Budoželje je naseljeno mjesto u sastavu općine Vareš, FBiH, Bosna i Hercegovina.
Naselje Budoželje udaljeno je od Vareša oko 10 km vazdušne linije u pravcu jugoistoka.
U srednjem vijeku područje Vareša ulazilo je u sastav župe Trstivnica i župe Vidogošća. Imena toponima kao što su: selo Sasine, Šaški Do i kroz njega tekući Šaški potok upućuju na zaključak da su na području Vareša u srednjem vijeku bili prisutni i Sasi. Pojedini izrazi koji su se upotrebljavali u rudarskoj i kovačkoj terminologiji npr. rudokop tj. rupa iz koje se vadila ruda u Varešu zvala se orat (od njem. ort) što ide u prilog činjenicama o prisustvu Sasa.
Na širem području naselja evidentirana su na četiri lokaliteta, nekropole sa stećcima i starim nišanima. Na sjednici komisije za očuvanje nacionalnih spomenika održanoj od 20. do 26. januara 2009. godine, proglašene su za nacionalni spomenik Bosne i Hercegovine.[1] U središtu naselja na lokalitetu Glavica ili Hrid smještena je nekropola sa 36 stećaka (34 sanduka i 2 sljemenjaka). U pravcu sjevera na udaljenosti od nekropole do 30 m vazdušne linije, na lokalitetu Gromile nalaze se tri stara nišana.
Druga nekropola je smještena na lokalitetu Višgreblje ili Jabuka (udaljena od lokaliteta Glavica ili Hrid oko 700 m u pravcu istoka) sa 30 stećaka (23 sanduka i 7 sljemenjaka). Na mjesnom groblju pored novih nišana nalazi se 20-tak starih nišana jednostavne obrade, vidno oštećeni zbog starosti, bez natpisa. Većina ih je utonula u zemlju ili oborena. Na jednom nišanu evidentirana je (1719/20) godina, a na drugom natpis iz 1884/85.
Treća nekropola je smještena na lokalitetu Solila ili Trzan (udaljena od lokaliteta Jabuka oko 500 m zračne linije u pravcu istoka) sa 12 stećaka (8 sanduka i 4 sljemenjaka).
Četvrti lokalitet Vrh je udaljen od lokaliteta Solila oko 300 m vazdušne linije u pravcu istoka, gdje su smještena dva stećka u formi sljemenjaka.
Stanovništvo
| Sastav stanovništva – naselje Budoželje |
|---|
| 2013.[2] | 1991. |
| Osoba | 698 (100,0%) | 956 (100,0%) |
| Bošnjaci | 687 (98,42%) | 946 (98,95%)1 |
| Bosanci | 5 (0,716%) | – |
| Muslimani | 4 (0,573%) | – |
| Nisu se izjasnili | 1 (0,143%) | – |
| Ostali | 1 (0,143%) | 4 (0,418%) |
| Jugoslaveni | – | 6 (0,628%) |
| Srbi | – | 0 (0,000%) |
| Hrvati | – | 0 (0,000%) |
- 1 Modalitet Muslimani se danas označava kao modalitet Bošnjaci.
Reference
