Για την χρήση του όρου λοιμός ως μολυσματική ασθένεια, δείτε: Πανώλη.
Ως επιδημία (επί + δήμος) ή λοιμός χαρακτηρίζονται οι εξάρσεις ασθενειών που εμφανίζονται σε έναν ανθρώπινο πληθυσμό και δεδομένη χρονική περίοδο, σε βαθμό μεγαλύτερο του αναμενόμενου. Για παράδειγμα, σε μηνιγγιτιδοκοκκικές λοιμώξεις, ο ρυθμός εξάπλωσης που υπερβαίνει τα 15 περιστατικά ανά 100.000 άτομα για δύο συνεχόμενες εβδομάδες θεωρείται επιδημία.[1][2]
Η επιδημία μπορεί να περιορίζεται γεωγραφικά σε ένα τόπο ή μια ολόκληρη χώρα. Στην περίπτωση που η επιδημία εξαπλώνεται με πολύ γρήγορους ρυθμούς σε μια μεγάλη περιοχή (ήπειρο) ή σε παγκόσμια κλίμακα, ορίζεται ως πανδημία.[1] Ο χαρακτηρισμός μιας έξαρσης ως επιδημίας συνήθως απαιτεί καλή κατανόηση του βασικού ρυθμού επίπτωσης. Οι επιδημίες για ορισμένες ασθένειες, όπως η γρίπη, ορίζονται ως μια συγκεκριμένη αύξηση της επίπτωσης πάνω από αυτήν τη βασική γραμμή.[2] Μερικές φορές μια πολύ σπάνια νόσος μπορεί να χαρακτηριστεί ως επιδημία, ενώ πολλές περιπτώσεις μιας κοινής νόσου (όπως το κοινό κρυολόγημα) δεν θα χαρατηριστεί ως τέτοια.
Παράγοντες επιδημιών
Όπως αναφέρουν οι Mark Woolhouse, Sylvia Gowtage-Sequeria και οι καθηγητές Andy Dobson και Akilesh Mishra οι παράγοντες για δημιουργία μιας επιδημίας είναι[3]:
Αλλαγές στις γεωργικές πρακτικές και χρήσεις της γης
Σε γενικές γραμμές, μια επιδημία εμφανίζεται όταν η ανοσία του ξενιστή είτε σε ένα γνωστό παθογόνο είτε σε νέο παθογόνο μειώνεται ξαφνικά κάτω από την ενδημική ισορροπία και ξεπερνά το όριο μετάδοσης.[4]