Τριβαλλοί

Περιοχή των Τριβαλλών

Οι Τριβαλλοί ήταν μια αρχαία φυλή, της οποίας η κυριαρχία εκτεινόταν στις πεδιάδες της σημερινής νότιας Σερβίας[1][2] και της δυτικής Βουλγαρίας, στον ποταμό Οίσκο (σήμερα Iskar), με κέντρο μάλλον εκεί που συνορεύουν σήμερα η Σερβία και Βουλγαρία[2].

Οι Τριβαλλοί ήταν θρακική φυλή, η οποία δέχτηκε επιρροές από τους Κέλτες, τους Σκύθες και τους Ιλλυρούς (βλ. Ιλλυρία)[3][4].

Ιστορία

Το 424 π.Χ. δέχτηκαν επίθεση από τον βασιλιά των Οδρυσών Σιτάλκη, ο οποίος ηττήθηκε και έχασε τη ζωή του στην συμπλοκή[5]. Εξωθήθηκαν στα ανατολικά από την εισβολή της Ιλλυρικής φυλής των Αυταριέων. Η χρονολογία αυτού του γεγονότος δεν είναι σίγουρη.

Το 376 π.Χ. μια μεγάλη ομάδα Τριβαλλών πέρασαν την οροσειρά του Αίμου και προχώρησαν μέχρι και τα Άβδηρα. Είχαν την υποστήριξη της Μαρώνειας και ήταν έτοιμοι να πολιορκήσουν την πόλη των Αβδήρων, όταν στην ακτή εμφανίστηκε ο Χαβρίας με τον Αθηναϊκό στόλο, και οργάνωσε μια συμφιλίωση[5].

Το 339 π.Χ. όταν ο Φίλιππος Β΄ γυρνούσε από την εκστρατεία του εναντίον των Σκυθών, οι Τριβαλλοί αρνήθηκαν να του επιτρέψουν να διασχίσει τον Αίμο, εκτός αν παρέδιδε μέρος των λαφύρων. Στις αψιμαχίες που ακολούθησαν, ο Φίλιππος ηττήθηκε και τραυματίστηκε στον δεξιό του μηρό από δόρυ, αλλά αργότερα φαίνεται πως οι Τριβαλλοί υποτάχτηκαν από αυτόν[6].

Μετά το θάνατο του Φιλίππου, ο Αλέξανδρος πέρασε μέσα από τα εδάφη των Οδρυσών μεταξύ του 335-334 π.Χ., διέσχισε τον Αίμο, και μετά από τρεις μάχες, (την Μάχη του Αίμου, τη Μάχη του ποταμού Λύγινου, και την Μάχη της νήσου Πεύκης) νίκησε και εξώθησε του Τριβαλλούς στην σύζευξή του ποταμού Λύγινου στον Δούναβη. Σκοτώθηκαν 3.000 Τριβαλλοί και οι υπόλοιποι τράπηκαν σε φυγή. Ο βασιλιάς τους Σύρμος (όνομα ομώνυμο με το Ρωμαϊκό Σίρμιο) κατέφυγε στο νησάκι στο Δέλτα του Δούναβη Πεύκη, όπου εξορίστηκαν οι περισσότεροι από τους ηττημένους Θράκες. Οι επιτυχημένες επιθέσεις των Μακεδόνων τρομοκράτησαν τις φυλές γύρω από το Δούναβη. Οι αυτόνομες φυλές έστειλαν αντιπροσώπους για να διαπραγματευτούν ειρήνη, και ο Αλέξανδρος ικανοποιημένος από τις επιχειρήσεις, δέχτηκε λόγω της απασχόλησής του με τους πολέμους του στην Ασία.

Περί το 279 π.Χ. μια μεγάλη ομάδα Γαλατών (Σκορδίσκοι[7]) υπό τον Κερέθριο νίκησε τους Τριβαλλούς, έχοντας έναν στρατό από 3.000 ιππείς και 15.000 πεζικό. Η ήττα εξώθησε τους Τριβαλλούς πιο πολύ προς τα ανατολικά[8]. Παρόλ’ αυτά, συνέχισαν να δημιουργούν προβλήματα στους Ρωμαίους κυβερνήτες της Επαρχίας της Μακεδονίας για πενήντα χρόνια (135-84 π.Χ.).

Η Ιλλυρική φυλή των Δαρδάνων εγκαταστάθηκε στην περιοχή νοτιοανατολικά των Τριβαλλών το 87 π.Χ. Τα θρακικά ονόματα επιβίωσαν του εκρωμαϊσμού της περιοχής[9].

Ο Πλίνιος ο Πρεσβύτερος (23-79 μ.Χ.) τους καταγράφει ως μία από τις φυλλές της Μοισίας[10].

Την εποχή του Πτολεμαίου (90–168 μ.Χ.), η περιοχή τους ήταν περιορισμένη μεταξύ των ποταμών Κίαβρου (Τζίμπριτζα) και Ούτου (Βιτ), σημερινό μέρος της Βουλγαρίας. Η κυριότερη πόλη τους ήταν ο Οίσκος.

Υπό τον Τιβέριο, γίνεται αναφορά στην Τριβαλλία στην Μοισία, ενώ και ο Αυτοκράτορας Μαξιμίνος Θραξ (235-237) είχε υπάρξει διοικητής μιας ίλης Τριβαλλών. Το όνομα εμφανίζεται τελευταία φορά κατά τη βασιλεία του Διοκλητιανού, ο οποίος χρονολογεί μια επιστολή από την Τριβαλλίς[11].

Οι Τριβαλλοί περιγράφονταν συχνά ως άγριοι και πολεμοχαρείς (Ισοκράτης), και στον Αριστοφάνη ένας Τριβαλλός παρουσιάζεται ως δείγμα απολίτιστου βάρβαρου.

Κληρονομιά

Εξώνυμο των Σέρβων

Ο όρος "Τριβαλλοί" εμφανίζεται συχνά σε Βυζαντινά και άλλα Ευρωπαϊκά έργα του Μεσαίωνα, αναφερόμενο σχεδόν αποκλειστικά στους Σέρβους[12][13][14][15][16]. Κάποιοι από αυτούς τους συγγραφείς εξηγούν καθαρά ότι το "Τριβαλλοί" είναι συνώνυμο των "Σέρβων"[17][18][19][20][21]. Για παράδειγμα, ο Νικήτας Χωνιάτης (ή Ακομινάτος, 1155-1215 ή 1216) στην ιστορία του για τον Αυτοκράτορα Ιωάννη Κομνηνό λέει: "... Και όχι πολύ μετά από αυτό, εκστράτευσε εναντίον του έθνους των Τριβαλλών (που κάποιοι επίσης ονομάζουν Σέρβους) ..."[22], ή ο πολύ μετέπειτα Δημήτριος Χαλκοκονδύλης (1423-1511), αναφερόμενος σε έναν εξισλαμισμένο χριστιανό ευγενή: "... Αυτός ο Μαχμούτ, γιος του Μιχαήλ, είναι Τριβαλλός, που σημαίνει Σέρβος, από τη μεριά της μητέρας του, και Έλληνας από τη μεριά του πατέρα του"[23], ή ο Μωάμεθ Β΄ ο Πορθητής όταν αναφέρεται στην λεηλασία της Σερβίας[24].

Η Σφραγίδα του Σερβικού Κοινοβουλίου, 1805.

Κατά το 15ο αιώνα εμφανίστηκε το οικόσημο των "Tribalia", που αναπαριστά ένα αγριογούρουνο τρυπημένο από βέλος στο κεφάλι, στο υποτιθέμενο οικόσημο του Αυτοκράτορα Στέφαν Ντουσάν (βασιλεία 1331-1355)[25]. Η ίδια αναπαράσταση είχε χρησιμοποιηθεί το 1415 ως το οικόσημο του Δεσποτάτου της Σερβίας και το βρίσκουμε ξανά σε μία από της προσωπικές σφραγίδες του Στέφαν Λαζάρεβιτς, σύμφωνα με το Сабор у Констанци[26]. Ο Pavao Ritter Vitezović επίσης αναπαριστά το"Triballia" με τον ίδιο τρόπο[27], και πάλι ο Hristofor Zhefarovich το 1741[28]. Με το ξέσπασμα της Πρώτης Σερβικής Εξέγερσης, το Κοινοβούλιο υιοθέτησε τα Σερβικά Οικόσημα το 1805, η επίσημη σφραγίδα απεικόνιζε τα εραλδικά εμβλήματα της Σερβίας και το Tribalia.[29].

Αρχαιολογικά ευρήματα

Βουλγαρία

  • Τάφος άνδρα στην Βράτσα, με θράκα γυναίκα που τον συνόδεψε στο θάνατο.[30]

Σερβία

Αρχαιολογικά ευρήματα αποδεικνύουν ότι οι Τριβαλλοί κατοικούσαν στην κοιλάδα του Μοράβα την Εποχή του Σιδήρου[31].

  • Το 2005 αρκετοί τάφοι, πιθανόν Τριβαλλών, βρέθηκαν στο λόφο Χισάρ στο Λέσκοβατς της κεντρικής Σερβίας[32].
  • Τον Ιούνιο του 2008, βρέθηκε Τριβαλλικός τάφος μαζί με κεραμικά (τεφροδόχους) στο Ποζάρεβατς της κεντροανατολικής Σερβίας[33].
  • Τριβαλλικός τάφος βρέθηκε στο Ljuljaci της κεντρικής Σερβίας[34].


Παραπομπές

  1. ↑ Papazoglu 1978, 58-61
  2. ↑ 2,0 2,1 George Grote: History of Greece: I. Legendary Greece. II. Grecian history to the reign of Peisistratus at Athens, Vol 12, 1856 "...from the plain of Kossovo in modern Servia northward towards the Danube..."
  3. ↑ Alexander the Great at War: His army - His battles - His Enemies (General Military) by Ruth Sheppard, 2008, page 69, "... for savagery and their contact with the Scythians, Illyrians and Celts left influences upon the Triballi, and these influences may be..."
  4. ↑ The Thracians 700 BC-AD 46 (Men-at-Arms) by Christopher Webber and Angus McBride, 2001, ISBN 1-84176-329-2, page 6
  5. ↑ 5,0 5,1 http://books.google.com/?id=LcfLKHVi2UUC
  6. ↑ http://books.google.se/books?id=rIpMVvKn5vYC
  7. ↑ Αππιανός
  8. ↑ http://www.caorc.org/programs/mellonpubs/Theodossiev.pdf
  9. ↑ [1]: "...the Triballi who were Bastarnae neighbours, and the Dardani living in their (Triballian) land."
  10. ↑ http://books.google.se/books?id=JZLW4-wba7UC
  11. ↑ Encyclopædia Britannica: a new survey of universal knowledge, Volume 22, "triballia" p. 465
  12. ↑ The development of the Komnenian army: 1081-1180
  13. ↑ Stuck Whilhelm (Guilielmus Stukius Tigurinus), Comments on Arriani historici et philosophi Ponti Euxini et maris Erythraei Periplus, Lugduni, 1577, p. 51
  14. ↑ John Foxe (1517–1587) Acts and Monuments, Published by R.B. Seeley & W. Burnside, London, 1837, vol. 4, p. 27
  15. ↑ Eliznik.org - Thracian tribes
  16. ↑ The letters of Manuel II Palaeologus
  17. ↑ JSTOR: The English Historical Review, Vol. 53, No. 209 (Jan., 1938), pp. 129-131
  18. ↑ Mehmed II the Conqueror and the fall of the Franco-Byzantine Levant to the Ottoman Turks Page 65, 77: "Triballians = Serbs"
  19. ↑ The letters of Manuel II Palaeologus Page 48: "The Triballians are the Serbs"
  20. ↑ The Journal of Hellenic studies Page 48: "Byzantine historians [...] calling [...] Serbs Triballians"
  21. ↑ Studies in late Byzantine history and prosopography Page 228: "Serbs (were) Triballians"
  22. ↑ Historia ed J. van Dieten, Nicetae Choniatae historia ..., Berlin, DeGruyter, 1975, chapter "Reign of Lord Ioannes Komnenos", pp. 4-47 (in medieval Greek language)
  23. ↑ D. Chalkocondyles (Chalkondyles) cited in Κ. Παπαρρηγόπουλος History of the Greek nation, Athens, 1874, vol. 5, p. 489, in Greek language.
  24. ↑ http://books.google.com/books?id=wdEYAQAAMAAJ&q="triballia"+"serbia"
  25. ↑ The first Serbian uprising and the restoration of the Serbian state, p. 164
  26. ↑ «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Οκτωβρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 19 Μαρτίου 2014. 
  27. ↑ Stemmatographia sive armorum Illyricorum delineatio, descriptio et restitutio, 1701
  28. ↑ Balkanika, Issue 28, "tribali" p. 216
  29. ↑ East European quarterly, Volume 6, p. 346
  30. ↑ http://books.google.se/books?id=uOzejz5zUTQC
  31. ↑ «Αρχειοθετημένο αντίγραφο» (PDF). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 5 Ιουλίου 2010. Ανακτήθηκε στις 19 Μαρτίου 2014. 
  32. ↑ http://www.b92.net/info/vesti/index.php?yyyy=2005&mm=07&dd=26&nav_id=173384
  33. ↑ «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Φεβρουαρίου 2009. Ανακτήθηκε στις 19 Μαρτίου 2014. 
  34. ↑ http://cat.inist.fr/?aModele=afficheN&cpsidt=6505462
Αυτό το λήμμα βασίζεται ή περιλαμβάνει κείμενο από λήμμα της Encyclopædia Britannica του 1911 που αποτελεί κοινό κτήμα.