Ο Δούκας της Υόρκης (αγγλικά: Duke of York) είναι τίτλος ευγενείας του Ηνωμένου Βασιλείου, από τον 15ο αιώνα που παραχωρήθηκε στον δεύτερο γιο των Άγγλων και μετέπειτα Βρετανών μοναρχών, ο αντίστοιχος τίτλος στο Σκωτσέζικο βασίλειο ήταν "Δούκας του Όλμπανι".
Ο Γεώργιος Α΄ της Μεγάλης Βρετανίας και η Βασίλισσα Βικτώρια παραχώρησαν αντίστοιχα στους δεύτερους γιους των μεγαλύτερων γιων τους τους τίτλους του "Δούκα της Υόρκης και του Όλμπανι" και του "Δούκα της Υόρκης" αντίστοιχα. Στο Αγγλικό βασίλειο από τον 14ο αιώνα ο τίτλος του Δούκα της Υόρκης έχει δημιουργηθεί οκτώ φορές, μετά την ένωση των βασιλείων στο βασίλειο της Μεγάλης Βρετανίας (1707) ο τίτλος του Δούκα της Υόρκης και του Όλμπανυ έχει δημιουργηθεί τρεις φορές.
Ο σημερινός δούκας της Υόρκης είναι ο Πρίγκιπας Ανδρέας, Δούκας της Υόρκης, δεύτερος γιος της Ελισάβετ Β΄ του Ηνωμένου Βασιλείου που δεν έχει γιους και δεν ξαναπαντρεύτηκε μετά το διαζύγιο του (1996).
Πρώτη δημιουργία του δουκάτου
Τον Μεσαίωνα η Γιορκ ήταν η μεγαλύτερη πόλη στα βόρεια της Αγγλίας, έγινε η έδρα του αρχιεπισκόπου της Υόρκης (735) και η έδρα της ευρύτερης περιοχής του Γιορκσάιρ.
Τα πρώτα μεσαιωνικά χρόνια ήταν ένα μικρό βασίλειο των Βίκινγκ με το όνομα "Γιόρβικ", διατηρήθηκε μέχρι την πτώση του τελευταίου Βίκινγκ βασιλιά Έρικ Χάραλντσον με την ήττα του από τον Έντρεντ της Αγγλίας, από τότε μέχρι την δημιουργία του δουκάτου τον 14ο αιώνα δημιουργήθηκαν πολλές κομητείες της Υόρκης.
Ο τίτλος του δούκα της Υόρκης δημιουργήθηκε για πρώτη φορά (1385) από τον Εδμόνδο του Λάνγκλεϊ τέταρτο γιο του Εδουάρδου Γ΄ της Αγγλίας και της Φιλίππης του Αινώ, μια σημαντική μορφή στο έργο του Ουίλλιαμ Σαίξπηρ "Ριχάρδος Β΄". Τον τίτλο κληρονόμησε ο μεγαλύτερος γιος του Εδουάρδος του Νόργουιτς που έπεσε στην μάχη του Αζινκούρ (1415), τον διαδέχθηκε ο μικρότερος αδελφός του Ριχάρδος του Κέιμπριτζ αλλά οι τίτλοι του κατασχέθηκαν από το στέμμα μετά την εκτέλεση του για την συμμετοχή του σε συνωμοσία εναντίον του Ερρίκου Ε΄ της Αγγλίας. Ο γιος του Ριχάρδος της Υόρκης αποκαταστάθηκε ως 3ος δούκας την εποχή που ξέσπασε ο Πόλεμος των Ρόδων σαν αρχηγός του Οίκου της Υόρκης. Ο μεγαλύτερος γιος του Εδουάρδος ήταν ο μεγάλος νικητής απέναντι στον αντίπαλο Οίκο του Λάνκαστερ (1461), ανέβηκε στον θρόνο ως Εδουάρδος Δ΄ της Αγγλίας και ενσωμάτωσε το δουκάτο με στο στέμμα.
Οι επόμενες δημιουργίες
Η δεύτερη δημιουργία έγινε από τον Εδουάρδο Δ΄, με κάτοχο τον δεύτερο γιο του Ριχάρδο του Σρούσμπερυ, ο Ριχάρδος ήταν ένας από τους πρίγκιπες του Πύργου του Λονδίνου που φυλακίστηκε με τον μεγαλύτερο αδελφό του από τον σφετεριστή θείο του Ριχάρδο Γ΄ της Αγγλίας. Η τύχη του Ριχάρδου του Σρούσμπερυ είναι άγνωστη πιθανότατα δολοφονήθηκε από τον θείο του, πέθανε χωρίς απογόνους και ο τίτλος ξεκληρίστηκε.
Η τρίτη δημιουργία έγινε για λογαριασμό του Ερρίκου Τυδώρ δεύτερου γιου του Ερρίκου Ζ΄ της Αγγλίας ο οποίος έγινε διάδοχος του θρόνου μετά τον πρόωρο θάνατο του μεγαλύτερου αδελφού του Αρθούρου της Ουαλίας (1502). Ο Ερρίκος διαδέχθηκε τον πατέρα του ως Ερρίκος Η΄ της Αγγλίας (1509) και το δουκάτο ενσωματώθηκε ξανά με το Αγγλικό στέμμα.
Η τέταρτη δημιουργία έγινε για λογαριασμό του Καρόλου Στιούαρτ, του δεύτερου γιου του Ιακώβου Α΄ της Αγγλίας, όταν πέθανε ο μεγαλύτερος αδελφός του Ερρίκος Φρειδερίκος, πρίγκιπας της Ουαλίας (1612) έγινε κληρονόμος του θρόνου. Στέφτηκε πρίγκιπας της Ουαλίας (1616) και όταν ανέβηκε στον θρόνο ως Κάρολος Α΄ της Αγγλίας (1625) ο τίτλος ενσωματώθηκε με το στέμμα.
Η πέμπτη δημιουργία έγινε για λογαριασμό του Ιακώβου Στιούαρτ του δεύτερου αδελφού του Καρόλου Α΄, η πόλη και η πολιτεία της Νέας Υόρκης στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής πήραν το όνομα του δούκα της Υόρκης. Ο μεγαλύτερος αδελφός του Κάρολος Β΄ της Αγγλίας πέθανε χωρίς απογόνους, τον διαδέχθηκε ο Ιάκωβος ως Ιάκωβος Β΄ της Αγγλίας και ο τίτλος ενσωματώθηκε ξανά στο στέμμα.
Στις αρχές του 18ου αιώνα ο Ιακωβίτης διεκδικητής του θρόνου Ιάκωβος Φραγκίσκος Εδουάρδος Στιούαρτ γιος του Ιακώβου Β΄ παραχώρησε τον τίτλο του δούκα της Υόρκης στον δεύτερο γιο του Ερρίκο. Ο Ιάκωβος Φραγκίσκος Εδουάρδος Στιούαρτ παραχώρησε τα κληρονομικά του δικαιώματα σαν "Παλαιού διεκδικητή" στον μεγαλύτερο γιο του Κάρολο ως "Νέου διεκδικητή" και στον μικρότερο γιο του Ερρίκο που έγινε Ρωμαίος καρδινάλιος στο δουκάτο της Υόρκης. Οι επόμενοι διεκδικητές του στέμματος από τους Ιακωβίτες ήταν : o Ιάκωβος Γ΄, ο Κάρολος Γ΄ και ο Ερρίκος Θ΄.
Ένωση με το δουκάτο του Όλμπανυ στην Σκωτία
Τον 17ο αιώνα όταν ενώθηκαν τα στέμματα της Αγγλίας και της Σκωτίας το διπλό δουκάτο της Υόρκης και του Όλμπανυ δημιουργήθηκε πολλές φορές αλλά σύντομα. Η πρώτη δημιουργία έγινε από τον δούκα Ερνέστο Αύγουστο της Υόρκης & Ώλμπανυ μικρότερο αδελφό του Γεωργίου Α΄ της Μεγάλης Βρετανίας που πέθανε πρόωρα χωρίς απογόνους. Η δεύτερη δημιουργία έγινε από τον πρίγκιπα Εδουάρδο της Υόρκης και του Όλμπανι μικρότερο αδελφό του Γεωργίου Γ΄ του Ηνωμένου Βασιλείου που πέθανε επίσης πρόωρα χωρίς απογόνους. Η τρίτη και τελευταία δημιουργία έγινε από τον πρίγκιπα Φρειδερίκο της Υόρκης και του Όλμπανι δεύτερο γιο του βασιλιά Γεωργίου Γ΄, υπηρέτησε πολλά χρόνια τον Βρετανικό στρατό ως αρχιστράτηγος και πήρε τον τίτλο του "Μεγάλου παλαιού δούκα της Υόρκης" αλλά πέθανε επίσης χωρίς απογόνους.
Τελευταίες δημιουργίες
Η έκτη δημιουργία του δουκάτου της Υόρκης χωρίς το δουκάτο του Όλμπανυ έγινε από τον πρίγκιπα Γεώργιο της Υόρκης δεύτερο γιο του μελλοντικού βασιλιά Εδουάρδος Ζ΄ του Ηνωμένου Βασιλείου όταν ο μεγαλύτερος αδελφός του Αλβέρτος Βίκτωρ του Κλάρενς & Έιβονντεϊλ πέθανε χωρίς απογόνους και έγινε διάδοχος του θρόνου. Ο Γεώργιος διαδέχθηκε τον πατέρα του ως Γεώργιος Ε΄ του Ηνωμένου Βασιλείου και ο τίτλος ενσωματώθηκε για άλλη μια φορά στο στέμμα.
Η έβδομη δημιουργία έγινε από τον πρίγκιπα Αλβέρτο, δεύτερο γιο του Γεωργίου Ε΄ και μικρότερο αδελφό του Εδουάρδου που διαδέχθηκε τον πατέρα του ως Εδουάρδος Η΄ του Ηνωμένου Βασιλείου, μετά την παραίτηση του Εδουάρδου Η΄ ο Αλβέρτος τον διαδέχθηκε απροσδόκητα ως Γεώργιος ΣΤ΄ του Ηνωμένου Βασιλείου και ο τίτλος ενσωματώθηκε για άλλη μια φορά στο στέμμα.
Η όγδοη δημιουργία έγινε από τον πρίγκιπα Ανδρέα δεύτερο γιο της Ελισάβετ Β΄, σήμερα (2018) βρίσκεται σε μεγάλη ηλικία και έχει μόνο δυο κόρες γι'αυτό το δουκάτο αναμένεται να ξεκληριστεί ξανά με τον θάνατο του.
Όλες σχεδόν οι δημιουργίες τερματίστηκαν παράδοξα με τον πρώτο κάτοχο επειδή είτε έγιναν βασιλείς και ενσωματώθηκε το δουκάτο στο στέμμα είτε πέθαναν χωρίς απογόνους.
Δούκες της Υόρκης
Πρώτη Δημιουργία (1385)
Δεύτερη δημιουργία (1474)
Τρίτη δημιουργία (1494)
Τέταρτη δημιουργία (1605)
Πέμπτη δημιουργία (1633)
Έκτη δημιουργία (1892)
Έβδομη δημιουργία (1920)
Όγδοη δημιουργία (1986)
Παραπομπές
- ↑ https://www.britannica.com/biography/Edmund-of-Langley-1st-Duke-of-York
- ↑ https://www.britannica.com/biography/Edward-of-Norwich-2nd-duke-of-York
- ↑ http://www.englishmonarchs.co.uk/plantagenet_20.htm
- ↑ http://www.bbc.co.uk/history/historic_figures/edward_iv_king.shtml
- ↑ Scarisbrick, J. J. (1997). Henry VIII (2nd ed.). Yale University Press.
- ↑ Gregg, Pauline (1981), King Charles I, London: Dent
- ↑ Callow, John, The Making of King James II: The Formative Years of a King, Sutton Publishing, Ltd, Stroud, Gloucestershire, 2000. Page
Πηγές
- Callow, John, The Making of King James II: The Formative Years of a King, Sutton Publishing, Ltd, Stroud, Gloucestershire, 2000
- Gregg, Pauline (1981), King Charles I, London: Dent
- Scarisbrick, J. J. (1997). Henry VIII (2nd ed.). Yale University Press.
- Scadding, Henry (1873). Toronto of old: collections and recollections illustrative of the early settlement and social life of the capital of Ontario
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
.jpg)
.jpg)
