H Κάρολιν Μπερτότσι (10 Οκτωβρίου 1966) είναι Αμερικανίδα χημικός, βραβευμένη με το Νόμπελ Χημείας το 2022 και γνωστή για το ευρύ ερευνητικό έργο της που καλύπτει και τη χημεία και τη βιολογία.
Επινόησε τον όρο «βιο-ορθογωνική χημεία»[28] για τις χημικές αντιδράσεις που είναι συμβατές με τα ζωντανά συστήματα. Οι πρόσφατες προσπάθειές της περιλαμβάνουν τη σύνθεση χημικών εργαλείων για τη μελέτη των σακχάρων της κυτταρικής επιφάνειας, που ονομάζονται γλυκάνες και πώς αυτές επηρεάζουν ασθένειες όπως τον καρκίνο, τις φλεγμονές και τις ιογενείς λοιμώξεις, π.χ. COVID-19.[29]
Σπουδές
Έλαβε το βασικό πτυχίο της με άριστα (summa cum laude) στη χημεία από το Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ, όπου εργάστηκε με τον καθηγητή Joe Grabowski για το σχεδιασμό και την κατασκευή ενός φωτοακουστικού θερμιδόμετρου.[30] Μετά την αποφοίτησή της από το Χάρβαρντ το 1988, εργάστηκε στο Bell Labs με τον ερευνητή Chris Chidsey.[31]
Το 1993 ολοκλήρωσε το διδακτορικό της στη χημεία στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Μπέρκλεϋ με τον καθηγητή Mark Bednarski, στη χημική σύνθεση αναλόγων ολιγοσακχαριτών.[32] Ενώ βρισκόταν στο Μπέρκλεϊ, ανακάλυψε ότι οι ιοί μπορούν να συνδεθούν με τα σάκχαρα στο σώμα.[33] Η ανακάλυψη αυτή οδήγησε στο πεδίο της έρευνάς της, την γλυκοβιολογία. Κατά τη διάρκεια του τρίτου έτους διδακτορικών σπουδών της, ο καθηγητής Bednarski διαγνώστηκε με καρκίνο του παχέος εντέρου, με αποτέλεσμα να πάρει άδεια. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να ολοκληρώσει το διδακτορικό της χωρίς ουσιαστικά άμεση καθηγητική επίβλεψη.[34]
Η δρ. Μπερτότσι παραλαμβάνει το βραβείο Emanuel Merck Lectureship (2011)
Ακαδημαϊκή καριέρα
Στο Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ, κατέχει την καθηγητική έδρα Anne T. and Robert M. Bass στη Σχολή Ανθρωπιστικών Σπουδών και Επιστημών.[35] Είναι επίσης ερευνήτρια στο Ιατρικό Ινστιτούτο Howard Hughes[36] και έχει διατελέσει διευθύντρια του Molecular Foundry, ενός ερευνητικού κέντρου νανοεπιστήμης στο εργαστήριο Lawrence Berkeley National Laboratory.[37]
Έλαβε το βραβείο για ιδιοφυείς ερευνητές, ονόματι βραβείο MacArthur, σε ηλικία μόλις 33 ετών.[38] Το 2010, ήταν η πρώτη γυναίκα που έλαβε το διάσημο βραβείο σχολής Lemelson-MIT Prize. Είναι μέλος της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών (2005), του Ινστιτούτου Ιατρικής (2011) και της Εθνικής Ακαδημίας Εφευρετών (2013).
Το 2014, ανακοινώθηκε ότι η Μπερτότσι θα ήταν η επικεφαλής του επιστημονικού περιοδικού ACS Central Science, του πρώτου περιοδικού ανοιχτής πρόσβασης της Αμερικανικής Χημικής Εταιρείας με σύστημα-κριτών, το οποίο είναι ανοιχτό-δωρεάν για το κοινό.[39] Από το 2021 είναι μέλος της Accademia dei Lincei.[40] Έχει δηλώσει από χρόνια ότι είναι λεσβία, ενώ υπήρξε πρότυπο για τους φοιτητές της και συναδέλφους της.[41][42]
Συγκεκριμένα, έχει προχωρήσει στην κατανόηση των ολιγοσακχαριτών της κυτταρικής επιφάνειας που εμπλέκονται στην αναγνώριση κυττάρων και στην ενδοκυτταρική επικοινωνία. Έχει εφαρμόσει τις τεχνικές της βιοορθογωνικής χημείας για να μελετήσει τον γλυκοκάλυκα, δηλ. τα σάκχαρα που περιβάλλουν την κυτταρική μεμβράνη. Οι ανακαλύψεις της έχουν προχωρήσει στον τομέα της βιοθεραπευτικής.[43] Το εργαστήριό της έχει επίσης αναπτύξει εργαλεία για έρευνα. Μια επακόλουθη εξέλιξη θα είναι η δημιουργία χημικών εργαλείων για τη μελέτη γλυκανών σε ζωντανά συστήματα.[37]
Η ανάπτυξη νανοτεχνολογιών του εργαστηρίου της που διερευνούν βιολογικά συστήματα οδήγησε το 2018 στην ανάπτυξη ενός γρήγορου τεστ φυματίωσης στο σημείο της φροντίδας.[44][45]
Το 2017 προσκλήθηκε να μιλήσει σε διάλεξη TED του Στάνφορντ, δίνοντας μια εισήγηση με τίτλο «What the sugar coating on your cells is trying to tell you».[46]
Startups στη βιοτεχνολογία
Το 2001, η ίδια μαζί με τον χημικό-συνάδελφο της Steve Rosen ίδρυσαν από κοινού την Thios Pharmaceuticals στην Καλιφόρνια, την πρώτη εταιρεία που στόχευσε σε μονοπάτια θείωσης.[47]
Δημοσιεύσεις
Έχει συνεργαστεί σε περισσότερες από 600 ερευνητικές δημοσιεύσεις, σύμφωνα με τη βάση Web of Science. Αυτές οι εργασίες που είχαν τη μεγαλύτερη απήχηση είναι οι εξής:
Agard, Nicholas J.; Prescher, Jennifer A.; Bertozzi, Carolyn R. (2005). «A Strain-Promoted [3 + 2] Azide−Alkyne Cycloaddition for Covalent Modification of Biomolecules in Living Systems». Journal of the American Chemical Society126 (46): 15046–15047. doi:10.1021/ja044996f. PMID15547999.
Dube, DH; Bertozzi, CR (2005). «Glycans in cancer and inflammation—potential for therapeutics and diagnostics». Nature Reviews Drug Discovery4 (6): 477–88. doi:10.1038/nrd1751. PMID15931257.
Συνολικά έχει 14 ερευνητικές εργασίες που η καθεμιά έχει περισσότερες από 1.000 ετεροαναφορές.[48]
Βραβείο Νόμπελ
Η καθηγήτρια Κάρολιν Μπερτότσι τιμήθηκε με το Νόμπελ Χημείας το 2022, από κοινού με τους χημικούς Morten P. Meldal και Καρλ Μπάρι Σάρπλες«για την ανάπτυξη της χημείας κλικ και της βιοορθογωνικής χημείας».
Προσωπική ζωή
Μεγάλωσε στο Lexington της Μασαχουσέτης και είναι κόρη της αείμνηστης Norma Gloria (Berringer) και του William Bertozzi.[49] Ο πατέρας της ήταν ιταλικής καταγωγής.[50]
↑Grabowski, Joseph J.; Bertozzi, Carolyn R.; Jacobsen, John R.; Jain, Ahamindra; Marzluff, Elaine M.; Suh, Annie Y. (1992). «Fluorescence probes in biochemistry: An examination of the non-fluorescent behavior of dansylamide by photoacoustic calorimetry». Analytical Biochemistry207 (2): 214–26. doi:10.1016/0003-2697(92)90003-P. PMID1481973.
