Τα αντιτορπιλικά της κλάσης Navigatori ναυπηγήθηκαν ως αντιστάθμισμα στα μεγάλα γαλλικά αντιτορπιλικά των κλάσεων Jaguar και Guépard.[1] Είχαν ολικό μήκος 107,3 m, πλάτος 10,2 m και μέσο βύθισμα 3,5 m.[2] Είχαν εκτόπισμα 1930 t (1900 LT) με κανονικό φορτίο και 2621 t (2580 LT) με πλήρες. Το πλήρωμά τους την περίοδο του πολέμου αποτελούνταν από 222–225 αξιωματικούς και ναύτες.[3]
Το σύστημα πρόωσης παρείχε ισχύ έως και 55000 shp[3] και η ταχύτητα πλεύσης σε πραγματικές συνθήκες έφθανε στους 32 kn παρόλο που με περιορισμένο φορτίο τα Navigatori είχαν φθάσει στους 38–41 kn κατά τη διάρκεια των θαλάσσιων δοκιμών.[4] Η ακτίνα δράσης ανερχόταν σε 3800 ναυτικά μίλια με ταχύτητα πλεύσης 18 kn.[3]
Ο κύριος οπλισμός αποτελούνταν από έξι πυροβόλα των 120 mm εγκατεστημένα σε ζεύγη σε τρεις πύργους.[5] Επίσης υπήρχαν δύο αντιαεροπορικά πυροβόλα των 40 mm καθώς και δύο δίδυμα πολυβόλα των 13,2 mm καθώς και δυο τρίδυμοι τορπιλοσωλήνες των 533 mm. Εκτός αυτών τα Navigatori μπορούσαν να μεταφέρουν 86-104 νάρκες.[4]
Επιχειρησιακή ιστορία
Η ναυπήγηση του Alvise Da Mosto ξεκίνησε στις εγκαταστάσεις της Cantieri Riuniti del Quarnaro στην πόλη Φιούμε στις 22 Αυγούστου 1928. Καθελκύστηκε την 1η Ιουλίου 1929 και ολοκληρώθηκε στις 15 Μαρτίου 1931. Κατά τη διάρκεια των δοκιμών κατάφερε να φθάσει την ταχύτητα των 42,7 kn, γεγονός που το καθιστά το ταχύτερο πλοίο της κλάσης του. Όντας το προτελευταίο αντιτορπιλικό της κλάσης Navigatori ναυπηγήθηκε εξαρχής με όλες τις τροποποιήσεις που ενσωματώθηκαν εκ των υστέρων στα αδελφά πλοία ώστε να βελτιωθεί η αξιοπλοΐα τους.[6]
Στο μεγαλύτερο μέρος της δεκαετίας του 1930 το Da Mosto ανήκε στην κύρια δύναμη του ιταλικού στόλου, με τον οποίο έλαβε μέρος σε ασκήσεις. Μαζί με το αντιτορπιλικό Emanuele Pessagno έπλευσαν στη Νότια Αμερική για να πραγματοποιήσουν επίσημη επίσκεψη. Στα 1936-37 έλαβε μέρος στον Ισπανικό Εμφύλιο, στο πλαίσιο της ευρύτατης ναυτικής υποστήριξης που παρείχε η Ιταλία στην πλευρά των Εθνικιστών, συνοδεύοντας πλοία που μετέφεραν στρατεύματα και πολεμοφόδια από την Ιταλία για τις δυνάμεις του Φράνκο.[6]
Αρχικά το Da Mosto αναφερόταν ως esploratore[Σημ. 1] σύμφωνα με τη νομενκλατούρα του ιταλικού ναυτικού, όμως επανακατηγοριοποιήθηκε ως αντιτορπιλικό το 1938.[6]
Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος
Κατά την είσοδο της Ιταλίας στον Β΄ Παγκόσμιο στις 10 Ιουνίου 1940 το Da Mosto βρισκόταν σε ναυπηγείο στη Λα Σπέτσια προκειμένου να πραγματοποιηθούν τροποποιήσεις στην πλώρη του.[6] Επέστρεψε στην ενεργό υπηρεσία τον Αύγουστο.[6] Το Da Mosto ήταν ένα από τα ιταλικά πλοία που έπλευσαν για να αντιμετωπίσουν τη βρετανική επιχείρηση Hats (1-2 Σεπτεμβρίου 1940) καθώς και την επιχείρηση MB 5 στα τέλη του ίδιου μήνα.[6]
Από τον Απρίλιο έως και τον Αύγουστο του 1941 το Da Mosto, μερικά ακόμη αντιτορπιλικά της κλάσης του καθώς και τα ελαφρά καταδρομικά της 7ης Μοίρας Καταδρομικών ανέλαβαν τη ναρκοθέτηση του Πορθμού της Σικελίας και των ακτών της Τριπολιτανίας.[7][8][9] Την ίδια περίοδο το Da Mosto συμμετείχε στη συνοδεία νηοπομπών με προορισμό τη Λιβύη.[10] Το Νοέμβριο του 1941 εξοπλίστηκε με σόναρ γερμανικής προέλευσης.[6]
Στις 30 Νοεμβρίου 1941 το Da Mosto απέπλευσε από το Τράπανι προκειμένου να συνοδεύσει το πετρελαιοφόροIridio Mantovani που θα μετέφερε στην Τρίπολη (Λιβύη) 8600 t καυσίμου για τις δυνάμεις του Άξονα που βρίσκονταν στη Βόρεια Αφρική. Την 1η Δεκεμβρίου, λίγο πριν από τη δύση του Ήλιου, βομβαρδιστικάBlenheim της RAF έπληξαν το Mantovani και του προξένησαν σοβαρότατες ζημιές. Το Da Mosto επιχείρησε να το ρυμουλκήσει, όμως το πετρελαιοφόρο δέχθηκε και δεύτερη αεροπορική επίθεση εξαιτίας της οποίας ξέσπασε πυρκαγιά και το πλήρωμά του αναγκάστηκε να το εγκαταλείψει. Λίγη ώρα αργότερα το Da Mosto δέχτηκε επίθεση από τη βρετανική Δύναμη K που αποτελούνταν από τα καταδρομικά HMS Aurora και HMS Penelope καθώς και το αντιτορπιλικό HMS Lively. Το ιταλικό αντιτορπιλικό αντάλλαξε πυρά με τα βρετανικά πλοία σε μια απέλπιδα προσπάθεια να σώσει όσο το δυνατόν περισσότερους ναυαγούς από το βυθιζόμενο πετρελαιοφόρο, όμως δέχτηκε πολλαπλά πλήγματα από τα αντίπαλα πλοία. Μεταξύ άλλων χτυπήθηκε και η αποθήκη πυρομαχικών με αποτέλεσμα το Da Mosto να βυθιστεί ταχύτατα στις 18:15, σε απόσταση περίπου 75 μιλίων από την Τρίπολη. Τα βρετανικά πλοία επίσης αποτελείωσαν το φλεγόμενο Iridio Mantovani.
Η ιταλική τορπιλάκατοςGenerale Marcello Prestinari περισυνέλεξε αργότερα 125 ναυαγούς, ενώ άλλα 135 μέλη του πληρώματος έχασαν τη ζωή τους.[11][6] Ο κυβερνήτης του Da Mosto, Φραντσέσκο ντελ' Άννο (Francesco Dell'Anno), τιμήθηκε με το Χρυσό Μετάλλιο Στρατιωτικής Αξίας επειδή προσπάθησε να υπερασπιστεί το Mantovani ενάντια σε συντριπτικά ισχυρότερη εχθρική δύναμη.[12]
Σημειώσεις
↑Ο όρος esploratore χρησιμοποιούνταν από το Ιταλικό Βασιλικό Ναυτικό για πλοία τα οποία ως προς τις διαστάσεις τους μπορούσαν να θεωρηθούν μεγάλα αντιτορπιλικά ή μικρά ελαφρά καταδρομικά και μπορούσαν να αξιοποιηθούν ως αρχηγίδες στολίσκων ή αναγνωριστικά για την κύρια δύναμη του στόλου. Λίγο πριν από τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο τα πλοία αυτά κατηγοριοποιήθηκαν ως αντιτορπιλικά.
Ando, Elio (1978). «The Italian Navigatori Class, 1928». Στο: Preston, Antony, επιμ. Super Destroyers. Warship Special. 2. London: Conway Maritime Press. ISBN0-85177-131-9.
Brescia, Maurizio (2012). Mussolini's Navy: A Reference Guide to the Regina Marina 1930–45. Annapolis, Maryland: Naval Institute Press. ISBN978-1-59114-544-8.
Fraccaroli, Aldo (1968). Italian Warships of World War II. Shepperton, UK: Ian Allan. ISBN0-7110-0002-6.
Roberts, John (1980). «Italy». Στο: Chesneau, Roger, επιμ. Conway's All the World's Fighting Ships 1922–1946. New York: Mayflower Books. σελίδες 280–317. ISBN0-8317-0303-2.