Nun se sabe con certidume l'orixe del nome. D'antiguo yera "Latazar", como se menta nel Llibru de la Montería d'Alfonsu XI. Atribúyese un raigañu celto-xermánica ya inclusive vasca, anque la mayoría inclinar por una procedencia árabe.
Historia
Ye posible quE'l Atazar formárase nun campamentu d'orixe árabe, nel sieglu XII.
Nel términu foi atopada una de les torres de vigías de la rede de talayes de la marca media antemural.
Nel añu 1083 foi reconquistáu Buitrago del Lozoya por Alfonsu VI, y 13 años dempués tamién El Atazar, que de xuru fueren tan solo cabañes.
En 1368 pasó a formar parte del señoríu de Buitrago, y en 1490 alzar col títulu de villa, gracies a don Íñigo López de Mendoza, al paecer facer col títulu de villa porque s'atopaba lloñe y aisllada.
Nel sieglu XVII El Atazar espolletó enforma, algamó los 212 habitantes, la so mayor cifra. Vivir de l'agricultura y ganadería básicamente, y desgraciadamente a mediaos del sieglu XX, la mayor parte de la población abandonó El Atazar, dempués de la guerra civil, anque nos últimos años el turismu de naturaleza atraxo miles de turistes, les fines de selmana o vacaciones, y recuperó nuevos vecinos, ente ellos dalgunos nuevos que yeren orixinarios d'esti conceyu.
Yá nel añu 1833, al igual que bien de otros pueblos, pasó a formar parte de la provincia de Madrid, yá que antes formaba parte de la provincia de Guadalaxara.
Dizse que va sieglos había 2 asentamientos güei sumíos, La Venta de la Paradilla y Santa María de la Encina.
El gran curiosu del conceyu ye'l banzáu del Atazar, el banzáu más grande de tola Comunidá de Madrid.
Foi construyíu en 1972 y la so capacidá ye un 45 % de tol suministru de la Comunidá de Madrid.
Hai una bóveda de 134 metros.
La llocalidá atopar a los pies d'esti bellu banzáu.
El banzáu d'El Atazar dexó dafechu incomunicada la llocalidá, porque pasó sobre l'antigua carretera que xunía'l Atazar con Cervera de Buitrago.Y agora pasa percima de la presa la carretera escontra El Berrueco y Torrelaguna.
Ilesia de Santa Catalina
Atópase na plaza de la Constitución, ta construyida con mampostería de cayuela, ye barroca, y construyida nel sieglu XVII, anque'l presbiteriu ye del sieglu XVI.
Mientres la Guerra Civil española perdió munches imáxenes y retablos.
Fragua y la Casa
Nel so día foi vivienda.
Nucleu urbanu
Asitiar nuna fastera d'un monte.
Na plaza de la Constitución la edificación ye bien compacta, sicasí, nel restu del pueblu les edificaciones tán más esvalixaes, con estenses places y cais.
Les construcciones tán dedicaes básicamente a usu mistu residencial-agropecuariu, con corrolades o cortes adosaes a les viviendes. Tien forma d'abanicu, a partir del conceyu. Les sos cases son d'arquiteutura serrana, feches con piedra con murios de lascas, y ta declarada "nucleu d'interés rural".
Sobre la fastera abonden munchos tipos de plantes y árboles.
Parque de les Eres
Ye un prestosu parque con un bellísimo paséu pel norte de la llocalidá, tien un mirador escontra'l banzáu y los montes, que les sos visos superen los 1300 m.
Yeres Pavimentadas
El so orixe remontar al sieglu XVII, asitiar al norte del cascu urbanu, sirvíen pa triar. Hai de solliñar que tán soladas con llanches de cayuela.
Na actualidá'l conceyu convirtió esti espaciu nun gran parque, rehabilitó y museabilizado, asina'l visitante puede entender el duru trabayu del campu mientres da un prestosu paséu.
Fonte Vieya
Alcontrar a 1 quilómetru de la llocalidá del Atazar, dizse que ye d'orixe árabe, ye del añu 1585.
Fiestes
Santa Catalina d'Alexandría
Acompañar a la imaxe de la virxe pola llocalidá, tamién hai una matanza, alimentar a un gochu tol añu pa dempués sacrificalo, y faer morcielles, faíense fartures, cocíu...
Ye'l 25 de payares
Fiesta de la Vaquilla, (antroxu)
Coincide colos antroxos, el día anterior les muyeres cubren con pañuelos una estructura de madera, con cuernos y rabu qu'asemeya a la parte cimera d'una vaca, el sábadu d'antroxu cuerre la vaquilla polos "mozos del pueblu" peles cais de la Villa, esti eventu caltúvose inclusive na dictadura cuando Franco prohibió los antroxos.
Cruz de Mayu
Fiesta patronal, celebrar a principios de mayu.
Fiestes d'Agostu o fiestes de branu
Celébrase'l primer fin de selmana d'agostu, hai competiciones deportives, cine de branu, play-back, amarutes.
La vexetación nun ye demasiáu abondosu, el paisaxe ye grebu y escabroso, hai pocos montes, sacante nes zones de repoblación, n'escasos llugares, y nes cuenques de los ríos Puebla y Riato, el restu de la superficie ta ocupada per monte baxu: estepa, romeru, espliegu..., y bien de jaras al llau del ríu Lozoya.
Hai palombos, coneyos, llebres, perdices, xabalinos y corzos.
Tocantes a aves hai garza real o'l coríu real, con reptiles como la culiebra de collar, la hocicuda, la bastarda la salamanquesa o'l llagartu ocelado, con peces como los barbos, les bogues, les truches y los lucios, ye xeneral hai una gran variedá de fauna.
Inclusive hai zones d'El Atazar dientro de la Reserva Nacional de Caza de Sonsaz.
Gobierno
Alcalde: Juan Ramón Fernández Barreno (Agrupación d'electores Vecinos pol Atazar)
1 Teniente d'alcalde: Saverio Cannito (Agrupación d'electores Vecinos pol Atazar)