Пячора адкрыта ў 1966 годзе. Сумарная даўжыня закартаграфаваных хадоў на цяперашні дзень складае каля 257 км[1]; сама пячора займае плошчу каля 2 км², што абумоўлена шматлікасцю і звілістых хадоў. Хады залягаюць на глыбіні каля 20 м. Пячора моцна замыта глінай. Сустракаюцца сталактыты, геліктыты, іншыя нацечныя ўтварэння і крышталі гіпсу.
Гісторыя адкрыцця
Прыднястроўскае Падолле, багатае пячорамі, прыцягвала даследчыкаў; у 1965 годзе львоўскія спелеолагі з новастворанага клуба «Цыклоп» праводзілі тапаздымку пячоры «Ветравая» каля вёскі вёскі КараліўкаБаршчыўскага раёнаЦярнопальскай вобласці, калі мясцовыя хлопчыкі паказалі непадалёк ручай, які сыходзіць пад зямлю. У той раз раскапаць нічога не атрымалася, але вярнуўшыся праз год, 8 мая1966 года, Аляксей Соляр і Мірон Саўчын праніклі за гліняны сіфон, які не даў ім прайсці ў папярэднім годзе, і абследавалі каля 400 метраў пячоры. Першапачаткова меркавалася, што яе даўжыня не менш за 3 кіламетраў; далейшае яе даследаванне ператварыла яе ў найбольш доўгую пячору ў Савецкага Саюза. Пячору назвалі аптымістычнай, паколькі скептычна настроеныя калегі празвалі львавян «аптымістамі».
З таго часу было праведзена больш за 260 экспедыцый; у даследаваннях пячоры прымалі ўдзел і спелеолагі з іншых краін: Балгарыі, Польшчы, Расіі і т. д.
Па меры даследаванні пячоры ўзнікала неабходнасць у новых падземных базавых лагерах. На 2008 год іх 15. «Аазіс», адзін з самых далёкіх падземных лагераў, які размяшчаецца на перыметры пячоры, з'яўляецца таксама і самым зручным: прама ў лагеры ёсць рэзервуар з чыстай вадой, калонкай для яе выкачвання, каля 700 літраў ужо запасённой вады, спальныя месцы на паўсотні чалавек і новае кухоннае начынне.
Рэкорды
Гэта даўжэйшая ў свеце гіпсавая пячора, пятая па працягласці пячора ў свеце [2].
