Ovaj članak ili neki od njegovih odlomaka nije dovoljno potkrijepljen izvorima (literatura, veb-sajtovi ili drugi izvori). Ako se pravilno ne potkrijepe pouzdanim izvorima, sporne rečenice i navodi mogli bi biti izbrisani. Pomozite Wikipediji tako što ćete navesti validne izvore putem referenci te nakon toga možete ukloniti ovaj šablon.
Peristil, centralni trg
Rimski car Dioklecijan proveo je zadnje godine svog života u ogromnoj palači, koju je podigao u blizini svog rodnog mjesta Aspalthos (Dioclea, blizu Salone - današnjeg Solina) u Dalmaciji između 295-305 godine. Spalatska (prijašnje ime za Split) palača odlikuje se svojim izvanrednim strateškim položajem u sredini Rimskog carstva između zapada i istoka.
Palača se sastoji od niza rimskih vila i dvorske, vojne, gradske i sakralne arhitekture. Na pravougaonom temelju sagrađena palača zauzimala je oko 30.000 m2 (otprilike 215 x 180 metara). Ogromni zidovi i tornjevi na svakom uglu, kao i još po četiri manja tornja na svakom zidu (osim na zidu prema moru), razgraničavali su ovu građevinu od ostale okoline. Unutrašnjost palače sastojala se od jedne vodoravne (Decumanus) i jedne uspravn (Cardo) ulice, koja je palaču pravilno dijelila na četiri dijela: dva na sjeveru i dva na jugu.
U sjevernom dijelu,arheološka iskopavanja pokazala su ostatke dvije velike grđevine pravougaonog oblika, čija funkcija do danas nije u potpunosti razjašnjena. Pretpostavlja se da su građevine imale vojnu funkciju.
Na središnjem trgu (Peristil) u južnom dijelu palače, na lijevoj i desnoj strani, nalazili su se parkovi sa spomenicima (tri hrama i Dioklecijanov mauzolej). U južnoj četvrti očuvani su ostaci carskih odaja različitih oblika.
Tokom vijekova prvobitna arhitektura se stalno mijenjala. Danas su od kompleksa sačuvane zidine, troja vrata (Zlatna - Porta Aurea, Srebrna - Porta Argentea, Željezna - Porta Ferrea i Mjedena - Porta Aenea), carev mauzolej (danas crkva Sv. Duje), ugaone kule, Jupiterov hram ili Hram svih bogova, središnji trg - Peristil, te neposredno na jugu od Peristila, Vestibul.
.jpg)
