Στην ελληνική μυθολογία, Δευκαλίων είναι ο σύζυγος της Πύρρας, κόρης του Επιμηθέα , ήταν οι μόνοι άνθρωποι που επέζησαν από τον Κατακλυσμό και αναδημιούργησαν την ανθρωπότητα. Ήταν γιος του Προμηθέα[4] και της Κλυμένης .
Κατά μια εκδοχή, το όνομά του προέρχεται από τη σύνθεση των λέξεων "δεύκος", παραλλαγή του "γλεύκος", που σημαίνει γλυκός, και "ἁλιεύς", ψαράς[8].
Κατά μια άλλη άποψη προέρχεται από το "Δευς" <Ζευς και το "καλίων" δηλαδή αυτός που έχει το κάλλος του Διός.
Ο Κατακλυσμός του Δευκαλίωνα είναι η αρχαία Ελληνική εκδοχή του κατακλυσμού που αναφέρεται σε παραδόσεις πολλών αρχαίων πολιτισμών.
Την εποχή που στη Θεσσαλία βασίλευε ο Δευκαλίωνας, ο Δίας αποφάσισε να καταστρέψει όλο το χάλκινο γένος των ανθρώπων που ήταν διεφθαρμένoι. Ο Δευκαλίωνας λοιπόν πληροφορήθηκε από τον πατέρα του, Προμηθέα, για την επερχόμενη καταστροφή, κατασκεύασε ένα πλοίο, συγκέντρωσε τα απαραίτητα εφόδια για την επιβίωση τους και επιβιβάστηκε στο πλοιάριο μαζί με την γυναίκα του.
Όταν οι βροχές που έστειλε ο Δίας σταμάτησαν, το πλοίο του Δευκαλίωνα προσάραξε πάνω στην κορφή του Παρνασσού[4] (ή στο όρος Αίτνα[9] ή στον Άθω της Χαλκιδικής[10] ή στο όρος Όθρυς στη Θεσσαλία κατά τον Ελλάνικο) και ο Δευκαλίων και η Πύρρα κατέβηκαν στην ξηρά και έκαναν θυσία στον Φύξιο Δία[11]. Προκειμένου να αναγεννηθεί το ανθρώπινο γένος, άρχισαν να πετάνε πέτρες πίσω από την πλάτη τους: οι πέτρες που πετούσε ο Δευκαλίωνας μεταμορφώνονταν σε άνδρες και αυτές που πετούσε η Πύρρα μεταμορφώνονταν σε γυναίκες.
Από την πρώτη πέτρα που πέταξε ο Δευκαλίωνας προήλθε ο Έλληνας, γενάρχης των Ελλήνων. Οι άνθρωποι που δημιουργήθηκαν από τις πέτρες ονομάστηκαν λαός, δηλαδή οι άνθρωποι που γεννήθηκαν από τις πέτρες (αρχαία ελληνικά: λας=πέτρα)[4][9].
Ο Στράβων αναφέρει ότι στην ακτή της Φθιώτιδας υπήρχαν δυο μικρά νησιά που είχαν πάρει το όνομά τους από το Δευκαλίωνα και την Πύρρα.
Στον περίβολο του ναού του Ολυμπίου Διός στην Αθήνα υπήρχε στα αρχαία χρόνια, όπως αναφέρει ο Παυσανίας, ένας τάφος, όπου σύμφωνα με την παράδοση ήταν θαμμένος ο Δευκαλίωνας.
