Ιάκωβος Πολυλάς
Όνομα στη μητρική γλώσσα	Ιάκωβος Πολυλάς (Ελληνικά)
Γέννηση	13  Οκτωβρίου 1825 Κέρκυρα
Θάνατος	5  Αυγούστου 1896 Κέρκυρα
Χώρα πολιτογράφησης	Ελλάδα
Ιδιότητα	πολιτικός και συγγραφέας
Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα (π • σ • ε )

Ο Ιάκωβος Πολυλάς (13 Οκτωβρίου 1825-5 Αυγούστου 1896) ήταν Επτανήσιος συγγραφέας και κριτικός, διάσημος μαθητής και εκδότης του έργου του Σολωμού. Το λογοτεχνικό του έργο (ποιητικό και πεζογραφικό) είναι μικρής έκτασης. Έκανε επίσης μεταφράσεις αλλά είναι πιο γνωστός για τα κριτικά του έργα.

Γεννήθηκε στην Κέρκυρα την 1η Οκτωβρίου 1825 (13 Οκτωβρίου με το νέο ημερολόγιο), από ευγενή οικογένεια με ρίζες από την Κωνσταντινούπολη. Γονείς του ήταν ο Γεώργιος Πολυλάς και η Έλενα Πολυλά, κόρη του κόμη Νικόλαου Βούλγαρι^[1].

Έλαβε εξαιρετική μόρφωση, όπως άρμοζε σε έναν ευγενή, αλλά το πιο αποφασιστικό γεγονός για την εξέλιξή του ήταν η γνωριμία του με τον Σολωμό. Ο ποιητής επισκεπτόταν συχνά το σπίτι του Πολυλά, ως τον θάνατο της μητέρας του τελευταίου το 1841. Από τότε ως το 1847 οι σχέσεις του Πολυλά με τον Σολωμό διακόπηκαν προσωρινά κυρίως λόγω των υποχρεώσεων του Πολυλά για θέματα της πατρικής του περιουσίας.

Από το 1847 επανασυνδέεται με τον Σολωμό και αποτελεί μέλος του λογοτεχνικού κύκλου που συγκροτείται στην Κέρκυρα γύρω από τον εθνικό ποιητή, μαζί με τους Στέλιο και Γεράσιμο Μαρκορά, Ιούλιο Τυπάλδο, Κάρολο Μάνεση και άλλους, που αποτελούν την ομάδα των "σολωμικών ποιητών" της Επτανησιακής Σχολής. Την ίδια χρονιά παντρεύεται την Αιμιλία Σορδίνα, η οποία σύντομα αρρωσταίνει και το 1851 μεταβαίνουν στην Ιταλία για θεραπεία. Εκεί ο Πολυλάς συνεχίζει τη μελέτη του (ξένες φιλολογίες και αρχαιοελληνικά κείμενα). Το 1853 επιστρέφει για λίγο καιρό στην Κέρκυρα και ο Σολωμός - ιδιόρρυθμος και μονήρης τύπος- τον αντιμετωπίζει με ψυχρότητα, κάτι που πικραίνει τον Πολυλά. ΤΟ 1854 η σύζυγός του πεθαίνει και εκείνος επιστρέφει οριστικά στην Ελλάδα. Όταν το 1857 ο Σολωμός πεθαίνει, ο Πολυλάς εκφωνεί τον επικήδειο λόγο. Από τότε ως το 1859 αφοσιώνεται στη συγκέντρωση και έκδοση των χειρογράφων του "δασκάλου", έργο ιδιαίτερα δύσκολο.

Ο Πολυλάς ήταν υποστηρικτής της ένωσης των Επτανήσων με την Ελλάδα. Το 1862 ίδρυσε τον πολιτικό σύλλογο Αναγέννησις και εξέδιδε ομώνυμη εφημερίδα. Από το 1869 ως το 1879 εξελέγη τέσσερις φορές βουλευτής στο Ελληνικό Κοινοβούλιο, με την Ριζοσπαστική παράταξη του Χαρ. Τρικούπη. Το 1884 στράφηκε για λίγο προς την παράταξη του Δηλιγιάννη αλλά το 1890 προσέγγισε ξανά την τρικουπική ριζοσπαστική παράταξη. Το 1892 εγκατέλειψε οριστικά την πολιτική. Πέθανε στις 25 Ιουλίου (5 Αυγούστου με το νέο ημερολόγιο) του 1896.

Είναι περιορισμένης έκτασης. Τα πιο σημαντικά είναι 3 σονέτα και η Ωδή εις τον θάνατον του Διονυσίου Σολωμού. Έγραψε και άλλα στιχουργήματα μικρότερης αξίας.

Τρία διηγήματα τύπου ηθογραφικού^[2]:

• Ένα μικρό λάθος, 1891
• Η συγχώρεσις, 1892
• Τα τρια φλωριά, 1892

• Έκδοση των Απάντων ποιημάτων του Δ.Σολωμού, 1859. Τα προλεγόμενα του Πολυλά θεωρούνται σημαντικό μνημείο φιλολογικής κριτικής.^[3]
• Δοκίμιο: "Πόθεν η μυστικοφοβία του κ.Σπυρίδωνος Ζαμπελίου". (απάντηση στο δοκίμιο του Ζαμπελίου για τον Σολωμό "Πόθεν η κοινή λέξις τραγουδώ" ), 1860
• Η φιλολογική μας γλώσσα, 1892 . Δοκίμιο στο οποίο υπερασπίζεται τη δημοτική.
• Η Χρυσή Βίβλος(Libro DÓro), 1894 . Δοκίμιο στο οποίο υπερασπίζεται τη δημοτική.

• Η Τρικυμία του Ουίλιαμ Σαίξπηρ, 1855[2] Αρχειοθετήθηκε 2020-09-18 στο Wayback Machine. Ο Πολυλάς είναι ο πρώτος που εξέδωσε αυτοτελή μετάφραση έργου του Σαίξπηρ στην Ελλάδα.^[4]
• Ομήρου Οδύσσεια. 1875-1881
• Άμλετ του Σαίξπηρ. 1889
• Ιλιάδος Ραψωδία Ζ, 1890
• Ολόκληρη η μετάφραση της Ιλιάδας δημοσιεύτηκε μετά το θάνατό του, το 1923.

• Γεώργιος Βαλέτας, (επιμ.) Πολυλάς. Άπαντα τα λογοτεχνικά και κριτικά, Αθήνα 1950.
• Δημήτρης Πολυχρονάκης, Ο κριτικός ιδεαλισμός του Ιάκωβου Πολυλά, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, Ηράκλειο 2002.
• Δημήτρης Πολυχρονάκης, "Ο ερασιτεχνισμός του Ιακώβου Πολυλά", Πόρφυρας 84-85 (1998): σελ. 313-337.
• Δημήτρης Πολυχρονάκης, "Η μεταφραστική ηθική του Ιακώβου Πολυλά", εισαγωγή στο Αμλέτος. Τραγωδία Σαικσπείρου. Έμμετρος Μετάφρασις Ιακώβου Πολυλά, Αθήνα, Ιδεόγραμμα 2000, σελ. 11-61.
• Παναγιώτης Νούτσος, "Ο I. Πολυλάς ως πολιτικός διανοούμενος", Πόρφυρας 84-85 (1998): σελ. 153-160.

Στη Βικιθήκη υπάρχει υλικό που έχει σχέση με το θέμα:   Ιάκωβος Πολυλάς

Τα Wikimedia Commons έχουν πολυμέσα σχετικά με το θέμα    Ιάκωβος Πολυλάς

• Νικόλαος Τωμαδάκης, "Ο Πολυλάς ποιητής και σονεττογράφος", Νέα Εστία 20 (1936): σελ. 1418-1421 Αρχειοθετήθηκε 2020-09-18 στο Wayback Machine..
• Ανδρέας Καραντώνης, Φαναριώτικη και επτανησιακή ποίηση^{[νεκρός σύνδεσμος]}, εκδ. Επικαιρότητα, Αθήνα 1987, σελ. 167-170
• Πάνος Καραγιώργος, "Το Έργο των Επτανήσιων Μεταφραστών".