Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν.Μπορείτε να βοηθήσετε προσθέτοντας την κατάλληλη τεκμηρίωση. Υλικό που είναι ατεκμηρίωτο μπορεί να αμφισβητηθεί και να αφαιρεθεί.
Η σήμανση τοποθετήθηκε στις 23/02/2013.
Λεωφόρος Μεγάλου Αλεξάνδρου (Θεσσαλονίκη)
Άποψη της Λεωφόρου Μεγάλου Αλεξάνδρου από την πεζογέφυρα στο Μακεδονία Παλας
Αναπλασμένο τμήμα της Νέας ΠαραλίαςΑπόψη της λεωφόρου και της Νέας Παραλίας από το ξενοδοχείο 'Macedonia Palace' (πριν την ανάπλαση του 2014)Ο Κήπος του Ήχου, στη Νέα Παραλία
Η Λεωφόρος Μεγάλου Αλεξάνδρου είναι λεωφόρος της Θεσσαλονίκης που εκτείνεται κατά μήκος της Νέας Παραλίας. Αποτελεί τη νοητή συνέχεια των Λεωφόρων Νίκης και 30ής Οκτωβρίου. Ξεκινά από τη συμβολή της με τη Λεωφόρο 3ης Σεπτεμβρίου, διατρέχει παράλληλα τη Νέα Παραλία, καταλήγοντας στο ύψος του Μεγάρου Μουσικής. Διασταυρώνεται με τις κεντρικές οδούς 28ης Οκτωβρίου, Πέτρου Συνδίκα και Μάρκου Μπότσαρη, καθώς και με τη Λεωφόρο Γεωργίου Παπανδρέου.
Η λεωφόρος διαθέτει 6 λωρίδες κυκλοφορίας σε όλο το μήκος της, ενώ γειτνιάζει με τον ποδηλατόδρομο που διατρέχει το παραλιακό μέτωπο.
Η επιχωμάτωση της παράκτιας περιοχής και η δημιουργία της λεωφόρου
Χάρτης της Θεσσαλονίκης το 1938, όπου φαίνεται η αδιαμόρφωτη παραλία πριν την επιχωμάτωσή της (Χάρτης τραμ Θεσσαλονίκης)
Έως τα μέσα του 20ού αιώνα, η παραλία νότια του Λευκού Πύργου διατηρούσε τη φυσική της διαμόρφωση και φιλοξενούσε διάφορα ταβερνάκια και ουζερί, ενώ τελευταία λεωφόρος πριν τη φυσική παραλία ήταν η τότε λεωφόρος των Πύργων (σημερινή Όλγας).
Το 1947 από την προβλήτα μπροστά στην ηλεκτρική εταιρεία ξεκινούσαν τα χαράματα πολεμικά αρματαγωγά που μετέφεραν πρόσωπα σε εξορία στην Ανάφη και τη Μακρόνησο.[1]
Το 1959 ξεκινάει μια μεγάλη παρέμβαση στη ακτογραμμή, με το ξήλωμα των υπαίθριων καφενείων και ταβερνών, την εκτεταμένη επιχωμάτωση της ακτής από το Πάρκο Λευκού Πύργου μέχρι το σημείο του σημερινού Μεγάρου Μουσικής και την κατασκευή της τσιμεντένιας Νέας Παραλίας και της Λεωφόρου Μεγάλου Αλεξάνδρου. Χιλιάδες τόνοι μπάζα, προϊόντα κατεδαφίσεων και εκσκαφών θεμελίων για νέες οικοδομές της πόλης, μετέτρεψαν τη δαντελένια νοτιανατολική ακτή του όρμου του Θερμαϊκού σε ευθύγραμμη προκυμαία.
Η Νέα Παραλία συμβόλιζε τον νέο μικροαστικό τρόπο ζωής και η κατασκευή της είχε προταθεί ως έργο από το Σχέδιο Μάρσαλ ως πίστα απόβασης νατοϊκών στρατευμάτων, σε περίπτωση κατάληψης της πόλης από τους κομμουνιστές, με τρία διακριτά σημεία που παραμένουν ορατά: ένα στο ξενοδοχείο Μακεδονία Παλλάς, ένα στο Φάληρο και ένα στο Μέγαρο Μουσικής. Η μόνη φορά που χρησιμοποιήθηκε για τον σκοπό αυτό ήταν τις πρώτες μέρες της επταετίας, όταν αγκυροβολημένα στο ύψος του Ποσειδωνίου πολεμικά σκάφη δεμένα μετέφεραν πολιτικούς κρατούμενους στο ξερονήσι Γιούρα.[1]
Οι κήποι κατά μήκος της λεωφόρου
Ο Κήπος του Αλέξανδρου: βρίσκεται μεταξύ του Λευκού Πύργου και του πάρκου Μικρασιατών Προσκόπων. Προτείνεται η ενοποίηση των τριών πάρκων που τον αποτελούν, με ανοικτές επιφάνειες πρασίνου και απομάκρυνση των φυτικών περιφράξεων. Διατηρείται η υφιστάμενη προεξοχή του πλακόστρωτου προς τη θάλασσα, και επενδύεται με ξύλινο δάπεδο, ως εξέδρα ή κατάστρωμα, με περιμετρικά καθιστικά και πίδακες νερού.[2]
Ο Κήπος του Απογευματινού Ήλιου: είναι ένας κεκλιμένος κήπος στον οποίο έχει φυτευτεί στίπα, ένα είδος κοντού σιταριού χωρίς στάχυ. Βρίσκεται στον τριγωνικό χώρο μεταξύ του ξενοδοχείου Μακεδονία Παλλάς και της οδού Έντισσον. Η υψομετρική διαφορά που δημιουργήθηκε σε σχέση με το πλακόστρωτο οριοθετείται με συρματοκιβώτια (σαρζανέτια) ειδικών προδιαγραφών και προσδίδει στο πάρκο ιδιαίτερη θέα, μειώνοντας ταυτόχρονα τον όγκο του ξενοδοχείου.[3][4]
Ο Κήπος της Άμμου και του Ίσκιου: βρίσκεται μεταξύ του ξενοδοχείου Μακεδονία Παλλάς και του Κήπου του του Δημοτικού Αναψυκτηρίου. Περιλαμβάνει το πάρκο κυκλοφοριακής αγωγής και δύο γήπεδα τέννις, με αποδυτήρια και χώρους υγιεινής καθώς και μια διαμήκη πορεία - πεζόδρομο, εκατέρωθεν της οποίας διαμορφώνονται σημεία στάσης με κτιστά καθιστικά..
Επίσης υπάρχει αναψυκτηρίο και παιδότοπος καθώς χώρος στάθμευσης κατα μήκος της λεωφόρου. Επίσης κατα μήκος της Μεγάλου Αλεξάνδρου υπάρχει παράπλευρος δρόμος και νησίδα πρασίνου.[5][6]
Ο Κήπος των Εποχών: είναι διαμορφωμένος με φυσική βλάστηση του ελληνικού τοπίου, με ελεύθερες χαράξεις και τεχνητό ανάγλυφο έδαφος. Ακόμη περιλαμβάνει αναψυκτήριο, υπαίθριο αμφιθέατρο για εκδηλώσεις και καθιστικά κατά μήκος μιας διαμπερούς ξύλινης διαδρομής.[7]
Ο Κήπος του Φωκά: αποτελεί έναν εκτεταμένο παιδότοπο, ο οποίος ανακατασκευάστηκε το 2014 εξοπλισμένος με καινούργιες κατασκευές και παιχνίδια, νέα δάπεδα και φύτευση. Ιδιαίτερη έμφαση έχει δοθεί στην ασφάλεια και τον έλεγχο πρόσβασης στο χώρο, ενώ υπάρχουν επίσης και παιχνίδια για παιδιά με ειδικές ανάγκες.[8]
Ο Κήπος των Γλυπτών και της Μεσογείου: Εκτείνονται μεταξύ των νοητών προεκτάσεων των οδών Καλλιδοπούλου και Μπότσαρη. Βρίσκεται απέναντι από το Λαογραφικό Μουσείο και δημιουργείται στη θέση που σήμερα υπάρχει υπαίθριο πάρκινγκ. Πρόκειται για ένα «πράσινο δωμάτιο τέχνης», με κατάλληλη διαμόρφωση για την υποδοχή σύγχρονων γλυπτών μεγάλου μεγέθους. Κυρίαρχο στοιχείο είναι μια μεγάλη επιφάνεια νερού, με ειδικό νυχτερινό φωτισμό, γύρω από την οποία διατάσσονται καθιστικά, επιμήκη παρτέρια, χαμηλές βάσεις γλυπτών και ένα αναψυκτήριο. Κυριαρχεί η φύτευση με μεσογειακή χλωρίδα (εσπεριδοειδή και αρωματικά φυτά), επίστρωση με δάπεδα με μαλακό σταθεροποιημένο χώμα, κατασκευή καθιστικών και ημιυπαίθριου αναψυκτηρίου. Επίσης περιλαμβάνεται ειδικός χώρος για τα κατοικίδια σκυλιά.
Ο κήπος του Ήχου: είναι εξ' ολοκλήρου φυτεμένος με υψηλά δένδρα και καλαμιές στη βόρεια-βορειοανατολική πλευρά και χαμηλότερο πράσινο στο υπόλοιπο τμήμα του κήπου.Τον κήπο διασχίζει ένα μονοπάτι που καταλήγει στο κήπο των Ρόδων. Μία δεύτερη διαδρομή διαμορφώνουν οι τρεις μεγάλες γραμμικές υδάτινες επιφάνειες. Στο κήπο εντάσσεται το Μνημείο των πεσόντων πολεμιστών της Κορέας και κατασκευάστηκαν δύο πέργκολες που έχουν ως αναφορά τη κάτοψη του Μνημείου. Οι πέργκολες δημιουργούν εσωτερικούς χώρους γύρω από ένα κεντρικό αίθριο με διαφορετική διαμόρφωση και εξωτερικά οριοθετούνται από ένα μεταλλικό πλέγμα που πάνω στο οποίο αναπτύσσονται αναρριχόμενα φυτά.[9]
Ο Κήπος των Ρόδων και της Μνήμης: Πρόκειται για έναν περίκλειστο κήπο που θυμίζει τις κλειστές αυλές των παλιών αρχοντικών και έναν κήπο με μία κεντρική περιοχή που περιλαμβάνει 24 μεγάλα παρτέρια που φυτεύονται με αρωματικά φυτά της Ανατολής αντίστοιχα. Από τη μία ο κήπος των Ρόδων χωρίζεται σε τρία μέρη:
Στη βόρεια πλευρά προστατευμένος από την περίκλειστη πέργκολα βρίσκεται ο παιδότοπος του κήπου των Ρόδων.
Κεντρικά βρίσκεται το αναψυκτήριο εντός μίας πλακοστρωμένης περιοχής.
Στο νότιο τμήμα του κήπου βρίσκονται τα παρτέρια που θα φυτευτούν με πολύχρωμες τριανταφυλλιές.[10] Από την άλλη ο κήπος της Μνήμης δημιουργεί μία προοπτική προς την πόλη και είναι ο μοναδικός κήπος που διαμορφώνεται και πάνω από τη Λεωφόρο Μεγάλου Αλεξάνδρου. Το τμήμα αυτό του κήπου πλαισιώνεται και οριοθετείται από δύο δενδροστοιχίες.[11]
Ο Κήπος του Νερού και της Μουσικής: Οι κήποι αυτοί είναι αντιπροσωπευτικοί της χρήσης τους. Από τη μία ο Κήπος του Νερού είναι ένας χώρος όπου το νερό είναι το κυρίαρχο στοιχείο που οργανώνει και συνθέτει τη συνολική του ατμόσφαιρα. Μια ξύλινη πέργκολα κατασκευάστηκε σε όλο το μήκος του κήπου, ούτωςώστε να στεγάζει το περιμετρικό πλακόστρωτο γύρω από την υδάτινη επιφάνεια, δημιουργώντας παράλληλα έναν χώρο που προσφέρεται για υπαίθριες εκθέσεις. Μια μεγάλη επιμήκης επιφάνεια νερού κατασκευάστηκε στην πλευρά με το μεγαλύτερο εύρος και φυτεύτηκε με υδρόφιλα φυτά, όπως νούφαρα και καλαμιές.[12] Από την άλλη, ο Κήπος της Μουσικής διαμορφώνεται στον τριγωνικό χώρο που γειτνιάζει με το Μέγαρο Μουσικής. Έχει φυτευτεί με δέντρα σε κανονικές αποστάσεις, αφήνοντας ένα τριγωνικό "ξέφωτο" φυτεμένο με γρασίδι, που περιβάλλεται από βαθμίδες αμφιθεατρικά διατεταγμένες. Ο χώρος προσφέρεται για μικρές υπαίθριες μουσικές εκδηλώσεις, αλλά και για όλες τις άλλες χρήσεις που μπορούν να έχουν οι κήποι της Νέας Παραλίας.[13]
Διασταυρώνεται με την Οδό Καραΐσκάκη, στο ύψος του Φαλήρου. Βορείως διέρχονται η Λεωφόρος Βασιλίσσης Όλγας και η Οδός Δελφών. Στο παραλιακό μέτωπο, σε αυτό το ύψος, βρίσκεται το ξενοδοχείο 'Μακεδονία Παλάς', καθώς και ο Κήπος του Απογευματινού Ήλιου, ο Κήπος της Άμμου και ο Κήπος του Ίσκιου.
Στροφή 28ης Οκτωβρίου
Διασταυρώνεται με την Οδό 28ης Οκτωβρίου, στο ύψος του Φαλήρου. Βόρεια βρίσκεται η συνοικία Ανάληψη. Σε αυτό το ύψος, στο παραλιακό μέτωπο βρίσκονται ο Κήπος του Φωκά και ο Κήπος των Γλυπτών.
Στροφή Μπότσαρη
Διασταυρώνεται με την Οδό Μάρκου Μπότσαρη στο ύψος της Ανάληψης. Βόρειως και μέσω της Μπότσαρη εξυπηρετούνται οι περιοχές Κάτω Τούμπα και Χαριλάου. Σε αυτό το ύψος, στο παραλιακό μέτωπο βρίσκονται ο Κήπος του Ήχου και ο Ιστιοπλοϊκός Όμιλος Θεσσαλονίκης.
Στροφή Συνδίκα
Διασταυρώνεται με την Οδό Πέτρου Συνδίκα. Σε αυτό το ύψος, στο παραλιακό μέτωπο βρίσκονται ο Κήπος των Ρόδων, ο Κήπος του Νερού και το Κέντρο Νεότητας.
Στο Μέγαρο Μουσικής η λεωφόρος καταλήγει και διαχωρίζεται σε δύο οδικούς άξονες: στη Λεωφόρο Γεωργίου Παπανδρέου και στην Οδό Μαρίας Κάλλας. Μέσω της Λεωφόρου Γεωργίου Παπανδρέου εξυπηρετούνται οι περιοχές Ντεπώ, Κηφισιά και Βότση, ενώ προεκτεινόμενη με διαφορετικές ονομασίες διέρχεται της περιοχής Φοίνικας και εξυπηρετεί το Αεροδρόμιο 'Μακεδονία'. Μέσω της Οδού Μαρίας Κάλλας εξυπηρετούνται οι περιοχές Καλαμαριά και Νέα Κρήνη.
Στάσεις λεωφορείου και γραμμές που διέρχονται[14]:
