Krasnodar
flags of Krasnodar (en) coat of arms of Krasnodar (en)
Alministración
País	Rusia
Krais	Krai de Krasnodar
Ókrug urbano (es)	conceyu de Krasnodar
Tipu d'entidá	ciudá con más d'un millón d'habitantes
Cabezaleru/a del gobiernu	Yevgeny Naumov (en)
Nome oficial	Краснодар (ru)
Nome llocal	Краснодар (ru)
Códigu postal	350000–350921
Xeografía
Coordenaes	45°02′N 38°59′E / 45.03°N 38.98°E / 45.03; 38.98
Krasnodar Krasnodar (Rusia)
Superficie	339.31 km²
Altitú	25 m
Demografía
Población	1 138 654 hab. (1r xineru 2024)
Porcentaxe	100% de conceyu de Krasnodar
Densidá	3355,79 hab/km²
Más información
Fundación	1793
Prefixu telefónicu	861
Estaya horaria	Hora de Moscú UTC+03:00
Llocalidaes hermaniaes	Karlsruhe, Harbin, Ferrara, Tallahassee, Burgas, Nancy, Wels, Sukhumi, Lárnaca (es) y Yereván
krd.ru

Krasnodar (rusu: Краснодар Krasnodár), enantes Yekaterinodar o Ekaterinodar (Екатеринодар), ye una ciudá del sur de Rusia xunto al ríu Kubán. Ye'l centru alministrativu del krai de Krasnodar (tamién conocíu como Kubán).

Ye'l centru económico y cultural del Distritu Federal Sur y del Cáucasu Norte, amás de ser el centru de la rexón histórico y xeográfico del Kubán. Según datos de RBC Information Systems, en 2013, Krasnodar yera la ciudá rusa con mayor crecedera en volume de negocios.^[1]

La llocalidá forma una entidá municipal alministrada direutamente pol krai, estremada en cuatro ókrugs, llamada Ciudá de Krasnodar.

La llocalidá topar nes llanures de la vera derecha del ríu Kubán, darréu dempués del banzáu de Krasnodar. D'antiguo confluyía equí nel Kubán l'afluente ríu Karasún, güei un conxuntu d'estanques na zona sureste de la ciudá. Na mesma zona hai un conxuntu de llagunes formaes por un brazu muertu del ríu, que se conoz como Stáraya Kubán. La ciudá estender escontra'l norte, escontra les tierres baxes de Kubán-Azov.

Falta ente 100 y 120 km al este y sureste, respeutivamente, del mar Negru y el mar d'Azov y a 1340 km al sur de Moscú, la capital de la Federación Rusa.

Na otra vera del Kubán tópase la república d'Adigueya, a la que pertenecen llocalidaes como Yablonovski y Tliustenjabl, allongamientos de la capital del krai, que constitúin la so periferia sur.

Foi fundada como Yekaterinodar o Ekaterinodar (en rusu: Екатеринодар). El nome orixinal significaba "el regalu de Catalina", en reconocencia a Catalina la Grande, quien amplió oficialmente la tierra de la rexón cosaca de Kubáñ hasta'l mar Negru y en reconocencia de Santa Catalina d'Alexandría, la Mártir, considerada patrona de la ciudá.

Tres la Revolución Rusa de 1917, Yekaterinodar pasó a llamase Krasnodar n'avientu de 1920. Esisten dos potenciales significaos pal nuevu nome que se-y dio a la ciudá: Krasno- (Красно-), que significaba 'bonitu' (ye un raigañu más antiguu) o 'colloráu' (especialmente relevante teniendo en cuenta les condiciones polítiques de la dómina); y -dar (-дар), que significa 'regalu'. Polo cual, el nome de la ciudá significa «regalu guapu» o «regalu coloráu» (por 'regalu de los colloraos').

El 30 de xunu de 1792 la zarina concedió una patente real a los cosacos del Mar Negru, descendientes de los cosacos de Zaporozhia, que sirvieren y moraren nel territoriu pola que se-yos concedía la propiedá de la Tierra del Kubán, delimitada pol ríu Kubán y el mar d'Azov y pel este pela llinia Yeisk-desaguada del Labá. D'esa manera, asitiaba la propiedá rusa de Circasia, apostada pol Imperiu otomanu na guerra rematada nesi añu.

Los cosacos, al añu siguiente (1793) fundaron la llocalidá de Yekaterinodar, primero como campamentu militar y más tarde como fortaleza. El so primer alcalde militar, escoyíu en 1795, foi Danil Savinovich Volkorez.

El 18 de setiembre de 1794 l'agrimensor del hetman empezó a delimitar les llindes y a abrir les cais de la ciudá según el plan del gobernador xeneral de Táurida Semión Semiónovich Zhegulin. Conforme a esti plan a la vera del ríu Karasún asitiábase la fortaleza militar, en que'l so centru asitiar la ilesia, y alredor d'ésta, les viviendes y cuarteles. Escontra'l norte de la fortaleza baltáronse los montes y edificáronse les cases habitaes polos cosacos del Mar Negru. D'alcuerdu al censu del conceyu del 11 de payares de 1794, en Yekaterinodar vivíen 586 persones, llegando pocu dempués a los 370 llares. Na antigueda ellí taba la población Griega de Fanagoria. Recientemnete atopóse un cercu de la dómina del Rei Persa Dario I.

Na primer metá del sieglu XIX, Yekaterinodar creció como un centru dinámicu de los cosacos del Kubán.

En 1860, Krasnodar foi designada como centru del recién creáu óblast de Kubán, y en 1867 recibió'l estatus de ciudá.

La construcción del ferrocarril del Cáucasu Norte (Tijoretsk-Krasnodar-Novorosíisk) nes décades de 1870 y 1880 supunxo un gran impulsu al desenvolvimientu de la ciudá. Para 1888 cerca de 45.000 persones vivíen na ciudá y convirtiérase nun puntu vital de comerciu pal sur de Rusia.

En 1897 alzóse un obeliscu en conmemoración de los 200 años de la fundación de los cosacos del Kubán (tomando 1696 como entamu).

Pela Guerra Civil Rusa, la ciudá foi la capital de facto del Movimiento Blanco nel sur de Rusia. Munchos cosacos fueron antibolcheviques que sofitaron a esti movimientu.^[2][3]

Foi asaltada na Primer Campaña del Kubán del Exércitu de Voluntarios del xeneral Lavr Kornílov ente'l 9 y el 13 d'abril de 1918, pero la muerte del xeneral causó'l llevantamientu del asediu y la decisión d'Antón Denikin de caltener el frente na llinia del Don. Sicasí, cinco meses más tarde, pela Segunda Campaña del Kubán el xeneral Denikin tomó al asaltu la ciudá el 16 y 17 d'agostu del mesmu añu.

Nos siguientes años, 1919 y 1920 siguió operando de manera clandestina'l comité del Partíu, a la cabeza del cual atopábense Vladímir Chorni, A. A. Limanski, M. Kochin y M Masiliev, coordinando l'actividá de delles organizaciones clandestines, grupos de combate y partisanos coloraos.^[4]

El 17 de marzu de 1920 Yekaterinodar foi abandonáu poles Fuercies Armaes del Sur de Rusia y ocupáu poles tropes del 9ᵘ exércitu del Exércitu Coloráu d'Obreros y Llabradores. El poder na ciudá pasó al Comité Executivu del Kubán y más tarde al Comité Revolucionariu Rexonal del Kubán. El 7 d'avientu de 1920 por decisión del NKVD de la RSFSR el nome de la ciudá camudó a Krasnodar.

El 13 de setiembre de 1937, por decisión del Comité Executivu Central de ToLes Rusias, estremóse'l krai d'Azov-Mar Negru ente'l krai de Krasnodar, con centru en Krasnodar, y el óblast de Rostov, con centru en Rostov del Don.^[5]

Na Segunda Guerra Mundial, Krasnodar foi ocupada pola Wehrmacht alemana (Grupu d'Exércitos A), ente'l 9 d'agostu de 1942 y el 12 de febreru de 1943, en que foi lliberada pol Exércitu Coloráu. En memoria de les víctimes de la ocupación alzóse un memorial sobre una fuesa d'enterramientu masivu. Les fuercies alemanes, incluyendo a la Gestapo y los escuadrones móviles d'execución de les SS mataron a miles de xudíos, comunistes y supuestos partisanos comunistes, fusilándolos, aforcándolos, quemar ya inclusive usando Gaswagen.^[6] En xunetu de 1943 realizáronse los primeros xuicios a collaboracionistes. La ciudá recibió graves daños pel combate pero foi reconstruyida y anovada dempués de la guerra.

Tres l'anulación del raión de Krasnodar el 20 d'avientu de 1935 y la cesión de parte del so territoriu pa la creación del raión de Márianskaya, el 12 de xunu de 1936 el territoriu de la ciudá de Krasnodar foi estremáu en tres distritos: Kírovski, Kaganóvichski y Stálinski. De parte del distritu Kaganóvichski creóse'l distritu Krasnogvardeiski. Los distritos Kírovski y Krasnogvardeiski fueron anulaos el 5 de payares de 1955 y el so territoriu partíu nos distritos Kaganóvichski -que'l so nome camudaría a Léninski el 12 de setiembre de 1957- y Stálinski -rebautizado Oktiabrski el 5 de payares de 1961, añu en qu'hubo revolver contra'l gobiernu de Krushchov. Los distritos Pervomaiski, Sovetski y Prikubanski formáronse'l 29 de mayu de 1958, el 10 d'abril de 1973 y el 21 de febreru de 1975, respeutivamente.

En 1971, Piotr Volinski fixo españar una bomba nun autobús nun actu terrorista. En 1973, construyir na llende suroriental de la ciudá'l banzáu de Krasnodar, construyíu coles mires de procurar recursos pal suministru agrícola y brindar proteición ante les crecíes del ríu Kubán.

El 1 de febreru de 1994 llevar a cabu un tresformamientu na organización alministrativa de la ciudá. El distritu Léninski pasó a ser el ókrug Kubanoberezhni, el Sovetski pasó a ser el ókrug Karasunski, el Prikubanski pasó a ser el ókrug Prikubanski y los distritos Oktiabrski y Pervomaiski fueron xuníos pa crear el ókrug Central. El distritu Kubanoberechni convertíu nel ókrug Occidental.

La unidá municipal de la Ciudá de Krasnodar surdió al implementase la Llei federal de 1995 Sobre los principios xenerales de la organización de l'autonomía local na Federación Rusa, pola que toles ciudaes y los territorios en que les sos llendes desenvolvíase'l autogobiernu local, con propiedaes municipales, presupuestos locales y fueren órganos electivos del autogobiernu local, declarábense unidaes municipales. El 5 de xunetu de 1996 la Duma de la Ciudá aprobaba'l primer estatutu de la unidá municipal, qu'establecía la división alministrativa de la ciudá en cuatro ókrugs alministrativos.^[7] El 19 de xunetu de 2003 aprobóse un nuevu estatutu nel que delimitaba el territoriu de la ciudá de Krasnodar con respectu al del posiólok Krasnodarski y creábense nos distritos 5 conceyos rurales.^[8]

L'escudu d'armes de Yekaterinodar foi publicáu en 1841 pol oficial cosacu Ivan Chernik. La lletra real "Y" na metá ye por Ekaterina II (nome rusu de Catalina II de Rusia), tamién representa la fecha na que se fundó la ciudá, l'Águila de dos cabeces imperial (que simboliza'l patronalgu del zar sobre los cosacos del Mar Negru), arma d'un líder cosacu, fortaleza de Yekaterinodar, banderes coles lletres "Y", "P", "A" y "N", pola sigla inicial de Catalina II, Pablo I, Alexandru I y Nicolás I. Les estrelles marielles alredor del escudu simbolicen 59 stanitses alredor de la ciudá. Foi retomáu tres otros escudos en 2005.

• 
  El primer escudu de Yekaterinodar na so publicación oficial en 1849
• 
  Primer escudu de 1849, en color.
• 
  Escudu de Krasnodar (1967).
• 
  Escudu de Krasnodar (1979).
• 
  Escudu de Krasnodar (1996).
• 
  Escudu de Krasnodar (1999).
• 
  Escudu de Krasnodar (2005).

Krasnodar tien un clima húmedu subtropical (el so clasificación climática de Köppen ye Cfa). Gocia d'iviernos nidios y curtios, con temperatures medies ente 0 y 2 °C. En dellos años, por diversos factores atmosféricos, danse curtios episodios d'intensu fríu (ente -15 y -20 °C) y calor anormal (+15/20 °C). El branu ye llargu (d'entamos de mayu a entamos d'ochobre) y calorosu, más húmedu en mayu y xunu, y más secu ente xunetu y setiembre. La media del mes más calorosu -xunetu-, ye de 24,1 °C. Dellos años dan foles de calor afogadiego en xunetu y agostu, en que les temperatures superen los 40 °C. Añalmente cayen 700—750 mm de precipitaciones. El máximu de les mesmes reparar en xunu y en payares y avientu, el mínimu, n'agostu. La temperatura medio del añu ye 12,1 °C, ente que la media añal de mugor del aire ye del 72 %.

Parámetros climáticos permediu de Krasnodar (1981-2010)
Mes	Xin	Feb	Mar	Abr	May	Xun	Xnt	Ago	Set	Och	Pay	Avi	añal
Temperatura máxima media (°C)	4.4	5.7	10.7	18.0	23.2	27.1	30.2	30.2	24.9	18.1	10.7	5.8	17.4
Temperatura media (°C)	0.6	1.1	5.5	12.2	17.2	21.3	24.1	23.7	18.5	12.3	6.1	2.1	12.1
Temperatura mínima media (°C)	-2.2	-2.3	1.8	7.6	12.2	16.4	18.7	18.0	13.3	7.9	2.8	-0.7	-7.8
Temperatura mínima absoluta (°C)	-32.9	-29.8	-25.6	-5.6	-1.2	4.2	9.5	3.9	-2.2	-9.9	-20.4	-27.6	-32.9
Precipitación total (mm)	66	54	58	51	68	86	56	44	46	56	73	77	735
Díes de precipitaciones (≥ 1 mm)	13	11	14	15	14	14	10	8	10	12	14	15	150
Díes de nevaes (≥ 1 mm)	11	10	6	0.3	0	0	0	0	0	0	3	9	39
Hores de sol	71	84	136	181	247	277	303	286	238	173	88	55	2139
Fonte: Pogoda.ru.net[9]

La población de Krasnodar aumentó considerablemente nos postreros 100 años. Evolución demográfica de la ciudá:

De los 328 809 habitantes que tenía en 2002, el 89.8 % yera d'etnia rusa, el 3.3 % yera d'etnia armenia, el 2.1 % yera d'etnia ucraniana, el 1 % yera d'etnia adigué, el 0.4 % yera d'etnia bielorrusa, el 0.3 % yera d'etnia griega, el 0.3 % yera d'etnia tártara, el 0.2 % yera d'etnia xeorxana, el 0.2 % yera d'etnia azerbaixana, el 0.1 % yera d'etnia alemana, el 0.1 % yera d'etnia xitana, y el 0.1 % yera d'etnia turca.^[10]

La unidá municipal estremar en cuatro distritos:

Según declaraciones del alcalde de la ciudá, Vladímir Yevlánov, el presupuestu de Krasnodar en 2010 yera de 14 mil millones de rublos. La recaldación de la ciudá creció un 5.5% en comparanza con 2009.^[11] Na ciudá trabayen más de 62 mil empreses pequeñes y medies, qu'ocupen a 204 mil persones. En Krasnodar rexístrase'l nivel más baxu de desemplegu — 0.3% de la población activa- y el sueldu mediu más altu —21.742 rublos (34.860 rublos — según los datos de 2013) del Distritu Federal del Sur. En trés causes foi declarada pola revista Forbes "la meyor ciudá de Rusia pa los negocios" y tamién polos analistes de RBC Information Systems.^[12] Na ciudá tienen sede dos compañíes asitiaes ente les 200 mayores de Rusia en 2015 según Forbes: Magnit (3er puestu) y NefteGazIndustriya (35ᵘ llugar).^[13]

En 2012 Krasnodar ocupó'l 7ᵘ llugar na Clasificación de Cualidá del Mediu Urbanu, realizada pol Ministeriu de Desenvolvimientu Rexonal de la Federación Rusa, la Unión d'Inxenieros de Rusia, l'Axencia Federal pa la Construcción y l'Alministración de Servicios Comunales (Gosstroi), el Serviciu federal pa la Supervisión de la Proteición de los Derechos del Consumidor y el Bienestar Humano, y tamién la Universidá Estatal M. V. Lomonósov de Moscú.^[14]

Krasnodar ye'l centru industrial del sur de Rusia. Na ciudá operen más de 130 empreses de tamañu medianu y grande, qu'ocupen el 30% de l'actividá de la ciudá y unes 120 mil persones. Les actividaes básiques son la instrumentación y la metalurxa, los materiales de construcción, los testiles, la fabricación de muebles, la ellaboración de tabacu, los productos alimenticios y los agrícoles. L'altu potencial económicu y el clima favorable de les inversiones atrai l'atención de los representantes del capital nacional y estranxeru. Esisten rellaciones de negocios con empreses de los EEXX, Turquía, Ucraína, Alemaña, Bielorrusia, Grecia, Italia, Francia, Israel, Austria y Xipre.

La producción de les empreses industriales de la ciudá algamó un valor en 2010 de 100.8 millones de rublos, un 26.1% más qu'en 2009. Les principales empreses son:

• Krasnodarekoneft S.A, empresa del sector petrolíferu.
• Krasnodarski zavod metalokonstruktsi, empresa del sector metalúrxicu.
• Fábrica de compresores Borets, S. A.
• Philip Morris Kubán, tabacalera.
• Central térmica de Krasnodar
• Claas — la empresa de construcción de maquinaria de la compañía homónima alemana que s'ocupa del montaxe de les cosechadoras;
• "Saturn" — fabricación de los elementos cortiles y les bateríes d'aplicación espacial.
• NPK Ritm, preseos de radiocomunicación.
• Firma Solnechni veter , fotoconvertidores y los módulos solares.
• Aleksandría — ropa d'home.
• Cerveza ensin alcohol de Moscú Ochakovo, filial nº1
• Stankostroitelni zavod imeni Sedina, empresa metalúrxica.
• Neftemash, producción de maquinaria y equipos teunolóxicos pal sector del gas y el petroleu.

El ritmu de construcción de viviendes de la ciudá topar ente los más altos de Rusia xunto a Moscú y San Petersburgu. El sector de la construcción produció 35.9 millones de rublos en 2010.

Krasnodar ocupa'l 1ᵉʳ llugar tocantes a volumen circulación de mercancíes del Distritu Federal Sur.

En Krasnodar tópase'l mayor centru d'esposiciones del sur de Rusia, KrasnodarEKSPO, onde se celebren feries d'importancia como Yugagro, Yuzhni arjitekturno-stroitelni fórum, Yuzhi turisticheski forum, Vina i napitki y otres.

Na llocalidá esisten más de 80 hoteles.

El tresporte públicu en Krasnodar consiste n'autobuses urbanos, trolebuses, tranvíes y marshrutkes.^[15] Los trolebuses y les tranvíes son remanaos por aciu cables llétricos. A diferencia de Moscú y San Petersburgu, Krasnodar nun tien sistema de metro.

Les principales carreteres que xunen Krasnodar al restu de Rusia ye l'Autopista M4 Don (Moscú-Novorosíisk), y a nivel rexonal son importantes l'A146 a Novorosíisk, la R268 a Yeisk y la R251 que llega dende Temriuk, y diríxese a Kropotkin y Stávropol (por Novoaleksándrovsk y Izobilni).

Entámase la construcción d'una autopista de peaxe ente Krasnodar, Abinsk y Kabardinka.^[16]

Les principales estaciones de ferrocarril de la ciudá sòn Krasnodar-I y Krasnodar-II.

Na ciudá topa'l Aeropuertu Internacional de Krasnodar (Páshkovski), xunto al mikroraión Páshkovski. Na zona noroeste de Krasnodar hai un aeródromu militar, Krasnodar-Tsentralni.

Nel sureste de la ciudá hai un pequeñu puertu fluvial de mercancíes.

Krasnodar cuenta con 15 ximnasios, 5 liceos, 67 escueles d'enseñanza media y 20 escueles d'educación especial.

Les principales instituciones educatives cimeres de la llocalidá son la Universidá Estatal del Kubán, la Universidá Estatal de Teunoloxía del Kubán, la Universidá Estatal d'Agricultura del Kubán, la Universidá Estatal de Cultura y Artes del Kubán, la Universidá Estatal de Medicina del Kubán y la Universidá Estatal de Cultura Física, Deporte y Turismu del Kubán, ente otres.

Como filiales d'otres instituciones ruses, cabo destacar l'Institutu de Socioeconomía y Derechu del Kubán, filial de l'Academia de Rellaciones Llaborales y Sociales, l'Institutu de Cooperación de Krasnodar, filial de la Universidá de Cooperación de Rusia, la filial de Krasnodar de la Universidá d'Economía de Rusia Plejánov, la filial de la Universidá Estatal de Pedagoxía de Moscú, la filial de la Universidá Estatal de Ingeniería Ferrovial de Rostov, la filial del Cáucasu Norte de la Universidá Estatal de Xusticia de Rusia, la filial de la Universidá Moderna pa les Humanidaes y la filial de la Universidá de Finances del Gobiernu de la Federación Rusa.

Hai de solliñar ente otres les biblioteques A. S. Pushkin y Varava.

En Krasnodar tópense'l Teatru Académicu de Drama de Krasnodar, Teatru de Balet de Krasnodar, Teatru de títeres del krai de Krasnodar, Teatru musical de Krasnodar, Teatru Municipal Xuvenil de Krasnodar, Circu Estatal de Krasnodar y la Filarmónica de Krasnodar Grigori Ponomarenko, ente otros espacios.

Ente los más destacaos museos de Krasnodar tópense'l Muséu de Pintura del Krai Fiódor Kovalenko, Muséu Estatal d'Historia y Arqueoloxía Yevgueni Felitsin de Krasnodar o la Sala d'Esposiciones d'Artes Plástiques del krai de Krasnodar.

Ente otros munchos, cabo destacar pola so arquiteutura'l cine-teatru Avrora.

En Krasnodar tópase'l monumentu federal de la Torre construyida pol inxenieru Vladímir Shújov, construyida ente 1929 y 1932.

Hai de solliñar coles mesmes l'edificiu de la Filarmónica del Krai de Krasnodar Grigori Ponomarenko, de los arquiteutos A. Kozlov y Fiódor Schechtel (1908, reconstruyíu en 1954 por A. Títov), la casa de M. S. Kuznetsov (1888-1900, na que s'asitia anguaño'l Conservatoriu.

El 28 de setiembre de 2008 inauguróse la escultura "Los Cosacos de Zaporizhia escriben la carta al Sultán Turcu", nel encruz de les cais Krásnaya y Gorki.^[17] Esi mesmu mes instalóse la escultura "Monederu" na cai Gógol.^[18]

El 24 d'abril de 2009 la interseición de les cais Krásnaya y Bábushkina, reconstruyóse'l Arcu de Trunfu d'Alexandru (12 m d'altor y 18 de llargor, por 3 d'anchor), establecíu orixinariamente n'honor a la llegada a la ciudá del zar Alexandru III. En primavera de 2012 instalóse un sistema de llume na fonte xunto al arcu, con coloración regulable polos ciudadanos por aciu el teléfonu móvil.^[19]

El 26 de setiembre de 2011 nel marcu de la celebración del día de la ciudá inaugurar nel Xardín Municipal el complexu "El Bon Ánxel de la Paz" na que trabayaron l'escultor Aleksandr Apólonov y el pintor Piotr Stronski, que consiste nuna columna de 9 metros d'altor coronáu pola figura dorada de 2 metros d'un ánxel.^[20] N'abril de 2013 inauguróse una estatua del xeneral Kornilov^[21]

La ciudá ye sede del club de fútbol FC Kubán Krasnodar, que fai de llocal nel Estadiu Kubán, y del FC Krasnodar, que lo fai nel Estadiu de Krasnodar. Ye sede amás del club de baloncestu Lokomotiv Kuban (que tenía la so sede en Rostov del Don hasta 2009 y que compite como llocal nel Basket-Hall), del club de balonmano SKIF Krasnodar, del club de voleibol Dinamo Krasnodar, del club de rugbi Kubán, del club de fútbol femenín Kubanochka y del club de ḥoquei sobre xelu Kubán. Va Ser una de les sedes de la Copa Mundial de Fútbol de 2018.

• Guennadi Pádalka, cosmonauta
• Andréi Shkuró, líder cosacu contrarrevolucionario
• Alekséi Pozdniakov, coronel d'aviación
• Inna Zhúkova, ximnasta rítmica
• Vitali Bakaldin, poeta.
• Nikolái Dorizó, poeta.
• Vitali Dubko, entrenador de trampolín
• Vladimir Chernov (*1953), barítonu
• Anna Netrebko, (* 1971) sopranu
• Sergéi Tiviakov, (* 1973) axedrecista
• Alekséi Savrasenko, (* 1979) xugador de baloncestu
• Lazaros Papadopoulos, (* 1980) xugador de baloncestu
• Timofey Mozgov, (* 1986) xugador de baloncestu
• Andréi Lavrov, xugador de balonmano

• Consuláu Xeneral Honorable de la República d'Italia
• Centro de visáu de la República de Polonia
• Centru de visáu del Reinu de Noruega
• Centro de visáu de la República d'Italia *

Centro de visáu del Reinu d'España

• Centro de visáu de la República de Bulgaria
• Centro de visáu de la República d'Austria

• Tallahassee, Estaos Xuníos.
• Burgas, Bulgaria.
• Karlsruhe, Alemaña.
• Nottingham, Inglaterra.
• Ferrara, Italia.
• Sukhumi, Abkhasia.
• Harbin, China.
• Majachkalá, Daguestán^[22]
• Yereván, Armenia^[23]

• 
  Construcción del Estadiu Krasnodar.
• 
  Basket-Hall.
• 
  Vista de la cai Krásnaya, xunto a la estatua de Catalina la Grande.
• 
  Vista de la Plaza del Teatru dende l'hotel Intourist.
• 
  Edificiu de Rosneft na cai Kubanonaberézhnaya.
• 
  Teatru musical de Krasnodar.
• 
  Biblioteca A. S. Pushkin.
• 
  Institutu Estatal d'Inxeniería de Krasnodar.
• 
  Autobús ecolóxicu de Krasnodar.
• 
  Estación de Krasnodar-I.
• 
  Centru comercial Ozz Mall.
• 
  Centru comercial Plaza Roja

• Esti artículu ye una traducción parcial del so correspondiente na edición en rusu de Wikipedia, Краснодар.

• Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Krasnodar.
• Información sobre Krasnodar
• Alministración de la ciudá de Krasnodar Archiváu 2020-12-18 en Wayback Machine (en rusu)
• La historia de la ciudá n'imáxenes (en rusu)
• Yekaterinodar nel Diccionariu Enciclopédicu Brockhaus y Efron (en rusu)
• Noticies y eventos en Krasnodar (n'inglés)
• Fotografies de la ciudá de Krasnodar (en rusu)
• Semeyes de Krasnodar