Vĩnh Cơ

Vĩnh Cơ
永璂
Hoàng tử nhà Thanh
Thông tin chung
Sinh(1752-06-07)7 tháng 6, 1752
Mất17 tháng 3, 1776(1776-03-17) (23 tuổi)
Phối ngẫuBát Nhĩ Tế Cát Đặc thị
Tên đầy đủ
Ái Tân Giác La·Vĩnh Cơ (愛新覺羅·永璂)
Thân phụThanh Cao Tông
Thân mẫuKế Hoàng hậu

Vĩnh Cơ (chữ Hán: 永璂; 7 tháng 6 năm 1752 - 17 tháng 3 năm 1776), Ái Tân Giác La, là Hoàng tử thứ 12 cũng là đích tử của Thanh Cao Tông Càn Long Đế.

Là 1 trong 4 vị Hoàng đích tử thời Càn Long, Vĩnh Cơ là người duy nhất sống đến khi trưởng thành. Nhưng sự kiện của mẹ ông Kế Hoàng hậu Na Lạp thị cắt tóc vào năm Càn Long thứ 30 (1765) đã khiến ông trở nên bị lu mờ đối với Càn Long Đế.

Cuộc đời

Hoàng tử Vĩnh Cơ sinh vào giờ Dần, ngày 25 tháng 4 (âm lịch) năm Càn Long thứ 17 (1752), là con trai thứ 12 của Thanh Cao Tông Càn Long Đế và là con đầu lòng của Kế Hoàng hậu Na Lạp thị, Hoàng hậu thứ hai của Càn Long Đế. Ông là anh ruột của Hoàng ngũ nữ và Hoàng thập tam tử Vĩnh Cảnh (永璟).[1][2]

Càn Long Đế mỗi ngày đều sẽ tự đến thỉnh an Sùng Khánh Hoàng thái hậu, nhưng vào ngày Vĩnh Cơ sinh ra, Càn Long Đế chỉ phái Thái giám đến báo, còn mình thì tự đến cung của Hoàng hậu (Dực Khôn cung) chào đón Hoàng tử ra đời.[3] Do mẹ là Hoàng hậu, Hoàng tử Vĩnh Cơ được xem là ["Hoàng đích tử"] - danh từ dùng để gọi Hoàng tử do Hoàng hậu hạ sinh. Sau cái chết của Đoan Tuệ Hoàng thái tử Vĩnh Liễn cùng Hoàng thất tử Vĩnh Tông, Vĩnh Cơ là Đích tử duy nhất vào lúc đó của Càn Long Đế. Càn Long Đế đối với sự ra đời của Vĩnh Cơ rất vui mừng, không chỉ có viết thơ kỷ niệm, còn báo với các đại thần cùng ông "chung vui".[4]

Tên "Cơ" của Vĩnh Cơ, cũng đọc "Kỳ", là loại ngọc thường dùng để đính trên các đồ dùng bằng da của Thiên tử. Đánh giá về Vĩnh Cơ, nhà sử học và ngôn ngữ học nổi tiếng Tiền Đại Hân (錢大昕), ở năm Càn Long thứ 38, ngày 12 tháng 1 (tức ngày 2 tháng 3 dương lịch), từng yết kiến Dưỡng Tâm điện, dạy bảo Hoàng tử Vĩnh Cơ, ông ghi như sau:「Dẫn đến Dưỡng Tâm điện. Nhận chỉ ở Thượng thư phòng hành tẩu, nhậm làm sư phó của Hoàng thập nhị tử. Mỗi ngày đều đến; 引見養心殿。得旨在上書房行走，派皇十二子師傅。自是每日入直。」. Sau khi làm thầy của Hoàng tử được 2 năm, ông ghi nhận Hoàng tử 「Thiên tư thuần túy, chí tính hơn người; 天資淳粹，至性過人。」.[5][6][7]

Năm Càn Long thứ 30 (1765), tháng 2, khi trong chuyến Nam tuần định mệnh, Hoàng hậu Na Lạp thị bị đưa về Bắc Kinh, sau đó thu hồi hết sách bảo, ấn phong, đồng đẳng phế hậu mặc dù không có chỉ dụ phế truất từ Càn Long. Năm Càn Long thứ 31 (1766), ngày 14 tháng 7, Na Lạp Hoàng hậu bạo băng. Càn Long Đế khi biết tin Hoàng hậu tạ thế, thì ông đang đi săn ở Mộc Lan Vi Trường (木蘭圍場). Ông không hề sửng sốt cũng như dừng cuộc đi săn lại, mà chỉ để con trai của bà là Vĩnh Cơ trở về Bắc Kinh chịu tang cho mẹ.

Năm Càn Long thứ 35 (1770), tháng 4, Vĩnh Cơ năm 18 tuổi thành hôn, Đích Phúc tấn là Bát Nhĩ Tế Cát Đặc thị (博尔济吉氏).[8][9]

Năm Càn Long thứ 36 (1771), phụ trách biên soạn 《Ngự chế Mãn Mông văn giám tổng cương - 御製滿蒙文鑑總綱》, năm đó Vĩnh Cơ mới 19 tuổi. Năm thứ 40 (1775), công việc hoàn thành, chỉ dụ: "Con làm rất tốt, nhưng có một số chỗ không rõ, sửa lại rồi trình duyệt.", lại có dụ: "Con làm được thế này, cũng đã hao tâm tư rồi", Vĩnh Cơ hồi đáp: "Thần nghe được lời dạy này, cảm thấy rất may mắn".[10]

Năm Càn Long thứ 41 (1776), ngày 28 tháng 1 (âm lịch), giờ Sửu, Hoàng thập nhị tử Vĩnh Cơ bạo bệnh quy thiên, chỉ mới 23 tuổi. Chiếu dùng quy tắc Bất nhập bát phân để lo việc tang ma. Mộ của ông ở Chu Hoa sơn (朱華山) nằm ngoài Hỉ Phong khẩu (喜峰口) của Thanh Đông lăng, tức phía rìa Tây của Đoan Tuệ Hoàng thái tử lăng (端慧皇太子園), nơi chôn cất Hoàng nhị tử Vĩnh Liễn. Như vậy, dù các hoàng tử trưởng thành đều chôn ở Mật Vân nhưng Vĩnh Cơ lại cùng các hoàng tử chết yểu chôn bên cạnh nhau.

Thầy dạy của Vĩnh Cơ là Tiền Đại Hân thậm chí còn vì không kịp về dự tang Vĩnh Cơ mà khổ sở một thời gian, ông ấy nói bản thân chẳng làm được gì cho Vĩnh Cơ, người nhà cũng không nói cho ông chuyện Vĩnh Cơ qua đời, đến kỳ chay có tiền bối Nam hạ mới nói cho ông biết sự thật này, trăm ngày đã qua, không thể dự tang được nữa, nỗi đau này khác chi Giả Nghị khóc Lương Hoài vương năm xưa, từ đây có thể thấy được Tiền Đại Hân đối với cậu học trò này vô cùng yêu mến, vô cùng tiếc hận.

Tương quan

Sinh thời, Hoàng thập nhị tử Vĩnh Cơ có quan hệ tốt với các anh khác mẹ là Vĩnh Dung cùng Vĩnh Tinh, những hoàng tử này có sinh mẫu đều khá thân thiết với mẹ ông là Kế Hoàng hậu Na Lạp thị.[cần dẫn nguồn] Từ đánh giá của nhiều người đương thời[cần dẫn nguồn], có thể thấy Vĩnh Cơ thực sự là một thiếu niên "thuần túy", biết làm thơ, thường xuyên hầu giá săn bắn, có thể thấy được cưỡi ngựa bắn cung không tồi. Học giả Dương Trân trong Thanh triều hoàng vị kế thừa chế độ (清朝皇位繼承製度) đã bất bình thay Vĩnh Cơ, nói rằng các con trai của Càn Long Đế, trừ những người chết yểu, còn lại đều vì lý do khác nhau mà từng bị Càn Long Đế trách mắng, chỉ có Vĩnh Cơ trước sau luôn không bị Càn Long mắng lấy một chữ, chứng tỏ hành vi xử sự của Vĩnh Cơ không chê vào đâu được, người nghiêm khắc như Càn Long cũng không tìm được điểm xấu. Nhưng cũng có thể giải thích rằng Càn Long Đế đã lờ đứa con trai này, trừ khi cần người mặc tang phục cho người khác mới nghĩ đến ông.

Suốt cuộc đời Vĩnh Cơ không được Càn Long Đế ban phong tước hiệu gì, do không có tước vị nên dường như cũng không được phân phủ, có lẽ vẫn luôn ở trong cung. Chỉ khi qua đời, Hoàng tử Vĩnh Cơ mới được ban làm Bối lặc (貝勒) bởi người em trai của mình là Gia Khánh Đế. Bản thân Gia Khánh Đế từng ngẫu nhiên làm thơ để tưởng nhớ anh trai. Có bài sáng tác vào năm Càn Long thứ 50 (1785), khi Gia Khánh Đế (khi đó vẫn còn là Hoàng tử) đi thăm mộ của Vĩnh Cơ.

Căn cứ 《Học nhân hủy tụy đích Vĩnh Cơ bối lặc phủ - 學人卉萃的永璂貝勒府 》 của Đổng Bảo Quang (董寶光): "Vĩnh Cơ sinh thời chưa hoạch phong hào, phỏng chừng cũng không phân phủ....... Vĩnh Cơ phủ mạt đại phủ chủ Phổ Thắng huynh đệ 3 người, tới tháng 1 năm 1921 lấy 8.000 nguyên tiền Dương đem phủ bán với hoàng tổng thể thị. Bán phủ khế ước, cũ nghiệp chủ thuộc tên là: Kim Phổ Thắng, Kim Phổ Lâm cùng Kim Phổ Đa".

Gia đình

Hoàng thập nhị tử Vĩnh Cơ chỉ có một Đích Phúc tấn là Bát Nhĩ Tế Cát Đặc thị (博爾濟吉氏), được chỉ định vào tháng 6 năm Càn Long thứ 31 (1766), do Hoàng hậu Na Lạp thị mất mà phải đến năm Càn Long thứ 35 mới cử hành lễ. Không con.[8][9]

Do không có con, cũng không có người thừa tự, Càn Long Đế chọn Miên Tư [綿偲; 1776 - 1848], con trai thứ 4 của Thành Triết Thân vương Vĩnh Tinh làm con thừa tự của Vĩnh Cơ. Miên Tư sinh ngày 29 tháng 2 (âm lịch) năm thứ 41, chỉ tầm 1 tháng sau khi Vĩnh Cơ qua đời, nhưng khi vừa tròn 2 tháng tuổi đã được đem đi làm con thừa tự cho Vĩnh Cơ. Một chi hệ Vĩnh Cơ nhập Chính Hồng kỳ, cùng kỳ tịch với Quả vương phủ (hậu duệ Dận Lễ), Thành vương phủ (hậu duệ Vĩnh Tinh) và Chung vương phủ (hậu duệ Dịch Hỗ).

Năm Gia Khánh thứ 4 (1799), tháng giêng, Miên Tư được sơ phong Nhất đẳng Trấn quốc Tướng quân, 3 tháng sau thì Vĩnh Cơ truy phong Bối lặc. Năm thứ 24 (1819), lại phong Bối tử. Thời Đạo Quang, năm thứ 18 (1838), lấy lý do cùng đọc sách với Hoàng đế tại Thượng thư phòng, tấn Bối lặc. Qua đời, con Miên Tư là Dịch Tấn tập tước Bối tử, sau lại có Dịch Thiện tập Trấn quốc công.

Xem thêm

Tham khảo

  1. ^ Ngọc điệp, Ghi chép của Tinh Nguyên Cát Khánh
  2. ^ Triệu Nhĩ Tốn (1928), Quyển 221, Liệt truyện 8 - Vĩnh Cơ truyện: 贝勒永璂，高宗第十二子。乾隆四十一年，卒。嘉庆四年三月，追封贝勒。以成亲王子绵偲为后，初封镇国将军，再进封贝子。道光十八年正月，谕曰："绵偲逮事皇祖，昔同朕在上书房读书者只绵偲一人。"进贝勒。二十八年，卒，子奕缙，袭贝子。卒，弟奕缮，袭镇国公。
  3. ^ Trung Quốc đệ nhất lịch sử đương án quán (2002), Quyển 11
  4. ^ Hội đồng biên soạn nhà Thanh (1799), Quyển 413：乾隆十七年四月: ○乙卯。上还宫。○户部议准、四川总督策楞疏称、大宁、荣县、威远、等三县。新添榷课增 引。请于发川余引内照数给发。从之。 ○丙辰。上御太和殿视朝。文武升转各官谢恩。 ○皇十二子永璂生 ○庚申。（出生第五天）○大学士管江南河道总督高斌奏、下江淮、扬、徐、海、等属。四月以来。天气晴和。又得时雨霡霂。二麦秋实。愈见坚好。大概均得丰收。现米价无增。民情宁谧。得旨、欣慰览之。北省今春及入夏。雨旸时若。二麦可定丰收。又皇后已生皇子。一切顺适吉祥。卿其同此喜也。
  5. ^ Tiễn Đại Hân (thời Thanh). “Quyển 33”. Tiềm Nghiêm đường văn tập.
  6. ^ Tất Vĩnh Thường (2000). “Bản hiệu đính "Giảng Đình nhật ký" của Tiễn Đại Hân (hạ)”. Thư mục hàng quý. 34 (2): 78.
  7. ^ Tiễn Đại Hân (thời Thanh). “Tiềm Nghiên đường văn tập 17”. Dự án văn bản tiếng Trung điện tử. tr. 37. Truy cập ngày 4 tháng 11 năm 2018.
  8. ^ a b 《户部则例》：乾隆三十五年四月，皇十二子成婚，福晋父家亲族，台吉蟒噶拖玛之妻，管旗京章济尔噶尔之妻，均未封
  9. ^ a b 《十二阿哥福晉使女補撥事》二十五日總管內務府謹奏，為請旨事查得阿哥等娶福晉向來俱由福晉母家陪送使女八名，今十二阿哥福晉原帶來蒙古女子一名業已病故，現今惟有官女子一名。
  10. ^ 乾隆四十年，《御制满蒙文鉴总纲》完成，谕旨:"汝所进书甚好，但有眉目不清数处，改正后再行呈阅。"又奉谕旨:"汝所作之书亦费心矣。"永璂回忆："闻命之下曷胜感幸。"(《日课诗稿》第25到26页，《进御览敬志长律一首》）

Liên kết ngoài

Read other articles:

Haryono Nimpuno

Haryono Nimpuno Informasi pribadiAlma materAkademi Angkatan Laut (1946)Karier militerPihak IndonesiaDinas/cabang TNI Angkatan LautMasa dinas1946—sekarangPangkat Laksamana Muda TNISatuanKorps PelautSunting kotak info • L • B Laksamana Muda TNI R. Haryono Nimpuno adalah seorang pahlawan yang berjasa dalam perundingan dengan Belanda dan Inggris pada tahun 1946. Sebagai Direktorat Jenderal Perhubungan Laut, ia mengawal Panglima Besar Sudirman saat berunding dengan Beland...

 

Kejuaraan Putri U-16 AFF 2018

Kejuaraan Putri U-16 AFF 20182018 AFF U-16 Girls' ChampionshipInformasi turnamenTuan rumah IndonesiaKotaPalembangJadwalpenyelenggaraan1–13 Mei 2018Jumlahtim peserta9 (dari 1 sub-konfederasi)Tempatpenyelenggaraan2 (di 1 kota)Hasil turnamenJuara Thailand (gelar ke-2)Tempat kedua MyanmarTempat ketiga VietnamTempat keempat LaosStatistik turnamenJumlahpertandingan20Jumlah gol58 (2,9 per pertandingan)Pencetak golterbanyak Myat Noe Khin(9 gol)← 2017 20...

 

هويزو

هويزو 惠州市  خريطة الموقع تاريخ التأسيس 1988  تقسيم إداري البلد  الصين[1][2] التقسيم الأعلى غوانغدونغ  خصائص جغرافية إحداثيات 23°06′41″N 114°24′55″E / 23.11147°N 114.41523°E / 23.11147; 114.41523   [3] المساحة 10922 كم² الارتفاع 15 السكان التعداد السكاني 4598402 نسمة (إحص...

Historia (Herodotos)

Ada usul agar Historia (Herodotos) diganti judulnya dan dipindahkan ke Historia (Diskusikan). Historia PengarangHerodotosNegaraYunaniBahasaYunani KunoGenreSejarahTanggal terbitsekitar 440 SM Historia karya Herodotos merupakan catatan tradisi, politik, geografi dan pertemuan berbagai budaya di Mediterania dan Asia pada saat itu, salah satunya Perang Yunani-Persia pada abad ke-5 SM. Herodotus menggambarkan Persia sebagai perbudakan, dan Yunani sebagai kebebasan. Historia ditulis dari t...

 

Taego Bou

Korean Buddhist leader (1301–1383) Taego Bou painting from the 19th century Taego Bou (Korean: 태고보우; Hanja: 太古普愚, 23 October 1301 – 27 January 1383), alternatively romanized as Taego Bowoo or Taego Bowu, was a Korean Seon master who lived in Goryeo, was the cofounder of the Jogye Order with Jinul, and is credited as the founder of the modern Taego Order. He entered into the monastery at 13, and at 25 passed the examination. He practiced at a temple in...

 

Uppies and Downies

Sport in England Uppies and Downies is a version of Hand Ba game, with roots in even earlier games,[1][2][3][4] played in Workington, West Cumbria, England. The modern tradition began some time in the latter half of the 19th century, with the match played annually at Easter to raise money for local charities.[5][6][7] The game The object of the game is to hail the ball (throw it up in the air three times) at the team's goal. The Downies'...

ANSI/ISA-95

International manufacturing standardThis article relies excessively on references to primary sources. Please improve this article by adding secondary or tertiary sources. Find sources: ANSI/ISA-95 – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (February 2024) (Learn how and when to remove this message)This article reads like a press release or a news article and may be largely based on routine coverage. Please help improve this article and add independe...

 

Lincoln Memorial Reflecting Pool

Rectangular pool in Washington, D.C. Lincoln Memorial Reflecting Pool in September 2006, facing east towards the Washington Monument The Lincoln Memorial Reflecting Pool is the largest of the many reflecting pools in Washington, D.C.. It is a 2,030-by-167-foot (619 by 51 m) rectangular pool located on the National Mall, directly east of the Lincoln Memorial, with the World War II Memorial and Washington Monument to the east of the reflecting pool.[1] Part of the iconic image of W...

 

Statue of Liberty Forever stamp

American postage stamp with design error Statue of Liberty Forever stampCountry of productionUSADate of productionDecember 1, 2010 (2010-12-01)CommemoratesStatue of Liberty (New York City)DepictsStatue of Liberty (Las Vegas)NotabilityUses image of replica, not original, statueNo. in existence10.5 billionEstimated valueNegligible The United States Post Office issued the Statue of Liberty Forever stamp on December 1, 2010.[1] The stamp shows the replica of the Statue of L...

وزارة الكهرباء (العراق)

جمهورية العراق وزارة الكهرباء وزارة الكهرباء (العراق) تفاصيل الوكالة الحكومية البلد العراق  تأسست 2003 المركز بغداد،  العراق هيئة الكهرباء   الإدارة منصب المدير وزير الكهرباء  [لغات أخرى]‏  الوزراء المسؤولون زياد علي فاضل، (وزير) موقع الويب الموقع الرسمي ت�...

 

حجامة

حجامة اعتبارات علاجية معرّفات بيانات كيميائية تعديل مصدري - تعديل     ميّز عن الحجامة الصينية.هذا المقال جزء من سلسلة عنالطب البديل والعلوم الزائفة معلومات عامة طب بديل طب بيطري بديل الدجل (الخداع الطبي) تاريخ الطب البديل تاريخ الطب العلوم الزائفة مناهضة العلم ش�...

 

Феофанія (садово-парковий комплекс)

Садово-парковий комплекс НАН України ФеофаніяКраїна УкраїнаРозташуванняГолосіївський район, УкраїнаНайближче містоКиївПлоща257 гаЗасновано1992 рокуОператорНаціональна академія наук УкраїниВебсторінкаfeofaniya.kiev.ua  Феофанія у Вікісховищі Державна установа «Садово-...

King Hedley II

2001 play by August Wilson King Hedley IIWritten byAugust WilsonDate premieredDecember 11, 1999Place premieredPittsburgh Public TheaterPittsburgh, PennsylvaniaOriginal languageEnglishSeriesThe Pittsburgh CycleSubjectA man's salvation and a quest for redemption for a family and a peopleGenreDramaSettingThe Hill District, Pittsburgh, Pennsylvania, 1985 King Hedley II is a play by American playwright August Wilson, the ninth in his ten-part series, The Pittsburgh Cycle. The play ran on Broadway ...

 

Баттисти, Лучо

В Википедии есть статьи о других людях с фамилией Баттисти.Лучо Баттистиитал. Lucio Battisti Основная информация Имя при рождении итал. Lucio Battisti Дата рождения 5 марта 1943(1943-03-05)[1][2][…] Место рождения Поджо-Бустоне, Риети, Лацио, Италия Дата смерти 9 сентября...

 

Ratko Mladić

Ratko MladićРатко Младић Ratko Mladić i Haag 2017.InformationSmeknamnBosniens slaktare[1][2][3]Född12 mars 1942 (82 år)Božanovići, Kungariket Jugoslavien (i nuvarande Bosnien och Hercegovina)I tjänst för Socialistiska federativa republiken Jugoslavien Serbiska republiken Krajina Republika SrpskaFörsvarsgren Jugoslaviska folkarmén Republika Srpskas arméTjänstetid1965–1996Grad GeneralöversteSlag/krig1) Kroatiska självständighetskriget Slaget om Šibenik 2) Bosni...

Heteromirafra

Genus of birds Heteromirafra Rudd's lark in South Africa Scientific classification Domain: Eukaryota Kingdom: Animalia Phylum: Chordata Class: Aves Order: Passeriformes Family: Alaudidae Genus: HeteromirafraGrant, 1913 Type species Heteronyx ruddi[1]C.H.B. Grant, 1908 Species 2, See text      range of genus[2][3] Synonyms Heteronyx Heteromirafra is a small genus of African larks in the family Alaudidae. Taxonomy and systematics The name long-cl...

 

TechnoCalyps

2006 Belgian filmTechnoCalypsDVD coverDirected byFrank TheysWritten byFrank TheysNarrated byJay McMahonCinematographyPhyllis DigneffeRian KoopmanChris RensonEdited byHans MeijerFrank TheysMusic byFrancisco LópezProductioncompanyVotnikDistributed byGoDigital Media GroupRelease date May 2006 (2006-05) (Belgium) Running time156 minutesCountryBelgiumLanguageEnglish TechnoCalyps is a 2006 Belgian transhumanism documentary film written and directed by Frank Theys. It explores the adv...

 

Godfrey of Bouillon

Duke of Low Lorraine and crusader (1060–1100) Godfrey of BouillonGodfrey of Bouillon, from the Roman de Godefroy de Bouillon by Maître du Roman de Fauvel, c. 1330Advocate of the Holy SepulchreReign22 July 1099 – 18 July 1100SuccessorBaldwin I (as King of Jerusalem)Duke of Lower LorraineReign1089–1096PredecessorConradSuccessorHenry IBornc. 1060Boulogne, County of FlandersDied18 July 1100 (aged 39–40)Jerusalem, Kingdom of JerusalemBurialChurch of the Holy Sepulchre, JerusalemH...

Mahaweli Reach Hotel

Hotel in Kandy, Sri Lanka Mahaweli Reach Hotellogo of the hotelGeneral informationTypeHotelTown or cityKandyCountrySri LankaCoordinates7°19′31.0″N 80°37′52.0″E / 7.325278°N 80.631111°E / 7.325278; 80.631111Opened1973; 51 years ago (1973)Design and constructionArchitect(s)Ashley de VosOther informationNumber of rooms108Number of suites4Number of restaurants3Number of bars1Websitewww.mahaweli.comCompanyCompany typePublicTraded asCSE: MR...

 

بيني دياز

بيني دياز معلومات شخصية الميلاد 15 ديسمبر 1998 (العمر 25 سنة)كاليفورنيا  الطول 6 قدم 2 بوصة (1.87 م) مركز اللعب حارس مرمى الجنسية الولايات المتحدة  معلومات النادي النادي الحالي تيخوانا الرقم 24 المسيرة الاحترافية1 سنوات فريق م. (هـ.) 2017–2018 سيمارونس دي سونورا  [لغات ...