|
Haplogrupa
Haplogrupa (grčki: ἁπλοῦς, - haploûs = jednostavno, jedno) je skupina sličnih haplotipova koji imaju zajedničkog pretka s istom SNP mutacijom. Pošto se sastoji od sličnih haplotipova, omogućava predviđanje haplogrupa prema haplotipovima. Haplogrupa se određuje i utvrđuje SNP testom.
Haplogrupe se označavaju slovima, po abecednom slijedu, a podskupine dodatnim slovima i brojevima. Mitohondrijska DNK i Y-DNK i se označavaju različito. Detekcija ovih genetičkih markera može ukazati na zajedničko porijeklo jedinki i populacija u hiljadama godina dalekoj prošlosti.
Porijeklo osoba ili populacija po muškoj liniji uočava se analizom Y-hromosomske DNK (Y-DNK), a po ženskoj liniji po mitohondrijskoj DNK (mtDNK). Y-DNK kćeri nasljeđuju od majki, a sinovi od oćeva dobijaju Y-hromosom (i snjim Y-vezane haplogrupe).[1][2]
Y-vezane (Y-DNK]) haplogrupe
- Grupe s M168 mutacijom
- Grupe s M168 mutacijom
(mutacija M168 datira od prije oko 50. 000 godina)
(mutacija M89 se dogodila prije oko 45.000 godina)
- Haplogrupa F (P14, M213) − južna Indija, Šri Lanka, Kina, Koreja)
- Haplogrupa G (M201) − nađena u mnogim evroazijskim narodima, najčešće u malim frekvencijama; najčešća je na Kavkazu, Iranskoj visoravni i Anadoliji; u Evropi se se pretežno susreće Grčkoj, Italiji, Iberiji, Tirolu i Češkoj, a izuzetno rijetko na sjeveru kontinenta.
- Haplogrupa H (M69) − Indija, Šri Lanka, Nepal, u malim frekvencijama Pakistan, Iran, u Srednjoj Aziji i Arabiji
- Haplogrupa IJK (L15, L16)
- Grupe s L15 & L16 mutacijama
- Haplogrupa IJK (L15, L16)
- o Haplogrupa IJ (S2, S22)
- + Haplogrupa I (M170, P19, M258) − širom Evrope, malo prisutna u dijelu Bliskog Istoka, drugdje je nema.
- + Haplogrupa J (M304) − Srednji Istok, Turska, Kavkaz, Italija, Grčka, Balkan, Sjeverna i Sjeveroistočna Afrika
- o HaplogrupaK (M9, P128, P131, P132
- Grupe s M9 mutacijom
(mutacija M9 datira od prije oko 40.000 godina)
- Haplogrupa K
- o Haplogrupa L (M11, M20, M22, M61, M185, M295) − Južna, Srednja i Jugozapadna Azija, Sredozemlje
- o Haplogrupa MNOPS (rs2033003/M526)
- o Haplogrupa T (M70, M184/USP9Y+3178, M193, M272)
- Grupe s M526 mutacijom
- Haplogrupa MNOPS (rs2033003/M526)
- o Haplogrupa M (P256) − Nova Gvineja, Melanezija, istočna Indonezija
- o Haplogrupa NO (M214)
- + Haplogrupa N (M231) − najsjevernija Evroazija, osobito među uralskim narodima
- + Haplogrupa O (M175) − Istočna Azija, Jugoistočna Azija, Južni Pacifik, Južna i Srednja Azija
- Haplogrupa O1 (MSY2.2)
- Haplogrupa O2 (P31, M268)
- Haplogrupa O3 (M122)
- o Haplogrupa P (M45, 92R7, M74/N12) (M45 se zbila prije oko 35.000 godina)
- + Haplogrupa Q (MEH2, M242, P36) − Datira od prije oko 15 000-20 000 godina. Nađena u Aziji i Amerikama.)
- + Haplogrupa R (M207)
- o HaplogrupaS (M230, P202, P204) − Nova Gvineja, Melanezija, istočna Indonezija
- Grupe s M70 mutacijom
Haplogrupe mitohondrijske DNK (mtDNK)
- Subsaharska Afrika: L0 , L1 , L2 , L3 , L4 , L5 , L6 , L7
- Zapadna Evroazija: H , T , U , V , X , K , I , J , W (sve vode porijeklo od objedinjujuće haplogrupe N)
- Istočna Evroazija: A , B , C , D , E , F , G , Y (C, D, E, i G pripadaju objedinjujućoj haplogrupii M)
- Indijanci: B , C , D , X
- Australo-Melanezija: P , Q , S.[1]
Bosna i Hercegovina
(na uzorku većem od 100)
- Y-DNK
- I2a - %
- R1a - %
- R1b - %
- I1 - %
- E1b1b - %
- J2 - %
- T(+L) - %
- G2a - %
- I2b - %
- mtDNK
- H - %
- U - %
- J - %
- T - %
- V - %
- K - %
- W - %
- I - %
- X2 - %
- Ostale - %
Reference
- ^ a b Ahmić A., Silajdžić E. (2014): Mitohondrijalna DNK i Y hromosom u filogenetičkim studijama humanih populacija. OFF-SET, Tuzla, isbn 978-9958-31-184-0.
- ^ Bajrović K, Jevrić-Čaušević A., Hadžiselimović R., Ed. (2005): Uvod u genetičko inženjerstvo i biotehnologiju. Institut za genetičko inženjerstvo i biotehnologiju (INGEB), Sarajevo, ISBN 9958-9344-1-8.
Također pogledajte
Vanjski linkovi
|
|