Λογοτεχνία για νέους ενήλικες

Η λογοτεχνία για νέους ενήλικες αποτελείται από έργα μυθοπλασίας γραμμένα για αναγνώστες από 12 έως 18 ετών.[1][2] Ο όρος χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά τακτικά τη δεκαετία του 1960 στις Ηνωμένες Πολιτείες. Η κατηγορία αυτού του λογοτεχνικού είδους περιλαμβάνει τα περισσότερα από τα είδη που συναντώνται στη μυθοπλασία για ενήλικες, με θέματα όπως η φιλία, η σεξουαλικότητα, τα ναρκωτικά, το αλκοόλ, η σεξουαλική ταυτότητα και την ταυτότητα φύλου.[3] Τα έργα που εστιάζουν στα προβλήματα των νέων μπορούν να χαρακτηριστούν και κοινωνικά μυθιστορήματα ή μυθιστορήματα ενηλικίωσης. Το όριο μεταξύ παιδικής λογοτεχνίας και λογοτεχνίας για νέους ενήλικες είναι ευέλικτο και επηρεάζεται από ηθικές και πολιτικές ιδεολογίες.

Η κατηγορία της λογοτεχνίας για νέους ενήλικες αναπτύχθηκε αρχικά από βιβλιοθηκονόμους για να βοηθήσει τους εφήβους στη μετάβαση μεταξύ παιδικής και της λογοτεχνίας ενηλίκων[4] γύρω στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, οπότε οι έφηβοι αναγνωρίστηκαν ως ξεχωριστή ομάδα νέων. Ενώ το είδος απευθύνεται σε εφήβους, μια μελέτη του 2012 διαπίστωσε ότι το 55% των αναγνωστών λογοτεχνίας για νέους ενήλικες ήταν ενήλικες.[5]

Ιστορία

Ο συγγραφέας και πανεπιστημιακός Μάικλ Καρτ δηλώνει ότι ο όρος λογοτεχνία για νέους ενήλικες «χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά στα τέλη της δεκαετίας του 1960, σε σχέση με τη ρεαλιστική λογοτεχνία που διαδραματιζόταν στον πραγματικό (σε αντίθεση με τον φανταστικό) σύγχρονο κόσμο και αντιμετώπιζε προβλήματα, δυσκολίες και καταστάσεις που ενδιαφέρουν νέους αναγνώστες ηλικίας περίπου 12–18 ετών».[6]

Σύμφωνα με τον Καρτ: «Όπως η τζαζ, τα μιούζικαλ του Μπρόντγουεϊ και τα τεράστια χοτ ντογκ, η λογοτεχνία για νέους ενήλικες είναι ένα αμερικανικό δώρο στον κόσμο, ένα καινοτόμο, πρωτοποριακό είδος».[7]

Οι βιβλιοθηκονόμοι όρισαν για πρώτη φορά αυτή τη νέα κατηγορία μυθοπλασίας, ιδιαίτερα οι βιβλιοθηκονόμοι από τη Δημόσια Βιβλιοθήκη της Νέας Υόρκης. Η πρώτη ετήσια λίστα με τέτοια βιβλία στάλθηκε το 1929 σε σχολεία και βιβλιοθήκες σε όλη τη χώρα το 1944.[8]

Πριν από τον 20ό αιώνα

Σελίδα τίτλου από το βιβλίο The Guardian of Education από τη Σάρα Τρίμερ, τόμος Α΄, 1802

Ο Γάλλος ιστορικός Φιλίπ Αριές υποστηρίζει, στο βιβλίο του Centuries of Childhood (Αιώνες παιδικής ηλικίας) του 1962, ότι η σύγχρονη έννοια της παιδικής ηλικίας είχε εμφανιστεί μόλις πρόσφατα. Εξηγεί ότι τα παιδιά στο παρελθόν δεν θεωρούνταν πολύ διαφορετικά από τους ενήλικες και δεν είχαν σημαντικά διαφορετική μεταχείριση.[9] Επιπλέον, «οι έφηβοι δεν ήταν [...] καθορισμένη δημογραφική ομάδα μέχρι τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, εν μέρει λόγω της προόδου στην ψυχολογία και των κοινωνιολογικών αλλαγών, όπως η κατάργηση της παιδικής εργασίας». Με αυτή την εξέλιξη ήρθε η προώθηση στην αγορά «ρούχων, μουσικής, ταινιών, ραδιοφωνικών προγραμμάτων και... του μυθιστορήματος» για νέους ενήλικες.[8]

Παρόλα αυτά, η Σάρα Τρίμερ το 1802 αναγνώρισε τους νέους ενήλικες ως ξεχωριστή ηλικιακή ομάδα με διάρκεια από 14 έως 21 ετών.[10] Στο περιοδικό της για την παιδική λογοτεχνία The Guardian of Education, η Τρίμερ εισήγαγε τους όρους «βιβλία για παιδιά» (για άτομα κάτω των δεκατεσσάρων ετών) και «βιβλία για νέους» (για άτομα μεταξύ δεκατεσσάρων και είκοσι ενός ετών), καθιερώνοντας όρους αναφοράς που εξακολουθούν να χρησιμοποιούνται.[10]

Μια σειρά από έργα συγγραφέων του δέκατου όγδοου και του δέκατου ένατου αιώνα, αν και δεν γράφτηκαν ειδικά για νέους αναγνώστες, γοήτευσαν τη συγκεκριμένη ηλικιακή ομάδα.[11] Παραδείγματα αποτελούν τα μυθιστορήματα των Ντάνιελ Ντεφόε, Τζόναθαν Σουίφτ, Τζέιν Όστεν, Γουόλτερ Σκοτ, Καρόλου Ντίκενς, Λιούις Κάρολ, Ρόμπερτ Λούις Στίβενσον και Μαρκ Τουέιν.[12]

Οι περιπέτειες της Αλίκης στη χώρα των θαυμάτων του Λιούις Κάρολ, που εκδόθηκε το 1865 και έγινε ένα από τα πιο γνωστά έργα της βικτοριανής λογοτεχνίας, είχε ευρεία επιρροή στη λαϊκή κουλτούρα και τη λογοτεχνία, ειδικά στο είδος της φαντασίας.[13][14] Θεωρείται ότι βοήθησε στο τέλος μιας εποχής διδακτισμού στην παιδική λογοτεχνία, εγκαινιάζοντας μια εποχή στην οποία η γραφή για παιδιά είχε στόχο να «διασκεδάσει ή να ψυχαγωγήσει».[15] Το έργο είχε διαρκή δημοτικότητα τόσο στους ενήλικες όσο και στα παιδιά.[16]

Ορισμένα μυθιστορήματα του Ρόμπερτ Λούις Στίβενσον δημοσιεύθηκαν για πρώτη φορά σε συνέχειες, στο εβδομαδιαίο περιοδικό παιδικής λογοτεχνίας Young Folks,[17] όπως Το νησί των θησαυρών, Απαγωγή και Το μαύρο βέλος.

Ο Τομ Σόγιερ του Μαρκ Τουέιν περιγράφεται από τον εκδότη Simon & Schuster ως «Η κλασική ιστορία των περιπετειών ενός νεαρού αγοριού στον Μισισιπή τον δέκατο ένατο αιώνα».[18] Η ίδια περιγραφή μπορεί να χρησιμοποιηθεί και για τη συνέχειά του, το μυθιστόρημα Οι περιπέτειες του Χάκλμπερι Φιν. Ο Χάκλμπερι είναι 12 ή 13 ετών.

20ός αιώνας

Το εξώφυλλο της πρώτης έκδοσης (1951) του βιβλίου Ο φύλακας στη σίκαλη
Έφηβη αναγνώστρια λογοτεχνίας

Σύμφωνα με τη δημοσιογράφο Έριν Μπλέικμορ, «αν και η λογοτεχνία για νέους ενήλικες υπήρχε τουλάχιστον από τη σειρά Το μικρό σπίτι της Λόρα Ίνγκαλς Ουάιλντερ, η οποία δημοσιεύτηκε τη δεκαετία του 1930, δάσκαλοι και βιβλιοθηκονόμοι άργησαν να δεχτούν τα βιβλία για εφήβους ως είδος».[19]

Ένα από τα πρώτα παραδείγματα είναι τα μυθιστορήματα επιστημονικής φαντασίας του Ρόμπερτ Χάινλαϊν για τις εκδόσεις Scribner, ξεκινώντας το 1947. Η επιδιωκόμενη αγορά ήταν τα αγόρια στην εφηβεία. Το δέκατο τέταρτο μυθιστόρημά του, το Podkayne of Mars (1963), παρουσίαζε μια έφηβη ως πρωταγωνίστρια.

Στη δεκαετία του 1950, Ο φύλακας στη σίκαλη (1951) τράβηξε την προσοχή των εφήβων αναγνωστών αν και είχε γραφτεί για ενήλικες. Τα θέματα του εφηβικού άγχους και της αποξένωσης στο μυθιστόρημα έχουν γίνει συνώνυμα με τη λογοτεχνία για νέους ενήλικες.[10]

Το χόμπιτ (1937) και Ο άρχοντας των δαχτυλιδιών (1954-5) του Τζ. Ρ. Ρ. Τόλκιν είναι εξαιρετικά επιτυχημένα μυθιστορήματα φαντασίας,[20] που διαβάζονται τόσο από παιδιά όσο και από ενήλικες,[21] αν και βρίσκονται στο τμήμα για εφήβους ή νέους ενήλικες στις αμερικανικές δημόσιες και σχολικές βιβλιοθήκες.[22]

Το Σε μια πτυχή του χρόνου, που γράφτηκε από τη Μαντλίν Λενγκάλ το 1960, απορρίφθηκε περισσότερες από είκοσι έξι φορές[23] πριν εκδοθεί το 1962, επειδή ήταν, σύμφωνα με την ίδια τη Λενγκάλ, "πολύ διαφορετικό" και "επειδή ασχολείται ανοιχτά με το πρόβλημα του κακού».[24]

Ο Μάικλ Καρτ υποστηρίζει ότι η δεκαετία του 1960 ήταν η δεκαετία κατά την οποία η λογοτεχνία για εφήβους «θα μπορούσε να πει κανείς ότι ήρθε από μόνη της».[25] Ένα σημαντικό πρώιμο παράδειγμα λογοτεχνίας για νέους ενήλικες ήταν το The Outsiders (1967) της Σούζαν Χίντον. Το μυθιστόρημα παρουσιάζει μια πιο αληθινή, σκοτεινή πλευρά της εφηβικής ζωής που δεν παρουσιαζόταν συχνά σε λογοτεχνικά έργα της εποχής.[26][27] Γραμμένο όταν η Χίντον ήταν μόλις 16 ετών,[28] το Outsiders δεν είχε τη νοσταλγική χροιά που συνηθίζεται να υπάρχει σε εφηβικά βιβλία για που γράφτηκαν από ενήλικες.[29] Παραμένει ένα από τα μυθιστορήματα με τις περισσότερες πωλήσεις όλων των εποχών στην κατηγορία λογοτεχνία για νέους.[29] Στα τέλη της δεκαετίας του 1960 και στις αρχές της δεκαετίας του 1970, εκδόθηκαν άλλα πέντε πολύ δημοφιλή βιβλία: τα Ξέρω γιατί κελαηδάει το πουλί στο κλουβί (1969), μια αυτοβιογραφία των πρώτων χρόνων της Αμερικανίδας ποιήτριας Μάγια Αγγέλου, The Friends (1973) της Ρόζα Γκάι, το ημιαυτοβιογραφικό Ο γυάλινος κώδων της ποιήτριας Σίλβια Πλαθ, Bless the Beasts and Children (1970) του Γκλέντον Σουόρθαουτ και Deathwatch (1972) του Ρομπ Γουάιτ, το οποίο βραβεύτηκε το 1973 με το βραβείο Edgar καλύτερος νεανικού μυθιστορήματος μυστηρίου.[30] Τα έργα της Αγγέλου και της Πλαθ εκδόθηκαν ως έργα για ενήλικες, ενώ Ο γυάλινος κώδων ασχολείται με την «εφηβική αγωνία» μιας δεκαεννιάχρονης.[31] και η αυτοβιογραφία της Αγγέλου είναι ένα από τα δέκα βιβλία που απαγορεύονται συχνότερα από σχολικές βιβλιοθήκες και αίθουσες διδασκαλιας.[32]

Οι συγγραφείς Φίλιπ Πούλμαν και Νιλ Γκέιμαν έχουν τονίσει τη σημασία του Βρετανού συγγραφέα φαντασίας Άλαν Γκάρνερ. Σύμφωνα με τον Πούλμαν, ο Γκάρνερ «είναι αναμφισβήτητα ο μεγάλος εμπνευστής, ο σημαντικότερος Βρετανός συγγραφέας φαντασίας μετά τον Τόλκιν και από πολλές απόψεις καλύτερος από τον Τόλκιν». Αν και το πρώιμο έργο του Γκάρνερ συχνά χαρακτηρίζεται ως «παιδική λογοτεχνία», ο ίδιος ο Γκάρνερ απορρίπτει μια τέτοια περιγραφή.[33]

Η Τζούντι Μπλουμ, συγγραφέας του Are You There God? It's Me, Margaret (1970), έχει συμβάλει σημαντικά στην παιδική και νεανική λογοτεχνία.[34] Ήταν μια από τις πρώτες συγγραφείς για νέους ενήλικες που έγραψε μυθιστορήματα επικεντρωμένα σε ευαίσθητα θέματα όπως ο αυνανισμός, η έμμηνος ρύση, το εφηβικό σεξ, η αντισύλληψη και ο θάνατος.[35][36]

Ο μάγος του αρχιπελάγους της Ούρσουλα Λε Γκεν, που δημοσιεύτηκε το 1968, άσκησε σημαντική επιρροή στη φανταστική λογοτεχνία για νέους ενήλικες αποσπώντας πολλά αξιόλογα βραβεία.[37][38]

Καθώς οι εκδότες άρχισαν να επικεντρώνονται στη νέα αγορά των εφήβων, τα βιβλιοπωλεία και οι βιβλιοθήκες άρχισαν να δημιουργούν τμήματα λογοτεχνίας νέων ενηλίκων, διαφορετικά από αυτά της παιδικής λογοτεχνίας και της λογοτεχνίας για ενήλικες. Η δεκαετία του 1970 έως τα μέσα της δεκαετίας του 1980 έχει περιγραφεί ως η χρυσή εποχή της λογοτεχνίας για νέους ενήλικες.[10]

Τη δεκαετία του 1980, η λογοτεχνία για νέους ενήλικες άρχισε να ασχολείται με θέματα που ως τότε θεωρούνταν ταμπού, όπως ο βιασμός, η αυτοκτονία, ο θάνατος των γονέων και η δολοφονία, σημειώνοντας σημαντική καλλιτεχνική και εμπορική επιτυχία.[39] Μια άλλη πλευρά αυτής της τάσης ήταν το έντονο αναζωογονημένο ενδιαφέρον για το ρομαντικό μυθιστόρημα, συμπεριλαμβανομένου του ρομαντικού μυθιστορήματος για νέους ενήλικες.[40]

Σκίτσο του Χάρι Πότερ, ήρωα της φερώνυμης σειράς μυθιστορημάτων για νέους ενήλικες

Το πρώτο μυθιστόρημα της σειράς επτά βιβλίων Χάρι Πότερ της Τζ. Κ. Ρόουλινγκ, με τίτλο Ο Χάρι Πότερ και η φιλοσοφική λίθος, κυκλοφόρησε το 1997. Η σειρά επαινέθηκε για την πολυπλοκότητα και την ωριμότητά της και προσέλκυσε ευρύ κοινό ενηλίκων. Αν και τα τρία πρώτα μυθιστορήματα της σειράς δεν είναι λογοτεχνία για νέους ενήλικες,[41] η επιτυχία τους οδήγησε πολλούς να δουν τον Χάρι Πότερ και τη συγγραφέα του ως υπεύθυνους για την αναζωπύρωση αυτού του είδους λογοτεχνίας.[42]

Η τριλογία φαντασίας του Φίλιπ Πούλμαν με τίτλο Η τριλογία του κόσμου, που δημοσιεύτηκε μεταξύ 1995 και 2000, πρόσθεσε ένα ακόμη αμφιλεγόμενο θέμα στον χώρο επιτιθέμενη στην καθιερωμένη θρησκεία, και ιδίως στην Καθολική Εκκλησία.[43]

Στην Ελλάδα, τον 20ό αιώνα κυκλοφόρησαν αρκετά βιβλία που σήμερα κατηγοριοποιούνται σε βιβλιοπωλεία και βιβλιοθήκες ως λογοτεχνία για νέους ενήλικες. Ανάμεσα σε αυτά είναι πολλά από τα έργα της Άλκης Ζέη, όπως Το καπλάνι της βιτρίνας και Ο μεγάλος περίπατος του Πέτρου,[44], Νινέτ της Ζωρζ Σαρή,[45] το Ιμαρέτ του Γιάννη Καλπούζου,[46] Οι σειρήνες του Μανχάταν της Έλλης Παιονίδου,[45] και άλλα.

21ος αιώνας

Η λογοτεχνίας για νέους ενήλικες συνεχίζει να επεκτείνεται σε άλλα μέσα και είδη: μυθιστόρημα σε μορφή κόμικ / μάνγκα, μυθιστόρημα φαντασίας, μυθιστόρημα μυστηρίου, ρομαντικό μυθιστόρημα, ακόμη και υποκατηγορίες όπως κυβερνοπάνκ, techno-thriller και σύγχρονη χριστιανική λογοτεχνία.

Στην Ελλάδα, ξεχωρίζουν έργα όπως Η Κωνσταντίνα και οι αράχνες της της Άλκης Ζέη[47] και η τριλογία του Φίλιππου Μανδηλαρά Κάπου να ανήκεις, Ύαινες και Ζωή σαν ασανσέρ.[47]

Θέματα

Πολλά μυθιστορήματα για νέους ενήλικες περιγράφουν ιστορίες ενηλικίωσης. Αυτά παρουσιάζουν εφήβους που αρχίζουν να μεταμορφώνονται σε ενήλικες, να αντιμετωπίζουν προσωπικά προβλήματα και να μαθαίνουν να αναλαμβάνουν την ευθύνη των πράξεών τους.[48]

Μια ανάλυση μυθιστορημάτων για νέους ενήλικες μεταξύ 1980 και 2000 εντόπισε δεκαεπτά ευρύτερα λογοτεχνικά θέματα. Τα πιο συνηθισμένα από αυτά ήταν η φιλία, η σύγκρουση, το ερωτικό και σεξουαλικό ενδιαφέρον και η οικογενειακή ζωή.[3] Άλλα κοινά θεματικά στοιχεία περιστρέφονται γύρω από την ταυτότητα του εαυτού, τη ζωή και τον θάνατο και την ατομικότητα.[49]

Είδη

Μερικά από τα πιο κοινά είδη λογοτεχνίας για νέους ενήλικες είναι η φαντασία, η επιστημονική φαντασία, ιστορική φαντασία και η ρομαντική λογοτεχνία.[50] Συχνά, κάποια από αυτά συνδυάζονται.[51]

Δείτε επίσης

Παραπομπές

  1. ↑ «Young Adult Book Market Facts and Figures» (στα αγγλικά). The Balance. https://www.thebalance.com/the-young-adult-book-market-2799954. Ανακτήθηκε στις 26 March 2018. 
  2. ↑ Randall, επιμ. (2014). 2015 Novel and Short Story Writer's Market. Cincinnati: Writer's Digest Books. σελίδες 498–500. ISBN 978-1-59963-841-6. 
  3. ↑ 3,0 3,1 Wells, April (2003). «Themes Found in Young Adult Literature: A comparative study between 1980 and 2000» (PDF). 
  4. ↑ Dunning, Stephen (1962). «Criticism and the "Young Adult Novel"». The High School Journal 45 (5): 208–213. https://archive.org/details/sim_high-school-journal_1962-02_45_5/page/208. 
  5. ↑ «New Study: 55% of YA Books Bought by Adults». PublishersWeekly.com (στα Αγγλικά). 13 Σεπτεμβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 14 Μαΐου 2023. 
  6. ↑ Cart, Michael (8 Μαΐου 2008). «The Value of Young Adult Literature». Young Adult Library Services Association (YALSA) (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 15 Μαΐου 2023. 
  7. ↑ Zócalo Public Square, "How 'Young Adult' Fiction Blossomed With Teenage Culture in AmericaIn the '60s and '70s, books like The Outsiders and The Chocolate War told stories that dealt with complex emotions and social realities".Smithsonian Magazine May 7, 2018[νεκρός σύνδεσμος]
  8. ↑ 8,0 8,1 "The Evolution of YA: Young Adult Fiction, Explained." The Evolution of YA: Young Adult Fiction, Explained [Featuring Lindsay Ellis], 25 June 2018. Gale In Context: Middle School, link.gale.com/apps/doc/JWHCDX883772507/MSIC?u=sain66118&sid=bookmark-MSIC&xid=b66a28c2. Accessed 18 May 2023.
  9. ↑ Shavit, Zohar (2009). Poetics of Children's Literature. University of Georgia Press. ISBN 978-0-8203-3481-3. 
  10. ↑ 10,0 10,1 10,2 10,3 Owen, Mary (Mar 2003). «Developing a love of reading: why young adult literature is important». Orana 39 (1): 11–17. ISSN 0045-6705. https://search.informit.com.au/documentSummary;dn=200305405;res=IELAPA. Ανακτήθηκε στις 23 May 2020. 
  11. ↑ Garland, Sherry (1998). Writing for Young Adults. Cincinnati, OH: Writer's Digest Books. σελ. 6. ISBN 0-89879-857-4. 
  12. ↑ Susan Broomhall, Joanne McEwan, Stephanie Tarbin. "Once upon a time: a brief history of children's literature", The Conversation (website), 28 May 2017
  13. ↑ Berman, Judy (15 October 2020). «Alice's Adventures in Wonderland by Lewis Carroll». Time. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 May 2021. https://web.archive.org/web/20210514131729/https://time.com/collection/100-best-fantasy-books/5897157/alices-adventures-in-wonderland/. Ανακτήθηκε στις 8 May 2021. 
  14. ↑ McCrum, Robert (20 January 2014). «The 100 best novels: No 18 – Alice's Adventures in Wonderland by Lewis Carroll (1865)». The Guardian. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 March 2017. https://web.archive.org/web/20170310143738/https://www.theguardian.com/books/2014/jan/20/100-best-novels-alice-wonderland. Ανακτήθηκε στις 25 January 2022. 
  15. ↑ Susina, Jan (8 Σεπτεμβρίου 2009). The Place of Lewis Carroll in Children's Literature. Routledge. σελ. 3. ISBN 978-1-135-25440-7. 
  16. ↑ Lecercle, Jean-Jacques (1994). Philosophy of nonsense: the intuitions of Victorian nonsense literature. Routledge. σελ. 1. ISBN 978-0-415-07652-4. 
  17. ↑ Robert Louis Stevenson· Sutherland, John (27 Σεπτεμβρίου 2007). «The Composition and Publication of the Black Arrow». The Black Arrow. Penguin Books Limited. ISBN 978-0-14-190524-2. 
  18. ↑ Simon & Schuster
  19. ↑ Blakemore, Erin (10 Απριλίου 2015). «A Brief History of Young Adult Fiction». JSTOR Daily. Ανακτήθηκε στις 25 Οκτωβρίου 2021. 
  20. ↑ Wagner, Vit (16 Απριλίου 2007). «Tolkien proves he's still the king». Toronto Star. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Μαρτίου 2011. Ανακτήθηκε στις 8 Μαρτίου 2011. 
  21. ↑ Jessica Yates, "Tolkien as a Writer for Young Adults". Excerpted from St. James Guide to Young Adult Writers, ed. Dave Collins (Gale Research, 1999). Reprinted by kind permission of The Gale Group. Tolkien Society; Ursula le Guin, The Language of the Night: Essays on Fantasy and Science Fiction, New York: Perigee, 1980, p. 173. Le Guin describes reading Lord of the Rings, in three days, reading it to her nine year old, and that her teenagers were now reading it on their own.
  22. ↑ New York Public Library; Boston Public Library
  23. ↑ Magazine, Smithsonian· Eschner, Kat. «The Beloved, Baffling 'A Wrinkle in Time' Was Rejected By 26 Publishers». Smithsonian Magazine (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 25 Οκτωβρίου 2021. 
  24. ↑ L'Engle, Madeleine (Ιανουαρίου 1972). A Circle of Quiet. New York, NY: Farrar, Straus & Giroux. σελίδες 5–6, 21, 66, 217–218. ISBN 0-374-12374-8. 
  25. ↑ Cart, p. 43,
  26. ↑ Jon Michaud, "S. E. Hinton and the Y.A. Debate", The New Yorker, 14 October 2014
  27. ↑ Constance Grady,"The Outsiders reinvented young adult fiction. Harry Potter made it inescapable.," Vox (website), 26 January 2017
  28. ↑ «The Outsiders». Penguin Random House. Ανακτήθηκε στις 18 Νοεμβρίου 2019. 
  29. ↑ 29,0 29,1 Dale Peck, 'The Outsiders': 40 Years Later, New York Times, 23 September 2007.
  30. ↑ Cart, p. 77.
  31. ↑ Dunkle, Iris Jamahl (2011). «Sylvia Plath's The Bell Jar: Understanding Cultural and Historical Context in an Iconic Text». Στο: McCann, Janet, επιμ. Critical Insights: The Bell Jar. Pasadena, California: Salem Press. σελ. 15. ISBN 978-1-58765-836-5. 
  32. ↑ Lupton, p. 5.
  33. ↑ Thompson, Raymond H.· Garner, Alan (12 Απριλίου 1989). «Interview with Alan Garner». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Νοεμβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 10 Σεπτεμβρίου 2011. 
  34. ↑ «Time 100». Time. April 13, 2023. https://time.com/collection/100-most-influential-people-2023/. Ανακτήθηκε στις April 15, 2023. 
  35. ↑ «Pen Pals with Judy Blume in conversation with Nancy Pearl». Friends of the Hennepin County Library. 2015. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Μαΐου 2016. Ανακτήθηκε στις 5 Απριλίου 2016. 
  36. ↑ «1996 Margaret A. Edwards Award Winner». Young Adult Library Services Association (YALSA). American Library Association. 1996. Ανακτήθηκε στις 5 Απριλίου 2016. 
  37. ↑ Esmonde, Margaret P. (1981). «The Good Witch of the West». Children's Literature (The Johns Hopkins University Press) 9: 185–190. doi:10.1353/chl.0.0112. 
  38. ↑ «Boston Globe–Horn Book Awards – Winners and Honor Books 1967 to 2011». The Horn Book. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Οκτωβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 10 Νοεμβρίου 2014. 
  39. ↑ Gillis, Bryan (2015). Sexual content in young adult novels: Reading Between the Sheets. Rowman & Littlefield. σελίδες 101–124. ISBN 9781442246874. 
  40. ↑ Parrish, Berta (Apr 1983). «Put a Little Romantic Fiction into Your Reading Program». Journal of Reading 26 (7): 610–615. «The 1980s witnessed a new publication trend—series of contemporary teen romance novels, especially planned, written, and marketed just for adolescent girls.». 
  41. ↑ Marquez, Saul (31 Ιουλίου 2019). «Is Harry Potter YA (and what is YA anyway)?». Bookstacked (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 9 Μαΐου 2023. 
  42. ↑ Grady, Constance (26 June 2017). «The Outsiders reinvented young adult fiction. Harry Potter made it inescapable». Vox. https://www.vox.com/culture/2017/6/26/15841216/outsiders-harry-potter-ya-young-adult-se-hinton-jk-rowling. Ανακτήθηκε στις 21 June 2018. 
  43. ↑ Donohue, Bill (29 Νοεμβρίου 2007). «'Golden Compass' Protest Ignites». Catholic League (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 14 Μαΐου 2023. 
  44. ↑ Παπαδάτος, Γιάννης (10 Απριλίου 2023). «Για τις επετειακές συλλεκτικές εκδόσεις πέντε μυθιστορημάτων της Άλκης Ζέη». diastixo.gr. 
  45. ↑ 45,0 45,1 Τσιαμπάση, Φανή (2012). «Η αναγνωστική διαδικασία υπό το πρίσμα της θεωρίας της αισθητικής ανταπόκρισης στο σύγχρονο ελληνικό εξελικτικό μυθιστόρημα (Bildungsroman) της λογοτεχνίας για παιδιά και νέους». thesis.ekt.gr. Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Ανακτήθηκε στις 19 Αυγούστου 2023. 
  46. ↑ «ΙΜΑΡΕΤ 1 - ΟΙ ΔΥΟ ΦΙΛΟΙ ΚΑΙ Ο ΠΑΠΠΟΥΣ ΙΣΜΑΗΛ». BookTown.gr. Ανακτήθηκε στις 19 Αυγούστου 2023. 
  47. ↑ 47,0 47,1 Κανατσούλη, Μένη. «Σύγχρονη ελληνική λογοτεχνία για εφήβους: οδεύοντας σε µια αβέβαιη ενηλικίωση(;)». docplayer.gr. Ανακτήθηκε στις 19 Αυγούστου 2023. 
  48. ↑ «Qualities of Young Adult Literature | Education.com». www.education.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Ιουλίου 2017. Ανακτήθηκε στις 1 Απριλίου 2018. 
  49. ↑ Risku, Johanna. «"We Are All Adolescents Now" The Problematics of Categorizing Young Adult Fiction as a Genre» (PDF). 
  50. ↑ «Explore the Themes and Genres of Young Adult Books». blog.whsmith.co.uk. 25 Φεβρουαρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 1 Απριλίου 2018. 
  51. ↑ «YA Genre-Blending | Focus On | School Library Journal». www.slj.com (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 1 Απριλίου 2018.