Μογγολικές γλώσσες

Οι μογγολικές γλώσσες είναι ομάδα γλώσσων που ομιλούνται στην ανατολική και την κεντρική Ασία, κυρίως στη Μογγολία και τις περιβάλλουσες περιοχές και τη Δημοκρατία της Καλμίκια. Το γνωστότερο μέλος αυτής της γλωσσικής οικογένειας είναι η Μογγολική, κύρια γλώσσα των περισσοτέρων κατοίκων της Μογγολίας και των Μογγόλων κατοίκων της Εσωτερικής Μογγολίας, με 5,2 εκατομύρια ομιλητές στην Κίνα.[1]. Ορισμένοι γλωσσολόγοι ταξινομούν την Μογγολική στις Τουρκικές, Τουνγκουζικές και πιθανά στις Ιαπωνικές, ως τμήμα της ευρύτερης Αλταϊκής Οικογένειας[2].

Ταξινόμηση

Ιστορική Μογγολική:

  • Μέση Μογγολική (εξαρτώμενη από την ταξινόμηση για την περίοδο από 13ο έως πρώιμο 15ο αι.[3] ή ύστερο 16ο αιώνα[4] - δεδομένης της σχεδόν πλήρους έλλειψης γραπτών πηγών για την ενδιάμεση περίοδο δεν είναι δυνατόν να καθοριστεί σημείο αποκοπής)
  • Κλασική Μογγολική

Σύγχρονη Μογγολική:

Η ταξινόμηση και ο αριθμός ομιλητών ακολουθεί τον Γιανχούνεν (2006)[5], εκτός από τη νότια Μογγολική που ακολουθεί τον Νουγκτερέν (2011)[6]. Σε μια άλλη ταξινομική προσέγγιση [7], παρατηρείται η τάση να αποκαλείται η κεντρική Μογγολική γλώσσα που μείγμα της Μογγολικής, της Οϊράτ και της Μουριάτ, ενώ η Όρντος αντιμετωπίζεται ως παραλλαγή της Μογγολικής. Στη Μογγολική διακρίνουν ανάμεσα στην Χάλχα και τη Νότια Μογγολική. Λιγότερο κοινή υποδιαίρεση της Κεντρικής Μογγολικής είναι ο τεμαχισμός της σε κεντρική, ανατολική και δυτική διάλεκτο μαζί με μία βόρεια διάλεκτο που συντίθεται από παραλαγγές της Μπουριάτ γλώσσας[8]. Η ευρύτερη οροθέτηση της Μογγολικής μπορεί να βασιστεί στην αμοιβαία κατανόηση, αλλά η φυλογενετική ανάλυση αντιμετωπίζει άλλα προβλήματα εξαιτίας των στενών επαφών των Μπουριάτ και των Χάλχα Μογγόλων, για παράδειγμα, στη διάρκεια της ιστορίας και η δημιουργία ή διατήρηση διαλεκτικού συνεχούς. Ένα άλλο πρόβλημα βρίσκεται στην αδυναμία σύγκρισης της ορολογίας, καθώς οι δυτικοί γλωσσολόγοι χρησιμοποιούν το γλώσσα και διάλεκτος, ενώ οι Μογγόλοι γλωσσολόγοι χρησιμοποιούν την τριχοτόμηση των αδελφών Γκριμ γλώσσα (kele), διάλεκτος (nutuγ-un ayalγu) και τοπική διάλεκτος (aman ayalγu).

Πρωτομογγολική γλώσσα

Η πρωτομογγολική γλώσσα, προγονική των σύγχρονων μογγολικών γλωσσών, προσεγγίζει ιδιαίτερα τη μέση Μογγολική, τη γλώσσα που ομιλείτο στην εποχή του Τζένγκις Χαν και της μογγολικής αυτοκρατορίας. Τα περισσότερα χαρακτηριστικά των σύγχρονων μογγολικών γλώσσών είναι δυνατόν να ανασυντεθούν από τη Μέση Μογγολική.

Θα μπορούσε να υποθέσει κανείς ότι οι γλώσσες των Ντόνγκου, Γουχούαν και Σιανμπέι σχετίζονται με την πρωτομογγολική.[9] Η Τουόμπα (γλώσσα των ιδρυτών της βόρειας δυναστείας Γουέι), για την οποία διαθέτουμε πενιχρές μαρτυρίες και η Χιτάν, για την οποία υπάρχει μαρτυρία στις επιγραφές Χιτάν, που δεν έχουν πλήρως αποκρυπτογραφηθεί, φαίνεται πως συνδέονται πιθανώς με τη Μογγολική[10].

Παραπομπές σημειώσεις

  1. ↑ Svantesson και άλλοι (2005:141)
  2. ↑ π.χ. Starostin, Dybo & Mudrak (2003), αντίθετα Vovin (2005)
  3. ↑ Rybatzki (2003:57)
  4. ↑ Poppe (1964:1)
  5. ↑ Janhunen (2006:232–233)
  6. ↑ Nugteren (2011)
  7. ↑ e.g. Sečenbaγatur et al. (2005:193–194)
  8. ↑ Luvsanvandan (1959) quoted from Sečenbaγatur et al. (2005:167–168)
  9. ↑ Andrews (1999:72)
  10. ↑ see Vovin 2007 for Tabghach and Janhunen 2012 for Khitan

Βιβλιογραφία

  • Andrews, Peter A. (1999). Felt tents and pavilions: the nomadic tradition and its interaction with princely tentage, Volume 1. Melisende. ISBN 1-901764-03-6. 
  • Janhunen, Juha, επιμ. (2003). The Mongolic languages. Routledge Language Family Series. London: Routledge. ISBN 0-7007-1133-3. 
    • Rybatzki, Volker (2003). «Middle Mongol». Στο: Janhunen, J., επιμ. σελίδες 47–82.  Missing or empty |title= (βοήθεια)
  • Janhunen, Juha. 2012. Khitan - Understanding the language behind the scripts. SCRIPTA, Vol. 4: 107-132.
  • Janhunen, Juha (2006). «Mongolic languages». Στο: Brown, K., επιμ. The encyclopedia of language & linguistics. Amsterdam: Elsevier. σελίδες 231–234. 
  • Luvsanvandan, Š. (1959). «Mongol hel ajalguuny učir». Mongolyn sudlal 1. 
  • Nugteren, Hans (2011). Mongolic Phonology and the Qinghai-Gansu Languages (Ph.D.). Netherlands Graduate School of Linguistics / Landelijke - LOT. 
  • Poppe, Nicholas (1964) [1954]. Grammar of Written Mongolian. Wiesbaden: Harrassowitz. 
  • Sechenbaatar, Borjigin (2003). The Chakhar dialect of Mongol – A morphological description. Helsinki: Finno-Ugrian society. 
  • [Sechenbaatar] Sečenbaγatur, Qasgerel, Tuyaγ-a, B. ǰirannige, U Ying ǰe. (2005). Mongγul kelen-ü nutuγ-un ayalγun-u sinǰilel-ün uduridqal. Kökeqota: ÖMAKQ.
  • Starostin, Sergei A.· Dybo, Anna V.· Mudrak, Oleg A. (2003). Etymological Dictionary of the Altaic Languages. Leiden: Brill. 
  • Svantesson, Jan-Olof· Tsendina, Anna· Karlsson, Anastasia· Franzén, Vivan (2005). The Phonology of Mongolian. New York: Oxford University Press. 
  • Vovin, Alexander (2005). «The end of the Altaic controversy (review of Starostin et al. 2003)». Central Asiatic Journal 49 (1): 71–132. 
  • Vovin, Alexander. 2007. Once again on the Tabgač language. Mongolian Studies XXIX: 191-206.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι