Tỉnh thành Việt Nam

Bản đồ hành chính Việt Nam

Chú thích:

* Đảo Phú Quốc (thành phố Phú Quốc, Kiên Giang)

** Côn Đảo (huyện Côn Đảo, Bà Rịa – Vũng Tàu)

*** Quần đảo Hoàng Sa (huyện Hoàng Sa, Đà Nẵng)

**** Quần đảo Trường Sa (huyện Trường Sa, Khánh Hòa)

Tỉnh và thành phố trực thuộc trung ương là cấp hành chính địa phương cao nhất ở Việt Nam. Tính đến năm 2022, Việt Nam có 63 đơn vị hành chính cấp tỉnh, bao gồm 58 tỉnh và 5 thành phố trực thuộc trung ương.

Chính quyền địa phương

Theo Hiến pháp 2013 và Luật tổ chức chính quyền địa phương, mỗi tỉnh thành Việt Nam đều nằm dưới sự quản lý của một Hội đồng nhân dân do dân bầu. Hội đồng nhân dân bầu ra Ủy ban nhân dân (đơn vị hành pháp của chính quyền tỉnh). Bộ máy như vậy cũng tương ứng với cấu trúc chính quyền trung ương. Các chính quyền tỉnh trực thuộc Chính phủ.

Ngày 22 tháng 11 năm 1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh ký sắc lệnh tổ chức Hội đồng nhân dân và Ủy ban Hành chính các cấp. Sắc lệnh quy định cách thức tổ chức chính quyền dân chủ nhân dân trong cả nước. Chính quyền ở mỗi địa phương sẽ có hai cơ quan: thay mặt cho dân là Hội đồng nhân dân, do phổ thông đầu phiếu bầu ra, và vừa thay mặt cho dân, vừa đại diện cho Chính phủ là Ủy ban Hành chính, do Hội đồng nhân dân đề cử. Sắc lệnh quy định nhiệm vụ quyền hạn của Hội đồng nhân dân và Ủy ban Hành chính mỗi cấp. Từ năm 1976, Ủy ban Hành chính đổi tên là Ủy ban nhân dân.

Hội đồng nhân dân

Mỗi Hội đồng nhân dân có thường trực Hội đồng nhân dân gồm Chủ tịch Hội đồng nhân dân và những người được ủy quyền được chọn trong những đại biểu trong Hội đồng nhân dân, thường là Phó Chủ tịch Hội đồng nhân dân. Thường trực có nhiều nhiệm vụ, trong đó có việc đại diện Hội đồng khi không có kỳ họp. Hội đồng có một số ban có những nhiệm vụ chuyên biệt. Mỗi tỉnh đều có một Ban Kinh tế và Ngân sách, một Ban Văn hóa Xã hội và một Ban Pháp chế. Nếu một tỉnh có thành phần thiểu số không phải người Việt đông thì thường tỉnh đó cũng có một Ban Dân tộc.

Người dân được quyền bầu trong các cuộc bầu cử Hội đồng nhân dân khi được 18 tuổi, và được quyền ra ứng cử khi đủ 21 tuổi. Để ứng cử, một ứng cử viên phải được Mặt trận Tổ quốc Việt Nam giới thiệu hoặc tự ứng cử. Những ứng cử viên này được bầu tại các hội nghị hiệp thương do Mặt trận Tổ quốc tổ chức. Những người tham dự hội nghị quyết định các ứng cử viên có đủ tiêu chuẩn theo Luật Tổ chức Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân hay không bằng cách giơ tay biểu quyết hoặc bầu kín. Các ứng cử viên không được hội nghị tín nhiệm sẽ không được đưa vào danh sách ứng cử. Số ứng cử viên được bầu cho mỗi huyện là từ một đến ba. Số ứng cử viên cho mỗi huyện phải nhiều hơn số ghế được bầu.

Ủy ban nhân dân

Ủy ban nhân dân, như đã nói trên, là đơn vị hành pháp của chính quyền tỉnh, có nhiệm vụ định đoạt và thi hành các chính sách. Ủy ban được xem như là một nội các. Ủy ban nhân dân các cấp làm việc theo nguyên tắc tập thể. Chủ tịch là người đứng đầu Ủy ban nhân dân chỉ đạo chung, chịu trách nhiệm trước Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân cấp trên trực tiếp của mình. Mỗi thành viên của Ủy ban nhân dân chịu trách nhiệm cá nhân về phần công tác của mình trước Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân và Chủ tịch Ủy ban nhân dân cùng cấp. Ủy ban nhân dân có 1 Chủ tịch và ít nhất 3 Phó Chủ tịch, tối đa là 5 Phó Chủ tịch (Thành phố Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh), và có từ 4 đến 7 ủy viên (tuỳ theo diện tích và số dân). Chủ tịch Ủy ban nhân dân phải là đại biểu của HĐND cùng cấp, do HĐND bầu và Thủ tướng chuẩn y. Các thành viên khác của Ủy ban nhân dân không nhất thiết phải là thành viên của HĐND. Chủ tịch Ủy ban nhân dân chịu trách nhiệm và báo cáo định kỳ trước HĐND và Thủ tướng về các hoạt động kinh tế-xã hội trong phạm vi tỉnh.

Tòa án Nhân dân

Tòa án Nhân dân là cơ quan xét xử và tư pháp cấp tỉnh. Đứng đầu là Chánh án.

Đảng bộ địa phương

Vì Đảng Cộng sản Việt Nam là đảng cầm quyền duy nhất ở Việt Nam nên cơ quan lãnh đạo cao nhất của mỗi địa phương là Đại hội Đại biểu Đảng bộ của địa phương đó, phân cấp địa phương của tổ chức Đảng. Đại hội Đại biểu Đảng bộ sẽ họp 5 năm 1 lần để bầu ra Ban Chấp hành Đảng bộ. Ban Chấp hành Đảng bộ Tỉnh/Thành phố trực thuộc trung ương, hay thường được gọi tắt là Tỉnh ủy/Thành ủy, là cơ quan lãnh đạo của Đảng bộ tỉnh, thành phố sở tại giữa 2 kỳ Đại hội, nhiệm kỳ 5 năm.

Sau mỗi Đại hội Đại biểu Đảng bộ, Ban Chấp hành Đảng bộ Tỉnh/Thành phố sẽ tổ chức họp Hội nghị Đảng bộ lần thứ nhất để bầu ra Ban thường vụ Tỉnh uỷ/Thành uỷ, Thường trực Tỉnh uỷ/Thành uỷ, Uỷ ban kiểm tra Tỉnh uỷ/Thành uỷ và các chức danh lãnh đạo; tất cả đều theo nhiệm kỳ của Ban Chấp hành Đảng bộ trực thuộc.

Đứng đầu Đảng bộ tỉnh/thành phố là Bí thư Tỉnh uỷ/Thành uỷ, do chính Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh/thành phố sở tại bầu lên, và phần lớn ở các tỉnh thành đều là Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam. Riêng Bí thư Thành ủy Hà Nội và Bí thư Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh do tầm quan trọng đặc biệt của hai thành phố nên bắt buộc phải là Ủy viên Bộ Chính trị, do Bộ Chính trị điều động, bổ nhiệm mà không phải do Ban Chấp hành Đảng bộ bầu ra.

Danh sách tỉnh thành

(Số liệu của Tổng cục Thống kê tính đến 0 giờ ngày 1/4/2019) Theo kết quả điều tra dân số ngày 1/4/2019 ^[1], dân số Việt Nam là 96.208.984 người. Đơn vị tỉnh thành đông dân nhất là Thành phố Hồ Chí Minh có 8.993.083 người, xếp thứ 2 là thủ đô Hà Nội với dân số 8.053.663 người, tiếp đến là Thanh Hóa là 3.640.128 người, Nghệ An là 3.327.791 người, và Đồng Nai là 3.097.107 người. Tỉnh ít dân nhất là Bắc Kạn 313.905 người ^[1], kế đến là các tỉnh Lai Châu, Kon Tum. Tính theo diện tích, tỉnh lớn nhất là tỉnh Nghệ An. Tỉnh nhỏ nhất là tỉnh Bắc Ninh.

Lưu ý: Chữ in đậm: Thành phố trực thuộc trung ương

Số thứ tự	Tên tỉnh, thành phố	Mã viết tắt^[2]	Tỉnh lỵ^[3]	Khu vực	Năm thành lập^[4]	Dân số (người)^[5]	Diện tích (km²)^[6]	Mật độ (người/km²)	Hành chính cấp huyện	Biển số xe	Mã vùng ĐT
1	Hà Giang	HGI	Thành phố Hà Giang	Đông Bắc Bộ	1891	854.679	7.929,5	108	11	23	0219
2	Cao Bằng	CBA	Thành phố Cao Bằng	Đông Bắc Bộ	1499	530.341	6.700,3	79	10	11	0206
3	Lào Cai	LCI	Thành phố Lào Cai	Tây Bắc Bộ	1907	730.420	6.364	115	9	24	0214
4	Sơn La	SLA	Thành phố Sơn La	Tây Bắc Bộ	1895	1.248.415	14.123,5	88	12	26	0212
5	Lai Châu	LCA	Thành phố Lai Châu	Tây Bắc Bộ	1909	460.196	9.068,8	51	8	25	0213
6	Bắc Kạn	BKA	Thành phố Bắc Kạn	Đông Bắc Bộ	1900	313.905	4.859,96	65	8	97	0209
7	Lạng Sơn	LSN	Thành phố Lạng Sơn	Đông Bắc Bộ	1831	781.655	8.310,2	94	11	12	0205
8	Tuyên Quang	TQU	Thành phố Tuyên Quang	Đông Bắc Bộ	1831	784.811	5.867,9	134	7	22	0207
9	Yên Bái	YBA	Thành phố Yên Bái	Tây Bắc Bộ	1900	821.030	6.887,7	119	9	21	0216
10	Thái Nguyên	TNG	Thành phố Thái Nguyên	Đông Bắc Bộ	1831	1.286.751	3.536,4	364	9	20	0208
11	Điện Biên	DBI	Thành phố Điện Biên Phủ	Tây Bắc Bộ	2004	598.856	9.541	63	10	27	0215
12	Phú Thọ	PTH	Thành phố Việt Trì	Đông Bắc Bộ	1891	1.463.726	3.534,6	414	13	19	0210
13	Vĩnh Phúc	VPH	Thành phố Vĩnh Yên	Đồng bằng sông Hồng	1950	1.154.154	1.235,2	934	9	88	0211
14	Bắc Giang	BGI	Thành phố Bắc Giang	Đông Bắc Bộ	1895	1.803.950	3.851,4	468	10	13 và 98	0204
15	Bắc Ninh	BNI	Thành phố Bắc Ninh	Đồng bằng sông Hồng	1831	1.368.840	822,7	1.664	8	13 và 99	0222
16	Hà Nội	HNO	Quận Hoàn Kiếm	Đồng bằng sông Hồng	1010	8.053.663	3.358,9	2.398	30	29 đến 33 và 40	024
17	Quảng Ninh	QNH	Thành phố Hạ Long	Đông Bắc Bộ	1963	1.320.324	6.177,7	214	13	14	0203
18	Hải Dương	HDU	Thành phố Hải Dương	Đồng bằng sông Hồng	1469	1.892.254	1.668,2	1.135	12	34	0220
19	Hải Phòng	HPG	Quận Hồng Bàng	Đồng bằng sông Hồng	1888	2.310.280	1.526,5	1.513	15	15 và 16	0225
20	Hòa Bình	HBI	Thành phố Hòa Bình	Tây Bắc Bộ	1886	854.131	4.591	186	10	28	0218
21	Hưng Yên	HYE	Thành phố Hưng Yên	Đồng bằng sông Hồng	1831	1.252.731	930,2	1.347	10	89	0221
22	Hà Nam	HNA	Thành phố Phủ Lý	Đồng bằng sông Hồng	1890	852.800	860,9	991	6	90	0226
23	Thái Bình	TBH	Thành phố Thái Bình	Đồng bằng sông Hồng	1890	1.860.447	1.570,5	1.185	8	17	0227
24	Nam Định	NDH	Thành phố Nam Định	Đồng bằng sông Hồng	1832	1.780.393	1.668	1.067	10	18	0228
25	Ninh Bình	NBI	Thành phố Ninh Bình	Đồng bằng sông Hồng	1831	982.487	1.387	708	8	35	0229
26	Thanh Hóa	THA	Thành phố Thanh Hóa	Bắc Trung Bộ	1029	4.357.523	11.114,71	392	27	36	0237
27	Nghệ An	NAN	Thành phố Vinh	Bắc Trung Bộ	1469	3.327.791	16.493,7	202	21	37	0238
28	Hà Tĩnh	HTI	Thành phố Hà Tĩnh	Bắc Trung Bộ	1831	1.288.866	5.990,7	215	13	38	0239
29	Quảng Bình	QBI	Thành phố Đồng Hới	Bắc Trung Bộ	1604	895.430	8.065,3	111	8	73	0232
30	Quảng Trị	QTR	Thành phố Đông Hà	Bắc Trung Bộ	1832	632.375	4.739,8	133	10	74	0233
31	Thừa Thiên Huế	TTH	Thành phố Huế	Bắc Trung Bộ	1822	1.128.620	5.048,2	224	9	75	0234
32	Đà Nẵng	DNG	Quận Hải Châu	Duyên hải Nam Trung Bộ	1888	1.134.310	1.284,9	883	8	43	0236
33	Quảng Nam	QNA	Thành phố Tam Kỳ	Duyên hải Nam Trung Bộ	1831	1.495.812	10.574,7	141	18	92	0235
34	Quảng Ngãi	QNG	Thành phố Quảng Ngãi	Duyên hải Nam Trung Bộ	1831	1.231.697	5.135,2	240	13	76	0255
35	Kon Tum	KTU	Thành phố Kon Tum	Tây Nguyên	1913	540.438	9.674,2	56	10	82	0260
36	Gia Lai	GLA	Thành phố Pleiku	Tây Nguyên	1932	1.513.847	15.510,8	98	17	81	0269
37	Bình Định	BDI	Thành phố Quy Nhơn	Duyên hải Nam Trung Bộ	1790	1.486.918	6.066,2	245	11	77	0256
38	Phú Yên	PYE	Thành phố Tuy Hòa	Duyên hải Nam Trung Bộ	1610	961.152	5.023,4	191	9	78	0257
39	Đắk Lắk	DLA	Thành phố Buôn Ma Thuột	Tây Nguyên	1904	1.869.322	13.030,5	143	15	47	0262
40	Khánh Hòa	KHA	Thành phố Nha Trang	Duyên hải Nam Trung Bộ	1653	1.231.107	5.137,8	240	9	79	0258
41	Đắk Nông	DKN	Thành phố Gia Nghĩa	Tây Nguyên	2004	622.168	6.509,3	96	8	48	0261
42	Lâm Đồng	LDG	Thành phố Đà Lạt	Tây Nguyên	1958	1.296.606	9.783,2	133	12	49	0263
43	Ninh Thuận	NTH	Thành phố Phan Rang – Tháp Chàm	Duyên hải Nam Trung Bộ	1889	590.467	3.355,3	176	7	85	0259
44	Bình Phước	BPC	Thành phố Đồng Xoài	Đông Nam Bộ	1956	994.679	6.877	145	11	93	0271
45	Tây Ninh	TNI	Thành phố Tây Ninh	Đông Nam Bộ	1836	1.169.165	4.041,4	289	9	70	0276
46	Bình Dương	BDU	Thành phố Thủ Dầu Một	Đông Nam Bộ	1888	2.426.561	2.694,7	900	9	61	0274
47	Đồng Nai	DNA	Thành phố Biên Hòa	Đông Nam Bộ	1802	3.097.107	5.905,7	524	11	39 và 60	0251
48	Bình Thuận	BTN	Thành phố Phan Thiết	Duyên hải Nam Trung Bộ	1653	1.230.808	7.812,8	158	10	86	0252
49	Thành phố Hồ Chí Minh	HCM	Quận 1	Đông Nam Bộ	1698	8.993.082	2.061	4.363	22	50 đến 59 và 41	028
50	Long An	LAN	Thành phố Tân An	Đồng bằng sông Cửu Long	1955	1.688.547	4.490,2	376	15	62	0272
51	Bà Rịa – Vũng Tàu	VTB	Thành phố Bà Rịa	Đông Nam Bộ	1888	1.148.313	1.980,8	580	8	72	0254
52	Đồng Tháp	DTP	Thành phố Cao Lãnh	Đồng bằng sông Cửu Long	1976	1.599.504	3.383,8	473	12	66	0277
53	An Giang	AGI	Thành phố Long Xuyên	Đồng bằng sông Cửu Long	1832	1.908.352	3.536,7	540	11	67	0296
54	Tiền Giang	TGG	Thành phố Mỹ Tho	Đồng bằng sông Cửu Long	1976	1.764.185	2.510,5	703	11	63	0273
55	Vĩnh Long	VLG	Thành phố Vĩnh Long	Đồng bằng sông Cửu Long	1832	1.022.791	1.475	693	8	64	0270
56	Bến Tre	BTR	Thành phố Bến Tre	Đồng bằng sông Cửu Long	1888	1.288.463	2.394,6	538	9	71	0275
57	Cần Thơ	CTH	Quận Ninh Kiều	Đồng bằng sông Cửu Long	1888	1.235.171	1.439,2	858	9	65	0292
58	Kiên Giang	KGI	Thành phố Rạch Giá	Đồng bằng sông Cửu Long	1955	1.723.067	6.348,8	271	15	68	0297
59	Trà Vinh	TVH	Thành phố Trà Vinh	Đồng bằng sông Cửu Long	1888	1.009.168	2.358,2	428	9	84	0294
60	Hậu Giang	HAG	Thành phố Vị Thanh	Đồng bằng sông Cửu Long	2004	733.017	1.621,8	452	8	95	0293
61	Sóc Trăng	STR	Thành phố Sóc Trăng	Đồng bằng sông Cửu Long	1888	1.199.653	3.311,8	362	11	83	0299
62	Bạc Liêu	BLI	Thành phố Bạc Liêu	Đồng bằng sông Cửu Long	1888	907.236	2.669	340	7	94	0291
63	Cà Mau	CMU	Thành phố Cà Mau	Đồng bằng sông Cửu Long	1955	1.194.476	5.294,8	226	9	69	0290

Xem thêm

Ghi chú

^ ^a ^b Tong Cuc Thong Ke
^ Dựa trên tên viết tắt chính thức được sử dụng cho các tỉnh/thành tại Đại hội Thể thao toàn quốc
^ Tỉnh lỵ (trung tâm hành chính tỉnh) là thành phố, thị xã nơi đặt trụ sở Ủy ban nhân dân tỉnh. Riêng thành phố trực thuộc trung ương, Ủy ban nhân dân thành phố đặt tại quận, được gọi là quận trung tâm
^ Thời điểm sớm nhất thành lập tỉnh thành hoặc đơn vị hành chính tương đương là tiền thân của tỉnh thành đó
^ Thông tin về dân số theo bài viết của từng tỉnh thành đã cập nhật
^ Thông tin về diện tích theo bài viết của từng tỉnh thành đã cập nhật