Ο Νέριο Α΄ Ατσαγιόλι (πλήρες όνομα Ραϊνέριο Ατσαγιόλι, ιταλικά : Rainerio "Neri" Acciaiuoli) ( ; - Κόρινθος 25 Νοεμβρίου 1394)[1][2], ήταν Ιταλός αριστοκράτης και έμπορος από τη Φλωρεντία της οικογένειας των Ατσαγιόλι, που κατάφερε κι έγινε αρχικά βαρώνος της Βοστίτσας (1363 - 1391), αυθέντης της Κορίνθου και Δούκας των Αθηνών (1388-1394), γενάρχης της οικογένειας Ατσαγιόλι, δουκών της Αθήνας.
Καταγωγή
Γεννήθηκε στη Φλωρεντία κι ήταν γιος του Τζάκοπο Ατσαγιόλι (Giacopo Acciaiuoli, ; - 1356)[3] και της Μπαρτολομμέα Ρικασόλι (Bartolommea Ricasoli). Αδελφοί του ήταν ο Άγγελος Β΄ Ατσαγιόλι, ο Δονάτος Ατσαγιόλι και ο Ιωάννης Γ΄ Ατσαγιόλι. Ο Νέριο ήταν ανιψιός αλλά και υιοθετημένος γιος του Νικολό Ατσαγιόλι που χρημάτισε βάιλος (επίτροπος) του Πριγκιπάτου της Αχαΐας όπου κατείχε πολλά φέουδα και κάστρα. Από αυτά το μεγαλύτερο μέρος το άφησε κληρονομιά στον γιο του Άγγελο Ατσαγιόλι και το υπόλοιπο στον ανιψιό και θετό γιό του Άγγελο Α΄ Ατσαγιόλι, που έγινε αρχιεπίσκοπος και βαρόνος της Πάτρας.[3][4][5] Ο Άγγελο, επειδή ήταν πολύ απασχολημένος με τις περιουσίες που είχε κληρονομήσει στην Ιταλία, έφερε το 1371, τον ξάδελφό του Νέριο στο Πριγκιπάτο της Αχαΐας και τον διόρισε επίτροπο φρούραρχο στη Κόρινθο.[6][7] Προηγουμένως είχε προσπαθήσει ο αδελφός του Ιωάννης να τον παντρέψει με την Φιορέντσα, κόρη του Ιωάννη Σανούδου και να αποκτήσει η οικογένεια το Δουκάτο του Αρχιπελάγους άλλα δεν ευδοκίμησε, γιατί δεν ήταν Βενετός.[6][7]
Το 1363, αγοράζει από την Μαρία των Βουρβόνων, τη Βαρωνία της Βοστίτσας (Vostitza) και τη Βαρωνία του Γερακίου (Nivelet).[6][8] Έτσι όταν το 1371, ανέλαβε την επιτροπεία της Κορίνθου, η εξουσία του απλωνόταν σε μεγάλο μέρος των νότιων ακτών του Κορινθιακού κόλπου, θέσεις που θα του χρησίμευαν αργότερα σαν βάση για να επιτεθεί στους Καταλανούς της Αττικής.[6][9]
Κατακτήσεις
Ο Νέριο αποδείχτηκε πολύ δραστήριος και φιλόδοξος.
Σύνοδος των Θηβών
Την 1η Οκτωβρίου του 1373, πήρε μέρος στη σύνοδο των Φράγκων στη Θήβα, την οποία είχε συγκαλέσει ο Πάπας Γρηγόριος ΙΑ΄ ώστε να τους πείσει να ενώσουν τις δυνάμεις τους για να αποκρούσουν την οθωμανική επέκταση. Ο πάπας στην πρόσκληση, τον αναγνώριζε ως «ηγεμόνα Κορίνθου».[10][11] Η σύνοδος απέβει άκαρπη. Ενώ όλοι συμφώνησαν για τον κίνδυνο, οι μεταξύ τους ανταγωνισμοί (πολλές φορές αθέμιτοι) και αιματηρές συγκρούσεις, δεν θα τους επέτρεπαν να τον αντιμετωπίσουν. Αντιπροσωπευτικό παράδειγμα υπήρξε η συμπεριφορά του Νέριο τα επόμενα χρόνια, αλλά και η μετέπειτα αιχμαλωσία του.
Η κατάληψη των Μεγάρων και η προετοιμασία
Το 1374, με την δικαιολογία ότι οι Καταλανοί που εξουσίαζαν την Αττική δεν του παρέδιδαν κάποιους φυγάδες υπηκόους του, καταλαμβάνει τα Μέγαρα και επιστρέφει στην Κόρινθο με κάποιος διακεκριμένους αιχμαλώτους.[11][12][13] Η θέση των Μεγάρων στην Αττική του έδινε πλεονέκτημα, για να διώξει τους Καταλανούς από το Δουκάτο των Αθηνών, περιμένοντας την κατάλληλη στιγμή.[11] Οι Καταλανοί της Αθήνας αδυνατούν να αμυνθούν λόγω του ότι τους απασχολούσαν εσωτερικές προστριβές που εντάθηκαν πιθανότατα μέσα στο καλοκαίρι του 1374.[12][14] Ακόμα χειρότερα το 1374, πεθαίνει ο γενικός επίτροπος Ματθαίος ντε Περάλτα, με αποτέλεσμα να ξεσπάσουν ταραχές και να μην είναι σε θέση να πραγματοποιήσουν αντεπίθεση στον Νέριο.[15]
Το 1379, ο Νέριο επιτρέπει την διέλευση από την Κόρινθο και τα Μέγαρα των στρατιωτών της Εταιρείας των Ναβαρραίων, ώστε να επιτεθούν στη Θήβα.[16] Αργότερα το 1380, η πόλη των Αθηνών δέχεται επιθέσεις από τους Ναβαρραίους που αντιμετωπίστηκαν, αλλά αποδυνάμωσαν ακόμα περισσότερο το δουκάτο.[17]
Ο ίδιος σαν καλός διπλωμάτης φρόντισε να έχει καλές σχέσεις με τους υπόλοιπους γείτονές του, Έλληνες και Λατίνους. Γιαυτό το σκοπό παντρεύει την μεγαλύτερη κόρη του, την Βαρθολομαία, που λέγανε ότι ήταν η ομορφότερη στην εποχή της, με τον Θεόδωρο Α΄ Παλαιολόγο, που ήταν Δεσπότης του Μυστρά και του υποσχέθηκε σαν προίκα μελλοντικές κατακτήσεις της Κορίνθου. Έτσι εξασφάλιζε και την συμμαχία του Μανουήλ Β´ Παλαιολόγου, που εκείνη την εποχή ήταν αντιπροσωπος του αυτοκράτορα στη Θεσσαλονίκη. Ο ίδιος παντρεύεται γυναίκα από την ισχυρή φεουδαρχική οικογένεια Σακαρένο της Εύβοιας.[18][19]
Η κατάληψη του Δουκάτου των Αθηνών
Με την πρόφαση ότι ο γαμπρός του στο Μυστρά κινδυνεύει από τους Ναββαρραίους αρχίζει να συγκεντρώνει στρατό. Αρχές του 1385 λέγεται ότι είχε συγκεντρώσει 800 Αλβανούς ιππείς, 70 λογχοφόρους και ένα μεγάλο αριθμό πεζικάριων. Μίσθωσε και πλοίο από το Δουκάτο της Κάντια (Κρήτη), με την δικαιολογία της προστασίας του Σαρωνικού και Κορινθιακού κόλπου από τούρκους πειρατές.[20] Αφού προετοιμάστηκε, με αφορμή την απόρριψη του αρραβώνα, του αδελφού της συζύγου του, Πέτρου Σακαρένο από την Μαρία Φαδρίκ κόμισσας των Σαλώνων, δημιουργεί αναστάτωση στο Καταλανικό Δουκάτο και επιτίθεται σε όλη την έκτασή του, από τα Σάλωνα έως την Αθήνα και με τη γαλέρα του στον Πειραιά. Δεν είναι γνωστή η ημερομηνία της επίθεσης, αλλά τον Ιούλιο του 1385, κατέλαβε την Αθήνα, εκτός της Ακρόπολης και αυτοανακηρύσσεται Δούκας των Αθηνών, όπως και «Αυθέντης της Κορίνθου».[21][22] Στις 2 Μαΐου του 1388 ολοκλήρωσε την κατάκτηση του Δουκάτου με την κατάληψη της Ακρόπολης μετά από πολύμηνη ηρωική υπεράσπιση από τον Πέτρο ντε Πάου.[21][23]
Για λόγους νομιμότητας και τυπικότητας, ζήτησε από τον Λαδίσλαος βασιλέα της Νεαπόλεως και άρχοντα της Αχαΐας να του απονείμει τον τίτλο του Δούκα των Αθηνών. Ο Λαδίσλαος αναγνωρίζοντας τις υπηρεσίες που είχε προσφέρει στον ίδιο και στον πατέρα του, αλλά και για τους αγώνες του στην εκδίωξη των Καταλανών του απένειμε τον τίτλο με έγγραφο που εκδόθηκε στην Βαλέτα στις 11 Ιανουαρίου του 1394.[24]
Η στάση του προς τους Αθηναίους
Η πολιτική που κράτησε προς τους πολίτες της Αθήνας χαρακτηρίζεται «φιλελληνική». Δεν ήταν φιλέλληνας για συναισθηματικούς λόγους, αλλά για πολιτικούς. Από την πρώτη στιγμή τα ελληνικά έγιναν η επίσημη γλώσσα της κυβέρνησης. Η κόρη του η Κοντέσα της Κεφαλλονιάς, που θεωρείτο η πιο μορφωμένη στην Λατινική Ανατολή, χρησιμοποιούσε την ελληνική γραφή στα δημόσια έγγραφά της. Στενοί συνεργάτες του Νέριο ήταν Έλληνες, όπως ο Νικόλαος Μακρής και Δαμιανός Φιλόμαχος. Ο πάντα χρήσιμος Δημήτριος Ρέντης συνέχισε να είναι νοτάριος (συμβολαιογράφος) στην πόλη, παρότι υπήρξε συνεργάτης των Καταλανών.[11] Σε μερικές περιπτώσεις επιτρεπόταν στους «γεροντότερους» να συμμετέχουν στην τοπική διακυβέρνηση, περίπου όπως γίνεται αργότερα επί τουρκοκρατίας με τον θεσμό της δημογεροντίας. Δεν ήταν περίεργο Φράγκοι που είχαν μείνει πολλά χρόνια στην Αθήνα να εξελληνίζουν το όνομά τους, όπως κάποιος που το επίθετό του από Medici το είχε εξελληνίσει σε Ιατρός.[25][26]
Αυτή η φιλική στάση προς τους υπηκόους του, τόσο στην Αθήνα όσο και στην Κόρινθο, απέδωσε αργότερα στην αιχμαλωσία του. Κατά την διάρκειά της, οι υπήκοοί του έμειναν πιστοί στο πρόσωπό του και δεν άδραξαν την ευκαιρία να αντιδράσουν εναντίον της εξουσίας του.[27]
Η απληστία και η παγίδα
Η απληστία
Επειδή πριν από τους Καταλανούς τα φέουδα του Άργους και της Ναυπλίας ανήκαν στο Γαλλικό τότε δουκάτο της Αθήνας, ο Νέριο θεωρούσε ότι, μετά την κατάληψη του δουκάτου της Αθήνας, του ανήκαν και ότι οι κατακτήσεις του δεν θα ήταν ολοκληρωμένες χωρίς αυτά.[28] Εξάλλου τη χρονιά που καταλαμβάνει την Ακρόπολη (1388), πεθαίνει ο Πέτρος Κορνάρος, σύζυγος της Μαρίας του Ανγκιάν, στην οποία ανήκαν αυτά τα φέουδα. Η χήρα είχε επίγνωση πόσο μεγάλος ήταν ο κίνδυνος και λόγω του ότι ο άλλος γείτονας της, ο Δεσπότης του Μυστρά, που κατείχε το κοντινό Άστρος, ήταν γαμπρός του Νέριο. Προκειμένου να εξασφαλίσει κάποια έσοδα, παραχώρησε (μέσα στο 1388) τα κυριαρχικά της δικαιώματα στη Δημοκρατία της Βενετίας, με αντάλλαγμα κάποιες ετήσιες προσόδους[Σημ 1] για την ίδια και τους κληρονόμους της.[28]
Άμεσα το έτος 1388, πριν ακόμα ο επίτροπος της Βενετίας (κάποιος Μalipiero) αναλάβει την περιουσία της χήρας του Ανγκιάν, ο Δεσπότης του Μυστρά παρακινούμενος από τον πεθερό του Νέριο καταλαμβάνει το Άργος με πραξικόπημα, αγνοώντας την πανίσχυρη Δημοκρατία.[1] Αυτό εξόργισε την Βενετία, η οποία κατηγορεί τον Νέριο ότι φιλοξενεί στο λιμάνι των Μεγάρων Τούρκους πειρατές που προκαλούν ζημιά στις αποικίες της και έδωσε εντολή να διακοπεί κάθε εμπορική συναλλαγή με τις κτίσεις του Νέριο και του γαμπρού του στον Μυστρά.[29]
Η απληστία του Νέριο δημιουργεί προβλήματα στην Αθήνα και στις άλλες κτήσεις του, αλλά και στον σύμμαχο και «συνένοχο» γαμπρό του στο Μυστρά. Δεν μπορούν πλέον να δώσουν προϊόντα που τους περισσεύουν, ούτε να λάβουν αυτά που έχουν ανάγκη.[29]
Η παγίδα
Επιπλέον η Βενετία αναθέτει την σύλληψη του Νέριο στον Πέτρο του Σαν Σουπεράνο, αρχηγό μιας μισθοφορικής ομάδας γνωστής ως Εταιρεία των Ναβαρραίων, οι οποίοι δεν φημίζονταν για τους θεμιτούς τρόπους δράσης τους. Ο Πέτρο στις 10 Σεπτεμβρίου του 1389, ζητάει από τον Νέριο συνάντηση, με την δικαιολογία ότι θέλει να συζητήσει μαζί του εμπιστευτικά θέματα που αφορούσαν το Άργος. Κατάφερε όμως να τον απομονώσει από τους στρατιώτες του και να τον αιχμαλωτίσει.[1][30]
Από την οικογένειά του υπήρξε μεγάλη κινητοποίηση για να την απελευθέρωσή του. Ο αδελφός του Δονάτος που ήταν Φλωρεντίνος αξιωματούχος ζήτησε από την Φλωρεντία να μεσολαβήσει στην Δημοκρατία της Βενετίας. Ακόμα ο Δονάτος πρότεινε να δοθεί η πόλη της Αθήνας, της Θήβας και μέρος της βαρονίας της Κορίνθου, μαζί με εμπορεύματα του αδελφού του στην Κόρινθο, αξίας 12.000 με 15.000 δουκάτων, ως εγγύηση σε Βενετό επίτροπο, για ότι έξοδα προέκυπταν, από τις ενέργειες της Βενετίας στην απελευθέρωσή του. Προσφέρθηκε να πάει ο ίδιος στο Άργος για να διευκολύνει την επιστροφή του στην δικαιοδοσία της Βενετίας. Ζητήθηκε μεσολάβηση από την Γένοβα. Ζητήθηκε η βοήθεια του Αμεδαίου της Σαβοΐας.[30]
Από το φόβο της εμπλοκής της Γένοβας και του ενδεχόμενου της απελευθέρωσης του με τη βία από το Δεσποτάτο του Μυστρά, η Βενετία υποχώρησε. Μετά από περίπου ένα χρόνο ομηρίας σε ένα κάστρο κοντά στη Βοστίτσα και την Πάτρα, ο Νέριο ελευθερώθηκε το 1390, αφού παρέδωσε την πόλη και το κάστρο των Μεγάρων, όπως και την αξία των εμπορευμάτων του στην Κόρινθο. Η απώλεια του κάστρου των Μεγάρων αποδυναμώνει στρατιωτικά τον Νέριο γιατί χωρίζει την Κόρινθο από την Αθήνα. Η κόρη του, η Κοντέσα της Κεφαλλονιάς, στάλθηκε όμηρος στο Νεγρεπόντε (Εύβοια). Αυτά σαν εγγύηση μέχρι να εξασφαλιστεί η επιστροφή του Άργους στην Δημοκρατία της Βενετίας.[30] Επιπλέον οι φιλοχρήματοι μισθοφόροι της Εταιρείας των Ναβαρραίων άρπαξαν ότι μπορούσαν για λύτρα. Αφαίρεσαν τις ασημένιες επιστρώσεις από τις πόρτες του ναού της Θεοτόκου στον Παρθενώνα και άρπαξαν ότι αξίας υπήρχε σε χρυσό, ασήμι και πολύτιμες πέτρες, αφιερώσεις πιστών πολλών γενεών. Το ίδιο έγινε και με τον Καθεδρικό ναό της Κορίνθου και με άλλους ναούς, αποσπώντας ότι μπορούσαν.[31] Όλη αυτή η αρπαγή και η δύσκολη θέση που βρέθηκε αποτυπώνεται αργότερα στην διαθήκη του και πολύ περισσότερο στο σημείο όπου ο ίδιος αναφέρει «λόγω της δυστυχίας που με είχε βρει».
Αν με αυτή την ομηρία η Εταιρεία των Ναβαρραίων πίστευε ότι θα μπορούσε να προσαρτήσει την Κόρινθο και την Αθήνα στην εξουσία της, έκαναν λάθος, γιατί όπως έλεγε η σύζυγός του με υπερηφάνεια, όλο αυτό το διάστημα οι κάτοικοί τους παρέμειναν αφοσιωμένοι στο πρόσωπό του.[27]
Ο Δεσπότης του Μυστρά δεν βιάστηκε να παραδώσει το Άργος, το οποίο τελικά παρέλαβε η Βενετία το 1394, μαζί με τα κάστρα κάστρα στο Θερμήσι και το Κίβερι. Τότε η Δημοκρατία της Βενετίας επέστρεψε στον Νέριο τα Μέγαρα και ένα μεγάλο μέρος από τα χρήματα του, που κρατούσε σαν ενέχυρο.[31]
Διάδοχοι και οικογένεια
Ο Νέριο δεν είχε άρρεν διάδοχο και επειδή ο Λαδίσλαος επιθυμούσε το δουκάτο της Αθήνας να παραμείνει στην οικογένεια Ατσαγιόλι, με την έκδοση δεύτερου διατάγματος, έδωσε τη διαδοχή στον αδελφό του Νέριο, τον Δονάτο και στους άρρενες απογόνους του.[32]
Ήταν παντρεμένος με τη Αγνή Σακαρένο (Agnes Saraceno), κόρη Γενουήνσιας φεουδαρχικής οικογένειας από την Εύβοια. Μαζί της απέκτησε τις δύο κόρες.[32][33] Μη νόμιμη σύζυγος ήταν η Μαρία Ρέντη (ή Ρένδη), με την οποία απέκτησε ένα γιό. Η Μαρία ήταν κόρη του Δημήτριου Ρέντη, νοτάριου, με πολλά προνόμια και αξιώματα από τους Καταλανούς και είχε αποκτήσει σημαντική περιουσία.[11][13] Τα παιδιά του ήταν:
(νόθος) Αντώνιος Α΄ Ατσαγιόλι, ήταν γιος της Μαρίας Ρέντη.[34] Κατέλαβε το θρόνο του Δουκάτου, αφού δεν ήταν νόμιμος (αναγνωρισμένος από του ευγενείς Λατίνους) διάδοχος.
Βαρθολομαία Ατσαγιόλι (; - 1397), ήταν η μεγαλύτερη κόρη και λέγεται ότι ήταν πολύ όμορφη.[18] Παντρεύτηκε τον Θεόδωρο Α' Παλαιολόγο δεσπότη του Μυστρά, υιό του Ιωάννη Ε' αυτοκράτορα των Ρωμαίων.
Φραγκίσκα Ατσαγιόλι, κληρονόμος του στη Βαρωνία της Βοστίτσας (Αιγίου). Θεωρείτο η πιο μορφωμένη στην Λατινική Ανατολή.[25]
Η διαθήκη του
Στις 17 Σεπτεμβρίου του 1394, στην Κόρινθο, περίπου δύο μήνες πριν πεθάνει, κάνει μια «περίεργη» διαθήκη.[2][35] Σχεδόν στο συνολό της έχει ως εξής:
Να ταφεί στον ναό της Υπεραγίας Θεοτόκου στην Αθήνα (ο «ναός της Υπεραγίας Θεοτόκου», είναι ο Παρθενώνας που είχε μετατραπεί σε Καθολική εκκλησία).
Κληροδοτεί την πόλη της Αθήνας με τις κτήσεις της και ότι εξαρτάται από αυτήν στον ναό της Υπεραγίας Θεοτόκου.
Αφήνει στον ναό της Υπεραγίας Θεοτόκου, τους στάβλους του και όλα τα άλογά του.
Οι πόρτες του παραπάνω ναού να κοσμηθούν και να καλυφθούν με ασήμι όπως ήταν κάποτε.
Στην παραπάνω εκκλησία να αγοραστούν και να της παραδοθούν, ότι πολύτιμα είδη, κοσμήματα, χρυσός, άργυρος της είχε αφαιρεθεί λόγω της δυστυχίας που τον είχε βρει.
Στην παραπάνω εκκλησία να υπάρχουν διαρκώς είκοσι Καθολικοί ιερείς, πέρα από τους κανονικούς, που νύχτα και μέρα να λειτουργούν για την ανάπαυση της ψυχής του. Η μισθοδοσία τους να προέρχεται από τα έσοδα της πόλης των Αθηνών.
Από τα έσοδα της πόλης των Αθηνών να διατίθεται ότι χρειάζεται για την συντήρηση της παραπάνω εκκλησίας.
Αναθέτει στην δούκικη αρχή της Βενετίας να παρεμβαίνει και να επιλύει ότι τυχόν πρόβλημα προκύψει με τους είκοσι ιερείς και όλα τα παραπάνω.
Κειμήλια, κοσμήματα, χρυσός, άργυρος, πολύτιμοι λίθοι που αφαιρέθηκαν από την εκκλησία της Κορίνθου, να επιστραφούν. Το ίδιο να γίνει και με όλες τις εκκλησίες που βρίσκονταν στις κτήσεις του.
Να δοθούν στον επίσκοπο του Άργους τα 250 δουκάτα που του παρακράτησαν από τα έσοδα της εκκλησίας των Αθηνών, όταν ήταν εκεί επίσκοπος.
Διατάσσει να δοθούν στον αρχιεπίσκοπο (Λουδοβίκο δε Πράττο) 100 χρυσά δουκάτα για το ενοίκιο της εκκλησίας των Αθηνών.
Όσες εκκλησίες κατέχει και τις νοικιάζει, να μείνουν ελεύθερες ενοικίου.
Να αποπληρωθούν όσες οφειλές αποδειχθούν.
Αφού πωληθούν όλα τα ζωντανά του και τα έπιπλά του, από αυτά να αφαιρεθούν 30.000 υπέρπυρα τα οποία θα δοθούν στην δούκισσα κόρη του. Τα υπόλοιπα να κατατεθούν με τόκο στο Δανειστικό Ταμείο της Φλωρεντίας. Από τους τόκους αυτών το ένα τρίτο να δοθεί στην εκκλησία της Φλωρεντίας για την σωτηρία της ψυχής του. Το άλλο ένα τρίτο για να νυμφεύονται φτωχοί και ορφανοί. Το άλλο ένα τρίτο για την συντήρηση της οικίας του.
Η Μαρία, κόρη του Δημητρίου Ρέντη, να λάβει στην κατοχή της κάθε κινητή και ακίνητη περιουσία της.
Κληροδοτεί στον αδελφό του Δονάτο, και τους διαδόχους του όλη την ακίνητή του περιουσία στην Φλωρεντία και 50 δουκάτα τα οποία πλήρωσε γιαυτόν.
Κληροδοτεί στον Μόντο Ατσαγιόλι και στην σύζυγό του από την περιουσία Γουλλιέλμου Αρνώ 1.000 δουκάτα και μαζί διατάζει ότι όταν οι κόρες του Γουλλιέλμου Αρνώ φτάσουν σε ηλικία γάμου να λάβουν ότι ανήκει στον πατέρα τους.
Κληροδοτεί και διατάζει ο Ιωάννης Τρεμολίζης να λάβει ότι δικαιούται αυτός σε κεφάλαιο αλλά όχι αυτά που ζητάει σε τόκους, αμοιβή ή αποζημίωση.
Κληροδοτεί στον γιό του Αντώνιο το φρούριο στην Λειβαδιά και ότι ανήκει σε αυτό και ότι του ανήκει (του Νέριο) στην Λειβαδιά και να έχει το δικαίωμα να το διοικεί από την Θήβα.
Ο Βαλτρινέττος δε Σαιλλή ότι κατήχε άλλοτε στις κτήσεις του (στις κτήσεις του Νέριο)
Η Λουκία, κόρη του σερ Σαρραζινού να λάβει σαν προίκα από την κληρονομιά του (του Νέριο) 1.000 υπέρπυρα.
Κληροδοτεί σε κάθε υπηρέτρια του οίκου του 100 υπέρπυρα και δύο καλάμια υφάσματος. Τα ίδια κληροδοτεί και στην κόρη του Μάρκου Ακκάρδου και στον γιό της, ανιψιό του αρχιδιακόνου.
Κάθε υπηρέτης του, που είναι μέχρι σήμερα στην υπηρεσία του να λάβει έναν ίππο από τον στάβλο του. Ο σεβασμιότατος επίσκοπος Άργους δικαιούται να εκλέξει από τους ίππους αυτόν που του αρέσει περισσότερο.
Οι σταβλίτες, οινοχόοι, μάγειροι και όλοι οι άλλοι υπηρέτες να λάβουν από 2 υπέρπυρα και ενάμισι καλάμια υφάσματος.
Στο Άργος να ανεγερθεί πτωχοκομείο στο οποίο να αποδοθεί όλη η κινητή και ακίνητη περιουσία του στο Άργος, εκτός από 100 .... που θα δοθούν στην εκκλησία του Άργους η οποία κάθε Δευτέρα θα λειτουργεί υπέρ της αναπαύσεως της ψυχής του.
Επίσκοπος Άργους να αναλάβει τη διοίκηση του μοναστηρίου του καλογρεών στο Ναύπλιο και να έχει την εξουσία να διορίζει και να απολύει ηγουμένη και αξιωματούχους. Ότι οφείλει να πληρώνει το μοναστήρι να το πληρώνει στο πτωχοκομείο και πουθενά αλλού.
Κληροδοτεί στην κόρη του Βαρθολομαία 9.700 δουκάτα τα οποία ο δεσπότης σύζυγός της έλαβε από την εξουσία της Βενετίας. Θέλει η Βαρθολομαία να μην έχει απαίτηση σε καμιά περίπτωση από την ακίνητη και κινητή περιουσία του.
Κηρύσσει γενική και ειδική κληρονόμο την κόρη του Φραγκίσκα η οποία θα λάβει το φρούριο των Μεγάρων και των Βασιλικών (Σικυώνα) και μαζί 30.000 υπέρπυρα σε ασήμι ή σε είδος. Όταν αποκτήσει τέκνα να λάβει όλη την υπόλοιπη περιουσία του που δεν έχει διατεθεί αλλού. Αν μέσα σε τρία χρόνια δεν έχει τεκνοποιήσει να λάβει τα παραπάνω σαν να είχε.
Τέλος παραθέτει λεπτομέρειες για την εκτέλεση της διαθήκης του.
Σημειώσεις
↑Οι ετήσιες απολαβές ήταν, 700 χρυσά δουκάτα για την ίδια, 200 για τους κληρονόμους της και 2000 σε όποιον αυτή θα όριζε αν πέθαινε χωρίς κληρονόμους. Όλα τα παραπάνω θα τα έχανε αν παντρευόταν κάποιον που δεν θα ήταν Βενετός ευγενής. Miller, W. (1908), βλ. πηγές, σελ. 339.
.svg){kind=small}
