Μετά από παρότρυνση του John Shaw Billings,[10] ο Χόλεριθ ανέπτυξε ένα μηχανισμό με ηλεκτρικές συνδέσεις για τη λειτουργία ενός μετρητή που κατέγραφε πληροφορίες. Βασική ιδέα ήταν ότι τα δεδομένα μπορούσαν να κωδικοποιηθούν με την παρουσία ή όχι μίας τρύπας σε συγκεκριμένη θέση σε μία τρύπα. Για παράδειγμα, αν μία συγκεκριμένη τρύπα δείχνει την οικογενειακή κατάσταση ενός ατόμου, τότε μία τρύπα δηλώνει ότι το άτομο είναι παντρεμένο ενώ η απουσία τρύπας δηλώνει ότι είναι ελεύθερο. Ο Χόλεριθ είδε ότι αν τα δεδομένα μπορούσαν να τρυπηθούν σε συγκεκριμένες θέσεις σε μια κάρτα σε γραμμές και στήλες, τότε οι κάρτες μπορούσαν να καταμετρηθούν ή να ταξινομηθούν μηχανικά και να γίνει η καταγραφή των δεδομένων. Μια περιγραφή του συστήματός του, Ένα Ηλεκτρικό Σύστημα Πινακοποίησης (An Electric Tabulating System, 1889), κατατέθηκε από τον Χόλεριθ στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια υπό μορφή διδακτορικής διατριβής και ανατυπώθηκε από τον Randell για το βιβλίο του.[11] Στις 8 Ιανουαρίου 1889, ο Χόλεριθ απέκτησε την πατέντα των ΗΠΑ με αριθμό 395,782, με την πρόταση 2 να γράφει:[12]
Η μέθοδος συλλογής στατιστικών στοιχείων που αναφέρεται παρακάτω αποτελείται από την καταγραφή ξεχωριστών στατιστικών στοιχείων που αφορούν ένα άτομο, με χρήση τρυπών ή συνδυασμών τρυπών σε φύλλα ηλεκτρικά μη αγώγιμου υλικού, που έχουν συγκεκριμένη σχέση μεταξύ τους και με κάποιο πρότυπο, και στη συνέχεια η καταμέτρηση ή ο λογαριασμός αυτών των στατιστικών στοιχείων ξεχωριστά ή σε συνδυασμό με βάση μηχανικούς μετρητές που λειτουργούν με μαγνήτες, τα κυκλώματα των οποίων ελέγχονται από τα φύλλα με τις οπές, με τρόπο και σημαντικό και για αυτόν το σκοπό.
Εφευρέσεις και επιχειρήσεις
Ο Χόλεριθ άφησε τη διδασκαλία και άρχισε να εργάζεται στο Γραφείο Απογραφών των ΗΠΑ (United States Census Office) το χρόνο που υπέβαλε την πρώτη του αίτηση για πατέντα. Αυτή είχε τον τίτλο "Η Τέχνη της Συλλογής Στατιστικών" ("Art of Compiling Statistics"), έγινε στις 23 Σεπτεμβρίου του 1884, και η πατέντα των ΗΠΑ με αριθμό 395,782 του δόθηκε στις 8 Ιανουαρίου του 1889.[13]
Ο Χόλεριθ κατασκεύαζε μηχανές με κάποιο συμβόλαιο με το Γραφείο, το οποίο τις χρησιμοποιούσε ώστε να πινακοποιήσει τα δεδομένα από την απογραφή του 1890 στις ΗΠΑ, μέσα σε ένα μόνο χρόνο.[14] Συγκριτικά, η απογραφή του 1880 είχε πάρει οχτώ χρόνια. Ο Χόλεριθ στη συνέχεια άρχισε δική του επιχείρηση το 1896, την Tabulating Machine Company. Τα περισσότερα μεγάλα γραφεία που διενεργούσαν απογραφές ανά τον κόσμο νοίκιαζαν τον εξοπλισμό του και αγόραζαν τις κάρτες του, ενώ το ίδιο έκαναν και μεγάλες ασφαλιστικές εταιρείες. Για να κάνει τα συστήματά του να λειτουργήσουν, εφηύρε τον πρώτο αυτόματο μηχανισμό τροφοδοσίας καρτών και το πρώτο key punch (μηχανισμό που άνοιγε τρύπες μέσω πληκτρολογίου) - ένας εκπαιδευμένος υπάλληλος μπορούσε να τρυπήσει 200–300 κάρτες την ώρα. Εφηύρε επίσης τη μηχανή πινακοποίησης (tabulating machine, tabulator). Η αντίστοιχη μηχανή του 1890 ήταν ρυθμισμένη ώστε να λειτουργεί μόνο με κάρτες της απογραφής του 1890. Ένας πίνακας ελέγχου στη μηχανή του 1906 (πινακοποιητής 1ου τύπου) της επέτρεπε να κάνει διάφορες εργασίες χωρίς να πρέπει να κατασκευαστεί πάλι (το πρώτο βήμα προς τον προγραμματισμό). Αυτές οι εφευρέσεις έβαλαν τις βάσεις για τη σύγχρονη βιομηχανία επεξεργασίας της πληροφορίας.
↑Lydenberg, Harry Miller (1924). John Shaw Billings: Creator of the National Medical Library and its Catalogue, First Director of the New York Public Library. American Library Association. σελ. 32.
↑Randell, Brian, επιμ. (1982). The Origins of Digital Computers, Selected Papers, 3rd ed. Springer-Verlag. ISBN0-387-11319-3.
↑"The herein-described method of compiling statistics, which consists in recording separate statistical items pertaining to the individual by holes or combinations of holes punched in sheets of electrically non-conducting material, and bearing a specific relation to each other and to a standard, and then counting or tallying such statistical items separately or in combination by means of mechanical counters operated by electro-magnets the circuits through which are controlled by the perforated sheets, substantially as and for the purpose set forth."
↑«IBM Archives: Frequently Asked Questions»(PDF). Κάποιες αναφορές δηλώνουν ότι στη συγχώνευση της CTR έλαβαν μέρος τρεις εταιρείες. Αυτό ίσως να οφείλεται στο ότι μόνο τα ονόματα τριών από τις τέσσερις αναφέρονται στο όνομα της CTR.
Hollerith, Herman (1890). In connection with the electric tabulation system which has been adopted by U.S. government for the work of the census bureau (Ph.D. dissertation). Columbia University School of Mines.
Hollerith, Herman (December 1894). «The Electric Tabulating Machine». Journal of the Royal Statistical Society (Journal of the Royal Statistical Society, Vol. 57, No. 4) 57 (4): 678–682. doi:10.2307/2979610.