Η 14η Μεραρχία Γρεναδιέρων Εθελοντών Βάφεν SS (1η Γαλικιανή-Ουκρανική) (γερμανικά: 14. Waffen-Grenadier-Division der SS [galizische Nr. 1][2]ουκρανικά: 14а Гренадерська Дивізія СС (1а галицька): Гренадерська Дивизія СС (1а галицька), ρομανική: Hrenaderska Dyviziia SS (1α halytska)), γνωστή πριν από το 1944 ως η 14η Εθελοντική Μεραρχία Ες-Ες "Γαλικία" (γερμανικά: 14. SS-Freiwilligen Division "Galizien": 14. ουκρανικά: 14а Добровільна Дивізія СС " Галичина", ρομανική: Dobrovilna Dyviziia SS "Halychyna"), ήταν ναζιστικός γερμανικός στρατιωτικός σχηματισμός του Β' Παγκοσμίου Πολέμου που αποτελούνταν κυρίως από Εθελοντικό στρατό με ουκρανικήεθνοτική καταγωγή από την περιοχή της Γαλικίας και αργότερα από μερικούς Σλοβάκους.[3][3][4]
Έχει κατηγορηθεί επανειλημμένα για εγκλήματα πολέμου και εθνοκάθαρση Εβραίων, Πολωνων κι Ρώσων.[εκκρεμεί παραπομπή]
Ιστορικό
Μετά τον Α ́ Παγκόσμιο Πόλεμο και την διάλυση της Αυστροουγγαρίας, το έδαφος της Ανατολικής Γαλικίας (Χαλίτσνα), κατοικημένο από ουκρανική πλειοψηφία αλλά με μεγάλη πολωνική μειονότητα, ενσωματώθηκε στην Πολωνία μετά τον Πολωνο-Ουκρανικό Πόλεμο. Μεταξύ των πολέμων, οι πολιτικές δεσμεύσεις των Ουκρανών στην ανατολική Γαλικία διαιρέθηκαν μεταξύ των μετριοπαθών της Ουκρανικής Εθνικής Δημοκρατικής Συμμαχίας και της πιο ριζοσπαστικής Οργάνωσης Ουκρανών Εθνικιστών. Η τελευταία ομάδα χωρίστηκε σε δύο φατρίες, η πιο μετριοπαθής OUN-M με επικεφαλής τον Αντρέι Μέλνικ με στενούς δεσμούς με τη γερμανική μυστική υπηρεσία (Άμπβερ), και η πιο ριζοσπαστική OUN-B με επικεφαλής τον Στεπάν Μπαντέρα. Όταν η Πολωνία διαιρέθηκε μεταξύ της Γερμανίας και της Σοβιετικής Ένωσης, βάσει των όρων του Γερμανοσοβιετικού Σύμφωνου μη Επίθεσης το 1939, το έδαφος της ανατολικής Γαλικίας προσαρτήθηκε στην Ουκρανική Σοβιετική Σοσιαλιστική Δημοκρατία. Το 1941 καταλήφθηκε από τη Γερμανία.
Η ιδέα να οργανωθεί μια ομάδα εθελοντών από τη Γαλικία προτάθηκε από τον Γερμανό κυβερνήτη της Περιφέρειας Γαλικίας, Ότο Γουάτσερ. Πρότεινε τη δημιουργία μιας κατηγορίας Βάφεν Ες-Ες που θα αποτελούνταν από εθελοντές της Γαλικίας και θα ήταν σχεδιασμένη για τακτικές μάχες στο Ανατολικό Μέτωπο. Η δημιουργία του 14ου Εθελοντικού Τμήματος SS Γαλικίας ανακοινώθηκε τον Απρίλιο του 1943 σε εκδηλώσεις σε όλη τη Γαλικία. Τουλάχιστον 50 έγγραφα, συμπεριλαμβανομένων σύγχρονων εφημερίδων, ραδιοφωνικών εκπομπών και ομιλιών κλπ, καταγράφουν ως ημερομηνία ίδρυσης την 28η Απριλίου. Μέχρι τον Ιούνιο του 1943 είχε πραγματοποιηθεί η πρώτη φάση στρατολόγησης. Αρχικά η πρόταση του Βάχτερ (η οποία ήταν βέβαιος ότι θα υποστηριζόταν από τους ουκρανικούς κύκλους) απορρίφθηκε. Στο Βερολίνο, ο Όττο Βάχτερ κατάφερε να λάβει υποστήριξη από τον Χάινριχ Χίμλερ που όρισε ότι το εθελοντικό τμήμα θα αποτελούνταν μόνο Γαλικιανούς, τους οποίους ο Χίμλερ θεωρούσε "πιο Αρίους".[5] Οι όροι "Ουκρανός", "Ουκρανία", δεν μπορούσαν να είναι αντιπροσωπευτικοί του τμήματος, τονίζοντας την Αυστρο-Ουγγρική κληρονομιά της αυτοκρατορίας του όρου "Γαλικία".[6]
Ο Ντέιβιντ Μάρπλς υποστηρίζει ότι η το τμήμα ονομάστηκε "Γαλικιανό" για να αποφευχθεί η χρήση του πολιτικά αμφιλεγόμενου όρου "Ουκρανικό", ενώ ο ιστορικός Σάμιουελ Μίτσαμ Τζούνιορ ισχυρίζεται ότι ο όρος επιλέχθηκε με επιμονή του Χίτλερ, κάτι που ενοχλούσε πολλούς από τους στρατολογημένους Σλάβους".[7][8]
Ο Βάχτερ προσέγγισε την Ουκρανική Κεντρική Επιτροπή, μια μη πολιτική οργάνωση κοινωνικής πρόνοιας υπό την ηγεσία του Βολοντιμίρ Κιούμπιοβιτς, η οποία υποστήριξε την ιδέα σχηματισμού του εθελοντικού τμήματος.[9] Η Ουκρανική Ελληνοκαθολική Εκκλησία απαιτούσε την παρουσία των ιερωμένων της στο τμήμα, κάτι που συνήθως δεν επιτρεπόταν από τα Ες-Ες. Έτσι, το Ουκρανικό τμήμα μαζί με το Βοσνιακό αποτέλεσαν αξιοσημείωτες εξαιρέσεις.
Οι Γερμανοί έκαναν τρεις πολιτικές παραχωρήσεις: Ορίστηκε ότι η μεραρχία δεν θα χρησιμοποιηθεί εναντίον των Δυτικών Συμμάχων και θα χρησιμοποιηθεί αποκλειστικά για "να πολεμήσει κατά των Μπολσεβίκων". Η άλλη παραχώρηση ήταν ότι ο όρκος πίστης στον Χίτλερ εξαρτιόταν από τον αγώνα κατά του μπολσεβικισμού και στο γεγονός ότι οι Χριστιανοί ιερείς (κυρίως η Ουκρανική Ελληνοκαθολική Εκκλησία και η Ουκρανική Αυτοκέφαλη Ορθόδοξη Εκκλησία) ενσωματώθηκαν στις μονάδες και τους επιτράπηκε να λειτουργήσουν (στην Βάφεν-ΕςΕς, μόνο η βοσνιακή μεραρχία και η Εθελοντική Ταξιαρχία Εφόδου Βαλλονίας είχαν συμμετοχή κληρικών). Η τελευταία προϋπόθεση θεσπίστηκε με επιμονή των οργανωτών της μεραρχίας προκειμένου να ελαχιστοποιηθεί ο κίνδυνος ναζιστικής αποθάρρυνσης μεταξύ των στρατιωτών.[10][11]
Η δημιουργία ξένων μονάδων των ΕςΕς είχε προηγουμένως πραγματοποιηθεί στο όνομα της μάχης κατά του κομμουνισμού, με γαλλικές, φλαμανδικές, βαλλονικές, ολλανδικές, λετονικές, εσθονικές, κροατικές και λευκορωσικές μονάδες που, μεταξύ άλλων, είχαν δημιουργηθεί.[12] Η δημιουργία μιας ουκρανικής μεραρχίας ΕςΕς ερμηνεύθηκε από πολλούς στην Ουκρανία ως ένα βήμα προς την επίτευξη της ουκρανίας ανεξαρτησίας και έτσι προσέλκυσε πολλούς εθελοντές.