Leopoldo O'Donnell y Jorris (12 de xineru de 1809, Santa Cruz de Tenerife – 5 de payares de 1867, Biarritz) foi un políticu y militar español, presidente del gobiernu en 1856, 1858-1863 y 1865-1866, ún de los principales protagonistes del reináu de Sabela II. La so familia yera d'orixe irlandés, descendiera de Calvagh O'Donnell, xefe del clan de los O'Donnell y chieftain de Tyrconnel a mediaos del sieglu XVI. Foi duque de Tetuán.
Ñacíu'l 12 de xineru de 1809, en Santa Cruz de Tenerife, u taba destináu el so pá, el xeneral Carlos O'Donnell, yera asinamesmu sobrín del tamién xeneral Enrique José O'Donnell, conde de la Bisbal. Ingresara mui xoven nel exércitu y en 1828 yera yá soteniente. Participara dende'l so aniciu en 1833 na primer Guerra Carlista, defendiendo los derechos al tronu de Sabela II. Xeneral dende 1836, tres años más tarde foi recompensáu col ascensu a teniente xeneral yá col títulu de conde de Lucena pola so vitoria sobro los carlistes, comu capitán xeneral d'Aragón, Valencia y Murcia, al llevantar el sitiu que Ramón Cabrera y Griñó punxera a la llocalidá castellonense de Lucena del Cid.
Finada la guerra y la rexencia de María Cristina de Borbón, en 1840 foi destináu a Pamplona, al entamu de la rexencia del xeneral Baldomero Espartero, escontra quien cospirara al añu siguiente, tres de lo cual viérase obligáu a exiliase en Francia.
En 1843, tres la cayida d'Espartero, tornara de París, u participare col xeneral Ramón María Narváez na creación de la Orde Militar Español. Poco enantes d'entamar la exemonía política de Narváez y del Partíu Moderáu, foi nomáu capitán xeneral de Cuba, cargu que desendolocó dende 1843 hasta 1848. Cinco años dempués del so nuevu regresu a España, participara nos proyeutos pa provocar la cayida del moderantismu nel poder. Al final de xunu de 1854, convirtiérase na principal figura de los sucesos conocíos como la Vicalvarada, dirixíos escontra del gobiernu de Luis José Sartorius, tres los cuales manifestárase'l Manifiestu'l Manzanares (7 de xunetu de 1854), col qu'atraxera a gran parte del Exércitu ya de la población civil, pa dar aniciu al denomáu Bieniu Progresista. Formara parte'l gobiernu presidíu por Espartero (xefe del progresismu por aquel entós), desendolcando el cargu de ministru de la Guerra dende'l 30 de xunetu de 1854. Creara'l so propiu partíu, la Xunión Lliberal, compendiu de moderaos y progresistes en desacuerdu coles idees más fuertes del momentu.
El 14 de xunetu de 1856, sostiyera'l frente del gabinete a Espartero, nel cual siguiera funcionando como ministru de la Guerra hasta que'l 12 d'ochobre d'esi mesmu añu, Narváez tornara de nuevu a la presidencia. Durante esti, el so primer gobiernu, desmantelara la obra constitucional y llexislativa del Bieniu Progresista.
Tornara a la presidencia del gabinete y al Ministeriu de la Guerra el 30 de xunu de 1858, dando aniciu a cinco años de gobiernu, nos que destacara pola so actividá esterior. Obtubo gran ésitu na Guerra de Marruecos, u participó personalmente, lo que-y valiera el títulu de Conde de Tetuán. Dotres actuaciones militares españoles lloñe de les sos fronteres, foron les protagonizaes na Conchinchina]; en Méxicu, u el xeneral Juan Prim, obtuvo un acuerdu col gobiernu de Benito Juárez; y na República Dominincana anexonada en 1861.
Llamáu de nuevu por Sabela II a presidir el gobiernu en 1865, en sustitución del desacreditáu Narváez, tornó a desendolcar el Ministeriu de la Guerra, y pretendió ensin ésitu atraer a Prim, que cospiró escontra la Reina. Intervino una vegada más nel esterior, concretamente en Sudamérica, u tenía llar dende 1864 la denomada guerra del Pacíficu, qu'enfrentó a España, escontra Perú y Chile hasta 1866. Les desavenencies con Sabela II, lleváronlu a entregar el gobiernu a Narváez, el 10 de xunetu d'esi mesmu añu, y a retirase a Biarritz, Francia, u morrió'l 5 de payares de 1867, meses enantes de que la Revolución de 1868, na que participó'l so partíu (cuandu él taba vivu negose repetíes veces a formar parte del llevantamientu, pola mor de la so fidelidá a la Reina), la Xunión Lliberal, destronó a la Reina Sabela II y entamó'l nomáu Sexeniu Democráticu.
Referencies
Enllaces esternos