Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές.Βοηθήστε συνδέοντας το κείμενο με τις πηγές χρησιμοποιώντας παραπομπές, ώστε να είναι επαληθεύσιμο.
Η σήμανση τοποθετήθηκε στις 24/08/2020.
Η κριτική των πράσινων αναρχικών επικεντρώνεται κυρίως στους «οργανισμούς της εξουσίας» μέσα στην κοινωνία. Τέτοιοι οργανισμοί, για παράδειγμα, είναι: το κράτος, ο καπιταλισμός, η παγκοσμιοποίηση, η κτηνοτροφία, η πατριαρχία, η τεχνολογία ή / και η εργασία. Αυτοί οι οργανισμοί, σύμφωνα με τους πράσινους αναρχικούς, είναι εγγενώς καταστροφικοί και εκμεταλλευτικοί (στους ανθρώπους και στο περιβάλλον) οπότε δεν μπορούν να μεταρρυθμιστούν. Δηλαδή το κίνημα αυτό, γενικά, απορρίπτει την αντίδραση μέσα από τις υπάρχουσες πολιτικές δομές (ρεφορμισμός). Συνήθως υποστηρίζει την άμεση δράση, το σαμποτάζ, την εξέγερση, την επανασύνδεση με τη φύση και ιδίως τη βιοπεριοχή, ώστε να δημιουργηθεί σημαντική και πραγματική αλλαγή.
Οι πράσινοι αναρχικοί ασκούν συχνά κριτική πάνω σε δύο θέματα: τον πολιτισμό και την τεχνολογία. Ένα μεγάλο μέρος τους δέχεται ότι η ίδια η φύση του πολιτισμού είναι η αιτία της εξουσίας και άρα θα πρέπει να διαλυθεί. Εντούτοις τονίζεται διαρκώς από όλους τους πράσινους αναρχικούς ότι δεν είναι όλοι τους πρωτογονιστές. Έτσι δεν είναι όλοι οι πράσινοι αναρχικοί ενάντια στην τεχνολογία. Ένα μέρος των πράσινων αναρχικών πιστεύει ότι η τεχνολογία, αν κατευθυνθεί προς τη μεριά της βιωσιμότητας και σταματήσει να έχει το «κίνητρο του κέρδους» μπορεί να παίξει κάποιο θετικό ρόλο.
Ο πολιτισμός
Ο Τζων Σερζάν (John Zerzan) ασκεί τη μεγαλύτερη επιρροή στο χώρο της πράσινης αναρχίας. Και ενώ δεν είναι όλοι οι πράσινοι αναρχικοί πρωτογονιστές όπως αυτός, οι ιδέες του δεν παύουν να εξετάζονται σοβαρά από όλο το χώρο των πράσινων αναρχικών. Υποστηρίζει πως αιτία για την οικολογική καταστροφή είναι ο ίδιος ο πολιτισμός που είναι από τη φύση του εκμεταλλευτικός και καταστροφικός. Σύμφωνα με τον Σερζάν ο πολιτισμός οριοθετήθηκε από την εξημέρωση των φυτών, των ζώων αλλά και του ίδιου του ανθρώπου. Το σύστημα ουσιαστικά «καλλιεργεί» τους ανθρώπους για την «υπερ-μηχανή».
Όλα ξεκίνησαν από την απαρχή της γεωργίας. Η γεωργία δημιούργησε ένα πλεόνασμα το οποίο προκάλεσε τις συνθήκες για την άνθηση των οργανισμών της εξουσίας. Πριν από τη γεωργία οι άνθρωποι ζούσαν σε ομάδες κυνηγών-τροφοσυλλεκτών χωρίς αρχηγεία, εξουσία, κατατμηματισμό της εργασίας, οργανωμένη βία, φυσική καταστροφή, κ.ο.κ. Στην ουσία ο τροφοσυλλέκτης-κυνηγός είναι για αυτόν μέρος της αναρχικής προϊστορίας, αφού όλοι οι άνθρωποι εξασκούσαν αυτόν τον τρόπο ζωής για πάνω από δύο εκατομμύρια χρόνια. Ο πολιτισμός δεν είναι κάτι ζωντανό και δεν συνδέεται με τους ανθρώπους, αφού τους τοποθετεί πάνω και έξω από το φυσικό κόσμο. Για να σταματήσει η καταστροφή της φύσης πρέπει ο άνθρωπος να σταματήσει να δικαιολογεί στον εαυτό του ότι είναι κάτι ξένο ή υπεράνω της φύσης. Και το πρώτο βήμα για να συμβεί αυτό, καταλήγει ο Σερζάν, είναι με την διάλυση του πολιτισμού και την κατανόηση της σχέσης ανθρώπου-φύσης.
Η τεχνολογία
Η τεχνολογία είναι το δεύτερο σημείο έντονης συζήτησης στους κόλπους των πράσινων αναρχικών. Ένα μέρος τους δεν πιστεύει στη πλήρη άρνηση της τεχνολογίας, αλλά επικεντρώνει την κριτική του στο «κίνητρο του κέρδους». Πιστεύει ότι αν η τεχνολογία σταματήσει να υπακούει την εξουσία και το κεφάλαιο με μοναδικό της κίνητρο την κερδοσκοπία, μπορεί να χρησιμοποιηθεί τελικά για όφελος του ανθρώπου. Πολλοί, όμως, πράσινοι αναρχικοί και πρωτογονιστές αρνούνται εντελώς την τεχνολογία. Υποστηρίζουν ότι απαιτεί την εκμετάλλευση του περιβάλλοντος, μέσα από τη εξαγωγή των πλουτοπαραγωγικών πηγών και την εκμετάλλευση των ανθρώπων μέσα από την εργασία, τη δουλεία, τον βιομηχανισμό, την εξειδίκευση και την κατηγοριοποίηση της εργασίας. Δεν υπάρχει, για αυτούς, «ουδέτερη» μορφή της τεχνολογίας αφού τα αντικείμενα δημιουργούνται πάντα με κάποιο συγκεκριμένο σκοπό και επιτελούν κάποια συγκεκριμένη λειτουργία. Η πράσινη τεχνολογία συχνά απορρίπτεται γιατί συνεχίζει το ίδιο εκμεταλλευτικό σύστημα και απλά αλλάζει στην επιφάνεια ώστε να δείχνει φιλικότερη στο περιβάλλον.
Μέσα και στόχοι
Η πρασινόμαυρη σημαία της πράσινης αναρχίας.
Οι πράσινοι αναρχικοί προτάσσουν μία από τις πιο ριζοσπαστικές θεωρίες. Δεν υποστηρίζουν την επιστροφή στη λίθινη εποχή ή την αναβίωση του τροφοσυλλέκτη-κυνηγού. Επιθυμούν η ανθρωπότητα να αρχίσει να αναρωτιέται βαθιά για την πραγματικότητα η οποία της δόθηκε και να αρχίσει να εξετάζει ζητήματα που θεωρεί δεδομένα. Για την επίτευξη αυτού του στόχου δρουν με δύο, κυρίως, μέσα: Δημιουργία νέων κοινοτήτων σύμφωνα με τις ιδέες τους και αντίσταση στους θεσμούς των οργανισμών της εξουσίας.
Σχετική βιβλιογραφία
Καραγεωργάκης, Σταύρος (επ.), Αναρχισμός και Οικολογία, Η οικοαναρχική θεωρία και δράση από τον 19ο αιώνα μέχρι σήμερα, Ευτοπία, Αθήνα, 2015.
