Phó sao

Phó sao,[1] còn được gọi là á sao,[2] là một thiên thể có khối lượng nhỏ hơn khối lượng nhỏ nhất để duy trì phản ứng hợp hạch (khoảng 0,08 khối lượng Mặt Trời). Định nghĩa này bao gồm các sao lùn nâu và các ngôi sao trước đây tương tự như EF Eridani B, và cũng có thể bao gồm các thiên thể có khối lượng cỡ hành tinh, không phụ thuộc vào cơ chế hình thành của chúng và liệu chúng có liên quan đến một ngôi sao chính hay không.[1][2][3][4]

Giả sử rằng một phó sao có thành phần tương tự Mặt Trời và ít nhất có khối lượng tương đương Sao Mộc (khoảng 10−3 khối lượng Mặt Trời), bán kính của nó sẽ tương đương với Sao Mộc (khoảng 0,1 bán kính Mặt Trời) không phụ thuộc vào khối lượng của phó sao đó (các sao lùn nâu có khối lượng dưới 75-80 lần khối lượng Sao Mộc).[5][6] Điều này là do lõi của một phó sao như vậy ở khoảng trên của khối lượng (ngay dưới giới hạn đốt cháy hydro) bị suy biến hoàn toàn, với mật độ ≈103 g/cm³, nhưng sự suy biến này giảm đi khi giảm khối lượng cho đến khi ở mức khối lượng của Sao Mộc thì một phó sao có mật độ lõi nhỏ hơn 10 g/cm³. Mật độ giảm làm cân bằng giảm khối lượng, giữ cho bán kính xấp xỉ không đổi.[2]

Các phó sao như sao lùn nâu không đủ khối lượng để hợp hạch hydro và heli, do đó không trải qua tiến hóa sao thông thường, một quá trình hạn chế tuổi thọ của các ngôi sao.[7][8][9]

Một phó sao có khối lượng ngay dưới giới hạn hợp hạch hydro có thể khơi ngòi phản ứng hợp hạch hydro tạm thời ở lõi của nó. Mặc dù điều này sẽ cung cấp một ít năng lượng, nhưng không đủ để vượt qua sự co ngót hấp dẫn đang diễn ra của thiên thể này. Tương tự như vậy, mặc dù một thiên thể có khối lượng trên khoảng 0,013 khối lượng Mặt Trời sẽ có thể hợp hạch deuteri trong một khoảng thời gian, nhưng nguồn năng lượng này sẽ cạn kiệt trong khoảng 106 đến 108 năm. Ngoài những nguồn này, bức xạ của một phó sao cô lập chỉ đến từ việc giải phóng thế năng hấp dẫn của nó, khiến nó dần dần nguội đi và co lại. Một phó sao trên quỹ đạo xung quanh một ngôi sao sẽ co lại chậm hơn, do nó được ngôi sao giữ ấm, tiến đến trạng thái cân bằng, trong đó lượng phát xạ năng lượng của nó bằng lượng năng lượng nó nhận được từ ngôi sao.[2]

Các phó sao là đủ nguội để có hơi nước trong khí quyển của chúng. Quang phổ học hồng ngoại có thể phát hiện màu sắc khác biệt của nước trong các phó sao có kích thước cỡ hành tinh khí khổng lồ, ngay cả khi chúng không nằm trên quỹ đạo xung quanh một ngôi sao.[10]

Phân loại

Năm 1918 William Duncan MacMillan đề xuất phân loại các phó sao thành ba loại dựa vào mật độ và trạng thái pha của chúng: rắn, chuyển tiếp và khí tối màu (không phải sao).[11] Các thiên thể rắn bao gồm Trái Đất, các hành tinh đất đá nhỏ hơn và các vệ tinh; với Sao Thiên Vương và Sao Hải Vương (cũng như các hành tinh tiểu Sao Hải Vương và siêu Trái Đất sau này) là những thiên thể chuyển tiếp giữa rắn và khí. Sao Thổ, Sao Mộc và các hành tinh khí khổng lồ lớn đang ở trạng thái "khí" hoàn toàn.

Xem thêm

Ghi chú

  1. ^ Phó (副) là từ Hán-Việt; nghĩa là thứ hai, thứ nhì, dưới, sau, phụ trợ, phụ tá, thứ, kém hơn. Như trong phó sứ, phó tướng, phó phòng, phó bảng, phó từ.
  2. ^ Á (亞) là từ Hán-Việt; nghĩa là thứ hai, thứ nhì, dưới, sau, thứ, kém hơn. Như trong á quân, á khôi, á thánh, á nguyên.

Tham khảo

  1. ^ Steven Soter, What Is a Planet? Astronomical Journal 132(6): 2513–2519. doi:10.1086/508861, Bibcode: 2006AJ....132.2513S, arXiv:astro-ph/0608359v6
  2. ^ a b c Chabrier, Gilles; Baraffe, Isabelle (tháng 9 năm 2000). “Theory of Low-Mass Stars and Substellar Objects”. Annual Review of Astronomy and Astrophysics. 38: 337–377. arXiv:astro-ph/0006383. Bibcode:2000ARA&A..38..337C. doi:10.1146/annurev.astro.38.1.337.
  3. ^ Jim Kaler, 2006. Alula Australis Lưu trữ 2006-08-24 tại Wayback Machine, trong Stars, tập hợp các trang web. Tra cứu trực tuyến ngày 17-9-2007.
  4. ^ B. M. González-García, M. R. Zapatero Osorio, V. J. S. Béjar, G. Bihain, D. Barrado Y Navascués, J. A. Caballero & M. Morales-Calderón, 2006. A search for substellar members in the Praesepe and σ Orionis clusters. Astronomy and Astrophysics 460 (3): 799–810. doi:10.1051/0004-6361:20065909, Bibcode: 2006A&A...460..799G, arXiv:astro-ph/0609283
  5. ^ Boss, Alan (ngày 3 tháng 4 năm 2001). “Are They Planets or What?”. Carnegie Institution of Washington. Bản gốc lưu trữ ngày 28 tháng 9 năm 2006. Truy cập ngày 8 tháng 6 năm 2006.
  6. ^ Nicholos Wethington (ngày 6 tháng 10 năm 2008). “Dense Exoplanet Creates Classification Calamity”. Universetoday.com. Truy cập ngày 30 tháng 1 năm 2013.
  7. ^ Stellar Evolution
  8. ^ Bertulani Carlos A., 2013. Nuclei in the Cosmos. 524 trang. World Scientific. ISBN 9789814417662
  9. ^ Life Cycle and Classification of Stars
  10. ^ Hille, Karl (ngày 11 tháng 1 năm 2018). “Hubble Finds Substellar Objects in the Orion Nebula”. NASA (bằng tiếng Anh). Truy cập ngày 30 tháng 1 năm 2018.
  11. ^ MacMillan, W. D. (tháng 7 năm 1918). “On stellar evolution”. Astrophysical Journal. 48: 35–49. Bibcode:1918ApJ....48...35M. doi:10.1086/142412.

Read other articles:

Maria Michał Kowalski

Artikel ini sebatang kara, artinya tidak ada artikel lain yang memiliki pranala balik ke halaman ini.Bantulah menambah pranala ke artikel ini dari artikel yang berhubungan atau coba peralatan pencari pranala.Tag ini diberikan pada Desember 2022. Maria Michał Kowalski Jan Kowalski, kemudian dikenal sebagai Maria Michał Kowalski (27 Desember 1871 – 18 Mei 1942[1][a]), adalah seorang imam diosesan Katolik Roma Polandia yang menjadi pemimpin agama skismatik dan i...

 

Ara bunut

Ara bunut Ficus virens Curtain Fig Tree, Atherton TablelandStatus konservasiRisiko rendahIUCN147495192 TaksonomiDivisiTracheophytaSubdivisiSpermatophytesKladAngiospermaeKladmesangiospermsKladeudicotsKladcore eudicotsKladSuperrosidaeKladrosidsKladfabidsOrdoRosalesFamiliMoraceaeGenusFicusSpesiesFicus virens Aiton, 1789 Tata namaSinonim taksonFicus infectoria (Miq.) Miq., Ficus cunninghamiilbs Ficus virens adalah tumbuhan dari genus Ficus yang ditemukan di Pakistan, India, Asia Tenggara, melalui...

 

Lupeni strike of 1929

Writer Panait Istrati (second from the right) with the coal miners of Lupeni, while investigating the effects of the government clampdown The Lupeni strike of 1929 took place on 5 and 6 August 1929 in the mining town of Lupeni, in the Jiu Valley of Transylvania, Romania. Chronology Near the end of 1928, miners' leaders in the Jiu Valley had begun agitating for an extension of their collective work contract. Their demands included (in conformity with new legislation adopted under international...

HTTPS

Hypertext Transfer Protocol Secure (HTTPS) adalah ekstensi dari Hypertext Transfer Protocol (HTTP). Ini digunakan untuk komunikasi aman melalui jaringan komputer, dan banyak digunakan di Internet.[1] Dalam HTTPS, protokol komunikasi dienkripsi menggunakan Transport Layer Security (TLS) atau, sebelumnya, Secure Sockets Layer (SSL). Oleh karena itu, protokol ini juga disebut sebagai HTTP over TLS,[2] atau HTTP over SSL. Motivasi utama untuk HTTPS adalah otentikasi situs web yang...

 

KDCZ

Radio station in St. Charles, MinnesotaKDCZSt. Charles, MinnesotaBroadcast areaRochester, MinnesotaFrequency107.7 MHzBrandingSasquatch 107.7ProgrammingFormatClassic rockAffiliationsCompass Media NetworksOwnershipOwnerTownsquare Media(Townsquare License, LLC)Sister stationsKDOC-FM, KFIL, KFIL-FM, KOLM, KROC, KROC-FM, KWWK, KYBAHistoryFirst air dateApril 18, 1998 (1998-04-18) (as KLCX)Former call signsKANP (1996–1997)KLCX (1997–2008)KDZZ (2008–2017)Technical informationFac...

 

Politeknik Negeri Kupang

RektorNonce Farida Tuati, SE., M.SiLokasikupang Politeknik Negeri Kupang adalah perguruan tinggi negeri yang terdapat di Kota Kupang, provinsi Nusa Tenggara Timur, Indonesia. Pranala luar (Indonesia) Peraturan Statuta Diarsipkan 2010-12-24 di Wayback Machine. di situs web Ditjen Dikti Kemendiknas lbs Perguruan tinggi negeri di Indonesia yang dikelola oleh KemdikbudristekUniversitas 19 November Airlangga Andalas Bangka Belitung Bengkulu Borneo Tarakan Brawijaya Cenderawasih Diponegoro Gadjah M...

بيل دودغين

بيل دودغين معلومات شخصية الميلاد 17 أبريل 1909(1909-04-17)جيتشيد الوفاة 16 أكتوبر 1999 (عن عمر ناهز 90 عاماً) مركز اللعب وسط الجنسية المملكة المتحدة المملكة المتحدة لبريطانيا العظمى وأيرلندا  مسيرة الشباب سنوات فريق Gateshead High Fell Wallsend F.C. [الإنجليزية]‏ Kirkley & Pakefield F.C. [الإنج�...

 

Золотой век Грузии

История Грузииსაქართველოს ისტორია Доисторическая Грузия Шулавери-шомутепинская культураКуро-араксская культураТриалетская культураКолхидская культураКобанская культураДиаухиМушки Древняя история КолхидаАриан-КартлиИберийское царство ФарнавазидыГруз�...

 

Prasasti Tel Dan

Prasasti Tel Dan dari abad ke-9 SM, Museum Israel. Huruf-huruf yang diwarnai putih bertuliskan (dari kanan ke kiri): B-i-t D-v-d (Rumah Daud). Prasasti Tel Dan: Fragmen A sebelah kanan, Fragment B1 dan B2 sebelah kiri Prasasti Tel Dan adalah sebuah prasasti batu yang ditemukan pada penggalian tahun 1993/94 di Tel Dan, wilayah bagian utara Israel. Terdiri dari beberapa fragmen yang memuat tulisan dalam bahasa Aram. Berisi pujian atas kemenangan raja Hazael dari Aram-Damaskus, seorang tokoh pen...

1941 Iraqi coup d'état

Anti-British coup that brought Rashid Ali al-Gaylani to power 1941 Iraqi coup d'étatPart of World War IICoup leader Salah al-Din al-Sabbagh in 1930Date1 April-2 May 1941LocationKingdom of IraqResult Golden Square victory Overthrow of government of 'Abd al-Ilah Formation of National Defence Government British intervention in IraqBelligerents IraqSupported by: United Kingdom Golden SquareSupported by: Germany ItalyCommanders and leaders 'Abd al-IlahRegent of Iraq Taha al-Hashimi...

 

Ray Sefo

New Zealander kickboxer, boxer and mixed martial arts fighter Ray SefoBorn (1971-02-15) 15 February 1971 (age 53)Auckland, New ZealandOther namesSugarfootNationalityNew ZealanderHeight1.83 m (6 ft 0 in)Weight120 kg (265 lb; 18 st 13 lb)DivisionLight Heavyweight Cruiserweight HeavyweightReach75 in (191 cm)StyleKickboxingStanceOrthodoxFighting out ofLas Vegas, Nevada, USTeamXtreme Couture Ray Sefo's Fight AcademyYears active1989–2012 (Kickbox...

 

19 Days in New York

2004 studio album by Kate Ceberano19 Days in New YorkStudio album by Kate CeberanoReleased20 September 2004 (2004-09-20)Recorded2004, New York CityGenre rock pop LabelABC / UMAProducerBilly Davis, Leonard CastonKate Ceberano chronology The Girl Can Help It(2003) 19 Days in New York(2004) The Definitive Collection(2004) Singles from 19 Days in New York Higher and Higher (promo) At Last (promo) 19 Days in New York is a studio album recorded by ARIA award winning artist, ...

Umm Ramool

—— Permukiman di Uni Emirat Arab —— Umm Ramoolام رمول Negara Uni Emirat Arab Emirat Dubai Kota Dubai Statistik permukiman Luas 3.61 km² Jumlah penduduk 4,629 [1] (2000) Kepadatan penduduk 1,282/km² Permukiman sekitarnya Bandar Udara Internasional Dubai, Nad Shamma, Al Garhoud, Ras Al Khor Dubai Metro station   Umm Ramool  Koordinat 25°13′53″N 55°22′11″E / 25.23139°N 55.36972°E / 25.23139; 55.36972 Umm Ramoo...

 

Egyptian calendar

Calendar used in ancient Egypt before 22 BC A section of the hieroglyphic calendar at the Kom Ombo Temple, displaying the transition from Month XII to Month I without mention of the five epagomenal days. Astronomical ceiling from the Tomb of Senenmut (XVIII Dynasty, c. 1479–1458 BC), discovered in Thebes, Upper Egypt; facsimile preserved in the Metropolitan Museum of Art.[1] The sky goddess Nut and human figures representing stars and constellations from the star chart in the ...

 

Hesperocyparis

Genus of conifers Hesperocyparis Hesperocyparis macrocarpa, Monterey cypress Scientific classification Kingdom: Plantae Clade: Tracheophytes Clade: Gymnospermae Division: Pinophyta Class: Pinopsida Order: Cupressales Family: Cupressaceae Subfamily: Cupressoideae Genus: HesperocyparisBartel & R.A. Price Type species Hesperocyparis macrocarpa(Hartweg ex Gordon) Bartel & Price Species See text Synonyms Neocupressus de Laub. nom. superfl. Hesperocyparis (western cypress)[1] is a g...

コルク

この記事は検証可能な参考文献や出典が全く示されていないか、不十分です。出典を追加して記事の信頼性向上にご協力ください。（このテンプレートの使い方）出典検索?: コルク – ニュース · 書籍 · スカラー · CiNii · J-STAGE · NDL · dlib.jp · ジャパンサーチ · TWL（2017年4月） コルクを打ち抜いて作った瓶の栓 コルク（木栓、�...

 

友谊勋章 (俄罗斯)

  关于与「友谊勋章 (俄罗斯)」標題相近或相同的条目页，請見「友谊勋章 (消歧义)」。 友谊勋章类型单级勋章（仅设有一个等级）授予原因加强各民族友谊、交流与合作国家／地区俄罗斯 颁发单位 俄羅斯颁授资格俄罗斯国民及世界各民族人民設立時間1994年3月2日[1]首次颁发康斯坦丁·蒂托夫（萨马拉州州长）绶带 优先顺序上等荣誉勋章下等光荣父母�...

 

User talk:Cogswobble

etiquette You asked where it says not to change portions of articles under RFC review during an active RFC... I don't have time to dig around WP:RFC, however it's just kinda common sense. If an editor responds to the RFC, and makes comments on version X, and there have been 4 changes since version X, the next editor to respond isn't going to understand other editors' comments and the development of consensus is severely hindered. Beyond that, it's just general wiki etiquette. Not everything ...

乌克兰总理

 烏克蘭總理Прем'єр-міністр України烏克蘭國徽現任杰尼斯·什米加尔自2020年3月4日任命者烏克蘭總統任期總統任命首任維托爾德·福金设立1991年11月后继职位無网站www.kmu.gov.ua/control/en/（英文） 乌克兰 乌克兰政府与政治系列条目 宪法 政府 总统 弗拉基米尔·泽连斯基 總統辦公室 国家安全与国防事务委员会 总统代表（英语：Representatives of the President of Ukraine） 总...

 

Garrison Ground 2

Garrison Ground 2The site of the ground from where the pavilion stood in 2022Ground informationLocationGillingham, KentCoordinates51°23′17″N 0°32′28″E / 51.388°N 0.541°E / 51.388; 0.541Establishment1864 (first known match)Last used1999Team information Royal Engineers Cricket Club (1864–1961)Kent County Cricket Club (1937–1972)Combined Services (1949)As of 1 March 2018Source: CricketArchive Garrison Ground 2 was a cricket ground in Gillingham, Kent. The...