PROFILPELAJAR.COM

Η κατάργηση της δουλοπαροικίας στην Πολωνία συνέβη σε μια περίοδο χρόνων. Στα τέλη του 18ου αιώνα, ένα μεταρρυθμιστικό κίνημα στην Πολωνία είχε ως αποτέλεσμα το Σύνταγμα της 3ης Μαΐου 1791, το οποίο ανέλαβε την αγροτιά υπό την προστασία του κράτους (το Σύνταγμα ανατράπηκε αργότερα το 1792 από Πολωνούς άρχοντες που υποστηρίζονταν από την εχθρική Ρωσική Κυβέρνηση). Η πλήρης κατάργηση της δουλοπαροικίας εκδόθηκε με τη Διακήρυξη του Ποουάνιετς στις 7 Μαΐου 1794, αλλά ήταν επίσης βραχύβια καθώς η Πολωνία διαμελίστηκε από τους γείτονές της το 1795, όπου ξεκίνησαν τα πρώτα 12 χρόνια της πολωνικής ανυπαρξίας ως ανεξάρτητο κράτος (1795-1807) και αργότερα άλλα 103 χρόνια (1815-1918). Τον 19ο αιώνα πραγματοποιήθηκαν διάφορες μεταρρυθμίσεις στα πολωνικά εδάφη και των τριών κρατών των διαμελισμών, τον Αυστριακό Διαμελισμό, τον Πρωσικό Διαμελισμό και το Ρωσικό Διαμελισμό. Η δουλοπαροικία καταργήθηκε στην Πρωσία το 1807, στην Αυστρία το 1848, στη Ρωσία το 1861 (1864 στην Πολωνία του Κογκρέσου). Παρά τα γεγονότα αυτά, η 7η Μαΐου 1794 παραμένει η ημερομηνία κατάργησης της δουλοπαροικίας στην Πολωνία.^[1]

Μετά τον πρώτο διαμελισμό

Μετά τον πρώτο διαμελισμό της Πολωνίας του 1772, Πολωνοί χωρικοί που βρέθηκαν στα αυστριακά σύνορα παρατήρησαν κάποιες αλλαγές, ιδιαίτερα μετά την κατοχύρωση δουλοπαροικίας του 1781. Η μεταρρυθμισμένη δουλοπαροικία παραχώρησε στους χωρικούς τα εξής: κληρονομική ιδιοκτησία γης, δεν μπορούσαν να απομακρυνθούν από τη γη χωρίς δικαστική απόφαση, η δουλοπαροικία περιοριζόταν σε τρεις ημέρες την εβδομάδα, τα παιδιά δουλοπάροικων μπορούσαν να αναζητήσουν εκπαίδευση εκτός της γεωργίας και ο κυβερνητικός έλεγχος και διοίκηση επεκτάθηκε στους δουλοπάροικους. Αλλά ακόμα οι χωρικοί δεν μπορούσαν να αγοράσουν τα εδάφη μόνοι τους.

Ο Φρειδερίκος Β΄ της Πρωσίας έχοντας αποκτήσει σημαντική γη στον πρώτο διαμελισμό της Πολωνίας, προχώρησε στην εισαγωγή μεταρρυθμίσεων σε αυτή, οι οποίες περιελάμβαναν επίσης την κατάργηση της δουλοπαροικίας.^[2] Οι Πολωνοί χωρικοί που βρέθηκαν στα πρωσικά σύνορα παρατήρησαν κάποιες μικρές βελτιώσεις, καθώς οι χωρικοί δεν μπορούσαν να απομακρυνθούν από τη γη χωρίς δικαστική απόφαση, είχαν το δικαίωμα να αγοράσουν τον εαυτό τους από τη δουλοπαροικία και να στείλουν τα παιδιά για εκπαίδευση με στόχο να αποκτήσουν θέσεις εκτός της γεωργίας. Ωστόσο, οι Γερμανοί άποικοι είχαν προνομιακή μεταχείριση σε σύγκριση με τους Πολωνούς χωρικούς. Σε κάθε περίπτωση, οι πρωσικές μεταρρυθμίσεις δεν ήταν τόσο μεγάλες όσο οι αυστριακές. Από την άλλη πλευρά, γίνονταν διακρίσεις εις βάρος τους λόγω της εθνικότητάς τους (π.χ. το βαγόνι του Ντζιμάουα και τα γερμανικά μέτρα Κουλτούρκαμπφ).

Οι Πολωνοί χωρικοί που βρέθηκαν στα ρωσικά σύνορα υπέστησαν ακόμη πιο σκληρές απαιτήσεις για δουλοπαροικία από ότι είχαν στην Πολωνία. Έπρεπε επίσης να υπηρετήσουν στον ρωσικό αυτοκρατορικό στρατό.

Τον 19ο αιώνα

Η δουλοπαροικία καταργήθηκε στο Δουκάτο της Βαρσοβίας στις 22 Ιουλίου 1807 και στην Πρωσία αργότερα εκείνο το έτος, στις 11 Νοεμβρίου 1807.^[3] Οι μεταρρυθμίσεις του Βασιλείου της Πολωνίας δεν άλλαξαν σημαντικά την κατάσταση των χωρικών. Τα έτη 1830-1850 παρατηρήθηκε μια αυξανόμενη σύγκρουση μεταξύ των δουλοπάροικων, των ακτιβιστών κατά της δουλοπαροικίας και των κυβερνήσεων υπέρ της δουλοπαροικίας, με αυξανόμενες αναταραχές και εξεγέρσεις χωρικών, ιδίως στην Πρωσία και την Αυστρία. Στην Πρωσία, πολλές μικρότερες μεταρρυθμίσεις βελτίωσαν τις καταστάσεις των χωρικών κατά τον 19ο αιώνα. Στην Αυστρία, οι μεταρρυθμίσεις υποκινήθηκαν από την Εξέγερση της Κρακοβίας το 1846 και την Άνοιξη των Εθνών το 1848, με αποτέλεσμα την κατάργηση της δουλοπαροικίας το 1848.^[4]^[5]^[6] Το 1846, στην Πολωνία του Κογκρέσου, οι χωρικοί απέκτησαν προστασία από την απομάκρυνσή τους από τη γη τους και εφαρμόστηκαν επίσης πολλές άλλες ευεργετικές αλλαγές. Ταυτόχρονα, οι ταραχές στα χωριά συνεχίστηκαν, επηρεάζοντας περίπου το 20% αυτών που εξακολουθούσαν να βρίσκονται υπό δουλοπαροικία. Μετά τη μεταρρύθμιση απελευθέρωσης του Δυτικού Κράι το 1861 και της Ιανουαριανής Εξέγερσης το 1863-1864, εισήχθη μια μεταρρύθμιση απελευθέρωσης που ξεπέρασε αυτήν της Ρωσικής Αυτοκρατορίας. Συγκεκριμένα, οι χωρικοί είχαν τη δυνατότητα να ανακτήσουν ορισμένες περιοχές από τις οποίες είχαν απομακρυνθεί στο παρελθόν.

Στην Αυστρία και τη Ρωσία, πολλές μεταρρυθμίσεις που βελτίωσαν την κατάσταση των χωρικών στα πολωνικά εδάφη προωθήθηκαν και επιταχύνθηκαν από την επιθυμία των κυβερνήσεων να διασφαλίσουν την υποστήριξη των χωρικών προς αυτούς, αντί για τους Πολωνούς ακτιβιστές και για να αρνηθούν στους Πολωνούς ακτιβιστές την πρόσθετη υποστήριξη από το αγροτική αναταραχή που σιγοέβραζε.