Ο Κωνσταντίνος Γογγύλης (άκμασε π. 913/4 - 949) ) ήταν Βυζαντινός ευνούχος και αξιωματούχος της Αυλής, που ηγήθηκε μίας αποτυχημένης εκστρατείας κατά τού εμιράτου της Κρήτης το 949.

Τίποτε δεν είναι γνωστό για την πρώιμη ζωή τού Κωνσταντίνου, εκτός από το ότι καταγόταν από την Παφλαγονία.^[4] Η αγιογραφία τού Βίου τού Αγ. Βασιλείου τού Νεότερου δείχνει ότι αυτός και ο αδελφός του Αναστάσιος ήταν συγγενείς τού ευνούχου Κωνσταντίνου Βαρβάρου, ο οποίος ανήλθε στα αξιώματα της Αυλής ως αγαπημένος τού ισχυρού παρακοιμώμενου Σαμωνά και τού Αυτοκράτορα Λέοντος ΣΤ΄ τού Σοφού (βασ. 886– 912).^[5] Ο Κωνσταντίνος αναδείχθηκε για πρώτη φορά το 913/4, όταν μετά το τέλος τού Αυτοκράτορα Αλέξανδρου (912–913), η αυτοκράτειρα-αντιβασίλισσα Ζωή Καρβωνοψίνα επέλεξε αυτόν και τον αδελφό του ως προσωπικούς συμβούλους της. Με την ευκαιρία αυτή, ο Κωνσταντίνος ανήλθε στον ανώτατο ευγενή βαθμό τού πατρικίου.^[4]

Ο Κωνσταντίνος Γογγύλης άσκησε μεγάλη επιρροή κατά τη διάρκεια της αντιβασιλείας της Ζωής (914–919), αλλά εξέπεσε από τη θέση του υπό τον Αυτοκράτορα Ρωμανό Α΄ Λεκαπηνό (βασ. 920–944). Αν και ο Γογγύλης είχε παρέμβει για να σώσει τον Λεκαπηνό από την τύφλωση, για τον ρόλο του στην καταστροφική μάχη του Αχελώου (917), οι αδελφοί Γογγύληδες υποστήριξαν τον στρατηγό Λέοντα Φωκά τον Πρεσβύτερο στον αγώνα του για τον θρόνο εναντίον τού Λεκαπηνού. Τα αδέλφια έσπευσαν να αλλάξουν πλευρά, όταν ο Λεκαπηνός πήρε το επάνω χέρι, αλλά δεν αναφέρονται στις πηγές επί βασιλείας τού τελευταίου.^[4]

Ωστόσο, με την εκτόπιση τού Λεκαπηνού τον Δεκέμβριο του 944, ο Κωνσταντίνος Γογγύλης διορίστηκε μέγας δούκας (επικεφαλής τού βυζαντινού Ναυτικού). Έτσι, το 949 τοποθετήθηκε επικεφαλής μίας μεγάλης προσπάθειας να ανακτήσει το νησί της Κρήτης από τους Σαρακηνούς. Η εκστρατεία κατέληξε σε μία καταστροφική αποτυχία, την οποία οι βυζαντινοί χρονικογράφοι αποδίδουν στην έλλειψη στρατιωτικής του εμπειρίας: αμέλησε να οχυρώσει το στρατόπεδο τού εκστρατευτικού σώματος, το οποίο καταλήφθηκε και σχεδόν καταστράφηκε σε μία αιφνιδιαστική νυχτερινή επίθεση από τους Σαρακηνούς. Ο ίδιος ο Γογγύλης μετά βίας γλίτωσε με τη ναυαρχίδα του.^[6] Η μοίρα του στη συνέχεια είναι σε μεγάλο βαθμό άγνωστη: την εποχή της σύνθεσης τού Βίου τού Αγ. Βασιλείου τού Νεότερου (πιθανότατα τη δεκαετία τού 960), αυτός και ο αδελφός του ζούσαν συνταξιούχοι και ξόδευαν την περιουσία τους σε φιλανθρωπικούς και αγαθοεργούς σκοπούς.^[5]

• Guilland, Rodolphe (1967). Recherches sur les institutions byzantines [Studies on the Byzantine Institutions]. Berliner byzantinische Arbeiten 35 (in French). Vol. II. Berlin and Amsterdam: Akademie-Verlag & Adolf M. Hakkert. OCLC 878894516.
• McGeer, Eric (2008). Sowing the Dragon's Teeth: Byzantine Warfare in the Tenth Century. Washington, DC: Dumbarton Oaks Studies. ISBN 978-0-88402-224-4.
• Pryor, John H.; Jeffreys, Elizabeth M. (2006). The Age of the ΔΡΟΜΩΝ: The Byzantine Navy ca. 500–1204. Leiden and Boston: Brill Academic Publishers. ISBN 978-90-04-15197-0.
• Ringrose, Kathryn M. (2003). The Perfect Servant: Eunuchs and the Social Construction of Gender in Byzantium. Chicago: The University of Chicago Press. ISBN 978-0-226-72015-9.