Reli (en. Rallying) je moto-sport kod kojeg se vozači sa (posebno podešenim) automobilima, motociklima ili kamionima natječu na privatnim ili javnim putevima ciljem da zadovolje prosječnu brzinu zadanu na određenoj etapi.
Pravila
Ekipa se sastoji od navigatora i vozača, koji se po potrebi mogu mijenjati. Navigatorov cilj je da vožaču tokom vožnje čita mapu sa tzv. pace notes-a. Trke se vrše u point-to-point formatu. Ekipe trku počinju sa vremenskim razmakom od najčešće jedne minute. Staza je podjeljena na dijelove tzv. etape, vozač mora da završi etapu u zadanom vremenu, a ako zakasni dobiva kaznene bodove.
Sistem bodovanja
Pozicija
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
Bodovi
25
18
15
12
10
8
6
4
2
1
Historija
Albert Lemaître, pobjednik prvog reli takmičenja, sa svojim Peugeotom od 3 KS.
Prvo reli takmičenje je održano 1894. godine u Parizu u tzv. "Utrci kola bez konja" (fr. Concours des Voitures sans Chevaux). Zvanični pobjednik je bio Albert Lemaître u svom Peugeotu, mada je prvi utrku završio Jules-Albert de Dion ali je kasnije diskvalifikovan jer je njegov auto imao parni motor. Ta utrka je inspirisala mnoge druge po cijeloj Evropi. Naziv "reli" se za ove utrke prvi put koristio u Monte Carlu Reliju (Kasnije Reli Monte Carlo) 1911. godine.
Kako bi takmičenje bilo jednako, po propisima se u reli utrkama mogu samo koristiti limuzine i sportska vozila, sa blagim modifikacijama za višu brzinu, kočenje, upravljanje i sl. Najpopularnije marke koje se koriste u reliju su Renault (Alpine), Peugeot, Mini, Ford, Citorën, Mitsubishi, Lancia, Subaru i sl.
Grupe
U reliju auta se dijele po performansu, modifikacijama, težini i sl. na grupe.
U grupi N minimalni broj identičkih vozila je bio 5.000. Izmjenje su bile malobrojne i striktne. Manje promjene na motoru, motornom menadžmentu, mijenjanje am
ortizera i točkova i sl. Auta iz ove grupe su imali velike probleme sa prenosom, kočenjem i sl. Najznačajna auta iz grupe N su: Peugeot 106 rally, Honda Integra Type-R, Renault Clio Sport, BMW M3, Mitsubishi Lancer Evo, Subaru Impreza WRX STI itd.
Grupa H/Grupa F
Vozila iz Grupe H (F) su najčešće vozila kojim je homologacija u grupama A i N istekla a za čije su produženje odgovorni proizvođači. Ta auta a Evropi danas isključivo voze amateri. Najznačajnije auto iz ove grupe je Lancia Delta S4.
Grupa F2
F2 grupa je nastala kako bi se smanjili troškovi relija. Auta iz F2 grupe su Kit Car auta sa pogonom na prednje točkove i niskom minimalnom težinom. Auta ove grupe su se najbolje pokazali asfaltnim relijima. Danas se auta iz ove grupe koriste u Junior WRC takmičenjima.
ST grupa
U ST grupi su uglavom duži modeli koji se obično koriste u kružnim trkama. Ova grupa je nastala u naciolnim takmičenjima. U ovoj grupi se koriste vozila sa pogonom na dva točka (Osim Audi A4). Turbine su zabranjene, dopuštene su promjene kod upravljačkog sistema i pozicije vozača radi rasporeda težine.
Grupa B
Grupa B je zabranjena 1987. godine. Iz grupe B potiču neki od najbržih reli automobila ikada i često se naziva zlatno doba relija. Auta iz ove grupe su imali dvije turbine, centralno smješten motor i jako velike aero kitove. Nakon mnogobrojnih nesreća 1986. godine u kojima je poginulo 2 vozača i 11 gledaoca, ova grupa je zabranjena. Auta iz ove grupe su ostala upamćena po ljepoti i snazi.
Reli utrke
Reli Finska, 2010
Popularizacijom relija nastala je potreba za nekom organizacijom koja bi regulirala pravila, postavljala standarde i sl. Tu ulogu je zauzela FIA (fr. Fédération Internationale de l'Automobile) odonsno Međunarodna automobilska federacija, koja i danas organizuje svjetsko prvenstvo u reliju, WRC (en. World Rally Championship) koje se održava od 1973. godine u više država. U BiH najpoznatije reli takmičenje je Reli Jahorina koje se održava od 1972. godine.
_1st.jpg)
