O Αλβέρτος (γερμ. Albrecht von Österreich-Teschen, 3 Αυγούστου 1817 - 18 Φεβρουαρίου 1895) από τον Οίκο των Αψβούργων-Λωρραίνης, ήταν δούκας του Τέσσεν (1847-95) και αρχιδούκας της Αυστρίας. Ήταν στρατηγός της Αυστρίας, γενικός επιθεωρητής για 36 έτη και αρχιστράτηγος της Αυστρο-Ουγγαρίας και της Γερμανίας.
Βιογραφία
Ο Αλβέρτος Φρειδερίκος Ροδόλφος Δομίνικος ήταν ο πρωτότοκος γιος του Καρόλου Λουδοβίκου της Αυστρίας, Δούκα του Τέσσεν, και της Ερριέττας Αλεξανδρινής, κόρης του Φρειδερίκου Γουλιέλμου του Νασσάου-Βάιλμπουργκ.
Από μικρός είχε στρατιωτική κλίση και ο πατέρας του τον ενθάρρυνε σε αυτό. Αν και έπασχε από ήπιας μορφής επιληψία, αυτό δεν τον εμπόδισε να κάνει στρατιωτική σταδιοδρομία. Εισήλθε στον αυστριακό στρατό το 1837 με στρατιωτικό διοικητή τον Γιόζεφ Ραντέτσκυ. Έγινε υποστράτηγος το 1840 και αντιστράτηγος το 1843.
Στρατιωτικές εκστρατείες
Προήχθη σε στρατηγό του Ιππικού το 1845 και του δόθηκε η διοίκηση της Άνω Αυστρίας, της Κάτω Αυστρίας και του Σάλτσμπουργκ. Το 1847 απεβίωσε ο πατέρας του και κληρονόμησε το Ανάκτορο Βάιλμπουργκ στη Βάδη παρά τη Βιέννη (Baden bei Wien), που το έκανε θερινή διαμονή της οικογένειας. Το χειμώνα η οικογένειά του ζούσε στο Ανάκτορο του Αλβέρτου Καζιμίρ του Τέσσεν (νυν Μουσείο Αλβέρτου).
Ήταν διοικητής της Βιέννης και το 1848, στις οδομαχίες των επαναστατικών αναταραχών, τραυματίστηκε. Οι στρατιώτες του εξασφάλισαν το κέντρο της πόλης, αλλά όχι τα προάστια. Δεν έδειξε αποφασιστικότητα και οι αρχές της πόλης τον αντικατέστησαν. Στάλθηκε με μία μοίρα στη Βόρεια Ιταλία, όπου ο Κάρολος Αλβέρτος της Σαρδηνίας δημιουργούσε συνασπισμό κρατών για την εκδίωξη των Αυστριακών. Διέσχισε το Τιτσίνο και διοικώντας τη μοίρα του εξασφάλισε τη νίκη της Νοβάρα το 1849.
Έγινε πολιτικός και στρατιωτικός διοικητής της Ουγγαρίας από το 1851 ως το 1860. Το 1864 η σύζυγός του Χιλδεγάρδη μετέβη στο Μόναχο για την κηδεία του αδελφού της, Μαξιμιλιανού Β΄, αλλά ασθένησε από φλεγμονή πνευμόνων και πλευρίτιδα και απεβίωσε. Το 1866 ξέσπασε ο Αυστρο-Πρωσικός Πόλεμος και ορίστηκε διοικητής της Νότιας Στρατιάς για να αντιμετωπίσει τις ιταλικές δυνάμεις του Βίκτωρα Εμμανουήλ Β΄. Νίκησε τον Ιούνιο στη μάχη της Κουστότσα, αλλά δεν ακολούθησε τις νικημένες ιταλικές δυνάμεις στο Μούντσιο· δεν εκμεταλλεύτηκε την επιτυχία του. Τον Ιούλιο ο αυστριακός στρατός υπό τον Λούντβικ φον Μπένεντεκ υπέστη συντριπτική ήττα στο Κένινγκρατς (νυν Χράντετς Κράλοβε) από τον πρωσικό του Χέλμουτ φον Μόλτκε. Ο Αλβέρτος ονομάστηκε γενικός διοικητής το 1866. Μετά από την ήττα αυτή τίποτε δεν μπορούσε να γίνει εναντίον της Πρωσίας και υπεγράφη ειρήνη με την Ιταλία και με την Πρωσία, στις οποίες παραχωρήθηκε η Βενετία και το Χόλσταϊν αντίστοιχα. Η Αυστριακή Αυτοκρατορία έγινε το διπλό βασίλειο της Αυστρο-Ουγγαρίας.
Τα τελευταία έτη
Το 1888 έγινε αρχιστράτηγος της Αυστρίας και το 1893 της Γερμανίας: ο Γουλιέλμος Β΄ της Γερμανίας έστειλε το στρατηγό Βάλτερ φον Λόα να του παραδώσει τη στραταρχική ράβδο. Συνέχισε να είναι αρχιστράτηγος και σε προχωρημένη ηλικία. Ωστόσο το 1895 έχασε μερικώς την όρασή του και το άλογό του έπρεπε να καθοδηγείται από βοηθό.
Απεβίωσε το 1895 σε ηλικία 77 ετών και τάφηκε δημοσία δαπάνη στην Αυτοκρατορική Κρύπτη της Βιέννης. Η περιουσία του και ο τίτλος του κληροδοτήθηκε στον ανιψιό του Φρειδερίκο, Δούκα του Τέσσεν. Μπροστά από την κατοικία του Αλβέρτου στη Βιέννη, νυν Μουσείο Αλβέρτου (Albertina), έχει στηθεί έφιππος ανδριάντας του. Το όνομά του δόθηκε το 1872 στο θωρηκτό Αρχιδούκας Αλβέρτος, που το 1908 μετονομάστηκε σε Feuerspeier (= Άγαλμα φωτιάς) και το 1920 παραχωρήθηκε στην Ιταλία που το ονόμασε Buttafuocco (= Φλογοβόλο).
Οικογένεια
Το 1844 νυμφεύτηκε τη Χιλδεγάρδη των Βίττελσμπαχ, κόρη του Λουδοβίκου Α΄ της Βαυαρίας, και είχε τέκνα:
Υποσημειώσεις
Πηγές
- "Death of Archduke Albrecht", The New York Times, 19 February 1895
- Robert Gardiner (editorial director), Conway's All the World's Fighting Ships 1906–1921. London: Conway Maritime Press, 1985. ISBN 0-85177-245-5
- Robert A. Kann, A History of the Habsburg Empire 1526–1918. Berkeley: University of California Press, 1974.
- George R. Marek, The Eagles Die: Franz Joseph, Elisabeth, and Their Austria. New York: Harper & Row, 1974. ISBN 978-0-246-10880-7
- Frederic Morton, A Nervous Splendour. Vienna 1888–1889. London: The Folio Society, 2006 (first published in 1979).
- Alan Palmer, Twilight of the Habsburgs. The life and times of the Emperor Francis Joseph. New York: Grove Press, 1994.
