Αυτό το λήμμα αφορά την αρχαία πόλη και τον αρχαίο δήμο της Ερεχθηίδας φυλής. Για τη σύγχρονη πόλη, δείτε: Κηφισιά. Για το σύγχρονο δήμο, δείτε: Δήμος Κηφισιάς.
Ο Στράβων, αναφερόμενος στον ιστορικό Φιλόχορο και το έργο του «Ατθίς» (ή Ατθίδες ή Ιστορίαι) λέει ότι η Κηφισιά ήταν μια από τις δώδεκα πόλεις, οι οποίες ιδρύθηκαν στην Αθήνα από τον μυθικόβασιλιά της Αθήνας, Κέκροπα και αργότερα ο Θησέας την ένωσε με την πόλη της αρχαίας Αθήνας.[1]
Τοπωνύμιο
Ο δήμος πήρε το όνομά του, όπως άλλωστε και ο αρχαίος δήμος της Επικηφισιάς, από τη δευτερεύουσα θεότητα της αρχαίας Αττικής, του μυθικούήρωαΚηφισού, η οποία ήταν αλληγορική προσωποποίηση του ομώνυμου ποταμού Κηφισού.
Τοποθεσία
Ο δήμος της Κηφισιάς, ήταν δήμος των Μεσογείων.[2] Βρισκόταν περίπου 14,5 χιλιόμετρα από την αρχαία Αθήνα, δυτικά του Πεντελικού όρους, το οποίο τον διαχώριζε από τον δήμο του Μαραθώνα) και βρισκόταν σχεδόν μπροστά από τον δήμο των Αχαρνών. Ο αρχαίος δήμος βρισκόταν στην ίδια περιοχή, στην οποία βρίσκεται η σημερινή πόλη της Κάτω Κηφισιάς[3] όπως και ο σύγχρονος Δήμος Κηφισιάς.
Ο δήμος, η ύπαρξη του οποίου επιβεβαιώνεται και από διάφορες επιγραφές,[4] ως μέλος της Ερεχθηίδας φυλής, συμμετείχε με 6 βουλευτές στην αρχαία Βουλή των 500, κατά την πρώτη περίοδο (508 – 307/306 π.Χ.). Κατά τη δεύτερη (307/306 – 224/223 π.Χ.) και την τρίτη περίοδο (224/223 – 201/200 π.Χ.) ο δήμος αντιπροσωπευόταν με 8 βουλευτές στη Βουλή των 600. Κατά την τέταρτη (201/200 π.Χ. – 126/127) και την πέμπτη περίοδο (126/127 – 3ος αιώνας) είναι άγνωστος ο αριθμός βουλευτών–αντιπροσώπων του δήμου.
Οι κάτοικοι της αρχαίας Κηφισιάς
Ο δημότης της αρχαίας Κηφισιάς ονομαζόταν Κηφισιεύς ή Κηφησιεύς.[5] Η περιοχή της Κηφισιάς ήταν το αγαπημένο μέρος καλοκαιρινών διακοπών του Ηρώδη του Αττικού, ο οποίος έχτισε εκεί τη βίλλα του, η οποία διέθετε μαυσωλείο των παιδιών του, κήπους και αγάλματα.[6]
Η κατοίκηση της Κηφισιάς συνεχίστηκε και στα χρόνια που ακολούθησαν την κλασική εποχή. Την αδιάσπαστη συνέχεια της κατοίκησης στην περιοχή έως σήμερα επιβεβαιώνουν, διάφορα σωζόμενα κατάλοιπα από την ρωμαϊκή και υστερορωμαϊκή εποχή. Η κατοίκηση του χώρου κατά τα υστερορωμαϊκά και βυζαντινά χρόνια συμπληρώνεται από μεγάλες αγροικίες και εξοχικές κατοικίες. Τον 19ο αιώνα πολλοί ταξιδιώτες ισχυρίζονταν ότι έβλεπαν στην περιοχή της Κηφισιάς ερείπια από τη δόμηση του αρχαίου δήμου κοντά σε περιοχή όπου υπήρχε βρύση με καθαρό νερό και σκιερά δέντρα. Πολλοί Αθηναίοι εκείνης της εποχής συνέχιζαν επίσης να πηγαίνουν εκεί για διακοπές κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού. Το 2001, η Κηφισιά υπολογίζονταν σε 66.484 κατοίκους και το 2011, με βάση την επίσημη απογραφή, σε 70.600 κατοίκους.
Πρόσωπα
Υπήρξαν διάφοροι γνωστοί πολίτες από το δήμο της Κηφισιάς, όπως ο βουλευτής Βάθυλλος ο Κηφισιεύς, ο βουλευτής Βλέπης ο Κηφισιεύς, ο επιστάτης του Ερεχθείου Βροσυνίδης ο Κηφισιεύς, ο βουλευτής Δημοκλής ο Κηφισιεύς γιος του Δημοκλή, ο βουλευτής Δημόστρατος ο Κηφισιεύς, ο βουλευτής Δημοφάνης ο Κηφισιεύς, ο επιστάτης του Ερεχθείου Διόδης ο Κηφισιεύς, ο βουλευτής Διόδωρος ο Κηφισιεύς ο πρεσβύτερος και ο γιος του ο βουλευτής Διόδωρος ο Κηφισιεύς ο νεότερος, ο βουλευτής Διονύσιος ο Κηφισιεύς γιος του Αλεξάνδρου, ο βουλευτής Διονύσιος ο Κηφισιεύς γιος του Ζωπύρου, ο βουλευτής Διονυσόδωρος ο Κηφισιεύς, ο βουλευτής Διοφάνης ο Κηφισιεύς γιος του Διοφάνη, ο βουλευτής Δίωξις ο Κηφισιεύς γιος του Διώξιδος κ.α.[7] Από τους πλέον γνωστούς, οι οποίοι είχαν κάποιου είδους σχέση με το δήμο ή την περιοχή του ήταν επίσης οι:
Μένανδρος, γεννήθηκε περίπου 342 π.Χ., (πιθανόν είχε πολιτογραφηθεί), ο οποίος διέθετε εξοχικό στην περιοχή της Κηφισιάς,
Ηρώδης ο Αττικός, ο οποίος είχε βίλλα στην Κηφισιά για τις καλοκαιρινές του διακοπές.
↑[...] "Cephisia: (Κηφισιά; Kēphisiá). Attic mesogeia deme of the phyle Erechtheis, six (eight) bouleutaí , modern Kifissia [1. 38]. Location of the Attic dodekapolis (Philochorus in Str. 9,1,20; FGrH B Fr. 94). Suburb of Athens with abundant springs and forests, west of the Pentelicon (Harpocr. s.v. Κηφισιεύς; Diog. Laert. 3,41; Synes. Epist. 272) with a villa of Herodes [16] Atticus (Gell. NA 1,2,2; 18,10,2; Philostr. VS 2,1,12) [2. 197 fig. 251-254]. His family used to be attributed with a Roman tomb on the Plateia Platanou". [...], Lohmann, Hans (Bochum), Cephisia
↑John S. Traill: Demos and trittys. Epigraphical and topographical studies in the organization of Attica. Athenians Victoria College, Toronto 1986, p. 125.
↑Κηφισι και Κηφησ Attica (IG I-III), στην ιστοσελίδα: epigraphy.packhum.org
↑Δανιήλ ο Μάγνης, "Λεξικόν Ιστορικομυθικόν και Γεωγραφικόν, συντεθέν υπό Δανιήλου Δημητρίου Μάγνητος του εκ του Πηλίου όρους εκ κωμοπόλεως Αγίου Λαυρεντίου, εις χρήσιν της ελληνικής νεολαίας". Εκ της Ελληνικής τυπογραφίας Φραγκίσκου Ανδρεώλα. Εν Βενετία 1834. Lexikon historikomythikon kai geographikon (etc.)(Historisch-mythologisches und geographisches Worterbuch etc.) neograece, Daniel Demetrios Magnes, Andreola, 1834, [...] "Κηφήσια, δήμος της Αττικής, εκ της Ερεχθηίδος φυλής (Κάτοικ. Κηφησιεύς)". [...], σελ. 207.
↑Αύλος Γέλλιος, «Αττικές Νύχτες», (Aulo Gellio, Noctes Atticae, pp. I, 2; XVIII, 10)
↑Δημότες της ΚηφισιάςΑρχειοθετήθηκε 2019-04-04 στο Wayback Machine.. Αναζήτηση με τη λέξη-κλειδί στον τόπο (Place): KHFISIEUS (στα κεφαλαία αγγλικά), στις ιστοσελίδες: empressattica.com και atheniansproject.com του Προγράμματος «Αθηναίοι» = Athenians Project
Πηγές
Πρωτογενείς
Αύλος Γέλλιος, «Αττικές Νύχτες», (Aulo Gellio, Noctes Atticae, pp. I, 2; XVIII, 10)
John S. Traill: Demos and trittys. Epigraphical and topographical studies in the organization of Attica. Athenians Victoria College, Toronto 1986, p. 125.
↑ Ο Στράβων, σε κάποια χειρόγραφά του, αναφέρει το Φάληρο ως ενδέκατη πόλη, αλλά στα μεγαλύτερο μέρος του έργου του δεν αναφέρεται, οδηγώντας στο συμπέρασμα ότι η δωδέκατη πόλη ήταν μόνη της η πόλη της αρχαίας Αθήνας.
_Attica_Demos_II-el.svg)
