Ainoe (taal)

 
Ainoe
アイヌ・イタㇰ, Aynu=itak 
Uitspraak: [ˈainu iˈtak]
Gepraat in: Vlag van Japan Japan
Vlag van Rusland Rusland 
Gebied: Hokkaido, Sachalin, Koerile
Totale sprekers: 10[1]
Taalfamilie: Geïsoleerd
 Ainoe 
Skrifstelsel: Katakana (tans), Latynse alfabet (tans), Cyrilliese alfabet (Rusland, uitgedien)
Taalbedreigingstatus
Bedreig
CRKrities bedreigde
SEErg bedreigde
DEBedreigde
VUKwesbare
   Veilig   
NE Nie bedreig nie
Dit is 'n krities bedreigde taal volgens die UNESCO-wêreldatlas van bedreigde tale.
Taalkodes
ISO 639-1: geen
ISO 639-2: ain
ISO 639-3: ain 
Historiese verspreiding van Ainoe
Nota: Hierdie bladsy kan IFA fonetiese simbole in Unicode bevat.

Ainoe (アイヌ・イタㇰ, Aynu=itak; Japannees: アイヌ語, Ainu-go) is die taal wat deur die Ainoe, 'n etnies, kultureel en taalkundig van die Japanners aparte inheemse groep, op die noordelike Japannese eiland Hokkaido gepraat word.

Verspreiding van Ainoe-tale en -dialekte voor 1945

Tot in die 20ste eeu is Ainoe ook in die suidelike gedeelte van Sachalin en op kleiner skaal op die Koerile gebesig. Ainoe bevat drie hoofdialekte,[2] saam met 19 ander dialekte. Net die Hokkaido-variant bestaan nog, die laaste spreker van Sachalin-Ainoe is in 1994 oorlede. Hokkaido-Ainoe is op die punt om uit te sterf, alhoewel pogings aangewend word om dit te laat herleef. In Junie 2008 het die Japannese regering 'n besluit geneem om Ainoe as 'n inheemse taal te erken. Die Japannese regering bou tans 'n fasiliteit wat toegewy is aan die bewaring van die Ainoe-kultuur, insluitende die taal.[3]

Ainoe het geen algemeen aanvaarde genealogiese verhouding met enige ander taalfamilie nie en is nie verwant aan die Japannese Argipel se ander taalfamilie, die Japannese tale, nie; Ainoe word dus as 'n geïsoleerde taal beskou. Sommige taalkundiges groepeer dit saam met Turkse, Mongoolse, Toengoesiese, Koreaanse en Japannese tale by die Altaïese tale, hoewel dit algemeen betwis word.[4] Nes die Japannese tale word Ainoe met die Japannese skryfstelsel, bestaande uit Kanji, Hiragana en Katakana, geskryf. Vir Transliterasie word die Latynse alfabet gebruik; vir Ainoe se uitgestorwe Sachalin-dialek in Rusland is die Cyrilliese alfabet gebruik.

Verwysings

  1. ↑ (en) "Ethnologue: Languages of the World, Seventeenth edition, Ainu". Ethnologue. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 14 April 2020. Besoek op 20 Augustus 2020.
  2. ↑ (en) Martin, K. (2011). Aynu itak. On the Road to Ainu Language Revitalization. Media and Communication Studies. 60: 57-93
  3. ↑ (en) Lam, May-Ying (27 Julie 2017). "Perspective | 'Land of the Human Beings': The world of the Ainu, little-known indigenous people of Japan". Washington Post. Besoek op 7 Oktober 2017.
  4. ↑ (en) "The Altaic family controversy – Languages Of The World". Languages Of The World. 16 Februarie 2011. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 26 Augustus 2019. Besoek op 25 November 2018.

Verdere leesstof

  • (en) Refsing, Kirsten (1986). The Ainu Language: The Morphology and Syntax of the Shizunai Dialect. Aarhus: Aarhus University Press. ISBN 87-7288-020-1.
  • (en) Tamura, Suzuko (2000). The Ainu Language. Tokyo: Sanseido. ISBN 4-385-35976-8.
  • (en) Vovin, Alexander (1992). "The origins of the Ainu language" (PDF). The Third International Symposium on Language and Linguistics. Chulalongkorn University: 672–686.

Eksterne skakels