Ενωμένη Μακεδονία

Ένας χάρτης τυπωμένος από Σλαβομακεδόνες εθνικιστές το 1993. Απεικονίζει τον ευρύτερο μακεδονικό χώρο διαιρεμένο μεταξύ της Βόρειας Μακεδονίας, της Ελλάδας και της Βουλγαρίας με συρματόπλεγμα.
Ο μακεδονικός χώρος σύμφωνα με Σλαβομακεδόνες εθνικιστές. Από το 1946, ορισμένοι Γιουγκοσλάβοι και Σλαβομακεδόνες εθνικιστές έχουν εκφράσει αλυτρωτικές διεκδικήσεις εις βάρος της Ελλάδας («Μακεδονία του Αιγαίου»), της Βουλγαρίας («Μακεδονία του Πιρίν»), της Αλβανίας («Μάλα Πρέσπα» και «Γκόλο Μπρντο») και της Σερβίας (και μια μικρή περιοχή του Κόσοβου) (Γκόρα και «Πρόχορ Πτσίνσκι»), παρόλο που Έλληνες, Βούλγαροι, Αλβανοί και Σέρβοι αποτελούν την πλειονότητα σε κάθε περιοχή αντίστοιχα. Αυτές οι εθνικιστικές ομάδες απολαύουν πιο περιορισμένη υποστήριξη από την κυβέρνηση της Βόρειας Μακεδονίας από το 1995, τότε δηλαδή που συμφώνησαν να αναθεωρήσουν το σύνταγμά τους και να διαγράψουν όλα τα άρθρα με αλυτρωτικό ύφος.

Ενωμένη Μακεδονία (σλαβομακεδονικά: Обединета Македонија‎‎ Ομπεντινέτα Μακεντόνιϊα) είναι αλυτρωτικός όρος του σλαβομακεδονικού εθνικισμού που έχει ως απώτερο σκοπό την ένωση μιας περιοχής των Βαλκανίων την οποία οι Σλαβομακεδόνες εθνικιστές παρουσιάζουν ως τον ευρύτερο μακεδονικό χώρο ο οποίος σύμφωνα με αυτούς διαμελίστηκε μεταξύ της Ελλάδας («Μακεδονία του Αιγαίου»), της Βουλγαρίας («Μακεδονία του Πιρίν»), της Σερβίας («Μακεδονία του Βαρδάρη») και της Αλβανίας («Μάλα Πρέσπα» και «Γκόλο Μπρντο») σύμφωνα με τη Συνθήκη του Βουκουρεστίου, με την ελληνική πόλη της Θεσσαλονίκης ως πρωτεύουσα[1]. Ο όρος έχει χρησιμοποιηθεί από τα πρώτα χρόνια του εικοστού αιώνα, πολλές φορές συνδεδεμένος με τη Βαλκανική Κομμουνιστική Ομοσπονδία.

Παρόλο που οι εδαφικές διεκδικήσεις διαφέρουν από εθνικιστή σε εθνικιστή, οι περισσότεροι Σλαβομακεδόνες θεωρούν ότι τους ανήκουν οι εξής περιοχές από αυτές τις χώρες:

Μια σημαντική πτυχή αυτού του δόγματος είναι ότι οι περισσότεροι κάτοικοι του ευρύτερου μακεδονικού χώρου εκτός της Βόρειας Μακεδονίας είναι καταπιεσμένοι «Μακεδόνες» (δηλ. Σλαβομακεδόνες), και περιγράφουν αυτές τις περιοχές ως τις «αλύτρωτες» περιοχές της Μακεδονίας. Στις περιπτώσεις της Αλβανίας και της Βουλγαρίας, ισχυρίζονται ότι οι απογραφές μειονοτήτων υποτιμούν τον αριθμό Σλαβομακεδόνων στις χώρες αυτές (στην Αλβανία υπάρχουν 4.697 Σλαβομακεδόνες σύμφωνα με την απογραφή 1989, ενώ Σλαβομακεδόνες εθνικιστές ισχυρίζονται ότι ο πραγματικός αριθμός είναι 120.000-350.000 [2], και στη Βουλγαρία υπάρχουν 5.071 Σλαβομακεδόνες σύμφωνα με την απογραφή 2001, ενώ Σλαβομακεδόνες εθνικιστές ισχυρίζονται ότι ο πραγματικός αριθμός είναι 200.000[3]). Στην Ελλάδα, υπάρχει μια σλαβόφωνη κοινότητα της οποίας διάφορα τμήματα έχουν διαφορετικές εθνικές ταυτότητες (οι περισσότεροι δηλώνουν δίγλωσσοι Έλληνες, μικρές κοινότητες δηλώνουν Σλαβομακεδόνες και Βούλγαροι)[4]. Σύμφωνα με την Ελληνική Επιτροπή Ελσίνκι, οι σλαβόφωνοι συνολικά αριθμούν 100.000-200.000, ενώ μόνοι 10.000-30.000 θα έχουν σλαβομακεδονική εθνική ταυτότητα. Σύμφωνα με Σλαβομακεδόνες εθνικιστές υπάρχουν 800.000 «Μακεδόνες» στην Ελλάδα[5].

Χάρτης περιοχής Μικρή Πρέσπα και Γκόλο Μπρντο

Οι ρίζες του όρου ξεκινούν το 1910. Μια από τις κύριες πλατφόρμες της Πρώτης Βαλκανικής Κομμουνιστικής Συνέλευσης το 1910 ήταν η λύση του Μακεδονικού Ζητήματος. Ο Γκεόργκι Ντίμιτρωφ το 1915 έγραψε ότι η δημιουργία μιας Μακεδονίας η οποία διαιρέθηκε σε τρία τμήματα επρόκειτο να ενωθεί ξανά με ίσα δικαιώματα στο πλαίσιο μιας Βαλκανικής Δημοκρατικής Ομοσπονδίας [2].

Η ιδέα της ένωσης της Μακεδονίας με κομμουνιστική διακυβέρνηση παραιτήθηκε το 1948 όταν οι Έλληνες κομμουνιστές έχασαν τον Εμφύλιο Πόλεμο και δημιουργήθηκε το χάσμα μεταξύ του Τίτο και της ΕΣΣΔ και της φιλοσοβιετικής Βουλγαρίας.

Πριν και αμέσως μετά την ανεξαρτησία της Βόρειας Μακεδονίας όμως, πιστευόταν στην Ελλάδα ότι η ιδεολογία περί «Ενωμένης Μακεδονίας» είχε την υποστήριξη των αρχών της κυβέρνησης της Βόρειας Μακεδονίας (και ως ομόσπονδου κράτους της Γιουγκοσλαβίας και ως ανεξάρτητο κράτος). Στο πρώτο σύνταγμα της Βόρειας Μακεδονίας το οποίο υιοθετήθηκε στις 17 Νοεμβρίου 1991 και αναθεωρήθηκε στις 1 Ιανουαρίου 1992 έγραφε:

(1) Η Δημοκρατία νοιάζεται για τη θέση και τα δικαιώματα των ανθρώπων που ανήκουν στον «μακεδονικό» λαό στις γειτονικές χώρες αλλά και των ξενιτεμένων «μακεδόνων», βοηθά στην πολιτισμική εξέλιξή τους και προωθεί δεσμούς με αυτούς. Κάνοντας αυτά, η Δημοκρατία δεν πρόκειται να ανακατευτεί στα δικαιώματα άλλων κρατών στα εσωτερικά ζητήματά τους.
(2) Η Δημοκρατία νοιάζεται για τα πολιτισμικά, οικονομικά και κοινωνικά δικαιώματα των πολιτών της Δημοκρατίας στο εξωτερικό.[6].

Τελικά, στις 13 Σεπτεμβρίου 1995, η Βόρεια Μακεδονία υπέγραψε μια ενδιάμεση συμφωνία με την Ελλάδα[7] για να διακόψει η ελληνική κυβέρνηση τον οικονομικό φραγμό που είχε επιβάλλει, για πολλούς λόγους οι οποίοι συμπεριλάμβαναν τις εδαφικές διεκδικήσεις.[8] Σύμφωνα με την ενδιάμεση συμφωνία, η Βόρεια Μακεδονία, θα παραιτείτο από όλες τις διεκδικήσεις στα γειτονικά της κράτη, και από τότε, η έννοια της «Ενωμένης Μακεδονίας» δεν έχει λάβει επίσημη υποστήριξη από την κυβέρνηση της Βόρειας Μακεδονίας. Η έννοια όμως χρησιμοποιείται πολύ από Σλαβομακεδόνες εθνικιστές οι οποίοι ακόμα προβάλλουν διεκδικήσεις εις βάρος των γειτόνων της Βόρειας Μακεδονίας.

Χάρτης της Μακεδονίας από το 1885 από τον Φ. Μπιανκόνι.

Παραπομπές

  1. Greek Macedonia "not a problem", The Times (London), August 5 1957
  2. «OSCE Human Dimension Implementation Meeting - Report by the Macedonian Human Rights Movement of Canada». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Οκτωβρίου 2003. Ανακτήθηκε στις 30 Οκτωβρίου 2003. 
  3. Macedonians of Bulgaria Αρχειοθετήθηκε 2006-07-23 στο Wayback Machine. Center for Documentation and Information on Minorities in Europe - Southeast Europe (CEDIME-SE). (pdf)
  4. «Το γλωσσικό ιδίωμα των γηγενών σε περιοχές της Μακεδονίας, Αντίβαρο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Δεκεμβρίου 2010. Ανακτήθηκε στις 5 Σεπτεμβρίου 2010. 
  5. Patrides, Greek Magazine of Toronto, September - October, 1988, p. 3.
  6. Simons, Marlise (3 Φεβρουαρίου 1992). As Republic Flexes, Greeks Tense Up. New York Times. 
  7. "Interim Accord between the Hellenic Republic and the former Yugoslav Republic of Macedonia", United Nations, 13 Σεπτεμβρίου 1995.
  8. Floudas, Demetrius Andreas; «"A Name for a Conflict or a Conflict for a Name? An Analysis of Greece's Dispute with FYROM",». 24 (1996) Journal of Political and Military Sociology, 285. Ανακτήθηκε στις 11 Φεβρουαρίου 2008.