Hai restos arqueolóxicos d'asentamientos humanos de la dómina paleolítica cimera. Tempranos asentamientos eslavos nes llombes Lech y Maiden daten del sieglu VIII. A empiezos del sieglu X foi un llugar sagráu pa la mitoloxía eslava. La fortaleza ducal fundar nel 940 d. C. sobre la llomba Lech, y taba arrodiada por dellos suburbios fortificaos y asentamientos abiertos.
Lleenda de Lech, Czech y Rus
Según la lleenda polaca, tres hermanos: Lech, Czech y Rus taben buscando nel monte un sitiu onde asitiase. Ensin previu avisu vieron un vieyu carbayu con una águila na copa. Lech dixo: voi adoptar esta águila blanca como l'emblema de la mio xente, y alredor d'esti carbayu voi construyir la mio fortaleza a la que voi llamar gniazdo (traducción al polacu "de nial d'águila"). Los otros hermanos siguieron el so camín buscando un llugar pa les sos xentes. Czech dirixir al sur (pa fundar los países checos) y Rus dir al este (pa crear Rusia y Ucraína).
Trubiecu del Estáu polacu
Nel sieglu X Gniezno yera yá una de les principales ciudaes de los empiezos de la dinastía Piast, fundadores del Estáu polacu.
Nel sieglu X Gniezno atestiguó les coronaciones reales de Boleslao I el Bravo en 1025 y el so fíu Mieszko II Lambert en 1025. Les ciudaes de Gniezno y la so contorna Poznań fueron prindaes, escalaes y destruyíes en 1038 pol duque bohemiuBretislav I, quien forzó a los nuevos mandatarios polacos a mover la capital de Polonia de Gniezno a Cracovia. La catedral arzobispal foi reconstruyida pol siguiente mandatariu Boleslao II, quien tamién foi coronáu rei en Gniezno en 1076.
Nos sieglos posteriores Gniezno desenvolvióse como centru rexonal de la parte oriental de Gran Polonia, y en 1238 dióse-y l'autonomía municipal pol duque Ladislaus Odonic. Gniezno foi de nuevu llugar de coronaciones nos años 1295 y 1300.
Centru rexonal de Gran Polonia
La ciudá volvió ser destruyida mientres la invasión de la orde de los caballeros teutonos en 1331, y tres una reforma alministrativa pasó a ser condáu dientro del Voivodatu de Kalisz (dende'l sieglu XIV hasta 1768). Gniezno foi estropiáu por quemes importantes en 1515, 1613, foi destruyíu mientres les guerres d'invasión sueques nos sieglos XVII y XVIII y por una plaga ente 1708-1710. Tou esto causó una amenorga na cantidá d'habitantes y na so economía, pero la ciudá alzar de nuevu nel sieglu XVIII pa aportar a el Voivodatu de Gniezno en 1768.
L'arzobispu romanu católicu de Gniezno ye tradicionalmente el Primáu de Polonia (Prymas Polski). Tres la particiones de Polonia esti privilexu foi combináu con otros, primero con Poznań y más tarde con Varsovia. En 1992 el papaXuan Pablo II reorganizó la xerarquía polaca y la ciudá, de nuevu, cuntó con un obispu propiu. El cardenal Józef Glemp, quien fuera arzobispu de Gniezno y Varsovia y caltuviera Varsovia, foi designáu a caltener el Primáu hasta'l so retiru, pero dempués d'eso l'arzobispu de Gniezno Henryk Muszyński va ser de nuevu Primáu de Polonia.
