Mendelevi, 101Md
Tính chất chung
Tên, ký hiệu	Mendelevi, Md
Phiên âm	/ˌmɛndəˈlɛviəm/ /ˌmɛndəˈliːviəm/
Hình dạng	không rõ
Mendelevi trong bảng tuần hoàn
Tm ↑ Md ↓ (Upt) Fermi ← Mendelevi → Nobeli
Số nguyên tử (Z)	101
Khối lượng nguyên tử chuẩn (Ar)	(258)
Phân loại	họ actini
Nhóm, phân lớp	f
Chu kỳ	Chu kỳ 7
Cấu hình electron	[Rn] 5f13 7s2
mỗi lớp	2, 8, 18, 32, 31, 8, 2
Tính chất vật lý
Trạng thái vật chất	solid
Nhiệt độ nóng chảy	1100 K ​(827 °C, ​1521 °F)
Tính chất nguyên tử
Trạng thái oxy hóa	2, 3
Độ âm điện	1.3 (Thang Pauling)
Năng lượng ion hóa	Thứ nhất: 635 kJ·mol−1
Thông tin khác
Tính chất từ	không có dữ liệu
Số đăng ký CAS	7440-11-1
Lịch sử
Phát hiện	Lawrence Berkeley National Laboratory (1955)
Đồng vị ổn định nhất
Bài chính: Đồng vị của Mendelevi
Iso NA Chu kỳ bán rã DM DE (MeV) DP 257Md syn 5.52 h ε 0.406 257Fm α 7.558 253Es SF - - 258Md syn 51.5 d ε 1.230 258Fm 260Md syn 31.8 d SF - - α 7.000 256Es ε - 260Fm β− 1.000 260No

Mendelevi là một nguyên tố kim loại tổng hợp có ký hiệu Md (trước đây là Mv) và số hiệu nguyên tử là 101. Mendelevi là nguyên tố siêu urani thuộc nhóm actini, thường được tổng hợp bằng cách bắn phá hạt nhân einsteini bởi các hạt anpha. Nguyên tố này được đặt theo tên của Dimitri Ivanovich Mendeleev, người đã lập ra bảng tuần hoàn. Hệ thống tuần hoàn của Mendeleev là cơ sở để phân nhóm các nguyên tố hóa học.

Mendelevi (đặt theo tên của Dimitri Ivanovich Mendeleev, họ thường được chuyển sang ký tự Latin là Mendeleev, Mendeleyev, Mendeléef, hoặc Mendelejeff, và tên là Dmitry hay Dmitriy) được Albert Ghiorso, Glenn T. Seaborg, Gregory R. Choppin, Bernard G. Harvey, và Stanley G. Thompson (trưởng nhóm) phát hiện đầu tiên vào đầu năm 1955 tại đại học California tại Berkeley. Nhóm này đã tạo ra ²⁵⁶Md (chu kỳ bán rã 87 phút) khi họ bắn phá hạt nhân ²⁵³Es bằng các hạt anpha (hạt nhân heli) trong máy cyclôtron 60 in của phòng thí nghiệm phóng xạ Berkely (Berkeley Radiation Laboratory).^[1] Nguyên tố 101 là nguyên tố siêu urani thứ 9 được tổng hợp. 17 nguyên tử đầu tiên của nguyên tố này đã được tạo ra và phân tích bằng phương pháp tách-hấp thụ trao đổi-ion. Trong quá trình này, mendelevi có ưng xử rất giống thuli, một dạng đồng đẳng tự nhiên của nó.

Các nhà nghiên cứu chứng minh rằng mendelevi có trạng thái oxy hóa (II) khá ổn định, kèm theo trạng thái oxy hóa (III) đặc trưng của nhóm actini. Trạng thái oxy hóa (III) thể hiện rõ hơn trong các dung dịch có nước. Đôi khi, mendelevi có thể thể hiện trạng thái (I).²⁵⁶Md đã được sử dụng để phát hiện các đặc tính hóa học của nguyên tố này khi nó nằm trong dung dịch. Chưa có những ứng dụng khác của mendelevi và chỉ một lượng rất ít mendelevi đã được tạo ra.

16 đồng vị của mendelevi có số khối từ 245 đến 260 đã được nhận biết, trong đó đồng vị ổn định nhất là ²⁵⁸Md có chu kỳ bán rã 51,5 ngày, ²⁶⁰Md là 31,8 ngày, và ²⁵⁷Md là 5,52 giờ. Tất cả các đồng vị phóng xạ còn lại có chu kỳ bán rã nhỏ hơn 97 phút, và đa số trong đó có chu kỳ bán rã nhỏ hơn 5 phút. Nguyên tố này có một meta state, ^258mMd (t_½ = 57 phút). Các đồng vị của mendelevi có khối lượng nguyên tử từ 245,091 u (²⁴⁵Md) đến 260,104 u (²⁶⁰Md).^[2][3]

• Hoffman, D.C., Ghiorso, A., Seaborg, G. T. The transuranium people: the inside story, (2000), 201-229
• Morss, L. R., Edelstein, N. M., Fuger, J., The chemistry of the actinide and transactinide element, 3, (2006), 1630–1636
• Seaborg, G. T., Les elements tranuraniens artificiels, (1967), 39-45
• Gol’danskii, V. I., Polikanov, S. M., The transuranium elements, (1973), 101-103
• Seaborg, G.T., The transcalifornium elements. Journal of Chemical Education, (1959), 36, 38-44
• Guide to the Elements - Revised Edition, Albert Stwertka, (Oxford University Press; 1998) ISBN 0-19-508083-1

Wikimedia Commons có thêm hình ảnh và phương tiện truyền tải về Mendelevi.

Tra mendelevium trong từ điển mở tiếng Việt Wiktionary

• Los Alamos National Laboratory - Mendelevium Lưu trữ 2010-12-09 tại Wayback Machine
• It's Elemental - Mendelevium
• WebElements.com - Mendelevium
• Environmental Chemistry- Md info