Дом Рафаіловіча — старажытны асабняк у Таганрогу (вул. Фрунзэ, 20). Знаходзіцца паміж Домам Караспасава і Домам Драсі. Помнік архітэктуры 1860-х гадоў, уваходзіць у лік аб’ектаў культурнай спадчыны Расійскай Федэрацыі пад кодам 6101266000. Лічыцца адным з самых прыгожых асабнякоў старога Таганрога[1][2].
Гісторыя
Дом па адрасе вул. Мікалаеўская, 22[3] быў пабудаваны ў 1860-х гадах[4].
У першыя гады, як і дом пад нумарам 18 у сённяшняй нумарацыі, належаў спачатку купцу Міхалу Караспасаву, потым турэцка-падданаму Панаш Канстанцінідзі[5].
У канцы 1880-х гадоў будынак набыла жонка аўстрыйска-падданага Кацярына Антонаўна[5]. Яе муж Мікалай Іванавіч Рафаіловіч (1850—1912), купец 2-й гільдыі, раптоўна сканаў 9 студзеня 1912 года на 62 годзе жыцця. Дачка Мікалая Іванавіча Зінаіда, 18-летняя красуня, па патрабаванні бацькі заручылася і абвянчалася з 54-летнім Мікалаем Мікалаевічам Алафузавым, шлюб з якім, аднак, аказаўся недаўгавечным і быў скасаваны[5]. Разам са сваім другім мужам Максімавым, сынам багатага растоўскага капіталіста, Зінаіда з’ехала за мяжу з мэтай пабываць у Францыі і пабачыць яе сталіцу. У 1895 годзе яе другі муж пасля смерці бацькі П. Р. Максімава атрымаў па спадчыне 65 тысяч рублёў. У сувязі з Кастрычніцкай рэвалюцыяй Зінаіда і яе муж у Расію больш не вярнуліся[5]. У Мікалая Іванавіча Рафаіловіча вазніцай працаваў Аляксандр Міхайлавіч Недадаеў, які жыў разам са сваёй сямігадовай дачкой Анастасіяй у цокальным паверсе гаспадарскага дома. Яе Мікалай Іванавіч уладкаваў у жаночую гімназію, па сканчэнню якой яна працавала ў яго сакратаром-машыністкай[5].
У 1890 годзе, паводле «Вопісу і ацэнкі нерухомых маёмасцяў г. Таганрога для раскладкі дзяржаўнага падатку і іншых збораў на 1890 год», гэты дом належаў турэцка-падданаму Панаі Канстанцінідзі і ацэньваўся ў 1600 рублёў[3].
У 1919 годзе, падчас знаходжання ў Таганрогу Стаўкі Галоўнакамандуючага Узброенымі Сіламі Поўдня Расіі А. І. Дзянікіна (з 8 жніўня па 27 снежня 1919 года), у доме Рафаіловіча жыў начальнік французскай вайсковай місіі генерал Шарль Манжэн[6]. З 1920 па 1924 год у доме быў размешчаны палітаддзел Конупраформа (фармаванне частак Першай коннай арміі), рэдакцыя газеты «Лісток чырвонаармейца», штаб частак асаблівага прызначэння, якія змагаліся з бандытызмам і займаліся зборам харчовага падатку з насельніцтва блізкіх вёсак і сёл[5][6][7]. З 1925 года — жылы дом[6].
У 1925 годзе ў Таганрогу была праведзена ўсеагульная «муніцыпалізацыя» прыватных дамоў, што мелі агульную плошчу звыш 100 м². Былым уладальнікам або прадастаўлялася невялікае памяшканне ў былым уласным доме, або іх перасялялі ў іншыя кватэры. У рамках гэтай «муніцыпалізацыі» ў 1925 годзе асабняк Рафаіловіча быў падзелены на камунальныя кватэры. Без належнага догляду ён хутка страціў сваё вонкавае і ўнутранае хараство. Фасад мае патрэбу ў складаным рэстаўрацыйным рамонце[8].
Галерэя
-
Дом Рафаіловіча, 2010
-
Парадны ўваход, 2010
-
Вензель «НР», 2010
-
Франтон, 2010
-
Фасад, 2010
Крыніцы
- ↑ Григорян М. Е., Решетников В. К. Таганрог. История архитектуры и градостроительства конца XVII — начала XX века. — Ростов н/Д: Омега-Принт, 2013. — С. 236—237.
- ↑ Лоханкин В. Дом, который построил кто? // Новая таганрогская газета. — 2012. — 17 марта.
- ↑ а б Опись и оценка недвижимых имуществ г. Таганрога для раскладки государственного налога и других сборов на 1890 год. — Таганрог: Тип. А. М. Миронова, 1890. — С. 15.
- ↑ Седова Н. Таганрог. — М.: Научный мир, 2008. — 40 с. — ISBN 978-5-91522-036-1.
- ↑ а б в г д е Гаврюшкин О. П. Мари Вальяно и другие (Хроника обывательской жизни). — Таганрог: МИКМ, 2001. — 544 с.
- ↑ а б в Киричек М. С. Рафаиловича дом // Таганрог. Энциклопедия. — Таганрог: Антон, 2008. — С. 600. — ISBN 978-5-88040-064-5.
- ↑ Андреенко С. А. Таганрог. Познавательное путешествие по легендам и былям старого города. — Таганрог: Антон, 2004. — С. 48. — ISBN 5-88040-029-8/
- ↑ Борзенко В. Боль и гордость старого Таганрога // АиФ на Дону. — 2008. — 26 марта.
Спасылкі
