Trận đồn Donelson
Một phần của Nội chiến Hoa Kỳ
Battle of Fort Donelson, tranh của Kurz và Allison, 1887.
Thời gian 11 – 16 tháng 2 năm 1862 Địa điểm Quận Stewart, Tennessee Kết quả Liên bang miền Bắc chiến thắng[1]
Tham chiến
Liên bang miền Bắc	Liên minh miền Nam
Chỉ huy và lãnh đạo
Ulysses S. Grant Andrew H. Foote	John B. Floyd Gideon J. Pillow Simon B. Buckner (POW)
Thành phần tham chiến
Quận Cairo Đội tàu miền Tây	Quân đồn trú đồn Donelson
Lực lượng
24.531[2]	16.171[2]
Thương vong và tổn thất
2.691 (507 chết,   1.976 bị thương,   208 bị bắt/mất tích[3])	13.846 (327 chết,   1.127 bị thương,   12.392 bị bắt/mất tích[3])

Trận đồn Donelson là trận đánh diễn ra từ ngày 11 tháng 2 đến 16 tháng 2 năm 1862, thuộc Mặt trận miền Tây trong Nội chiến Hoa Kỳ. Quân đội Liên bang miền Bắc đã đánh chiếm đồn Donelson, mở rộng đường sông Cumberland cho cuộc tấn công xuống miền Nam. Nhờ thắng trận này mà chuẩn tướng Ulysses S. Grant đang là sĩ quan không ai biết đến được thăng chức thiếu tướng và trở nên nổi tiếng với biệt hiệu Grant "đầu hàng vô điều kiện" ("Unconditional Surrender" Grant - viết tắt trùng với hai tên đầu của ông).

Sau khi hạ được đồn Henry ngày 6 tháng 2, Grant kéo quân chạy 12 dặm theo đường bộ tiến đến đồn Donelson từ ngày 12 đến ngày 13 tháng 2 và bắt đầu các cuộc công kích lẻ tẻ để thăm dò.^[4] Ngày 14 tháng 2, viên chỉ huy hải quân Andrew H. Foote đã cố hạ đồn bằng cách cho tàu chiến pháo kích nhưng bị quân miền Nam bắn trả dữ dội và buộc phải rút lui với nhiều thiệt hại.

Ngày 15 tháng 2, đồn Donelson bị bao vây, chỉ huy quân miền Nam là chuẩn tướng John B. Floyd liền bất thình lình đem quân kéo ra phá vòng vây mở đường thoát. Tướng Grant lúc đầu không có mặt tại chiến trường nhưng đã tới kịp để củng cố lực lượng và tiến hành phản kích, điều động quân miền Bắc đánh trả mãnh liệt. Mặc dù có giành được thắng lợi cục bộ nhưng Floyd thấy vậy đâm mất tự tin, kéo quân rút về đồn.

Sáng hôm sau, ngày 16 tháng 2, Floyd cùng phó tướng là Gideon J. Pillow đã chuyển giao quyền chỉ huy cho chuẩn tướng Simon Bolivar Buckner (người sau này trở thành thống đốc Kentucky), và Buckner liền chấp nhận ra hàng vô điều kiện tướng Grant.

Bài viết liên quan đến Hoa Kỳ này vẫn còn sơ khai. Bạn có thể giúp Wikipedia mở rộng nội dung để bài được hoàn chỉnh hơn. x t s

• Cooling, Benjamin Franklin. The Campaign for Fort Donelson. National Park Service Civil War series. Fort Washington, PA: U.S. National Park Service and Eastern National, 1999. ISBN 1-888213-50-7.
• Eicher, David J. The Longest Night: A Military History of the Civil War. New York: Simon & Schuster, 2001. ISBN 0-684-84944-5.
• Esposito, Vincent J. West Point Atlas of American Wars. New York: Frederick A. Praeger, 1959. OCLC 5890637. The collection of maps (without explanatory text) is available online at the West Point website Lưu trữ 2012-08-29 tại Archive.today.
• Foote, Shelby. The Civil War: A Narrative. Vol. 1, Fort Sumter to Perryville. New York: Random House, 1958. ISBN 0-394-49517-9.
• Gott, Kendall D. Where the South Lost the War: An Analysis of the Fort Henry—Fort Donelson Campaign, February 1862. Mechanicsburg, PA: Stackpole Books, 2003. ISBN 0-8117-0049-6.
• Kennedy, Frances H., ed. The Civil War Battlefield Guide. 2nd ed. Boston: Houghton Mifflin Co., 1998. ISBN 0-395-74012-6.
• McPherson, James M. Battle Cry of Freedom: The Civil War Era. Oxford History of the United States. New York: Oxford University Press, 1988. ISBN 0-19-503863-0.
• Nevin, David, and the Editors of Time-Life Books. The Road to Shiloh: Early Battles in the West. Alexandria, VA: Time-Life Books, 1983. ISBN 0-8094-4716-9.
• Simpson, Brooks D. Ulysses S. Grant: Triumph over Adversity, 1822–1865. New York: Houghton Mifflin, 2000. ISBN 0-395-65994-9.
• Woodworth, Steven E. Nothing but Victory: The Army of the Tennessee, 1861–1865. New York: Alfred A. Knopf, 2005. ISBN 0-375-41218-2.
• National Park Service battle description Lưu trữ 2003-12-11 tại Wayback Machine

• Catton, Bruce. Grant Moves South. Boston: Little, Brown & Co., 1960. ISBN 0-316-13207-1.
• Huffstodt, James. Hard Dying Men: The Story of General W. H. L. Wallace, General Thomas E. G. Ransom, and the "Old Eleventh" Illinois Infantry in the American Civil War (1861–1865). Bowie, MD: Heritage Press. ISBN 1-55613-510-6.

• Battle of Fort Donelson: Maps, histories, photos, and preservation news (Civil War Trust)
• Animated history of the Battles of Forts Henry and Donelson Lưu trữ 2011-04-30 tại Wayback Machine
• Newspaper coverage of the Battle of Fort Donelson Lưu trữ 2010-06-08 tại Wayback Machine