Janet (thường gọi cách điệu là janet.) là album phòng thu thứ năm của nghệ sĩ thu âm người Mỹ Janet Jackson, phát hành ngày 18 tháng 5 năm 1993 bởi Virgin Records. Trước khi nó được phát hành, Jackson đã trở thành trung tâm của một cuộc đấu thầu lớn để giành hợp đồng thu âm với cô. Năm 1991, nhãn hiệu gốc của nữ ca sĩ A&M muốn gia hạn hợp đồng của cô, trong khi những hãng đĩa khác, như Atlantic, Capitol, và Virgin đều cố gắng thuyết phục nữ ca sĩ gia nhập hãng đĩa của họ. Sau cuộc gặp với người sở hữu của Virgin Richard Branson, Jackson đã ký một hợp đồng thu âm với hãng trị giá 40 triệu đô-la, trở thành nghệ sĩ âm nhạc được trả thù lao cao nhất thế giới lúc bấy giờ.
Dưới sức ép từ những bình luận cho rằng thành công của Jackson trong ngành công nghiệp âm nhạc được cho là bởi xuất thân của cô là thành viên của gia đình Jackson và chỉ phụ thuộc vào một số nhà sản xuất, cô đã viết lời cho tất cả những bài hát trong album cũng như tham gia đồng sản xuất và biên tập với bộ đôi Jimmy Jam & Terry Lewis. Tiêu đề của album, được đọc là "Janet, period.", thể hiện mong muốn của nữ ca sĩ trong việc tách biệt hình ảnh trước công chúng của cô với hình ảnh gia đình của cô, về cơ bản bỏ họ Jackson. Ngoài việc sử dụng R&B và pop là những thể loại âm nhạc tiêu biểu trong âm nhạc của cô, cô đã mở rộng những sáng tác của mình bằng việc kết hợp hip hop, opera, house và jazz, loại bỏ những âm thanh nhạc công nghiệp cứng nhắc thường thấy trong những bản thu âm trước của cô. Mặc dù được biết đến như là một nhà tiên phong trong việc tiết chế tình dục qua đĩa đơn năm 1986 "Let's Wait Awhile", Janet nhấn mạnh đến khía cạnh tình dục nhằm thể hiện sự đổi mới so với hình ảnh bảo thủ trước đây của cô. Phần lớn những bình luận tích cực cho album đều tập trung vào nội dung lời bài hát của cô, nhấn mạnh quan điểm của phụ nữ về tình dục và nhu cầu tình dục an toàn, mặc dù nó bị coi là ít sáng tạo hơn so với Janet Jackson's Rhythm Nation 1814 (1989) và Control (1986). Nhiều nhà phê bình cho rằng hình ảnh gợi cảm trong những video ca nhạc để quảng bá cho những đĩa đơn của album đã góp phần nâng cao mức độ tự do về tình dục của phụ nữ.
Janet đứng đầu các bảng xếp hạng ở Úc, New Zealand, Vương quốc Anh và Hoa Kỳ. Tại Hoa Kỳ, nó trở thành album quán quân thứ ba liên tiếp của nữ ca sĩ trên bảng xếp hạng Billboard 200 và album đầu tiên của cô ra mắt ở vị trí số một. Với doanh số 350.000 bản được tiêu thụ trong tuần đầu, nó đã thiết lập kỷ lục về lượng đĩa tiêu thụ trong tuần đầu cao nhất của một nghệ sĩ nữ lúc bấy giờ.[3] Được chứng nhận 6 đĩa Bạch kim bởi Hiệp hội Công nghiệp ghi âm Mỹ (RIAA), album đã bán được hơn 7 triệu bản tại Hoa Kỳ theo Nielsen SoundScan và đã bán được 14 triệu bản trên toàn thế giới. Nó còn giúp củng cố hình ảnh của Jackson như là một biểu tượng quốc tế và biểu tượng sex, và được liệt kê bởi Hiệp hội ghi âm quốc gia và Đại sảnh Danh vọng Rock and Roll trong danh sách 200 Album Định nghĩa của mọi thời đại.
Với việc sản sinh sáu đĩa đơn lọt vào top 10 trên bảng xếp hạng Billboard Hot 100, Janet là một trong 7 album hiếm hoi trong lịch sử bảng xếp hạng đạt được thành tích này. "That's the Way Love Goes" đã trở thành đĩa đơn thành công nhất trong sự nghiệp của Jackson tại Hoa Kỳ, đứng đầu trên Hot 100 trong 8 tuần, cũng như đứng đầu các bảng xếp hạng ở Úc, Canada và New Zealand. Nó đã nhận được hai đề cử giải Grammy năm 1994 và thắng giải Bài hát R&B xuất sắc nhất. Bản ballad "Again" được Jackson viết cho bộ phim Poetic Justice—cũng đứng đầu Hot 100 và giành những đề cử cho giải Quả cầu vàng và giải Oscar cho ca khúc trong phim hay nhất.[4][5] Chuyến lưu diễn Janet World Tour do MTV hỗ trợ để quảng bá cho album đã nhận được nhiều lời khen ngợi, cũng như giúp củng cố danh tiếng của cô như là một trong những nghệ sĩ ưu việt của thế hệ MTV.
Danh sách bài hát
Tất cả các ca khúc được viết bởi Janet Jackson và Jimmy Jam & Terry Lewis, ngoại trừ những ghi chú.
^Vaughan, Doug; Scaduto, Anthony (ngày 11 tháng 2 năm 1993). “Inside New York”. Bản gốc lưu trữ ngày 27 tháng 4 năm 2013. Truy cập ngày 15 tháng 3 năm 2017.
^“SA Top 20 - 5 Maart 2016” (bằng tiếng Afrikaans). RISA. Lưu trữ bản gốc 9 Tháng 3 2016. Truy cập ngày 9 tháng 3 năm 2016. Kiểm tra giá trị ngày tháng trong: |archive-date= (trợ giúp)