Ngục trung thư

Ngục trung thư
Thông tin tác phẩm
Tên gốc獄中書
Tác giảPhan Bội Châu
Thời gian sáng tác1913
Quốc giaViệt Nam
Ngôn ngữchữ Hán
Chủ đềcách mạng

Ngục trung thư (chữ Hán: 獄中書; Sách viết trong tù) là một bản văn do Phan Bội Châu viết lúc ở tù tại Quảng Châu năm 1913. Sách thuật lại chí hướng và những hoạt động cách mạng trong thời gian lưu vong của ông trước đó, cùng nhắn gửi những người cùng chí hướng.

Sách được in lần đầu tiên năm 1914 và tái bản năm 1938. Nguyên tác bằng chữ Hán và chữ Nôm. Sau này được Đào Trinh Nhất dịch ra tiếng Việt, Do nhà xuất bản Mai Lĩnh ấn hành vào năm 1938, nhà xuất bản Tân Việt, Sài Gòn tái bản vào năm 1950.

Lời tựa của Đào Trinh Nhất:

"Năm 1913, Phan Sào Nam tiên sinh đang ở bên Tàu, bỗng bị Đô đốc Quảng Đông là Long Tế Quang vừa ham lợi, vừa sợ oai, bắt tiên sinh hạ ngục và toan giải giao cho chính phủ thuộc địa Đông Dương. Nếu không có những bạn cách mạng Trung Hoa nhất là Hồ Hán Dân cứu khỏi, thì tiên sinh đã bị bắt về nước hơn 12 năm kia rồi. Lúc ở trong ngục Quảng Châu, tiên sinh thái nhiên viết ra tập sách tuyệt mạng, tựa là Ngục Trung Thư, tự thuật về việc mình bôn tẩu quốc sự mấy mươi năm, lời lẽ rất là thành thật, bi tráng. Đến văn chương hay thì khỏi phải nói. Anh em Việt Nam đồng chí ở Tàu năm 1914, từng đem xuất bản 1 lần. Năm 1938 lại mới in 1 lần nữa. Ai cũng phải nhìn nhận tập văn có giá trị, cả về lịch sử và văn chương. Chúng tôi dịch ra đây để cống hiến đồng bào xem cho biết tiên sinh hoạt động cách mạng ở hải ngoại gian nan nguy hiểm ra sao. Độc giả đọc sẽ thấy bậc người tài học và khảng khái như tiên sinh, 20 năm về trước bôn tẩu quốc sự, có thanh danh trọng vọng biết bao, thế mà vẫn cứ giữ đức tự trọng tự khiêm, đến đỗi tự cho mình là ngu, là dở, ấy chính là chỗ trì thủ cao thượng của nhà chí sĩ cựu học, và tiên sinh là người khiến cho chúng ta đáng kính, không lấy sự thành bại luận anh hùng, cũng chính vì chỗ trì thủ đó vậy..." [1]

Bối cảnh ra đời

Từ năm 1905, Phan Bội Châu đã sang Trung Quốc và sang Nhật để gặp gỡ những người cùng chí hướng mưu việc phục quốc. Ông viết nhiều tác phẩm có tác động lớn với sĩ phu trong nước và đã tạo nên một làn sóng mới thúc đẩy nhiều thanh niên yêu nước tham gia phong trào Đông Du, xuất ngoại học tập để tìm đường chống Pháp và nâng cao dân trí. Năm 1912, ông cùng một số nhà cách mạng quốc gia Việt Nam lưu vong tại Quảng Châu thành lập một tổ chức cách mạng mới với tên Việt Nam Quang phục Hội. Nhằm gây tiếng vang, tạo ủng hộ trong quần chúng quốc nội, năm 1913 ông liên kết với những nhà cách mạng khác, cho tổ chức ám sát và đặt chất nổ phá hoại nhiều nơi trong nước. Nhà cầm quyền Pháp đã phản ứng gay gắt và nhờ chính quyền Quảng Đông bắt giam Phan Bội Châu cùng các đồng chí. Ông bị bắt năm 1913 tại Quảng Châu và được trả tự do năm 1917.

Vừa bị bắt 3 ngày, ông đã bắt đầu viết cuốn Ngục trung thư [2].

Nội dung

Theo bản dịch tiếng Việt, sách gồm những phần sau:

  1. Vì sao Long Tế Quang bắt tôi hạ ngục?
  2. Ra đời giữa lúc mất Nam Kỳ đã 6 năm!
  3. Cùng anh em đồng chí ra đội Sĩ tử Cần Vương
  4. Muốn hãm tỉnh thành Nghệ An
  5. Tôn ông Cường Để làm minh chủ
  6. Ra thăm Hoàng Hoa Thám rồi vô Nam Kỳ
  7. Lưu Cầu Huyết Lệ Tân Thư
  8. Làm sao mua được khí giới ?
  9. Tôi trốn sang Tàu, gặp cụ Nguyễn Thiện Thuật và Lưu Vĩnh Phúc ở Quảng Châu
  10. Chúng tôi đổi sang tàu buôn Hồng mao mà đến Hương Cảng
  11. Rước Kỳ ngoại hầu xuất dương
  12. Hô hào thanh niên sang Nhật cầu học
  13. Gặp mặt Hoàng Hoa Thám
  14. Chính phủ Lâm thời Tân Việt Nam
  15. Muốn chở khí giới về giúp Hoàng Hoa Thám
  16. Trần Kỳ Mỹ và Hồ Hán Dân giúp sức
  17. Long Tế Quang bắt tôi hạ ngục
  18. Phụ lục: Ý kiến cứu quốc của Kỳ ngoại hầu Cường Để (thư Cường Để gửi vua Khải Định năm 1924).

Trích

Bài thơ chữ Nôm "Cảm tác vào nhà ngục Quảng Đông" trích trong phần cuối của sách này, nói lên tư tưởng chủ đạo của tác giả trong sách: Dù trong cảnh khốn khó nhưng vẫn kiên cường, không sờn lòng và khẳng định một nhân cách cao đẹp hào kiệt, phong lưu, ung dung với thái độ hóm hỉnh, lạc quan, ngạo nghễ, coi nhà tù như chốn nghĩ, nơi dừng chân.

Vẫn là hào kiệt vẫn phong lưu,
Chạy mỏi chân thì hãy ở tù.
Đã khách không nhà trong bốn biển,
Lại người có tội giữa năm châu
Bủa tay ôm chặt bồ kinh tế,
Mở miệng cười tan cuộc oán thù.
Thân ấy vẫn còn, còn sự nghiệp,
Bao nhiêu nguy hiểm sợ gì đâu.

Chú thích

  1. ^ Lời tựa của Đào Trinh Nhất trong bản dịch tiếng Việt. Xem tiểu sử Đào Trinh Nhất.
  2. ^ Ở cuối sách, Phan Bội Châu viết: Lịch ta ngày 25 tháng 12 năm Quý Sửu (1913). Sào Nam tử viết tập Ngục Trung Thư này ở nhà ngục Quảng Châu, sau khi vào ngục được 3 ngày

Liên kết ngoài

Wikisource tiếng Việt có toàn văn tác phẩm về:

Read other articles:

مرسين إيدمانيوردو

يفتقر محتوى هذه المقالة إلى الاستشهاد بمصادر. فضلاً، ساهم في تطوير هذه المقالة من خلال إضافة مصادر موثوق بها. أي معلومات غير موثقة يمكن التشكيك بها وإزالتها. (ديسمبر 2018) مرسين إيدمانيوردو ‘‘‘الشعار‘‘‘ الاسم الكامل نادي مرسين إيدمانيوردو لكرة القدم اللقب الشياطين الحمر�...

 

 

Zaman Shōwa

Bagian dari seri artikel mengenaiSejarah Jepang PeriodePaleolitiksebelum 14.000 SMJōmon14.000–300 SMYayoi300 SM – 250 MKofun250–538Asuka538–710Nara710–794Heian794–1185Kamakura1185–1333Restorasi Kemmu1333–1336Muromachi (Ashikaga) Nanboku-chōSengoku 1336–1573Azuchi–Momoyama Perdagangan dengan Nanban 1568–1603Edo (Tokugawa) SakokuPersetujuan KanagawaBakumatsu 1603–1868Meiji Perang BoshinRestorasiPerang Sino-Jepang PertamaPemberontakan BoxerPerang Rusia-Jepang 1868–191...

 

 

Yoga di Rusia

Victor Skumin, Yastikasana, 2022 Yoga telah dipraktikkan di Rusia sejak aktor Konstantin Stanislavski menggunakan Hatha Yoga secara ekstensif dalam sistemnya untuk melatih aktor pada tahun 1910-an. Sebuah permulaan dibuat ketika Catherine yang Agung memiliki terjemahan Bhagawadgita yang diterbitkan pada tahun 1788. Yoga dilarang di Uni Soviet, tetapi orang Rusia yang tinggal di luar negeri mengembangkan sistem yoga, termasuk Agni Yoga dari Nicholas Roerich dan Helena Roerich pada tahun 1920-a...

New Guinea long-eared bat

Species of bat New Guinea long-eared bat Conservation status Least Concern  (IUCN 3.1)[1] Scientific classification Domain: Eukaryota Kingdom: Animalia Phylum: Chordata Class: Mammalia Order: Chiroptera Family: Vespertilionidae Genus: Nyctophilus Species: N. microtis Binomial name Nyctophilus microtisThomas, 1888[2] The New Guinea long-eared bat (Nyctophilus microtis) is a small species of bat. It is found only in Papua New Guinea. Taxonomy The description of the spe...

 

 

Geography of Queensland

Geography of Queensland in north-east of Australia Geography of QueenslandContinentAustraliaCoordinates23°S 143°E / 23°S 143°E / -23; 143AreaRanked 2nd among states and territories • Total1,729,742[1] km2 (667,857 sq mi)Coastline6,973 km (4,333 mi)BordersLand borders: Northern Territory, New South Wales, South AustraliaHighest pointMount Bartle Frere1,622 m (5,322 ft)Longest riverFlinders River840 km (521 mi)Largest lak...

 

 

الملكية الجرمانية

الملكية الجرمانية هي أطروحة تتعلق بدور الملوك بين القبائل الجرمانية قبل المسيحية في فترة الهجرة (300 – 700 م) والعصور الوسطى المبكرة (حوالي 700 – 1000 م). تقول الأطروحة أن مؤسسة الملكية الإقطاعية تطورت، من خلال الاتصال بالإمبراطورية الرومانية والكنيسة المسيحية، من عادة سابقة لل�...

趙家驤

追晉陸軍二級上將趙家驤將軍个人资料出生1910年 大清河南省衛輝府汲縣逝世1958年8月23日(1958歲—08—23)（47—48歲） † 中華民國福建省金門縣国籍 中華民國政党 中國國民黨获奖 青天白日勳章（追贈）军事背景效忠 中華民國服役 國民革命軍 中華民國陸軍服役时间1924年－1958年军衔 二級上將 （追晉）部队四十七師指挥東北剿匪總司令部參謀長陸軍�...

 

 

Limito

Disambiguazione – Se stai cercando il cognome italiano, vedi Limiti (cognome). LimitofrazioneLocalizzazioneStato Italia Regione Lombardia Città metropolitana Milano Comune Pioltello TerritorioCoordinate45°28′58″N 9°20′04″E / 45.482778°N 9.334444°E45.482778; 9.334444 (Limito)Coordinate: 45°28′58″N 9°20′04″E / 45.482778°N 9.334444°E45.482778; 9.334444 (Limito) Altitudine116 m s.l.m. Abitanti Altre infor...

 

 

Talal Aklan

Yemeni politician Talal AklanMinister of Civil Service and InsuranceDisputedIn office28 November 2016 – 24 April 2021[citation needed]PresidentSaleh Ali al-SammadPrime MinisterAbdel-Aziz bin HabtourSucceeded bySalim Al-MughalisPrime Minister of YemenDisputed, actingIn office1 March[citation needed] 2016 – 4 October 2016*PresidentMohammed Ali al-HouthiSaleh Ali al-SammadPreceded byKhaled Bahah (Hadi government, Aden)Succeeded byAbdel-Aziz bin HabtourMember...

Syed Faizul Karim

Bangladeshi Islamic scholar and Politician MawlānāSyed Faizul KarimFaizul Karim in 2020Senior Vice President, Islami Andolan BangladeshPreceded bySyed Fazlul Karim Personal detailsBorn (1973-01-10) 10 January 1973 (age 51)Char Monai, BarisalNationalityBangladeshiPolitical partyIslami Andolan BangladeshAlma materCharmonai Jamia Rashidiya IslamiaJamia Islamia Darul Uloom MadaniaPersonalParentSyed Fazlul Karim (father)DenominationSunniJurisprudenceHanafiMovementDeobandiMain interest(s)Had...

 

 

Peter Carlberg

Swedish actor This article includes a list of references, related reading, or external links, but its sources remain unclear because it lacks inline citations. Please help improve this article by introducing more precise citations. (February 2013) (Learn how and when to remove this message) Peter CarlbergBornPeter Sigvard Carlberg (1950-12-08) 8 December 1950 (age 73)Essinge [sv], StockholmNationalitySwedishOccupationActor Peter Sigvard Carlberg (born 8 December 1950) is a S...

 

 

Template talk:Japonic languages

Stub sorting This template is maintained by WikiProject Stub sorting, an attempt to bring some sort of order to Wikipedia. If you would like to participate, you can choose to improve/expand the articles containing this stub notice, or visit the project page, where you can join the project and see a list of open tasks.Stub sortingWikipedia:WikiProject Stub sortingTemplate:WikiProject Stub sortingStub sorting articles Japan Template‑class Japan portalThis template is within the scope of WikiP...

Secure Real-time Transport Protocol

Security profile for Real-time Transport Protocol Internet protocol suite Application layer BGP DHCP (v6) DNS FTP HTTP (HTTP/3) HTTPS IMAP IRC LDAP MGCP MQTT NNTP NTP OSPF POP PTP ONC/RPC RTP RTSP RIP SIP SMTP SNMP SSH Telnet TLS/SSL XMPP more... Transport layer TCP UDP DCCP SCTP RSVP QUIC more... Internet layer IP v4 v6 ICMP (v6) NDP ECN IGMP IPsec more... Link layer ARP Tunnels PPP MAC more... vte This article needs additional citations for verification. Please help improve this articl...

 

 

2022 Indiana State Treasurer election

2022 Indiana State Treasurer election ← 2018 November 8, 2022 2026 →   Nominee Daniel Elliott Jessica McClellan Party Republican Democratic Popular vote 1,120,934 720,701 Percentage 60.9% 39.1% County results Elliott:      50–60%      60–70%      70–80%      80–90% McClellan:      50–60%      60–70% S...

 

 

Foreign relations of Somaliland

Politics of Somaliland Constitution Constitution Government Government President (List) Muse Bihi Abdi Vice President Abdirahman Saylici Council of Ministers Legislative Parliament House of Elders Chairman: Suleiman Mohamoud Adan House of Representatives Speaker: Yasin Haji Mohamoud Judiciary Judiciary of Somaliland Ministry of Justice Chief Justice of Somaliland Administrative divisions Regions Districts Elections Presidential: 20172022 Parliamentary: 20052021 Political parties Politicians ...

Shakuntala

Wife of Dushyanta in Hindu mythology For other uses, see Shakuntala (disambiguation). This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Shakuntala – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (May 2015) (Learn how and when to remove this message) Fictional character ShakuntalaShakuntala looking back to glimps...

 

 

Order of precedence in Northern Ireland

Relative preeminence of officials for ceremonial purposes This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Order of precedence in Northern Ireland – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (April 2018) (Learn how and when to remove this message) Part of a series on theOrders of precedence Argentina Austra...

 

 

Spiradoline

A κ-opioid agonist drug SpiradolineClinical dataRoutes ofadministrationN/AATC codenoneIdentifiers IUPAC name 2-(3,4-Dichlorophenyl)-N-methyl-N-[(5R,7S,8S)-7-pyrrolidin-1-yl-1-oxaspiro[4.5]decan-8-yl] acetamide CAS Number87151-85-7 YPubChem CID55652IUPHAR/BPS1653ChemSpider50257 NUNIIN18ZH0M4NPChEMBLChEMBL118865 NCompTox Dashboard (EPA)DTXSID1048679 Chemical and physical dataFormulaC22H30Cl2N2O2Molar mass425.39 g·mol−13D model (JSmol)Interactive image SMILES CN([C@H]1CC[...

Yola dialect

Historical Anglic dialect of southeast Ireland YolaForth and Bargy dialectNative toIrelandRegionCounty WexfordExtinctc. late 19th century[1][2][3][4]Language familyIndo-European GermanicWest GermanicNorth Sea GermanicAnglo-FrisianAnglicYolaEarly formsProto-Indo-European Proto-Germanic West Saxon Old English[5] Middle English Language codesISO 639-3yolLinguist ListyolGlottologeast2834yola1237Linguasphere52-ABA-bd Yola, more commonly and historically...

 

 

Fusarium solani

Species of fungus Fusarium solani Scientific classification Domain: Eukaryota Kingdom: Fungi Division: Ascomycota Class: Sordariomycetes Order: Hypocreales Family: Nectriaceae Genus: Fusarium Species: F. solani Binomial name Fusarium solani(Mart.) Sacc. (1881) Synonyms Fusisporium solani Mart. (1842) Fusarium solani (Mart.) Appel & Wollenw. (1910) Neocosmospora solani (Martius) L. Lombard & Crous (2015) Fusarium martii Appel & Wollenw. (1910) Nectria cancri Rutgers (1913) Fus...