Han 1957, gintanggal tikang ha poder an kagamhanan ni Field Marshal Plaek Phibunsongkhram pinaagi hin golpe nga militar upod hin mga pantahap hin lèse-majesté,[8]:136–137[9] nga salâ patok han dignidad han monarka, nga puyde sirotan ha ilarom han Thai nga balaod.[10] Nagtikáng iní hin bag-o ngan ma-iha-hin-pagdugáy nga relasyon han monarka ngan han military,[11] nga nagdangat han hadì nga pasagdan an pamatay ha Unibersidad Thammasat ha panalipod han iya trono, ngan pagsuporta hin serye hin mga dictadura militar.[8][12]:90-1 Bisan man kun hi Bhumibol nag-imbitar han públiko nga humatag hin kritisismo didâ hin 2005 nga pagyakan,[13] waray ginrebokar han Thai nga parlamento an mga lèse majesté nga mga balaod.
Ginbanabana han Forbes nga an karikohan ni Bhumibol – upod in mga tinatag-iyahan ngan mga investment nga gindudumara han Bureau hin Tinatag-iyahan han Korona, usa nga nalaín nga entidad nga diri pribado ngan diri tinatag-iyahan-hit-gobyerno (an mga asset nga gindudumara han Bureau gintatag-iyahan han korona komo institusyon, diri han monarka komo indibidwal[14]) – nga maabot hin mga US$30 ka bilyon han 2010, ngan nanguna hiyá han lista han magazine han "girikohi nga mga royal han kalibutan" tikang 2008 tubtob 2013.[15][16][17] Han Mayo 2014, ginlista na liwat an karikohan ni Bhumibol nga US$30 ka bilyon.[18]
Katapos han 2006, nagluya an kabaskog ni Bhumibol ngan nahasulod hiyá hin tag-ihá nga mga panahon didto ha Siriraj Hospital, nga diin namatay hiyá han 13 Oktubre 2016. Ha kasahiran hataas an pagtahod ha iya han mga tawo ha Thailand[10][19] – mayda ngani nagkitâ ha iya nga harani hin pagka-divino.[20][21] Mga prominente nga mga aktibista ha politika ngan mga bungtohanon nga Thai nga naghatag hin kritisismo han hadì o han institusyon han monarkiya agsob napipiritan nga umiwas ngadto hin exilio o mag-antos hin masurong nga pagkabilanggo.[22][23][24][25][26] An iya cremation ginbúhat han 26 Oktubre 2017 didto han royal crematorium ha Sanam Luang.[27]
An nagsunod ha iya nga hadì, hi Vajiralongkorn, diri sugad ka-popular ha iya, ngan ini dinmangat hin mga pagkabaraka nga an Thai nga monarkiya mawawad'an hin prestige ngan impluwensiya hiton paghadi hit bag-o nga hadì.[28][29]
Etimolohiya
An pirma ni Bhumibol didâ han 1952 nga Amendment han Thai nga Konstitusyon han 1932, nga ginpirma nga "Somdet Phra Poraminthra Maha Bhumibol Adulyadej Sayaminthrathirat Borommanatbophit"
An sertifikado hin pagkatawo ni Bhumibol ha Estados Unidos nasiríng là hin yano nga "Baby Songkla", kay an mga kag-anak kinahanglan mangunsulta han iya batâ o tío, hi Hadi Rama VII (Prajadhipok), nga amo an namumuno han Panimalay han Chakri, para hin panhingaupay nga ngaran. Pinmili an hadì hin ngaran nga an ginkuhaan tikang ha Sanskrit, Bhumibol Adulyadej (Devanagari: भूमिबल अतुल्यतेज, IAST: Bhūmibala Atulyateja), usa nga dugtong-hin-mga-pulong nga Bhūmi (भूमि), buot sidngong "Tunà"; Bala (बल), nangangaulogan "Kusog" o "Gahom"; Atulya (अतुल्य), nangangahulogan "Waray makakasugad" o "Waray makakumpara"; ngan Tej (तेज), buot sidngon "Gahom". Amo, iton Bhūmibala Atulyateja, o Bhumibol Adulyadej ha kasurat ha Thai, nangangahulogan hin literal nga "Kusog han Tunà, Waray makakasugad nga Gahom".
Septyembre 1929 – 10 Hulyo 1935: Iya Kahitas-an nga Real Prinsipe Bhumibol Adulyadej
10 Hulyo 1935 – 9 Hunyo 1946: Iya Kahitas-an nga Real Prinsipe Bhumibol Adulyadej, an Prinsipe nga Búgtò
9 Hunyo 1946 – 13 Oktubre 2016: Iya Mahestad An Hadì, Rama IX han Thailand
An bug-os nga título ni Hadì Bhumibol Adulyadej ha Thai "Phra Bat Somdet Phra Poraminthra Maha Bhumibol Adulyadej Mahitalathibet Ramathibodi Chakkrinaruebodin Sayamminthrathirat Borommanatbophit" (Thai: พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช มหิตลาธิเบศรรามาธิบดี จักรีนฤบดินทร สยามินทราธิราช บรมนาถบพิตร; listen (bulig·info)), nga amo an ginbabasaran dida han mga importante nga legal nga mga dokumento; ngan ha kasahiran nga mga dokumento, ginpapahalípot an titulo ngadto ha "Phra Bat Somdet Phra Poraminthra Maha Bhumibol Adulyadej Sayamminthrathirat Borommanatbophit" o kundi man ngada là ha "Phra Bat Somdet Phra Poraminthra Maha Bhumibol Adulyadej".
An literal nga kahulogan hini nga título amo an nasunod:[30]
Phra Bat (Thai: พระบาท) – "Divino nga Tiil", usa nga pagpasidungog nga ginhahatag ngadto hin dios o monarka
Somdet (Thai: สมเด็จ) – "Supremasiya", usa nga pagpasidungog nga ginhahatag ngadto hin dios o monarka
Phra (Thai: พระ) – "Divino", usa nga pagpasidungog nga ginhahatag ngadto hin dios o monarka
Poraminthra (Thai: ปรมินทร) – "Gihataasi nga Indra", usa nga pagpasidungog nga ginhahatag ngadto hin odd-nga-ihap nga monarka, samtang it even-nga-ihap nga monarka mágamit han pagpasidungog nga Poramenthra (Thai: ปรเมนทร)
↑Rattanasengchanh, Phimmasone M (2012) (Masters thesis). Thailand's Second Triumvirate: Sarit Thanarat and the Military, King Bhumibol Adulyadej and the Monarchy and the United States, 1957–1963. Seattle: University of Washington.
↑Yimprasert, Junya (2010). "Why I don't love the King". Global Labour Institute. Ginhipos tikang han orihinal han 12 Enero 2016. Ginkuhà 10 Septyembre 2017.
↑Matt Schiavenza (31 Mayo 2015). "Thailand's Royal Conundrum". The Atlantic (ha Ininggles). Ginkuhà 29 Marso 2016.CS1 maint: unrecognized language (link)
↑"Twilight of the King". The Economist (ha Ininggles). 23 Hulyo 2016. Ginkuhà 29 Hulyo 2016.CS1 maint: unrecognized language (link)
Richard Broderick (2013). King by Virtue: Reflections of the Lifelong Endeavor of King Bhumipol of Thailand (2nd ed.). Bangkok: Thai Khadi Research Institute. ISBN 978-974-466-717-5.
.jpg)
.svg)
