Λάκης Σάντας

Λάκης Σάντας
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα		Λάκης (Απόστολος) Σάντας (Ελληνικά)
ΓέννησηΑπόστολος Σάντας
22 Φεβρουαρίου 1922 (1922-02-22)
Πάτρα
Θάνατος30 Απριλίου 2011 (89 ετών)
Αθήνα
ΠαρατσούκλιΛάκης
Χώρα πολιτογράφησηςΕλλάδα
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςνέα ελληνική γλώσσα
ΣπουδέςΕθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Πληροφορίες ασχολίας
ΙδιότηταΑγωνιστής, Αντιστασιακός
Πολιτική τοποθέτηση
Πολιτικό κόμμα/ΚίνημαΚομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας
ΣυγγενείςΝίκος Σάντας (προπονητής Τηλυκράτης Λευκάδας και Πανλευκάδιος Λευκάδας)
Στρατιωτική σταδιοδρομία
Πόλεμοι/μάχεςΚατοχή της Ελλάδας 1941-1944
δεδομένα

Ο Λάκης (Απόστολος) Σάντας (Πάτρα, 22 Φεβρουαρίου 1922 – Αθήνα, 30 Απριλίου 2011) ήταν Έλληνας αντιστασιακός ήρωας που μαζί με τον αγωνιστή Μανώλη Γλέζο κατέβασαν τη γερμανική-ναζιστική σημαία από την Ακρόπολη τη νύχτα της 30ής προς 31 Μαΐου 1941.

Βιογραφία

Ο Λάκης Σάντας γεννήθηκε στην Πάτρα το 1922, όπου τότε υπηρετούσε ο πατέρας του ως δημόσιος υπάλληλος. Οι γονείς του κατάγονταν από το χωριό Πηγαδησάνοι της Λευκάδας, με τη μητέρα του να κατάγεται και από τη Βυτίνα Αρκαδίας.[1] Το 1934, η οικογένεια Σάντα εγκαθίσταται στην Αθήνα.[2]

Τελειώνει το γυμνάσιο το 1940 και αμέσως μετά εισάγεται στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Θα αποφοιτήσει μετά την απελευθέρωση. Τη νύχτα της 30ής προς 31η Μαΐου 1941 θα κατεβάσει μαζί με το φίλο του Μανώλη Γλέζο τη χιτλερική σημαία από το βράχο της Ακρόπολης και θα την κρύψει στο πηγάδι που οι αρχαίοι τάιζαν τον Εριχθόνιο, όπου και βρίσκεται θαμμένη ακόμα.

Ο Μανώλης Γλέζος και ο Λάκης Σάντας μετά την απελευθέρωση (1944).

Το 1942 εντάσσεται στο Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο (ΕΑΜ) και λίγο αργότερα στην Ενιαία Πανελλαδική Οργάνωση Νέων (ΕΠΟΝ). Το 1943 βγαίνει στο βουνό με τον Ελληνικό Λαϊκό Απελευθερωτικό Στρατό (ΕΛΑΣ). Πήρε μέρος σε αρκετές μάχες στην Αιτωλοακαρνανία, τη Φθιώτιδα και την Αττικοβοιωτία και το 1944 τραυματίστηκε. Το 1946 εξορίζεται στην Ικαρία. Το 1947 φυλακίζεται στην Ψυττάλεια, απ’ όπου το 1948 στέλνεται στη Μακρόνησο. Θα διαφύγει στη Γιουγκοσλαβία και θα ζητήσει πολιτικό άσυλο στον Καναδά, όπου θα ζήσει μέχρι το 1962. Το 1963 επέστρεψε στην Ελλάδα όπου έζησε για το υπόλοιπο της ζωής του.

Ο ίδιος εξιστόρησε το εγχείρημα υποστολής της σημαίας και ορισμένα περιστατικά από τη δράση του στην Εθνική Αντίσταση στον Ηλία Πετρόπουλο.

Πέθανε στην Αθήνα, στις 30 Απριλίου 2011, σε ηλικία 89 ετών.[3] Η σορός του εκτέθηκε για λαϊκό προσκύνημα σε παρεκκλήσι της Μητρόπολης Αθηνών, ως τις 5 Μαΐου, οπότε κηδεύτηκε δημοσία δαπάνη στο Α΄ Νεκροταφείο Αθηνών, όπου εκφώνησε επικήδειο ο Γλέζος, ενώ μεσίστια κυμάτιζε η ελληνική σημαία στο βράχο της Ακρόπολης.[4]

Το κατέβασμα της ναζιστικής σημαίας

Η σβάστικα υψώνεται στην Ακρόπολη το Μάιο του 1941.

Τη νύκτα της 30ής προς 31η Μαΐου 1941,[5] ο Λάκης Σάντας και ο Μανώλης Γλέζος αφαίρεσαν και έσκισαν τη ναζιστική πολεμική σημαία με τον αγκυλωτό σταυρό, που κυμάτιζε στον ιστό της Ακρόπολης, κάτω από τα μάτια της φρουράς.[6] Η πράξη των δύο νέων επαινέθηκε από το συμμαχικό ραδιόφωνο και προβλήθηκε ως σημάδι για την έναρξη της αντίστασης στην κατεχόμενη ευρώπη.[6]

Την επομένη, οι γερμανικές Αρχές Κατοχής εξέδωσαν ανακοίνωση η οποία πληροφορούσε ότι «υπεξηρέθη η επί της Ακροπόλεως κυματίζουσα γερμανική πολεμική σημαία παρ' αγνώστων δραστών» και επέβαλε στους καταζητούμενους δράστες την ποινή του θανάτου, ενώ στον ελληνικό Τύπο συνεργάτες των Γερμανών κατήγγειλαν την αντικατοχική ενέργεια.[7] Το τολμηρό εκείνο εγχείρημα προκάλεσε κύμα ενθουσιασμού τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό όπου μεταδόθηκε η είδηση. Η πράξη τους ενέπνευσε τους Έλληνες που αντιστέκονταν ενάντια στον κατακτητή και καθιέρωσε και τους δύο ως σύμβολα αντίστασης κατά της χιτλερικής κατοχής. Μάλιστα ο Γάλλος στρατηγός Ντε Γκωλ χαρακτήρισε τον Μανώλη Γλέζο ως «πρώτο παρτιζάνο της Ευρώπης»[8]. Το ναζιστικό καθεστώς αποκρίθηκε με την καταδίκη του Σάντα και του Γλέζου ερήμην σε θάνατο. Έτσι ξεκίνησε μια εκτεταμένη αναζήτηση και τελικά, σχεδόν ένα χρόνο μετά, στις 24 Μαρτίου του 1942, ο Λάκης Σάντας και ο συνεργός του συνελήφθησαν από γερμανικό κλιμάκιο και φυλακίσθηκαν στις φυλακές Αβέρωφ.[8].

Παραπομπές

  1. ↑ «(Ξένη δημοσίευση)-ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΥΠΟΥ-ΒΟΥΛΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ-Τιμητική εκδήλωση της Βουλής των Ελλήνων για τους αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης κ. Μανώλη Γλέζο και κ. Απόστολο Σάντα». Βουλή των Ελλήνων. 2008-11-11. 
  2. ↑ «Λάκης Σάντας. Ένα από τα σύμβολα της Εθνικής Αντίστασης μιλάει στον Ε.Δ.». ΕΝΕΡΓΟΣ ΔΗΜΟΤΗΣ (energosdimotis.gr). 2008-11-16. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2011-05-31. https://web.archive.org/web/20110531130803/http://www.energosdimotis.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=212:2008-11-01-23-19-22&catid=76:2008-10-20-14-43-27&Itemid=176. Ανακτήθηκε στις 2009-05-16. 
  3. ↑ «Εφυγε από τη ζωή ο Λάκης Σάντας». Το Βήμα. 30-04-2011. https://www.tovima.gr/2011/04/30/politics/efyge-apo-ti-zwi-o-lakis-santas/. Ανακτήθηκε στις 01-04-2020. 
  4. ↑ «Κηδεύτηκε ο ήρωας Λάκης Σάντας». News 24/7. 05-05-2011. https://www.news247.gr/to-ystato-chaire-sto-megalo-patrioti.6107463.html. Ανακτήθηκε στις 01-04-2020. 
  5. ↑ Μανώλης Γλέζος: Πριν 82 χρόνια κατέβασε τη σημαία με τη σβάστικα από την Ακρόπολη www.tanea.gr Αρχειοθετήθηκε 2023-05-30 στο Wayback Machine.
  6. ↑ 6,0 6,1 Φλάισερ 1988, σελ. 119.
  7. ↑ Ψαρράς, Δημήτρης (29 Μαΐου 2016). «Δύο ανεπιθύμητοι ήρωες: Το φάντασμα της Ιστορίας». Η Εφημερίδα των Συντακτών (Αθήνα). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2020-04-01. https://web.archive.org/web/20200401054004/https://www.efsyn.gr/themata/fantasma-tis-istorias/70537_dyo-anepithymitoi-iroes. Ανακτήθηκε στις 30 Μαρτίου 2020. 
  8. ↑ 8,0 8,1 «Γλέζος, Μανώλης». Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Larousse Britannica. 18. Αθήνα: Πάπυρος. 1981, σσ. 302-303. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι