Stupnička ili hadži Saliha džamija nalazi se u banjalučkom naselju Stupnica, na desnoj obali Vrbasa, uz Ulicu Miloša Obilića (nekadašnja Ulica Nurije Pozderca).[1]
Historija
Nakon izgradnje Ferhad-pašine džamije, i ostalih javnih objekata na lijevoj obali Vrbasa, izgradnjom mosta i saobraćajnice koja je išla kroz tvrđavu Kastel, u pravcu jugozapadnih dijelova grada, počinje se razvijati dio Donjeg Šehera, čime se intenvizira proces urbanizacije i proširuje urbano jezgro Banja Luke.
Prijašnji izgled džamije hadži Saliha (2009)
Izgrađena je 1595, a u narodna je prozvana Stupničkom džamijom, zbog stupa, koje su na tom dijelu Vrbasa nalazile i služile za obradu kudelje i ruja, pa je čitava mahala po tome dobila svoje ime. Pod zaštitom UNESCO-a kao kulturni spomenik svjetske baštine III. kategorije.
Nacionalni spomenik čini harem sa nišanima uz Stupničku džamiju. Objekat džamije ne uživa režim zaštite, jer nije izveden u skladu sa stanjem objekta prije njegovog rušenja i nije rehabilitiran u skladu sa Zakonom o sprovođenju odluka Komisije za zaštitu nacionalnih spomenika uspostavljene prema Aneksu 8. Općeg okvirnog sporazuma za mir u Bosni i Hercegovini.
U popisu mahala iz 1580. mahala u kojoj se nalazi džamija, upisana je kao "Sutisnica" - Stupnica, a zatim u popisu mahala iz 1604(8), naziva se "mahala Hadži-Alijinog mesdžida", sa 87 kuća, na osnovu čega se svrstaje u najstarije mahale Banja Luke. U tom dokumentu se vidi da je osnivač (vakif), džamije bio Alija. Hadži Salih po kojem džamija nosi ime, je popravljao džamiju o čemu postoji legenda.
Uz samu džamiju se nalazi veliki harem, a sahranjivanje u njemu je počelo još u 16. stoljeću, a vrši se i danas. Na mezarju se nalazi i veći broj nišana koji su doneseni sa drugih lokaliteta, koji su izmješteni sa lokaliteta nekadašnje Seyydija džamije (postoji samo u popisu mahala iz 1604, a nalazila se u blizini današnje tvornice "Kosmos", o kojoj piše Ayverdi, a porušena je prije prvog svjetskog rata).[2]
_%D1%83_%D0%91%D0%B0%D1%9A%D0%BE%D1%98_%D0%9B%D1%83%D1%86%D0%B8.jpg)
