Το Καταφύγιο τουΚρο-Μανιόν (γαλλικά: L'abri de Cro-Magnon) είναι προϊστορικός αρχαιολογικός χώρος που βρίσκεται στα νοτιοδυτικά της Γαλλίας, στην κοινότητα Λεζ Εϊζί-ντε-Τεγιάκ-Σιρέιγ, στο νομό Δορδόνης, μερικές εκατοντάδες μέτρα από το σιδηροδρομικό σταθμό του χωριού. Στον χώρο αυτό βρέθηκαν κατάλοιπα οστών των ανθρώπων Κρο-Μανιόν, εργαλεία και κοσμήματα. Η ηλικία των ευρημάτων τοποθετείται γύρω στα 28.000 έτη πριν από σήμερα. [2]
Ο αρχαιολογικός χώρος άνοιξε για το κοινό το 2014.
Ονομασία
Το όνομα «Cro-Magnon» προέρχεται από ένα τοπωνύμιο που αναφέρεται σε ένα μικρό φυσικό καταφύγιο που βρίσκεται στην κοινότητα Λεζ Εϊζί-ντε-Τεγιάκ-Σιρέιγ. Ο όρος προέρχεται από το εκγαλλισμένο οξιτανικό Cròs-Manhon (προφ./krɔ.ma.ˈɲu/). Το πρώτο συνθετικό σημαίνει «κοιλότητα, τρύπα», ενώ το δεύτερο πιθανόν σημαίνει «μεγάλο» (από το λατινικό magnus) ή να είναι το όνομα ενός ατόμου.[4]
Ευρήματα
Το 1868, κατά τη διάρκεια των κατασκευαστικών εργασιών διάνοιξης δρόμου, εργάτες βρήκαν οστά ζώων, εργαλεία πυρόλιθου και ανθρώπινα κρανία στους πρόποδες βράχου. Ο Γάλλος γεωλόγος Λουί Λαρτέ κλήθηκε για ανασκαφές και βρήκε τους σκελετούς τεσσάρων προϊστορικών ενηλίκων και ενός βρέφους, μαζί με διάτρητα κελύφη που χρησιμοποιούνταν ως στολίδια, ένα αντικείμενο κατασκευασμένο από ελεφαντόδοντο και επεξεργασμένα κέρατα ταράνδου που σχετίζονται με τον Ωρινάκειο πολιτισμό. Η παρουσία περιδέραιων και εργαλείων υποδηλώνει την έννοια των ταφικών αγαθών. [5]
Αυτοί οι «άνθρωποι του Κρο-Μανιόν» ταυτοποιήθηκαν ως η προϊστορική ανθρώπινη φυλή της Ευρώπης που έζησαν στην Ανώτερη Παλαιολιθική περίοδο (35.000 έως 10.000 έτη πριν), διαφορετική από τον «άνθρωπο του Νεάντερταλ», που προηγήθηκε αυτών και ανακαλύφθηκε στη Γερμανία το 1856. Ο όρος Κρο-Μανιόν στα τέλη του 19ου αιώνα χρησιμοποιήθηκε με μια γενική έννοια για να περιγράψει όλους τους Homo sapiens στην Ευρώπη. Αργότερα υπήρξαν ευρήματα σε όλη την Ευρώπη και τη Μέση Ανατολή. Μέχρι τη δεκαετία του 1970, ο όρος χρησιμοποιήθηκε για οποιονδήποτε πρώιμο σύγχρονο άνθρωπο σε οποιοδήποτε μέρος του πλανήτη είχε βρεθεί. Ο όρος παραμένει σε χρήση, αλλά από τα τέλη της δεκαετίας του 1990 τυπικά περιορίστηκε στους πρώιμους σύγχρονους ανθρώπους στην Ευρώπη. [6]Οι ερευνητές χρησιμοποιούν σήμερα τους όρους Homo sapiens και Ευρωπαίοι πρόωροι σύγχρονοι άνθρωποι (EEMH).[7][4]
Τα λείψανα αποτελούνται από κρανία και μερικά σκελετικά υπολείμματα και θεωρείται ότι αντιπροσωπεύουν ενήλικες - τρεις άνδρες και μία γυναίκα-, που πέθαναν σε προχωρημένη ηλικία, και ένα βρέφος, οι οποίοι τοποθετήθηκαν στο χώρο, μαζί με κομμάτια κελύφους και δοντιών ζώων σε αυτό που φαίνεται να ήταν μενταγιόν ή κολιέ, σε μια φαινομενικά σκόπιμη ταφή.
Η ανάλυση της παθολογίας των σκελετών δείχνει ότι οι άνθρωποι αυτής της περιόδου ζούσαν μια σωματικά δύσκολη ζωή. Εκτός από μολύνσεις, αρκετά από τα άτομα που βρέθηκαν στο καταφύγιο είχαν κατάγματα στους σπονδύλους, υποδηλώνοντας τραυματισμό. Η γυναίκα είχε επιβιώσει για κάποιο διάστημα με κάταγμα κρανίου. Δεδομένου ότι αυτοί οι τραυματισμοί είναι απειλητικοί για τη ζωή ακόμη και σήμερα, αυτό υποδηλώνει ότι οι Κρο-Μανιόν είχαν αναπτύξει κοινοτική διαβίωση και φρόντιζαν ο ένας τον άλλον. [5]
Σε αντίθεση με τους Νεάντερταλ, οι σκελετοί έδειξαν ομοιότητες με τους σύγχρονους ανθρώπους: το ίδιο υψηλό μέτωπο, όρθια στάση και λεπτό σκελετό.