Άλμπερτ Λουτούλι
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση	1898[1][2][3] Μπουλαουάγιο[4]
Θάνατος	21  Ιουλίου 1967[5][3][6] Κουαντουκούζα
Αιτία θανάτου	σιδηροδρομικό ατύχημα
Συνθήκες θανάτου	θανατηφόρο δυστύχημα
Χώρα πολιτογράφησης	Νότια Αφρική
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσες	Αγγλικά Ζουλού γλώσσα
Σπουδές	Πανεπιστήμιο της Γλασκώβης Adams College
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	πολιτικός[7] αυτοβιογράφος καθηγητής
Εργοδότης	Πανεπιστήμιο της Γλασκώβης
Αξιοσημείωτο έργο	Let My People Go
Πολιτική τοποθέτηση
Πολιτικό κόμμα/Κίνημα	Αφρικανικό Εθνικό Κογκρέσο
Αξιώματα και βραβεύσεις
Βραβεύσεις	Βραβείο Νόμπελ Ειρήνης (1960)[8][9] βραβείο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ (1968)
Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Ο Άλμπερτ Τζων Λουτούλι (Albert John Lutuli ή Luthuli, 1898 – 21 Ιουλίου 1967), γνωστός και με το όνομά του στη γλώσσα των Ζουλού ως Μβούμπι, ήταν Νοτιοαφρικανός δάσκαλος, ακτιβιστής και πολιτικός που βραβεύθηκε με το Βραβείο Νόμπελ Ειρήνης το 1960 για τον ρόλο του στον μη βίαιο αγώνα κατά του καθεστώτος φυλετικών διακρίσεων. Ο Λουτούλι εκλέχθηκε πρόεδρος του Αφρικανικού Εθνικού Κογκρέσου, της οργανώσεως που τότε κατεύθυνε την αντίσταση κατά της λευκής κυβερνήσεως της Νότιας Αφρικής. Υπήρξε ο πρώτος Αφρικανός (και ο πρώτος πολίτης χώρας εκτός Ευρώπης και Αμερικής) στην ιστορία που πήρε το Βραβείο Νόμπελ Ειρήνης.

Ο Λουτούλι ήταν ο τρίτος γιος του ιεραποστόλου των Αντβεντιστών της Εβδόμης Ημέρας Τζων Μπουνυάν Λουτούλι (John Bunyan Lutuli) και της Μτόνυα Γκουμέντε (Mtonya Gumede). Ο Άλμπερτ Λουτούλι γεννήθηκε κοντά στο Μπουλαουάγιο στην τότε Ροδεσία, περί το 1898. Ο πατέρας του πέθανε, οπότε ο ίδιος και η μητέρα του επέστρεψαν στο σπίτι των προγόνων της, στην κωμόπολη Γκρούτβιλ-Κουαζούλου της επαρχίας Επαρχία Κουαζούλου-Νατάλ, στη Νότια Αφρική. Εκεί έμεινε με τον θείο του, τον Μάρτιν Λουτούλι, ο οποίος τότε ήταν ο εκλεγμένος αρχηγός όσων Ζουλού ήταν Χριστιανοί. Στη συνέχεια, ο Άλμπερτ παρακολούθησε το Κολέγιο Άνταμς, νότια του Ντέρμπαν^[10].

Μετά την ολοκλήρωση ενός παιδαγωγικού προγράμματος στο Ήντενντέιλ, κοντά στο Πιτερμάριτσμπουργκ, ο Λουτούλι αποδέχθηκε τη θέση του μοναδικού δασκάλου στο δημοτικό σχολείο του αγροτικού Μπλάουμπος, στο Νιούκασλ του Νατάλ. Εδώ ο Λουτούλι έγινε λαϊκός ιεροκήρυκας των Μεθοδιστών. Το 1920 πήρε μία κρατική επιδότηση για να παρακολουθήσει ένα ανώτερο σεμινάριο για την κατάρτιση των δασκάλων στο Κολέγιο Άνταμς, και στη συνέχεια δίδαξε στο σχολείο του κολεγίου μαζί με τον τότε διευθυντή του, τον εξέχοντα μαύρο καθηγητή Ζαχαρία Μάθιους (Zachariah Keodirelang Matthews, 1901–1968). Για να στηρίξει τη μητέρα του, αρνήθηκε προσφορά να σπουδάσει στο Πανεπιστήμιο του Φορτ Χερ.

Ο Λουτούλι δραστηριοποιήθηκε στον συνδικαλισμό, εκλεγόμενος το 1928 γραμματέας της Ενώσεως Αφρικανών Διδασκάλων και το 1933 προέδρός της, ενώ συνέχισε και το ιεραποστολικό έργο του πατέρα του.

Το 1933 οι πρεσβύτεροι της φυλής του ζήτησαν από τον Λουτούλι να γίνει αρχηγός της. Για δύο χρόνια δίσταζε, αλλά αποδέχθηκε την πρόσκληση στις αρχές του 1936 και παρέμεινε στο αξίωμα για 17 χρόνια μέχρι την καθαίρεσή του από τη ρατσιστική κυβέρνηση το 1953. Ωστόσο, ανάμεσα στον λαό του διατήρησε τη χρήση του τίτλου «ινκόζι» (= αρχηγός) πριν από το όνομά του για το υπόλοιπο της ζωής του.

Το 1948 το κυβερνητικό «Εθνικόν Κόμμα» υιοθέτησε την πολιτική του απαρτχάιντ (apartheid, ορθή προφορά στα αφρικάανς: απάρτηντ) και ο διαχωρισμός των φυλών στη χώρα ενισχύθηκε την επόμενη δεκαετία με το σύστημα των «εσωτερικών διαβατηρίων» (Dompas).

Το 1944 ο Λουτούλι έγινε μέλος του Αφρικανικού Εθνικού Κογκρέσου (ANC). Το 1945 εκλέχθηκε στην Επαρχιακή Επιτροπή του Κουάζουλου του ANC και το 1951 εκλέχθηκε πρόεδρος της επιτροπής αυτής. Το επόμενο έτος μαζί με άλλους επικεφαλής του ANC άρχισε να διοργανώνει μη βίαιες εκστρατείες κατά των νόμων των φυλετικών διακρίσεων.

Η κυβέρνηση, κατηγορώντας τον Λουτούλι για σύγκρουση συμφερόντων, απαίτησε να παραιτηθεί από μέλος του Αφρικανικού Εθνικού Κογκρέσου προκειμένου να διατηρήσει το αξίωμα του φυλάρχου. Ο Λουτούλι αρνήθηκε να το κάνει και καθαιρέθηκε από τη φυλαρχία. Μετά από ένα μήνα ωστόσο εκλέχθηκε γενικός πρόεδρος του ANC. Αντιδρώντας αμέσως, η κυβέρνηση επέβαλε διετείς απαγορεύσεις δραστηριοτήτων του στη οργάνωση. Με τη λήξη της δεύτερης απαγορεύσεως το 1956, παρακολούθησε ένα συνέδριο του ANC και αμέσως μετά οι αρχές τον συνέλαβαν και λίγους μήνες αργότερα τον κατηγόρησαν για προδοσία, μαζί με 155 άλλους. Τον Δεκέμβριο του 1957, μετά από ένα σχεδόν έτος υπό κράτηση κατά την προεργασία για τη δίκη, ο Λουτούλι απελευθερώθηκε και οι κατηγορίες εναντίον του και εναντίον άλλων 64 ομοφύλων του άρθηκαν.

Ο Λουτούλι προσέγγισε τη Διεθνή Αδελφότητα Συμφιλιώσεως (International Fellowship of Reconciliation), η οποία εκείνη την εποχή (1957) είχε ανοίξει ένα παράρτημα στη Νότια Ροδεσία.

Μία ακόμα πενταετής απαγόρευση τον περιόριζε σε μία ακτίνα 15 μιλίων (24 χιλιομέτρων) από το σπίτι του. Αυτή η απαγόρευση άρθηκε προσωρινά όσο κατέθετε στις συνεχιζόμενες δίκες για προδοσία, αλλά και τον Μάρτιο του 1960 για να επιτρέψει τη σύλληψή του επειδή έκαψε δημόσια το εσωτερικό του διαβατήριο μετά τη Σφαγή του Σάρπβιλ. Κατά την κατάσταση έκτακτης ανάγκης που ακολούθησε, συνελήφθηκε, βρέθηκε ένοχος και του επιβλήθηκε ποινή φυλακίσεως με αναστολή, οπότε και επέστρεψε στο Γκρούτβιλ. Η απαγόρευση άρθηκε προσωρινά για μία τελευταία φορά για 10 ημέρες στις αρχές Δεκεμβρίου 1961, ώστε να μπορέσει ο Λουτούλι και η σύζυγός του να παρακολουθήσουν τις τελετές της απονομής σε αυτόν του Βραβείου Νόμπελ Ειρήνης στο Όσλο, μία βράβευση που χαρακτηρίσθηκε από την εφημερίδα Die Transvaler ως «ένα ανεξήγητο παθολογικό φαινόμενο».

• Benson, Mary (1963): Chief Albert Lutuli of South Africa, Oxford University Press.
• Pillay, Gerald J. (1993): Voices of Liberation: Albert Lutuli, HSRC Publishers. ISBN 978-0-7969-1356-2.
• Wilburn, Kenneth (2014): Το λήμμα «Albert Lutuli» στο The 20th Century Go-N: Dictionary of World Biography του Frank N. Magill, Routledge. ISBN 978-1-317-74060-5.
• Brittain, Vera: The rebel passion: a short history of some pioneer peacemakers, Allen & Unwin, Λονδίνο 1964