικά κλπ. υλικά. Αυτό είναι απαραίτητο για να προσδιοριστεί στη συνέχεια ο ειδικός εξοπλισμός που θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί, οι διαδικασίες που θα ακολουθηθούν ή τα μέτρα που πρέπει να ληφθούν κατά τις πρώτες στιγμές της έκτακτης ανάγκης. Σήμερα είναι σε ισχύ οι προυποθέσεις του προτύπου του 2007. Η επόμενη ανανέωση του προτύπου θα γίνει το 2012.
Συμβολισμοί
Οι αριθμοί από το 0 (κανένας κίνδυνος, κανονική ουσία) έως το 4 (σοβαρός κίνδυνος) τοποθετούνται στις τέσσερις περιοχές του "διαμαντιού" που είναι έγχρωμες : το μπλε χρώμα αναφέρεται στους κινδύνους της υγείας, το κόκκινο χρώμα αναφέρεται στην ευκολία ανάφλεξης του υλικού, το κίτρινο χρώμα στη χημική του δραστικότητα ενώ στη λευκή περιοχή αναγράφονται κωδικοί (π.χ. OX ή W) για ειδικούς κινδύνους.
Υγεία (Μπλε)
Αναφλεξιμότητα (Κόκκινο)
0
Δεν παρουσιάζει κανένα κίνδυνο για την υγεία, δεν είναι απαραίτητες προφυλάξεις (π.χ. νερό)
Η έκθεση θα προκαλέσει ερεθισμό με μικρές μόνο υπολειπόμενες βλάβες (π.χ. ακετόνη)
1
Πρέπει να θερμανθεί πριν προκληθεί ανάφλεξη (π.χ. ορυκτέλαιο). Σημείο ανάφλεξης >93 °C
2
Έντονη ή συνεχιζόμενη αλλά όχι χρόνια έκθεση μπορεί να προκαλέσει προσωρινή αδιαθεσία ή πιθανή υπολειμματική βλάβη (π.χ. διαιθυλαιθέρας)
2
Πρέπει να θερμανθεί μέτρια ή να εκτεθεί σε σχετικά υψηλή θερμοκρασία περιβάλλοντος για να προκληθεί ανάφλεξη (π.χ. πετρέλαιο). Σημείο ανάφλεξης μεταξύ 38 °C και 93 °C
3
Σύντομη έκθεση μπορεί να προκαλέσει σοβαρό προσωρινό ή μέτρια υπολειμματικό τραυματισμό (π.χ. αέριο χλώριο)
3
Υγρά και στερεά που μπορούν να αναφλεγούν κάτω από σχεδόν όλες τις θερμοκρασιακές καταστάσεις (π.χ. βενζίνη). Τα υγρά έχουν σημείο ανάφλεξης <23 °C και σημείο βρασμού ≥38 °C ή έχουν σημείο ανάφλεξης μεταξύ 23 °C και 38 °C
Εξατμίζεται γρήγορα σε κανονική θερμοκρασία και ατμοσφαιρική πίεση ή διασκορπίζεται εύκολα στον αέρα και καίγεται εύκολα (π.χ. προπάνιο) Σημείο ανάφλεξης <23 °C
Αστάθεια / Αντίδραση (Κίτρινο)
Ειδικοί κίνδυνοι (Άσπρο)
0
Φυσιολογικά σταθερό, ακόμα και κάτω από έκθεσης σε φωτιά. Δεν αντιδρά με το νερό (π.χ. ήλιο)
Η λευκή περιοχή ("ειδικοί κίνδυνοι") μπορεί να περιέχει πολλά σύμβολα. Τα ακόλουθα σύμβολα ορίζονται από το πρότυπο NFPA 704
1
Φυσιολογικά σταθερό, αλλά μπορεί να γίνει ασταθές σε υψηλές θερμοκρασίες και πιέσεις (π.χ. προπένιο)
2
Υφίσταται βίαιη χημική μεταβολή σε υψηλές θερμοκρασίες και πιέσεις, αντιδρά βίαια με το νερό, ή μπορεί να σχηματίσει εκρηκτικά μείγματα μ' αυτό (π.χ. φωσφόρος, κάλιο, νάτριο)
Δυνατότητα έκρηξης ή αποσύνθεση εκρηκτικών αλλά απαιτείται ισχυρή πηγή εκκίνησης, πρέπει να θερμανθεί υπό περιορισμό πριν από την έναρξη, αντιδρά εκρηκτικά με το νερό ή θα εκραγεί αν ταρακουνηθεί βίαια (π.χ. νιτρικό αμμώνιο)
