PROFILPELAJAR.COM

Άθως
Γεωγραφία
Θαλάσσια τοποθεσία	Βόρειο Αιγαίο
Χερσαία τοποθεσία	Χαλκιδική
Διοικητικά
Περιφέρεια	Κεντρικής Μακεδονίας
Περιφερειακή Ενότητα	Χαλκιδικής
Δήμος	Αριστοτέλη

Ο Άθως (γενική: Άθωνος και Άθω), είναι βουνό και ορεινή χερσόνησος της Χαλκιδικής, η ανατολικότερη από τις τρεις και που απλώνεται μεταξύ των κόλπων του Στρυμονικού, και συγκεκριμένα από τον κόλπο της Ιερισσού (ανατολικά), και του Σιγγιτικού κόλπου (δυτικά). Στην αρχή το έδαφος είναι σχετικά χαμηλό, στη συνέχεια υψώνεται για να καταλήξει στο ομώνυμο όρος με υψόμετρο που φτάνει τα 2.033 μέτρα.^[1]

Ιστορία

Σύμφωνα με την αρχαία ελληνική μυθολογία, το όρος Άθως δημιουργήθηκε όταν ο γίγαντας Άθως άρπαξε ένα βράχο (βουνό της Θράκης) και το έριξε κατά των Θεών αλλά αυτός έπεσε στην άκρη της Χαλκιδικής, ενώ άλλη παραλλαγή αναφέρει ότι ο Άθως αμυνόταν στη χερσόνησο, όταν ο Ποσειδώνας έριξε εναντίον του το ένα όρος που προηγουμένως απέκοψε από την Καναστραία άκρα της Παλλήνης και τον καταπλάκωσε. Κατά άλλον δε μύθο το όνομα οφείλεται σε έτερο Άθω που ήταν γιος του Ποσειδώνα και της Ροδόπης.

Σημαντική όμως επισήμανση αποτελεί το γεγονός ότι ένα από τα προσωνύμια του Διός ήταν και εκείνος ο «Αθώος Ζεύς» επειδή στην κορυφή του ομώνυμου όρους της χερσονήσου υπήρχε μέγα άγαλμά του. Επίσης υπήρχαν πολλοί βωμοί διαφόρων θεοτήτων πιστεύοντας ότι ποτέ δεν βρέχονταν αφού τα νέφη ήταν πιο κάτω. Ακόμα οι αρχαίοι κάτοικοι πίστευαν ότι η σκιά του Άθωνα έφθανε στη Λήμνο και κάλυπτε άγαλμα βοός της Μύρινας.

Οι αρχαίοι κάτοικοι του Άθω πίστευαν ότι ήταν Πελασγοί που αργότερα τους κατέλαβαν άποικοι από την Εύβοια που πιθανόν έδωσαν και το όνομα στην όλη χερσόνησο Χαλκιδική.

Για την ελληνικότητα της όλης χερσονήσου της Χαλκιδικής μιλούν οι αρχαίοι γεωγράφοι και ιστορικοί Ηρόδοτος, Θουκυδίδης, Δημοσθένης, Στράβων, ο δε αρχαιότατος γεωγράφος Σκύλαξ ο Κορυανδεύς κατονομάζει (στο «Περίπλους», παρ.16) και πόλεις όπως: «Δίον Ελληνίς», «Κλεωναί Ελληνίς», «Χαράδρια Ελληνίς», «Ολόφυξος Ελληνίς» και «Σάννη Ελληνίς».

Κατά τους χρόνους δε του Θουκυδίδη στην περιοχή κατοικούσαν Ελληνικοί και βαρβαρικοί λαοί μεταξύ των οποίων Χαλκιδείς, Πελασγοί, Βισάλτες, Κρηστώνες και Ηδώνες. Οι δε πόλεις του Άθωνα είχαν συμπεριληφθεί στην Αθηναϊκή συμμαχία και πλήρωναν φόρο. Αργότερα αυτές οι πόλεις υπάχθηκαν στην τοπική Συμπολιτεία της Ολύνθου και τελικά στο Μακεδονικό κράτος.

Ειδικότερα η χερσόνησος του Άθω στην αρχαιότητα λεγόταν Ακτή, αργότερα Όρος και μεταγενέστερα Άγιο Όρος όπως είναι σήμερα και παγκόσμια γνωστή εκ της παρουσίας της επ΄ αυτής Μοναστικής Πολιτείας του Αγίου Όρους.

Σήμερα στο Άγιο Όρος υπάρχουν 20 μοναστήρια από τα οποία τα 17 είναι ελληνικά, ένα ρώσικο, ένα βουλγάρικο και ένα σέρβικο. Στις μονές, εκτός από τον κοινοβιακό τρόπο ζωής υπήρχε και ο ιδιόρρυθμος, δηλαδή όταν ο κάθε μοναχός ζούσε κατά μόνας και όχι κοινοβιακά με τους υπόλοιπους. Αυτός ο τρόπος ζωής υπήρχε μέχρι πριν λίγα χρόνια, αλλά τώρα όλες οι μονές ακολουθούν τον κοινόβιο τρόπο ζωής.

Όλες οι μονές ακολουθούν το Ιουλιανό ημερολόγιο (δηλαδή 13 μέρες πίσω) και υπολογίζουν την έναρξη της ημέρας με τη δύση του ηλίου, εκτός από τη μονή Ιβήρων όπου η ημέρα ξεκινά από την ανατολή.

Στο Άγιο Όρος διασώζονται αριστουργήματα της βυζαντινής ζωγραφικής, μεταξύ αυτών και έργα των δύο σημαντικότερων σχολών, της Μακεδονικής και της Κρητικής.

Η ιστορία του Αγίου Όρους φαίνεται στις γραπτές μαρτυρίες και στα κειμήλια, αν και κατά το παρελθόν πολλά καταστράφηκαν, λόγω πυρκαγιών και λεηλασιών. Σήμερα, μετά από συντονισμένες προσπάθειες μοναχών και πολιτείας, έχει γίνει καταγραφή και αποκατάσταση των μονών και των κειμηλίων τους, τα οποία φυλάσσονται πλέον σε μέρη ασφαλή και σε επιστημονικά ελεγχόμενες συνθήκες για τη διατήρησή τους.

Εκκλησιαστική Ιστορία

Δια της πόλεως, του Άθωνα, Απολλωνίας διήλθε και ο Απόστολος Παύλος μεταβαίνοντας από τους Φιλίππους στη Θεσσαλονίκη (Πράξεις ΙΖ' 1).

Γεωγραφία

Σήμερα η χερσόνησος του Άθω ή Άθωνα είναι η ανατολικότερη και τραχύτερη των τριών επιμέρους παράλληλων χερσονήσων (Κασσάνδρας ή Παλλήνης, Λόγκου ή Σιθωνίας - κεντρική και Άθω ή Αγίου Όρους) που απαρτίζουν τη χερσόνησο της Χαλκιδικής με κατεύθυνση από Β.ΒΔ. προς Ν.ΝΑ. Η χερσόνησος αυτή έκτασης 332,5 τ.χλμ. και με ανάπτυγμα ακτών 66 μιλίων (38 προς Αιγαίο και 28 προς Σιγγιτικό Κ.) καλύπτεται από το όρος Άθως που κορυφώνεται σε μια μαρμάρινη πυραμίδα ύψους 2033μ. εξ ου και το όνομά της. Καταλήγει στο Ακρωτήριο Νυμφαίο ή Ακρόθωον. Στερείται ποταμών και λιμνών. Συνδέεται με τη Χαλκιδική με στενό ισθμό (ισθμός του Ξέρξη), χαμηλής λωρίδας γης, μήκους 2 χλμ., ιστορικός από τους Περσικούς πολέμους το 480 π.Χ.. Μεταξύ της χερσονήσου του Άθωνα και της Σιθωνίας ή Λόγκου σχηματίζεται ο Σιγγιτικός ή Αγίου Όρους κόλπος ενώ ΒΑ ο Κόλπος Ιερισσού.

Λίγα μίλια ΝΑ του Άθωνα βρίσκεται το μεγαλύτερο βάραθρο του Αιγαίου, που από τα 80 μέτρα βάθος απότομα φθάνει τα 1070 μέτρα.

Διοίκηση

Από διοικητικής άποψης, η χερσόνησος του Άθω είναι χωρισμένη μεταξύ της αυτόνομης μοναστικής κοινότητας του Αγίου Όρους (κεντρικό και ανατολικό τμήμα της χερσονήσου) και του νοτιοανατολικού τμήματος του δημοτικού διαμερίσματος Σταγείρων-Ακάνθου (στο βορειοδυτικό τμήμα της χερσονήσου) του δήμου Αριστοτέλη.