Η Στέγη Ιδρύματος Ωνάση, παλαιότερα γνωστή ως Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών του Ιδρύματος Ωνάση, είναι πολιτιστικός χώρος στην Αθήνα, ιδιοκτησίας του ομώνυμου Ιδρύματος.
Ιστορικό
H Στέγη δημιουργήθηκε την περίοδο της ελληνικής οικονομικής κρίσης. Τα εγκαίνια της πραγματοποιήθηκαν στις 7 Δεκεμβρίου 2010[1][2][3] με την παρουσία του Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας και άλλων επισήμων. Η πρώτη παράσταση που ανέβηκε στην μεγάλη σκηνή της Στέγης σε σκηνοθεσία Μιχαήλ Μαρμαρινού, ήταν αφιερωμένη στους εργάτες που συνέβαλαν στην ανέγερση του κτίριου και εμπνευσμένη από τον Μπρεχτ και τις «Ερωτήσεις ενός εργάτη που διαβάζει».[4] Η πρόσβαση στο κοινό έγινε δυνατή από τις 11 Δεκεμβρίου φιλοξενώντας συναυλίες και παραστάσεις.[5]
Από την ίδρυση της, η Στέγη προάγει τον σύγχρονο πολιτισμό, παρουσιάζει νέα πρωτότυπα έργα σε συνεργασία με καλλιτέχνες από την Ελλάδα, φιλοξενεί παραστάσεις καταξιωμένων δημιουργών, επενδύει στη σύνδεση έργων με νέες τεχνολογίες και στηρίζει ανερχόμενους καλλιτέχνες από διαφορετικά πεδία μέσα από τη χορήγηση υποτροφιών και βραβείων. Υπεύθυνη στρατηγικού σχεδιασμού και ανάπτυξης του Τομέα Πολιτισμού του Ιδρύματος Ωνάση και της Στέγης είναι η Αφροδίτη Παναγιωτάκου.[6]
Κτίριο και Σχεδιασμός
Το κτίριο βρίσκεται στη Λεωφόρου Συγγρού και έχει έκταση συνολικού εμβαδού 18.000m². Η ανέγερση του ξεκίνησε το 2004 με δαπάνες του Κοινωφελούς Ιδρύματος Ωνάση, σε σχέδια του γαλλικού αρχιτεκτονικού γραφείου Architecture Studio σε ιδιόκτητη έκταση τριών στρεμμάτων.[7] Είναι ένα συγκρότημα που περιλαμβάνει δύο βασικές αίθουσες (χωρητικότητας 900 και 220 ατόμων στις οποίες πραγματοποιούνται μεγάλου εύρους εκδηλώσεις, όπως παραστάσεις θεάτρου ή χορού, συναυλίες, κινηματογραφικές προβολές, διαλέξεις, συνέδρια), εκθεσιακό χώρο και εστιατόριο.[4]
Πέρα από το κτίριο της Στέγης, μέρος των εκδηλώσεων γίνεται στην ευρύτερη περιοχή της Αθήνας. Αρκετές από τις δράσεις που πραγματοποιούνται στη Στέγη είναι με ελεύθερη είσοδο.[8] Υπολογίζεται πως κάθε χρόνο γύρω στα 300.000 άτομα επισκέπτονται τις εγκαταστάσεις της.[3]
Προκειμένου να περιοριστεί στο ελάχιστο το ενεργειακό αποτύπωμα της, η Στέγη έχει περιορίσει τον φωτισμό και τον κλιματισμό στα απαραίτητα για τη λειτουργία της επίπεδα. Στο κτίριο είναι εγκατεστημένη δεξαμενή που συλλέγει το βρόχινο νερό, με το οποίο ποτίζονται τα φυτά του κτιρίου.[9][10]
Πολιτιστικές Δράσεις
Αποστολή της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση είναι η προβολή του σύγχρονου πολιτισμού, η υποστήριξη των Ελλήνων δημιουργών, η καλλιέργεια διεθνών συνεργασιών και συμπαραγωγών, η εκπαίδευση για τα παιδιά και η δια βίου μάθηση για ανθρώπους κάθε ηλικίας μέσω εκπαιδευτικών προγραμμάτων.[11][12] Επίσης οργανώνονται συζητήσεις ανοιχτές στο κοινό γύρω από τα ανθρώπινα δικαιώματα, τη δημοκρατία, την κοινωνική δικαιοσύνη και την κλιματική κρίση.[6][13]
Την περίοδο της πανδημίας COVID-19, η Στέγη δημοσίευσε και διέθεσε δωρεάν στο κοινό το αρχείο της στο YouTube, το οποίο περιλάμβανε παραστάσεις, σινεμά, συναυλίες και άλλο ψηφιοποιημένο περιεχόμενο.[33][34]
Το 2021, η Στέγη οργάνωσε στο Πεδίον του Άρεως την έκθεση “You and AI” και ένα χρόνο μετά την έκθεση “Plasmata: Bodies, Dreams, and Data”, με 25 έργα Ελλήνων και ξένων καλλιτεχνών.[48][49] Το 2023, η δεύτερη έκδοση της έκθεσης ψηφιακής τέχνης παρουσιάστηκε στα Ιωάννινα με τίτλο “Plásmata II: Ioannina”, παρουσιάζοντας έργα στην παραλίμνια διαδρομή της πόλης.[50]
Πρόγραμμα Φιλοξενίας AiR
To Onassis AiR είναι πρόγραμμα καλλιτεχνικής καλλιτεχνικής φιλοξενίας, συνεργασίας και έρευνας που ξεκίνησε το 2019 και υποστηρίζει την καλλιτεχνική έρευνα και χωρίς έμφαση στο αποτέλεσμα.[51] Περιλαμβάνει διοργάνωση εργαστηρίων και σεμιναρίων από καλλιτέχνες και ακαδημαϊκούς, ανταλλαγή δεξιοτήτων και εποικοδομητικής κριτικής μεταξύ των καλλιτεχνών, επαφή του κοινού με τους δημιουργούς, περιηγήσεις και ερευνητικά ταξίδια.[52]
Το Πρόγραμμα Εξωστρέφειας
Η Στέγη οργανώνει και υποστηρίζει διεθνείς συμπαραγωγές στην Ελλάδα και το εξωτερικό με τη συμμετοχή καλλιτεχνών από όλο τον κόσμο.[53][54] Οργανισμοί και θέατρα με τα οποία έχουν γίνει κατά καιρούς συνεργασίες είναι τα Emilia Romagna Teatro, Münchner Kammerspiele,Théâtre de la Ville, Kampnagel (Hamburg), Théâtre de Liège, Almeida Theatre, Théâtre Vidy Lausanne, Internationaal Theater Amsterdam (ITA), Teatro della Pergola κ.ά.[37][55][56][57][58][59][60][61]
Πολιτικές-κοινωνικές τοποθετήσεις
Πέρα από το καθαρά πολιτιστικό κομμάτι, η Στέγη παίρνει θέση για διάφορα πολιτικοκοινωνικά ζητήματα:[62][63] π.χ. στις 4 Οκτωβρίου 2020 κατά την αναμονή της απόφασης για τη δίκη της Χρυσής Αυγής η πρόσοψη της Στέγης φωταγωγήθηκε εμφανίζοντας στίχους του δολοφονημένου μουσικού Παύλου Φύσσα.[64] Λίγες μέρες μετά με αφορμή την έναρξη της δίκης για την υπόθεση ανθρωποκτονίας του Ζακ Κωστόπουλου, η μορφή του θύματος εμφανίστηκε στην πρόσοψη του κτηρίου.[65] Αργότερα μέσω ημερίδας της Στέγης αφιερωμένης στην έμφυλη βία η ολυμπιονίκης Σοφία Μπεκατώρου έκανε για πρώτη φορά καταγγελία της σεξουαλικής κακοποίησης που δέχτηκε, κάτι οδήγησε στην αρχή του Ελληνικού Me too.[63][66][67] Για το ίδιο ζήτημα, η Στέγη ετοιμάζει σχετικό ντοκιμαντέρ, αφιερωμένο στη Μπεκατώρου.[68] Τον Δεκέμβριο του 2022, ανήμερα της δολοφονίας του Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου η Στέγη συνδύασε την επέτειο με μήνυμα στα social media για ένα ακόμη ανήλικο θύμα αστυνομικών πυρών.[69]
Η Στέγη ήταν ο πρώτος πολιτιστικός οργανισμός στην Ελλάδα που διενήργησε τυφλές συνεντεύξεις για την πρόσληψη προσωπικού με στόχο την εξάλειψη στερεοτύπων.[70]
↑ 6,06,1Newsroom (19 Μαΐου 2021). «Η επόμενη ημέρα στον Πολιτισμό». Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ (στα greek). Ανακτήθηκε στις 24 Ιανουαρίου 2024.CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)
↑«BUILDING». www.onassis.org. Ανακτήθηκε στις 1 Νοεμβρίου 2021.
