Halen

Enghraifft o:	ingredient, cymysgedd
Math	cynhwysyn bwyd, sbeis, food preservative
Yn cynnwys	sodiwm clorid, impurity, ychwanegyn bwyd, anticaking agent, potasiwm ïodid
Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia

Cyfansoddyn cemegol gwyn yw halen a'r enw cemegol arno yw sodiwm clorid (fformiwla NaCl). Defnyddir halen i roi blas ar fwyd ac i gadw (neu brisyrfio) cigoedd. Mae ychydig ohono'n hanfodol i gynnal dyn ac anifeiliaid byw, ond mae gormod yn wael i'r iechyd, neu hyd oed angheuol.

Defnyddir ef i ddadlaith rhew ar y ffyrdd.

Dyma gofnod yn nyddiadur William Jones Moelfre, Aberdaron^[1]:

28 Mai 1884: sych Gorphen torri tywyrch cwt 5 Hau halen yn Cae'r Afon

Mae’n son llawer am "nôl halen", fel arfer yn yr hydref - ond "hau halen"? Beth a olygai - a’r dyddiad ynghanol y tymor? A thybed a oes a wnelo tyddyn Cae Halen Bach ym mhlwyf Llandwrog rhywbeth â’r cwestiwn. Mae yna lawer o enghreifftiau o enwau tebyg ar hyd a lled Cymru.

Eginyn erthygl sydd uchod am gemeg. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato.