Λάζαρος Ζησιάδης

Λάζαρος Ζησιάδης
Ο Λάζαρος Ζησιάδης ή Τερπόφσκι με τον Ανδρέα Τσίπα.
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση1901
Δενδροχώρι
Θάνατος11  Απριλίου 1943
Ίμερα Κοζάνης
Χώρα πολιτογράφησηςΕλλάδα
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταπολιτικός
Πολιτική τοποθέτηση
Πολιτικό κόμμα/ΚίνημαΚομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας
δεδομένα

Ο Λάζαρος Ζησιάδης ή Τερπόφσκι (1901-1943) ήταν Έλληνας Σλαβόφωνος κομμουνιστής.

Απελευθερώθηκε από την Ακροναυπλία τον Ιούλιο του 1941, ύστερα από επέμβαση της βουλγαρικής πρεσβείας.[1] Όντας στέλεχος του ΚΚΕ και του ΕΑΜ στη Μακεδονία, καταπολέμησε αυτονομιστικές τάσεις στους κόλπους των σλαβόφωνων.[2][3] Εκτελέστηκε το 1943 από ένοπλη οργάνωση Ποντίων[4], παρακλάδι της ΥΒΕ και της ΕΚΑ.[5]

Νεανικά xρόνια-ένταξη στο κομμουνιστικό κίνημα

Γεννήθηκε στο χωριό Δενδροχώρι Καστοριάς ( τότε Ντύμπενη ) το 1901 από φτωχή αγροτική οικογένεια. Μετανάστευσε στον Καναδά όπου έγινε μέλος του ΚΚ Καναδά, ενώ η δράση του στο κομμουνιστικό κίνημα έγινε αιτία να απελαθεί από τη χώρα και να μείνει για ένα διάστημα στην ΕΣΣΔ, όπου φοίτησε στα KOYTB. Επέστρεψε την Ελλάδα το 1934, εντάχθηκε στο ΚΚΕ και ανέλαβε κομματικός υπεύθυνος στη Δυτική Μακεδονία με το ψευδώνυμο "Μαύρος". Με την εγκαθίδρυση της Δικτατορίας Μεταξά πέρασε στην παρανομία. Συνελήφθη το 1939 στην Καστοριά, βασανίστηκε και εκτοπίστηκε στην Ακροναυπλία[6].

Απελευθέρωση και δράση στη Κατοχή

Όταν η Ιταλία επιτέθηκε στην Ελλάδα στις 28 Οκτώβρη 1940, ο Ζησιάδης ζήτησε μαζί με τους άλλους πολιτικούς κρατουμένους της Ακροναυπλίας να πάνε στο μέτωπο να πολεμήσουν κατά του εισβολέα, κάτι που η κυβέρνηση του Μεταξά δεν τους επέτρεψε.[7]

Στις 30 Ιούνη 1941 απελευθερώθηκε από την Ακροναυπλία μαζί με άλλους 26 Μακεδόνες κρατούμενους.[8] Μετά την απελευθέρωση επέστρεψε στην Καστοριά όπου ανασυγκρότησε την Κομματική Οργάνωση του ΚΚΕ της περιοχής. Μαζί με φιλελεύθερους αξιωματικούς όπως ο Δημήτριος Ψαρρός συγκρότησαν στα τέλη του 1941 την ένοπλη αντιστασιακή οργάνωση Ελευθερία αψηφώντας τις οδηγίες του Μακεδονικού Γραφείου του ΚΚΕ που επέμενε για δουλειά στη πόλη μόνο.[9] Στη συνέχεια, το 1942, εργάζεται για τη δημιουργία νέων κομματικών και αντιστασιακών οργανώσεων του ΕΑΜ και του ΕΛΑΣ στην περιοχή της Δυτικής Μακεδονίας. Στα χωριά των Κορεστίων και Γρεβενών, στην Καστοριά, στα Καστανοχώρια Πτολεμαΐδας και Κοζάνης γρήγορα αναπτύχθηκε ο ένοπλος αγώνας κατά των κατακτητών με σημαντικές επιτυχίες του ΕΛΑΣ.

Ο Ζησιάδης καταπολέμησε αυτονομιστικές τάσεις στους κόλπους των Σλαβόφωνων και των Βούλγαρων κομμουνιστών[10][11] με αποτέλεσμα να πυροβοληθεί από αυτονομιστές. Τελικά αιχμαλωτίστηκε και εκτελέστηκε το 1943 μαζί με το μέλος του Μακεδονικού Γραφείου του ΚΚΕ Σίμο Κερασίδη και άλλους κομμουνιστές, από εθνικιστές Πόντιους, αντάρτες της ΕΚΑ.[12]

Μετά θάνατον

Μετά την εκτέλεση του σχηματίσθηκε προς το τέλος της κατοχής, σλαβομακεδονική ομάδα ενόπλων «Γκρούπα Τερπόφσκι»[13] του ΣΝΟΦ Κορεστίων στο Βίτσι [14]. Ο αδερφός του σκοτώθηκε πολεμώντας στα Δεκεμβριανά, ενώ ο γιος του έγινε πολιτικός πρόσφυγας και δε κατάφερε να γυρίσει στην Ελλάδα να επισκεφτεί τον τάφο του πατέρα του[6]. Η γυναίκα του Ιωάννα (Γιάνκα) μετανάστευσε στη Βουλγαρία το 1945 και ο γιος του Ατάνας (Αθανάσιος) το ίδιο έτος στη Γιουγκοσλαβία.[15]

Άλλες απόψεις

Για τον Ζησιάδη (Τερπόφσκι) κυκλοφόρησαν ήδη από τη περίοδο της Κατοχής πολλές εκδοχές για την δράση του όπως ότι ήταν υπάλληλος της Βουλγαρικής πρεσβείας το 1925 ή (και) το 1941, ή λόγω της απελευθέρωσης από την Ακροναυπλία ήταν μυστικός πράκτορας, Βούλγαρος κομιτατζής, στέλεχος της Οχράνα, συνεργάτης του Καλτσέφ κ.ο.κ[16]. Κατηγορήθηκε επίσης ότι συμμετείχε στην εκτέλεση του βετεράνου Μακεδονομάχου οπλαρχηγού Νικόλαου (Λάκη) Νταηλάκη[17][18][19].


Παραπομπές

  1. ↑ Γιάννης Ιωαννίδης, Αναμνήσεις. Προβλήματα της πολιτικής του ΚΚΕ στην Εθνική Αντίσταση (1940-1945), επιμ. Αλέκου Παπαναγιώτου, σσ. 86, 87, Αθήνα 1979
  2. ↑ Αθανάσιος Καλλιανιώτης:Οι αρχές της Αντίστασης ό.π σελ 29-30, 76-77.
  3. ↑ Λεηλασία φρονημάτων Το μακεδονικό ζήτημα στην περίοδο του εμφυλίου πολέμου 1945-1949 στη δυτική Μακεδονία, Ιωάννης Κολλιόπουλος (τόμος Α' σελ. 152-153)
  4. ↑ Ιωάννης Κολιόπουλος, Λεηλασία φρονημάτων «ΑΡΜΑΓΕΔΔΩΝ», σ. 252
  5. ↑ Αθανάσιος Καλλιανιώτης: Οι Πρόσφυγες στη Δυτική Μακεδονία (1941-1946) – Διδακτορική διατριβή σελίδες 285-286
  6. ↑ 6,0 6,1 Τρίτη 6 Μάη 2003 ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ : Εδωσε τα πάντα στον αγώνα του ΚΚΕ
  7. ↑ Ιστορία της Αντίστασης 1940-45, Εκδόσεις Αυλός, Αθήνα 1979, σελ. 208
  8. ↑ Ιστορία της Αντίστασης 1940-45, Εκδόσεις Αυλός, Αθήνα 1979, σελ. 202
  9. ↑ Αθανάσιος Καλλιανιώτης:Οι αρχές της Αντίστασης στη ∆υτική Μακεδονία (1941 -1943)Μεταπτυχιακή εργασία στο τµήµα Ιστορίας του Α.Π.Θ. Θεσσαλονίκη 2000 σελίδα 18
  10. ↑ Αθανάσιος Καλλιανιώτης:Οι αρχές της Αντίστασης ό.π σελ 29-30, 76-77
  11. ↑ Λεηλασία φρονημάτων Το μακεδονικό ζήτημα στην περίοδο του εμφυλίου πολέμου 1945-1949 στη δυτική Μακεδονία, Ιωάννης Κολλιόπουλος (τόμος Α' σελ. 152-153 και 243)
  12. ↑ Εφημερίδα "Ελευθερία", Αντιστασιακός τύπος. Θεσσαλονίκη, 6 Ιουνίου 1943
  13. ↑ Ιωάννης Κολιόπουλος, Λεηλασία φρονημάτων «Οι Σουδήται της Ελλάδος» σ. 136, εκδ. Βάνιας, 1994 ISBN 960-288-023-6
  14. ↑ Αθανάσιος Καλλιανιώτης: Οι Πρόσφυγες στη Δυτική Μακεδονία (1941-1946) – Διδακτορική διατριβή σελίδα 90
  15. ↑ Попјаневски, Лазо. Костурското село Д'мбени. Скопје, 1996, σσ.205
  16. ↑ Το χρονικό της σκλαβιάς, Χρήστος Ζαλοκώστας, Βιβλιοπωλείον της Εστίας, 1997 σελ. 237-238
  17. ↑ *Η Κατοχή εν Μακεδονία Βιβλίο Πρώτο, Αθάν. Ι. Χρυσοχόου έτος 1949, Θεσσαλονίκη. σελ 14-16.
  18. ↑ Ο καπετάν Λάκης του Συλλόγου "Φίλοι Μουσείου Μακεδονικού Αγώνος Νομού Καστοριάς" εκδ. 2000
  19. ↑ Δάφνες της Μακεδονίας”, εκδ. 1969, Νανάς Π. Κοντού

Πηγές

  1. Δοκίμιο Ιστορίας του ΚΚΕ, Α΄ τόμος 1919-1949, εκδόσεις Σύγχρονη Εποχή, Αθήνα 2012
  2. Ιστορία της Αντίστασης 1940-45, Εκδόσεις Αυλός, Αθήνα 1979
  3. "Ακροναυπλία" (θρύλος και πραγματικότητα), Γιάννης Μανούσακας, εκδόσεις ΔΩΡΙΚΟΣ, Αθήνα 1978
  4. "Οι πρόσφυγες στη Δυτική Μακεδονία 1941-46", Αθανάσιος Καλλιανιώτης, Διδακτορική Διατριβή ΑΠΘ, Θεσσαλονίκη 2007
  5. "Λεηλασία φρονημάτων:«Το μακεδονικό ζήτημα στην περίοδο του εμφυλίου πολέμου 1945-1949 στη δυτική Μακεδονία»", Ιωάννης Κολλιόπουλος, εκδ. ΑΡΜΑΓΕΔΔΩΝ, Θεσσαλονίκη
  6. "Λεηλασία φρονημάτων:«Οι Σουδήται της Ελλάδος»", Ιωάννης Κολιόπουλος, εκδ. Βάνιας, Θεσσαλονίκη 1994
  7. "Αναμνήσεις. Προβλήματα της πολιτικής του ΚΚΕ στην Εθνική Αντίσταση (1940-1945)",Γιάννης Ιωαννίδης, Αθήνα 1979
  8. "Το χρονικό της σκλαβιάς", Χρήστος Ζαλοκώστας, Εκδόσεις της Εστίας, Αθήνα 1997